جداشدن روح از بدن هنگام خواب چگونه است؟ اگر روح جدا شود چگونه ما زنده‌ایم؟ اگر ما زنده‌ایم چرا روحمان در بدنمان نیست؟ اگر خدا اجازه بازگشت روح به جسم را ندهد شخص می‌میرد پس در اینجا عزرائیل چه می‌کند؟ مگر او مامور قبض روح نیست؟

انسان ترکیبی از روح و جسم است؛ روح گوهری است غیر مادی که ارتباط آن با جسم مایه نور و حیات آن است.[1] اما باید توجه داشت روح یا نفس انسان دارای مراتب و درجات است.[2] در حالت مرگ تقریباً[3] تمام مراتب روح از بدن جدا می‌شود؛ اما در حالت خواب برخی از مراتب روح در بدن باقی است. در برخی از روایات، مرتبه‌ای از انسان که در حالت خواب در بدن می‌ماند «روح» نامیده شد و مرحله‌ای از آن که از بدن جدا می‌شود «نفس» گفته شد.[4]
به بیان دیگر رابطه روح با جسم به هنگام خواب به حداقل می‌رسد و بسیاری از پیوندهای این دو قطع می‌شود، اما نه آن‌چنان‌که رابطه به کلی قطع شود، بنابر این روح نسبت به بدن دارای سه حالت است:
1. ارتباط تام(حالت حیات و بیداری)، 2. ارتباط ناقص(حالت خواب)، 3. قطع ارتباط به طور کامل(حالت مرگ).
به همین جهت «خواب» چهره ضعیفی از«مرگ» است، و «مرگ» نمونه کاملی از «خواب» است.[5]
از آن جهت که خواب و مرگ در اصل انقطاع روح از بدن، مشترک‌اند، در برخی آیات قرآن خواب و مرگ کنار هم آمدند: «خداوند ارواح را به هنگام مرگ قبض می‌کند، و ارواحی را که نمرده‌‏اند نیز به هنگام خواب دریافت می‌کند».[6]
اما در مورد نقش عزرائیل در قبض ارواح رجوع کنید به پاسخ: 1075.   [1] . ر. ک: 28610، 2250. [2] . ر. ک: 4153 و 2332. [3] . برای اطلاع بیشتر و دلیل این‌که گفتیم «تقریبا»، رجوع کنید به پاسخ: 61643. [4] . «عن ابی جعفر (ع) قال ما من احد ینام الا عرجت نفسه الی السماء و بقیت روحه فی بدنه و صار بینهما سبب کشعاع الشمس فان اذن الله فی قبض الارواح اجابت الروح النفس و اذا اذن الله فی رد الروح اجابت النفس الروح». طبرسی فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج 8؛ ص 781، تهران، ناصر خسرو، چاپ سوم، 1372ش. [5] . مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، ج ‏19، ص 477 - 479، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ اول، 1374ش. [6] . زمر، 42.