گرچه رشوه‌خواری حرام و تصرف در مال رشوه جایز نیست، ولی با توجه به این‌که خود این منزل به عنوان رشوه نبوده و معمولاً قراردادها به صورت کلی صورت می‌گیرد (یعنی در آنها تعیین نمی‌شود که مبلغ جنس از چه مالی -حلال یا حرام- پرداخت شود)، اجاره آن منزل صحیح بوده و سکونت و نماز در آن اشکالی ندارد. ضمائم: پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:[1] حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای (مد ظله العالی): در فرض سؤال وقتی معامله وی با عین پول حرام نبوده، مسئولیتی ندارید و نماز خواندن و استفاده شما از آنجا اشکال ندارد. حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی): تکلیفی ندارید و نمازتان صحیح است. حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی): در صورتی که درآمدهای حلالی هم دارد، و نمی‌دانید پول ساختمان از اموال حرام است یا حلال، تصرف در آن برای شما اشکال ندارد. حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی (مد ظله العالی): با توجه به اینکه نوع معاملات و از جمله آن خرید مصالح ساختمان در ذمّه است نماز در مکان مذکور صحیح است ولی لازم است صاحب ملک پولهای مذکور را به صاحبان آن برگرداند. [1] . استفتا از دفاتر آیات عظام: خامنه‌ای، سیستانی، مکارم شیرازی و نوری همدانی (مد ظلهم العالی)، توسط سایت اسلام کوئست.
من منزلی را اجاره کردم و بعداً برایم معلوم شد که صاحب منزل، این ساختمان را با پول رشوه ساخته است. من که اجاره آن را ماهانه میپردازم، آیا مسئولیتی دارم؟ آیا نماز خواندن و اقامت من در این ساختمان، جایز است؟
گرچه رشوهخواری حرام و تصرف در مال رشوه جایز نیست، ولی با توجه به اینکه خود این منزل به عنوان رشوه نبوده و معمولاً قراردادها به صورت کلی صورت میگیرد (یعنی در آنها تعیین نمیشود که مبلغ جنس از چه مالی -حلال یا حرام- پرداخت شود)، اجاره آن منزل صحیح بوده و سکونت و نماز در آن اشکالی ندارد.
ضمائم:
پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:[1]
حضرت آیت الله العظمی خامنهای (مد ظله العالی):
در فرض سؤال وقتی معامله وی با عین پول حرام نبوده، مسئولیتی ندارید و نماز خواندن و استفاده شما از آنجا اشکال ندارد.
حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی):
تکلیفی ندارید و نمازتان صحیح است.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):
در صورتی که درآمدهای حلالی هم دارد، و نمیدانید پول ساختمان از اموال حرام است یا حلال، تصرف در آن برای شما اشکال ندارد.
حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی (مد ظله العالی):
با توجه به اینکه نوع معاملات و از جمله آن خرید مصالح ساختمان در ذمّه است نماز در مکان مذکور صحیح است ولی لازم است صاحب ملک پولهای مذکور را به صاحبان آن برگرداند. [1] . استفتا از دفاتر آیات عظام: خامنهای، سیستانی، مکارم شیرازی و نوری همدانی (مد ظلهم العالی)، توسط سایت اسلام کوئست.
- [آیت الله خوئی] منزلی را وقف روضه خوانی کردهاند و به واسطه کشیدن خیابان، دولت این منزل را از بین برده و در عوضش به صاحب این منزل مقداری پول میپردازد آیا صاحب این منزل میتواند با این پول یک منزلی را برای روضه خوانی خریده و در طبقه بالای این منزل با پول خودش مکانی را برای متولّیان این منزل بسازد؟
- [آیت الله سبحانی] منزلی اجاره کردم، لکن چند ماه، مبلغ اجاره را پرداخت نکردم. آیا نماز در این منزل باطل است؟
- [آیت الله علوی گرگانی] شخصی با عین پول خمس نداده منزلی میخرد آیا نماز خواندن در این منزل باطل میباشد و اشکال دارد یا اینکه فقط یک پنجم قیمت منزل را بدهکار میباشد؟
- [سایر] با سلام. منزل یکی از اقوام را جهت دریافت 25 میلیون تومان در وثیقه بانک گذاشتم که متاسفانه بدلیل ورشکستگی نتوانستم اقساط را پرداخت کنم و صاحب ملک منزل را فروخت و 22 میلیون طلب بانک را پرداخت و الباقی پول منزل را بجای خرید منزل دیگر منزلی را رهن و اجاره نمود .اکنون که قیمت آن خانه سه برابر شده است آنها قیمت روز خانه را از من طلب میکنند.بدهی من به صاحب وثیقه چقدر است؟
- [آیت الله بهجت] اگر کسی خانه ای اجاره کند و یا در هتل یا مسافرخانه ای اقامت کند و بر اثر فرسودگی منزل و یا ساختمان هتل و یا زلزله، افراد ساکن آن هلاک شوند، ضمان از این بابت به عهده صاحب ملک خواهد بود یا خیر؟
- [آیت الله نوری همدانی] اگر صاحب سرمایه پول خود را جهت انجام معاملات (مضاربه) در اختیار عامل قرار دهد، امّا عامل آن را مثلاً به عنوان پیش پرداخت اجاره منزل بپردازد و از جانب خود ماهیانه سودی به صاحب پول بدهد چه حکمی دارد؟
