عقد موقت
ازدواج موقّت عقد زناشویی با تعیین مدت و مهر می‌باشد.
خانمی هستم که عقد موقت کردم و پس از تعیین مدت، شرط کردم که هر موقع من خواستم بقیه مدت را باید ببخشی و او قبول کرد، ولی الآن که هنوز دو ماه از مدت باقی است و من خواستار بخشش بقیه مدت هستم، طرف قبول نمیکند که ببخشد. حکم و تکلیف من چیست؟
در فرض سؤال، هرچند بر مرد واجب است به تعهد خود عمل کند، ولی اگر این کار را نکرد و بقیه مدت را نبخشید، تا پایان مدت تعیین شده، عقد به قوت خود باقی است. البته اگر زن شرط کند که از طرف مرد وکیل در بخشش بقیه مدت عقد باشد، می‌تواند هر زمان که خواست بقیه مدت را بخشیده و از مرد جدا شود. ضمائم: پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:[1] حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای (مد ظله العالی): تا زمانی که مدت تمام نشده و بقیه مدت را نبخشیده او شرعاً شوهر شماست. حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی): باید صبر کنید، ولی اگر شرط کرده بودید که از طرف او وکیل باشید که هر وقت خواستید مدت را به خود ببخشید می‌توانستید خودتان ببخشید و به او ربطی نداشت. حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی): واجب است بر طبق شرط، باقیمانده مدت را ببخشد و اگر امتناع کند می‌توانید با مراجعه به حاکم شرع جامع الشرائط او را مجبور به بخشیدن کنید و اگر تمکین نکرد خود حاکم شرع، باقیمانده مدت را ببخشد. حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی): در هر حال تا مرد مدت را نبخشد زن و شوهر هستید مگر اینکه مدت عقد تمام شود. حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی (مد ظله العالی): لازم است به شرط عمل کند. حضرت آیت الله هادوی تهرانی (دامت برکاته): بر مرد واجب است به تعهد خود عمل کند و تخلف از آن جایز نیست اما اگر این تعهد را عمل نکرد، تا زمان پایان مدت عقد یا بخشش باقی مدت از سوی مرد، عقد به قوت خود باقی است. لینک به سایت استفتائات [1] . استفتا از دفاتر آیات عظام: خامنه‌ای، سیستانی، صافی گلپایگانی، مکارم شیرازی، و نوری همدانی (مد ظلهم العالی)، توسط سایت اسلام کوئست.
در فرض سؤال، هرچند بر مرد واجب است به تعهد خود عمل کند، ولی اگر این کار را نکرد و بقیه مدت را نبخشید، تا پایان مدت تعیین شده، عقد به قوت خود باقی است. البته اگر زن شرط کند که از طرف مرد وکیل در بخشش بقیه مدت عقد باشد، می‌تواند هر زمان که خواست بقیه مدت را بخشیده و از مرد جدا شود. ضمائم: پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:[1] حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای (مد ظله العالی): تا زمانی که مدت تمام نشده و بقیه مدت را نبخشیده او شرعاً شوهر شماست. حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی): باید صبر کنید، ولی اگر شرط کرده بودید که از طرف او وکیل باشید که هر وقت خواستید مدت را به خود ببخشید می‌توانستید خودتان ببخشید و به او ربطی نداشت. حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی): واجب است بر طبق شرط، باقیمانده مدت را ببخشد و اگر امتناع کند می‌توانید با مراجعه به حاکم شرع جامع الشرائط او را مجبور به بخشیدن کنید و اگر تمکین نکرد خود حاکم شرع، باقیمانده مدت را ببخشد. حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی): در هر حال تا مرد مدت را نبخشد زن و شوهر هستید مگر اینکه مدت عقد تمام شود. حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی (مد ظله العالی): لازم است به شرط عمل کند. حضرت آیت الله هادوی تهرانی (دامت برکاته): بر مرد واجب است به تعهد خود عمل کند و تخلف از آن جایز نیست اما اگر این تعهد را عمل نکرد، تا زمان پایان مدت عقد یا بخشش باقی مدت از سوی مرد، عقد به قوت خود باقی است. لینک به سایت استفتائات [1] . استفتا از دفاتر آیات عظام: خامنه‌ای، سیستانی، صافی گلپایگانی، مکارم شیرازی، و نوری همدانی (مد ظلهم العالی)، توسط سایت اسلام کوئست.
عنوان سوال:
خانمی هستم که عقد موقت کردم و پس از تعیین مدت، شرط کردم که هر موقع من خواستم بقیه مدت را باید ببخشی و او قبول کرد، ولی الآن که هنوز دو ماه از مدت باقی است و من خواستار بخشش بقیه مدت هستم، طرف قبول نمیکند که ببخشد. حکم و تکلیف من چیست؟
پاسخ:
در فرض سؤال، هرچند بر مرد واجب است به تعهد خود عمل کند، ولی اگر این کار را نکرد و بقیه مدت را نبخشید، تا پایان مدت تعیین شده، عقد به قوت خود باقی است. البته اگر زن شرط کند که از طرف مرد وکیل در بخشش بقیه مدت عقد باشد، می‌تواند هر زمان که خواست بقیه مدت را بخشیده و از مرد جدا شود.
