روزه مستحبی
روزه مستحب از اقسام روزه است و ازاحکام آن در باب صوم سخن گفته‌اند.
بنده به شدت به روزه‌های مستحبی مقید می‌باشم. اما پزشک می‌گوید نه تنها روزه مستحبی، بلکه گرفتن روزه واجب هم برای بنده ضرر دارد! چگونه می‌توانم از ثواب روزه‌های مستحبی و واجب بهره‌مند شوم؟ آیا با دادن صدقه می‌توانم ثواب روزه‌ها را درک کنم؟
تعالیم دینی در مورد افرادی که به هر دلیلی توان و قدرت انجام برخی از واجبات و یا اعمال مستحبی را ندارند، برای رسیدن به اجر و پاداش آن عمل، جایگزین‌هایی را معرفی نمودند که انسان می‌تواند با انجام آنها، ثواب عمل مورد نظر را به دست آورد. به عنوان نمونه در ارتباط با جایگزین نماز، روزه و جهاد مستحب، امام علی(ع) می‌فرماید: «إِنَّ الْمُجَاهِدَ نَفْسَهُ وَ الْمُغَالِبَ غَضَبَهُ وَ الْحَافِظَ عَلَی طَاعَةِ رَبِّهِ یَرْفَعُ اللهُ لَهُ ثَوَابَ الصَّائِمِ الْقَائِمِ وَ یُنِیلُهُ دَرَجَةَ الْمُرَابِطِ الصَّابِر»؛[1] کسی که با خواسته‌‌های نفس خود مبارزه کرده و بر خشم خود کنترل داشته باشد، کسی که مراقبت کند که فرمانبردار پروردگارش باشد، خداوند ثواب روزه گیرنده برپای ایستاده(برای نماز) را به وی می‌دهد، و او را به درجه مرزبانان صبور می‌رساند. براساس این روایت، کسی که با هواهای نفسانی خود مبارزه کند و تسلیم خواسته‌های نفس نباشد، خشم خود را کنترل کند و دقت در اجرای اوامر الهی داشته باشد، اجری برابر با روزه‌داری را دارد که شب‌ها به عبادت ایستاده و در مرزها صبورانه به جهاد می‌پردازد. [1] . تمیمی آمدی، عبد الواحد بن محمد، غرر الحکم و درر الکلم، ص 245، قم، دار الکتاب الإسلامی، چاپ دوم، 1410ق.
تعالیم دینی در مورد افرادی که به هر دلیلی توان و قدرت انجام برخی از واجبات و یا اعمال مستحبی را ندارند، برای رسیدن به اجر و پاداش آن عمل، جایگزین‌هایی را معرفی نمودند که انسان می‌تواند با انجام آنها، ثواب عمل مورد نظر را به دست آورد. به عنوان نمونه در ارتباط با جایگزین نماز، روزه و جهاد مستحب، امام علی(ع) می‌فرماید: «إِنَّ الْمُجَاهِدَ نَفْسَهُ وَ الْمُغَالِبَ غَضَبَهُ وَ الْحَافِظَ عَلَی طَاعَةِ رَبِّهِ یَرْفَعُ اللهُ لَهُ ثَوَابَ الصَّائِمِ الْقَائِمِ وَ یُنِیلُهُ دَرَجَةَ الْمُرَابِطِ الصَّابِر»؛[1] کسی که با خواسته‌‌های نفس خود مبارزه کرده و بر خشم خود کنترل داشته باشد، کسی که مراقبت کند که فرمانبردار پروردگارش باشد، خداوند ثواب روزه گیرنده برپای ایستاده(برای نماز) را به وی می‌دهد، و او را به درجه مرزبانان صبور می‌رساند. براساس این روایت، کسی که با هواهای نفسانی خود مبارزه کند و تسلیم خواسته‌های نفس نباشد، خشم خود را کنترل کند و دقت در اجرای اوامر الهی داشته باشد، اجری برابر با روزه‌داری را دارد که شب‌ها به عبادت ایستاده و در مرزها صبورانه به جهاد می‌پردازد. [1] . تمیمی آمدی، عبد الواحد بن محمد، غرر الحکم و درر الکلم، ص 245، قم، دار الکتاب الإسلامی، چاپ دوم، 1410ق.