- [آیت الله سبحانی] منزلی را اجاره کردیم و پس از یک سال یا بیشتر متوجه شدیم که اجاره باطل بوده است. حکم نماز و روزه هایی که در این منزل خوانده شده چیست؟
- [آیت الله بهجت] نماز خواندن در منزل شخصی که از راه حرام و نامشروع پول به دست آورده و با همان پول منزل و فرش تهیه کرده است، چه حکمی دارد؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر در منزلی که میهمان هستیم، احتمال دهیم که صاحب خانه راضی به نماز خواندن ما در آن خانه نیست، چه باید بکنیم؟
- [آیت الله اردبیلی] کسی از درآمد بین سال منزلی را رهن مینماید و سال به سال رهن همان خانه را تجدید میکند و یا این که به خانه دیگری منتقل میشود و این پول را دوباره به عنوان قرض الحسنه به صاحب خانه جدید میدهد. آیا این پول جزء مؤونه حساب میشود یا خیر؟ نماز و روزه و عبادت در این منزل چگونه است؟
- [آیت الله وحید خراسانی] خانه ای را که مثلا مسافر و زوار در ان منزل می کنند و معلوم نیست چقدر در ان می مانند اگر به طور اجاره قرار بگذارند که مثلا شبی یک تومان بدهند چون مدت اجاره را معلوم نکرده اند اجاره نسبت به غیر از شب اول صحیح نیست و صاحب خانه بعد از شب اول هر وقت بخواهد می تواند انها را بیرون کند ولی بعد از شب اول با رضایت صاحب خانه استفاده از منزل اشکال ندارد
- [آیت الله بروجردی] خانهای را که غریب و زوّار در آن منزل میکنند و معلوم نیست چقدر در آن میمانند، اگر قرار بگذارند که مثلاً شبی یک تومان بدهند و صاحب خانه راضی شود، استفادهی از آن خانه اشکال ندارد، ولی چون مدت اجاره را معلوم نکردهاند، اجاره صحیح نیست و صاحب خانه هر وقت بخواهد میتواند آنان را بیرون کند.
- [آیت الله بهجت] در مواردی که برای کم کردن اجاره منزل، پرداخت قرض شرط میشود، اگر بدون این پول نیاز مسکن او تأمین نمیشود، این قرض خمس ندارد حتی اگر چند سال در دست صاحب منزل باقی بماند.
- [آیت الله بهجت] در مواردی که برای کم کردن اجاره منزل، دادن قرض شرط میشود، اگر بدون این پول نیاز مسکن او تأمین نمیشود، این قرض خمس ندارد، حتی اگر چند سال در دست صاحب منزل باقی بماند.
- [آیت الله اردبیلی] اتاقی که مسافران و زوّار در آن منزل میکنند و معلوم نیست چه مدّت در آن میمانند، ظاهرا حکم اجاره را ندارد، بلکه استفاده از آن جایز است، بنابر این اگر قرار بگذارند که مثلاً شبی هزار تومان بدهند و صاحب اتاق هم راضی شود، استفاده از آن اتاق اشکال ندارد و صاحب اتاق هر وقت بخواهد میتواند آنان را بیرون کند.
- [آیت الله سیستانی] خانهای را که غربا و زوّار در آن منزل میکنند و معلوم نیست چقدر در آن میمانند ، اگر قرار بگذارند که مثلاً شبی یک تومان بدهند و صاحب خانه راضی شود ، استفاده از آن خانه اشکال ندارد ، ولی چون مدت اجاره را معلوم نکردهاند ، اجاره نسبت به غیر از شب اول صحیح نیست ، و صاحب خانه بعد از شب اول هر وقت بخواهد میتواند آنها را بیرون کند . مسائل متفرقه اجاره
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . خانهای را که غربا و زوار در آن منزل میکنند، و معلوم نیست چقدر در آن میمانند، اگر قرار بگذارند که مثلاً شبی یک تومان بدهند و صاحب خانه راضی شود، استفاده از آن خانه اشکال ندارد، ولی چون مدت اجاره را معلوم نکردهاند، اجاره صحیح نیست، و صاحبخانه هر وقت بخواهد میتواند آنان را بیرون کند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] خانهای را که افراد غریب و زوّار در آن منزل میکنند و معلوم نیست چند شب در آن میمانند، اگر قرار بگذارند که مثلاً شبی ده هزار تومان بدهند و صاحب خانه راضی باشد، استفاده از آن خانه اشکال ندارد؛ ولی چون مدّت اجاره را معلوم نکردهاند، به عنوان اجاره صحیح نیست و صاحب خانه هر وقت بخواهد میتواند آنان را بیرون کند؛ امّا اجاره نسبت به شب اوّل که مقدار قطعی اجاره است صحیح میباشد، مگر آن که اجارهکنندگان در صورتی به اجاره شب اوّل راضی باشند که اجاره شبهای بعد نیز صحیح باشد که در این صورت با باطل بودن اجاره شبهای بعد، اجاره شب اول هم باطل است.
- [آیت الله سیستانی] اگر صاحب ملک به زبان ، اجازه نماز خواندن بدهد و انسان بداند که قلباً راضی نیست ، نماز خواندن در ملک او جایز نیست و اگر اجازه ندهد و انسان یقین کند که قلباً راضی است ، نماز خواندن جایز است .
- [آیت الله بهجت] اگر صاحب کار، بنّا را وکیل کند که برای او کارگر بگیرد، چنانچه بنّا کمتر از مقداری که از صاحب کار میگیرد به کارگر بدهد، زیادی آن بر او حرام است و باید آن را به صاحب کار برگرداند و اگر اجیر شود که ساختمان را تمام کند و به او اختیار داده شود که خودش بسازد یا به دیگری بدهد، اگر دیگری را برای تمام کردن همان ساختمان، به مبلغی کمتر از آنچه از صاحب ساختمان، خودش اجاره کرده، اجیر کند، بنابر اظهر جایز نیست.