ضمائم:
پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:[1]
حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای (مد ظله العالی):
تا زمانی که مدت تمام نشده و بقیه مدت را نبخشیده او شرعاً شوهر شماست.
حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی):
باید صبر کنید، ولی اگر شرط کرده بودید که از طرف او وکیل باشید که هر وقت خواستید مدت را به خود ببخشید می‌توانستید خودتان ببخشید و به او ربطی نداشت.
حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی):
واجب است بر طبق شرط، باقیمانده مدت را ببخشد و اگر امتناع کند می‌توانید با مراجعه به حاکم شرع جامع الشرائط او را مجبور به بخشیدن کنید و اگر تمکین نکرد خود حاکم شرع، باقیمانده مدت را ببخشد.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):
در هر حال تا مرد مدت را نبخشد زن و شوهر هستید مگر اینکه مدت عقد تمام شود.
حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی (مد ظله العالی):
لازم است به شرط عمل کند.
حضرت آیت الله هادوی تهرانی (دامت برکاته):
بر مرد واجب است به تعهد خود عمل کند و تخلف از آن جایز نیست اما اگر این تعهد را عمل نکرد، تا زمان پایان مدت عقد یا بخشش باقی مدت از سوی مرد، عقد به قوت خود باقی است.
لینک به سایت استفتائات [1] . استفتا از دفاتر آیات عظام: خامنه‌ای، سیستانی، صافی گلپایگانی، مکارم شیرازی، و نوری همدانی (مد ظلهم العالی)، توسط سایت اسلام کوئست.
- [آیت الله بهجت] خانمی ضمن عقد ازدواج موقّت، شرط حفظ بکارت نموده است، ولی زوج به شرط عمل نمی کند و ازاله بکارت می نماید، چه مسؤولیّتی متوجّه زوج می باشد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] در ازدواج دختر باکره اذن پدر شرط است حال اگر دختر اجازه نگرفت و ازدواج نمود یا دائمی یا موقّت، آیا عقد باطل است و آیا میتوانند بدون طلاق در دائم و بدون بخشش بقیّه در موقّت جدا شوند یا خیر؟
- [سایر] قرار است که تا سه ماه دیگر با خانمی ازدواج کنم. گاهی وقتی با ایشان به گردش می روم و تماس هایی با دست وی حاصل می شود آیا می توانم با ایشان برای این سه ماه به صورت مشروط؛ یعنی به شرط عدم تماس جنسی صیغه عقد ازدواج موقت بخوانم؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر از طرف عاقد صیغة عقد دائم جاری شود و در تعیین مهریه، نحوة پرداخت آن (اعم از عندالاستطاعه یا عندالمطالبه) ذکر نشود تکلیف چیست؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر از طرف عاقد صیغة عقد دائم جاری شود و در تعیین مهریه، نحوة پرداخت آن (اعم از عندالاستطاعه یا عندالمطالبه) ذکر نشود تکلیف چیست؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر مردی، زنی را به عقد موقت خود درآورد و دخول هم صورت گیرد اما قبل از اتمام زمان مورد نظر، مرد بقیة مدت را ببخشد عده بر زن لازم است یا خیر؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر مردی، زنی را به عقد موقت خود درآورد و دخول هم صورت گیرد اما قبل از اتمام زمان مورد نظر، مرد بقیة مدت را ببخشد عده بر زن لازم است یا خیر؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا در ازدواج دائم، مرد می تواند ضمن عقد با همسرش شرط کند که اگر زن وارث مرد واقع شد، ارث خودش را به فرزند آن مرد که از زوجه مرحومه او باقی مانده است ببخشد و هبه کند؟
- [آیت الله اردبیلی] من با خانمی در عقد موقت هستیم و نزدیکی هم صورت پذیرفته است. اگر الان تصمیم به عقد دائم گرفته باشیم میتوانم باقی مدت را ببخشم و بدون عده نه داشتن همان روز که مدت را بخشیدم عقد دائم جاری شود؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا وکالت بلاعزل با حقّ توکیل، که در ضمن عقد نکاح یا عقد خارج لازم زوج به زوجه میدهد که در موارد دوازدهگانه حقّ طلاق با زوجه باشد شرط فعل است یا شرط نتیجه؟ چون زوجه پیش از اجرای صیغه عقد نکاح با قبول تمام شرایط از طرف زوج حاضر است که با مشارالیه ازدواج کند؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] مرد نمیتواند زنی را که در ازدواج موقت ویست به عقد دائم درآورد مگر آن که بقیه مدت ازدواج موقّت را ببخشد و بعد از تمام شدن یا بخشیدن مدّت متعه می‌تواند او را به عقد دائم خود درآورد هر چند هنوز عدهاش تمام نشده باشد.
- [آیت الله سبحانی] پدر و جد پدری می توانند برای محرم شدن، با زنی که در یک خانه زندگی می کنند او را به عقد موقت پسر نابالغ خود درآورند به شرط این که مدت عقد به اندازه ای باشد که پسر به حد بهره گیری جنسی برسد و نیز می توانند دختر نابالغ خود را برای محرم شدن بستگان به عقد کسی درآورد به شرط آن‌که مدت آن به قدری باشد که امکان استمتاع از او باشد سپس بعد از عقد مرد می تواند بقیه مدت را به دختر نابالغ ببخشد.