عنوان سوال:
بنده به شدت به روزه‌های مستحبی مقید می‌باشم. اما پزشک می‌گوید نه تنها روزه مستحبی، بلکه گرفتن روزه واجب هم برای بنده ضرر دارد! چگونه می‌توانم از ثواب روزه‌های مستحبی و واجب بهره‌مند شوم؟ آیا با دادن صدقه می‌توانم ثواب روزه‌ها را درک کنم؟
پاسخ:
تعالیم دینی در مورد افرادی که به هر دلیلی توان و قدرت انجام برخی از واجبات و یا اعمال مستحبی را ندارند، برای رسیدن به اجر و پاداش آن عمل، جایگزین‌هایی را معرفی نمودند که انسان می‌تواند با انجام آنها، ثواب عمل مورد نظر را به دست آورد. به عنوان نمونه در ارتباط با جایگزین نماز، روزه و جهاد مستحب، امام علی(ع) می‌فرماید:
«إِنَّ الْمُجَاهِدَ نَفْسَهُ وَ الْمُغَالِبَ غَضَبَهُ وَ الْحَافِظَ عَلَی طَاعَةِ رَبِّهِ یَرْفَعُ اللهُ لَهُ ثَوَابَ الصَّائِمِ الْقَائِمِ وَ یُنِیلُهُ دَرَجَةَ الْمُرَابِطِ الصَّابِر»؛[1] کسی که با خواستههای نفس خود مبارزه کرده و بر خشم خود کنترل داشته
باشد، کسی که مراقبت کند که فرمانبردار پروردگارش باشد، خداوند ثواب روزه گیرنده برپای ایستاده(برای نماز) را به وی می‌دهد، و او را به درجه مرزبانان صبور می‌رساند.
براساس این روایت، کسی که با هواهای نفسانی خود مبارزه کند و تسلیم خواستههای نفس نباشد، خشم خود را کنترل کند و دقت در اجرای اوامر الهی داشته باشد، اجری برابر با روزه‌داری را دارد که شب‌ها به عبادت ایستاده و در مرزها صبورانه به جهاد می‌پردازد. [1] . تمیمی آمدی، عبد الواحد بن محمد، غرر الحکم و درر الکلم، ص 245، قم، دار الکتاب الإسلامی، چاپ دوم، 1410ق.
- [سایر] آیا کسی که روزه برایش ضرر دارد می تواند جهت درک ثواب اعتکاف معتکف شود؟
- [سایر] آیا کسی که روزه برایش ضرر دارد می تواند جهت درک ثواب اعتکاف معتکف شود؟
- [سایر] سلام 1- آیا کسی که روزه ی قضای واجب برعهده دارد می تواند نیت روزه ی مستحبی کند؟ 2- برخی افراد با علم به اینکه شاید چنین نیتی صحیح نباشد ولی در روزهایی که روزه ی مستحبی ثواب زیادی دارد اقدام به روزه گرفتن روزه ی قضا میکنند. آیا می توانند امید به ثواب بردن روزه ی آن روز خاص را هم داشته باشند؟ آیت الله سیستانی
- [آیت الله اردبیلی] آیا غسل‌های مستحبّی (مثل غسل جمعه) نیز مانند غسل‌های واجب، باطل میشوند یا نه؟ مثلاً اگر پس از انجام غسل جمعه، در همان روز جمعه، حدث اصغر یا اکبر پیش آمد، آیا لازم است برای درک ثواب غسل جمعه، دوباره آن را انجام داد؟
- [سایر] باسلام. بنده تمایل دارم که در نماز جمعه شرکت کنم و از ثواب زیاد آن بهره‌مند شوم. در صف اول هم میایستم و تا آنجا که برایم میسّر است هم مستحبات شب قبل و روز جمعه را انجام میدهم. امّا امام جماعت به مستحبات این روز اهمیت نمیدهد، حتی با گفتن اینکه چرا سوره جمعه و منافقون خوانده نمیشود؟ می‌گوید چون افراد پیری هستند که قادر به ایستادن نیستند و یا اینکه هوا گرم است و مردم تحمل ندارند و ... آیا می‌توان به این بهانه مستحبات را ترک کرد؟
- [سایر] روایات زیادی که از معصومین (ع) نقل شده، بعضی اعمال ثواب بسیار دارند و بعضی از آنها حتی از عذاب آخرتمان می کاهند. برای نمونه نماز لیلة الرغائب، از حضرت رسول اکرم (ص) نقل شده این نماز فضیلت های بسیار دارد. مانند این که، در شب اول قبر خداوند ثواب آن را به بهترین صورت، با روی گشاده و خندان و زبان فصیح برای او میفرستد که می‌گوید: ای محبوب من! مژده بده، از هر سختی نجات پیدا کردی. میپرسد: تو کیستی؟ رویی بهتر از روی تو ندیده و بویی به خوشبویی تو مشامم نرسیده. جواب می‌دهد: ای محبوب من! من ثواب آن نمازی هستم که در فلان شب، فلان منطقه، فلان ماه و فلان سال بجا آوردی، امشب آمدهام تا حقت را ادا کرده، مونس تنهایی تو بوده و وحشتت را از بین ببرم. حال این سؤال، برای من به وجود آمده که، آیا خداوند بنده ای را که این همه گناه دارد و نماز و روزه قضای زیادی هم دارد، با این نماز این همه لطف و بخشش می کند؟