در منابع حدیثی، توصیه‌های بسیاری در موضوع پرهیز از اسراف آب و بسنده نمودن به حداقل برای انجام وضو و غسل وارد شده است. آنچه از این احادیث استفاده می‌شود؛ آن است که پیامبر اسلام(ص) و ائمه(ع) برای انجام فرائض دینی به حداقل مصرف آب اکتفا می‌کردند. این سیره بویژه آنجا اهمیت پیدا می‌کند که محل زندگی انسان با کمبود آب مواجه باشد. در این زمینه تعدادی از روایات را ذکر کرده و برای آگاهی بیشتر شما را به منابع ارجاع می‌دهیم.
1. پیامبر اسلام(ص) فرمود: «مقدار آب وضو یک مدّ است و مقدار آب غسل یک صاع است. بعد از من مردمی می‌آیند که این مقدار آب را برای وضو و غسل کم می‌شمارند! این مردم بر خلاف سنّت من هستند و کسی که بر سنّت من ثابت باشد، در بهشت قدس با من است».[1]
2. امام باقر(ع) از پدر بزرگوارش نقل می‌کند که امام علی(ع) می‌فرمود: «مقدار آب مصرفی برای غسل جنابت و وضو مانند روغن مالی کردن است که در آن تنها به مرطوب‌کردن بدن بسنده می‌شود». [2]
3. زراره، سخنی از امام باقر(ع) را در مسئله وضو نقل می‌کند: «همین‌که آب به پوستت رسید، دیگر بس است».[3]
4. امام صادق(ع) در ارتباط با اسراف آب هنگام وضو می‌فرماید: «خداوند فرشته‌ای دارد که اسراف در وضو را می‌نویسد، همانطور که نقصان و کم گذاشتن آنرا می‌نویسد».[4]
5. امام صادق(ع) فرمود: «کسی که در وضویش بیش از اندازه آب مصرف کند، مانند کسی است که وضویش را باطل می‌کند».[5]
6. زراره و محمّد بن مسلم، از امام باقر(ع) نقل کردهاند که؛ «وضو حدّی از حدود خداوند و حکمی از احکام الهی است، تا خدا انسان مطیع و سرکش را بشناسد. مؤمن را هیچ چیز نجس نمی‌کند، و در انجام وضو به کار بردن آب مانند روغن مالی کردن بدن کفایت می‌کند». [6]
گفتنی است؛ این سفارشات بیشتر ناظر به مناطق و شهرهایی است که با کمبود آب مواجه‌اند، اما در مناطقی مانند ییلاقات و شهرها و روستاهای کوهستانی که دارای چشمه‌های و رودخانه‌های پر آب بوده و مردم در فراوانی آب به سر می‌برند و یا در جایی مانند کنار دریا، این روایات شامل آنها نمی‌شود. در همین راستا، توصیه‌ای از امام صادق(ع) وجود دارد: «اگر آب نزدتان فراوان است، برای وضو بیشتر آب استفاده کن، و گرنه به حداقل بسنده نما».[7] .[8] [1] . شیخ حرّ عاملی، وسائل الشیعة، ج 1، ص 483، قم، مؤسسه آل البیت(ع)، چاپ اول، 1409ق. [2] . همان، ص 485. [3] . کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج 3، ص 22، تهران، دار الکتب الاسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق. [4] . همان. [5] . شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، ج 1، ص 39، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، 1413ق. [6] . کافی، ج 3، ص 21. [7] . طوسی، محمد بن حسن، تهذیب الاحکام، ج 1، ص 138، تهران، دار الکتب الاسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق. [8] . برای آگاهی بیشتر در این زمینه، ر. ک: وسائل الشیعة، ج 1، ص 481، 484- 485.
