در قرآن کریم و روایات از تمام افرادی که در مصیبت عزیزان خود صبر کنند، تجلیل شده است:
«الَّذینَ إِذا أَصابَتْهُمْ مُصیبَةٌ قالُوا إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَیْهِ راجِعُونَ* أُولئِکَ عَلَیْهِمْ صَلَواتٌ مِنْ رَبِّهِمْ وَ رَحْمَةٌ وَ أُولئِکَ هُمُ الْمُهْتَدُونَ»؛[1] کسانی که چون مصیبتی به آنها رسید گفتند: ما از آن خدا هستیم و به او باز می‌گردیم، صلوات و رحمت پروردگارشان بر آنان باد که هدایت یافتگان‌اند.
یکی از سختترین و جانکاهترین مصیبت‌ها، مصیبت از دست دادن فرزندان یعنی عزیزترین موجود در جهان برای انسان می‌باشد و طبیعتاً بالاترین پاداش را به دنبال خواهد داشت.
گرچه روایاتی وجود دارد که پاداش‌های ویژه‌ای را برای والدین کودکان خردسال متوفی اعلام می‌کند، اما از مجموعه آیات و روایت استفاده می‌شود که صبر بر از دست دادن هر فرزندی – چه بزرگسال، چه نوجوان، چه خردسال و چه جنین سقط شده – دارای پاداش خواهد بود:
1. رسول خدا(ص) فرمود: چون فرزند بندهای بمیرد، خداوند متعال به فرشتگانش می‌فرماید: «جان فرزند بندهام را ستاندید؟». عرض می‌کنند: آری. می‌فرماید: میوه دلش را گرفتید؟ عرض می‌کنند: آری. می‌فرماید: «بندهام، چه گفت؟» عرض می‌کنند: حضرتت را سپاس گزارد و گفت: «إنا للَّه و إنّا إلیه راجعون». خداوند متعال می‌فرماید: در بهشت برای بندهام خانهای بسازید و آنرا «بیت الحمد» بنامید.[2]
2. «رسول خدا(ص) فرمود: هر کس فرزندی از پیش بفرستد و برای خدا صبر کند، آن فرزند او را به اذن خدا از آتش جهنم حفظ می‌کند.»[3]
3. عبد الرحمن بن تمیم می‌گوید: بر معاذ بن جبل که از اصحاب پیامبر بود، وارد شدیم در حالی‌که بالای سر یکی از فرزندانش نشسته، و فرزند مشغول جان دادن بود، ما نتوانستیم خودداری کنیم. اشک ما جاری شد. و بعضی از ما، آوازش به گریه بلند شد. معاذ به ما اعتراض داد و به آنکه گریه می‌کرد گفت: ساکت باش، به خدا قسم، این مصیبت نزد من محبوب‌تر است، از هر غزوهای که در رکاب پیغمبر(ص) بودم؛ زیرا من از رسول خدا شنیدم: کسی که فرزند عزیزی داشته باشد، و از دنیا برود، و در مصیبتش صبر کند، خداوند عوض آن میّت، خانهای در بهشت به او می‌دهد، که بهترین قرارگاه باشد - و عوض مصیبت به او درود و رحمت و مغفرت و رضوان، مرحمت می‌فرماید.
از جا بلند نشده بودیم که آن طفل از دنیا رفت از آن طرف صدای مؤذن، برای نماز بلند شد، برای نماز رفتیم. وقتی برگشتیم، دیدیم او را غسل داده، و کفن نموده، و او را به سوی گورستان، حرکت داده است. وقتی به او رسیدیم، گفتیم: خدا ترا رحمت کند، چرا منتظر ما نایستادی، تا جنازه برادرزاده خود را تشییع کنیم؟ گفت: به ما امر کردهاند در دفن اموات خود تأخیر نکنیم، چه در شب و چه در روز. سپس خودش داخل قبر شد، و یک نفر او را کمک داد در دفن کردن فرزندش. وقتی خواست از قبر بیرون بیاید، عبد الرحمن می‌گوید: دست خود را دراز کردم که بازویش را بگیرم، قبول نکرد و گفت: من این کار را نکردم که نشان دهم که قوی هستم، بلکه برای این بود، که نادانی تصور نکند از جزع و بی‌تابی است. بعد آمد منزل در جای خود نشست، و لباس نو پوشید و از همه روزها بیشتر تبسم می‌کرد.[4]
البته گریه و زاری و اظهار غم و اندوه بر عزیز از دست رفته، هرگز از اجر و ثواب مصیبت‌دیده نمی‌کاهد؛ زیرا گریه ناشی از شدّت علاقه به عزیز دلبند خود بوده و نشانهای از عطوفت و نرمی دل است، و مصیبتدیدهای که در عین گریه و زاری، راضی به قضا و قدر پروردگار باشد، نیز اجر و ثواب فراوانی خواهد داشت؛ از این رو است که پیامبر اسلام(ص) هنگامی که به مصیبت فرزند خود، ابراهیم، گرفتار شد فرمود: «چشم گریان می‌شود و قلب غمگین، لیکن سخنی نمی‌گوییم که غضب پروردگار را به دنبال داشته باشد».[5] [1] . بقره، 156- 157. [2] . شهید ثانی، مسکن الفؤاد عند فقد الأحبة و الأولاد، ص 29، قم، بصیرتی، چاپ اول. «عَنْ رَسُولِ اللَّهِ ص إِذَا مَاتَ وَلَدُ الْعَبْدِ قَالَ اللَّهُ تَعَالَی لِمَلَائِکَتِهِ أَ قَبَضْتُمْ وَلَدَ عَبْدِی فَیَقُولُونَ نَعَمْ فَیَقُولُ قَبَضْتُمْ ثَمَرَةَ فُؤَادِهِ فَیَقُولُونَ نَعَمْ فَیَقُولُ مَا ذَا قَالَ عَبْدِی فَیَقُولُونَ حَمِدَکَ وَ اسْتَرْجَعَ فَیَقُولُ اللَّهُ تَعَالَی ابْنُوا لِعَبْدِی بَیْتاً فِی الْجَنَّةِ وَ سَمُّوهُ بَیْتَ الْحَمْد». [3] . همان، ص 31. «وَ فِی لَفْظٍ آخَرَ مَنْ قَدَّمَ شَیْئاً مِنْ وُلْدِهِ صَابِراً مُحْتَسِباً حَجَزَهُ بِإِذْنِ اللَّهِ مِنَ النَّار». [4] . همان، ص 56. [5] . «قَالَ النَّبِیُّ ص تَدْمَعُ الْعَیْنُ وَ یَحْزَنُ الْقَلْبُ وَ لَا نَقُولُ مَا یُسْخِطُ الرَّبَّ». کافی، ج 3، ص 262 و 263، تهران، اسلامیه، چاپ دوم، 1362ش.