- [آیت الله سبحانی] پدر و جد پدری می توانند برای محرم شدن، با زنی که در یک خانه زندگی می کنند او را به عقد موقت پسر نابالغ خود درآورند به شرط این که مدت عقد به اندازه ای باشد که پسر به حد بهره گیری جنسی برسد و نیز می توانند دختر نابالغ خود را برای محرم شدن بستگان به عقد کسی درآورد به شرط آن‌که مدت آن به قدری باشد که امکان استمتاع از او باشد سپس بعد از عقد مرد می تواند بقیه مدت را به دختر نابالغ ببخشد.
- [آیت الله اردبیلی] زنی که به عقد موقّت درآمده، مثلاً یک ماهه یا یک ساله او را عقد کردهاند، طلاق ندارد و رها شدن او به این است که مدّت تعیین شده تمام شود یا مرد مدّت را به او ببخشد، به این ترتیب که بگوید: (مدّت را به تو بخشیدم) و در این مورد شاهد گرفتن و پاک بودن زن از حیض لازم نیست.
- [آیت الله شبیری زنجانی] زنی که صیغه شده؛ مثلاً یک ماهه یا یک ساله او را عقد کردهاند، طلاق ندارد و رها شدن او به این است که مدّتش تمام شود یا مرد باقی مانده مدّت را به او ببخشد یا عقد او به واسطه شیر خوردن و مانند آن منفسخ شود و شاهد گرفتن و پاک بودن زن از حیض لازم نیست.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر پدر یا جد پدری برای طفل خود زنی را متعه کند، اگر چه مقداری از زمان تکلیف بچه جزء مدت عقد باشد، مثلاً برای پسر چهارده سالهاش زنی را دو ساله متعه کند، چنانچه صلاح بچه باشد، می‌تواند مدت آن زن را ببخشد، ولی زن دائمی او را نمیتواند طلاق دهد.
- [آیت الله اردبیلی] در بیمه علاوه بر شرایطی از قبیل بلوغ و عقل و اختیار و غیر آنها که در سایر عقود لازم است، چند شرط معتبر است: اوّل: تعیین موضوع بیمه که شخص، مغازه، کشتی، اتومبیل یا هواپیما است. دوم: تعیین دو طرف عقد که اشخاص یا مؤسسات یا شرکتها یا دولت هستند. سوم: تعیین مبلغی که باید بپردازند.چهارم: تعیین اقساطی که باید آن را بپردازند و تعیین زمان اقساط.پنجم: تعیین زمان شروع و پایان بیمه که مثلاً از اوّل فلان ماه یا سال تا چند ماه یا چند سال است.ششم: تعیین خطرهایی که موجب خسارت میشوند مثل حریق، غرق، سرقت، وفات یا بیماری و میتوان کلّیّه آفاتی را که موجب خسارت میشوند، قرارداد کرد.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر شرکتی با سرمایه گذاری عده ای تاسیس شود و هر یک از شرکا و یا یکی از انان در ضمن عقد شرکت بر دیگران شرط کند که چنانچه ضرر و حادثه ای بر جان یا مال او وارد شود با تعیین نوع حادثه شرکت باید خسارت ان حادثه را از سود عاید خود جبران کند در صورت وقوع حادثه تا زمانی که عقد شرکت باقی است واجب است شرکت به این شرط عمل نماید
- [آیت الله نوری همدانی] در قرض لازم نیست صیغه بخوانند بلکه اگر چیزی را به نیّت قرض به کسی بدهد و اوهم به همین قصد بگیرد ، صحیح است ولی مقدارآن بایدکاملاً معلوم باشد . ( مسذله 2268 ) اگر در قرض شرط کنند که در وقت معیپن آن را بپردازد پیش از رسیدن آن وقت ، لازم نیست طلبکار قبول کند ، ولی اگر تعیین وقت فقط برای همراهی با بدهکار باشد چنانچه پیش از ان وقت هم قرض را بدهند ، باید قبول نماید .
- [امام خمینی] در بیمه علاوه بر شرایطی که در سایر عقود است از قبیل بلوغ و عقل و اختیار و غیر آنها، چند شرط معتبر است. 1- تعیین مورد بیمه که فلان شخص است یا فلان مغازه است یا فلان کشتی یا اتومبیل یا هواپیما است. 2- تعیین دو طرف عقد که اشخاص هستند، یا مؤسسات، یا شرکتها یا دولت. 3- تعیین مبلغی که باید بپردازند. 4- تعیین اقساطی که باید آن را بپردازند، و تعیین زمان اقساط. 5- تعیین زمان بیمه که از اول فلان ماه یا سال تا چند ماه یا چند سال. 6- تعیین خطرهایی که موجب خسارت می‌شود، مثل حریق یا غرق یا سرقت یا وفات یا مرض، و میتوان کلیه آفاتی را که موجب خسارت می‌شود، قرار دهند.