حضرت اسماعیل
اسماعیل ، از پیامبران الهی و فرزند ابراهیم خلیل است. به اعتقاد بیشتر مسلمانان او همان ذبیح است. همچنین بنا بر روایات اسلامی نسب پیامبر اکرم، حضرت محمد(ص) به اسماعیل می‌رسد.
آیا حضرت اسماعیل(ع) به کربلا هجرت کرده بود؟ آیا حرف زدن گوسفند با حضرت اسماعیل در مورد کربلا واقعیت دارد؟
روایتی مرسل در این زمینه چنین نقل شده است: «حضرت اسماعیل(ع) گوسفندان خود را بر لب فرات می‌چرانید. چوپان آن‌حضرت به او خبر داد: از فلان مکان به بعد، گوسفندان دیگر از این رودخانه آب نمی‌آشامند! اسماعیل(ع) دست به دعا برداشته و از سبب این موضوع جویا شد. جبرئیل نازل گردید و گفت: ای اسماعیل! این موضوع را از خود گوسفندان جویا شو! زیرا دلیل این خودداری را برایت خواهند گفت. اسماعیل(ع) از گوسفندان پرسید: چرا از این آب نمی‌آشامید!؟ گفتند: خبردار شدیم که یکی از فرزندانت که نوه حضرت محمّد(ص) است در این‌جا با لب تشنه کشته خواهد شد، ما نیز چون از این ماجرا اندوهناکیم از این مکان، آب نمی‌آشامیم! اسماعیل(ع) در مورد قاتل امام حسین(ع) نیز پرسید، گوسفندان گفتند: همان کسی است که اهل آسمان‌ها و زمین و عموم خلائق او را لعنت خواهند کرد. اسماعیل(ع) هم گفت: پروردگارا! قاتل امام حسین را لعنت کن».[1] در ارتباط با این روایت باید گفت؛ علامه مجلسی(ره) بدون ذکر منبع و سند این روایت به نقل آن پرداخته که از دیدگاه دانش حدیث، چنین روایتی قابل اعتماد نیست. اما صرف نظر از سند، برخی اشکالات محتوایی نیز در آن وجود دارد؛ مانند دور بودن کربلا از محل زندگی اسماعیل(ع)، کسب دانش یک پیامبر از حیوان و ... . [1] . مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج 44، ص 243 – 244،‌ بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ دوم، 1403ق؛ جزایری، نعمت الله بن عبد الله، الأنوار النعمانیة، ج ‏3، ص 183، بیروت، دار القاری، چاپ اول، 1429ق.
روایتی مرسل در این زمینه چنین نقل شده است: «حضرت اسماعیل(ع) گوسفندان خود را بر لب فرات می‌چرانید. چوپان آن‌حضرت به او خبر داد: از فلان مکان به بعد، گوسفندان دیگر از این رودخانه آب نمی‌آشامند! اسماعیل(ع) دست به دعا برداشته و از سبب این موضوع جویا شد. جبرئیل نازل گردید و گفت: ای اسماعیل! این موضوع را از خود گوسفندان جویا شو! زیرا دلیل این خودداری را برایت خواهند گفت. اسماعیل(ع) از گوسفندان پرسید: چرا از این آب نمی‌آشامید!؟ گفتند: خبردار شدیم که یکی از فرزندانت که نوه حضرت محمّد(ص) است در این‌جا با لب تشنه کشته خواهد شد، ما نیز چون از این ماجرا اندوهناکیم از این مکان، آب نمی‌آشامیم! اسماعیل(ع) در مورد قاتل امام حسین(ع) نیز پرسید، گوسفندان گفتند: همان کسی است که اهل آسمان‌ها و زمین و عموم خلائق او را لعنت خواهند کرد. اسماعیل(ع) هم گفت: پروردگارا! قاتل امام حسین را لعنت کن».[1] در ارتباط با این روایت باید گفت؛ علامه مجلسی(ره) بدون ذکر منبع و سند این روایت به نقل آن پرداخته که از دیدگاه دانش حدیث، چنین روایتی قابل اعتماد نیست. اما صرف نظر از سند، برخی اشکالات محتوایی نیز در آن وجود دارد؛ مانند دور بودن کربلا از محل زندگی اسماعیل(ع)، کسب دانش یک پیامبر از حیوان و ... . [1] . مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج 44، ص 243 – 244،‌ بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ دوم، 1403ق؛ جزایری، نعمت الله بن عبد الله، الأنوار النعمانیة، ج ‏3، ص 183، بیروت، دار القاری، چاپ اول، 1429ق.
عنوان سوال:
آیا حضرت اسماعیل(ع) به کربلا هجرت کرده بود؟ آیا حرف زدن گوسفند با حضرت اسماعیل در مورد کربلا واقعیت دارد؟
پاسخ:
روایتی مرسل در این زمینه چنین نقل شده است:
«حضرت اسماعیل(ع) گوسفندان خود را بر لب فرات می‌چرانید. چوپان آن‌حضرت به او خبر داد: از فلان مکان به بعد، گوسفندان دیگر از این رودخانه آب نمی‌آشامند! اسماعیل(ع) دست به دعا برداشته و از سبب این موضوع جویا شد. جبرئیل نازل گردید و گفت: ای اسماعیل! این موضوع را از خود گوسفندان جویا شو! زیرا دلیل این خودداری را برایت خواهند گفت. اسماعیل(ع) از گوسفندان پرسید: چرا از این آب نمی‌آشامید!؟ گفتند: خبردار شدیم که یکی از فرزندانت که نوه حضرت محمّد(ص) است در این‌جا با لب تشنه کشته خواهد شد، ما نیز چون از این ماجرا اندوهناکیم از این مکان، آب نمی‌آشامیم! اسماعیل(ع) در مورد قاتل امام حسین(ع) نیز پرسید، گوسفندان گفتند: همان کسی است که اهل آسمان‌ها و زمین و عموم خلائق او را لعنت خواهند کرد. اسماعیل(ع) هم گفت: پروردگارا! قاتل امام حسین را لعنت کن».[1]
در ارتباط با این روایت باید گفت؛ علامه مجلسی(ره) بدون ذکر منبع و سند این روایت به نقل آن پرداخته که از دیدگاه دانش حدیث، چنین روایتی قابل اعتماد نیست. اما صرف نظر از سند، برخی اشکالات محتوایی نیز در آن وجود دارد؛ مانند دور بودن کربلا از محل زندگی اسماعیل(ع)، کسب دانش یک پیامبر از حیوان و ... . [1] . مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج 44، ص 243 – 244، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ دوم، 1403ق؛ جزایری، نعمت الله بن عبد الله، الأنوار النعمانیة، ج 3، ص 183، بیروت، دار القاری، چاپ اول، 1429ق.
- [سایر] فرق بین یم و بحر چیست؟ قوم حضرت موسی (ع) چرا از مصر مهاجرت کردند و بعد از هجرت به کجا رفتند؟
- [سایر] در وصف امیرالمؤمنین(ع) در خطبه امام سجّاد(ع) در شام آمده است: (و هاجر الهجرتین) این دو هجرت کداماند؟
- [سایر] چرا خداوند به جای وحی به حضرت ابراهیم(ع) برای ذبح حضرت اسماعیل(ع) در خواب به او الهام کرد؟
- [سایر] محل زندگی امام علی(ع)؛ آیا قبل از هجرت در خانه پدرش ابوطالب بود یا در خانه پیامبر بود؟ بعد از هجرت و قبل از ازدواج در کدام خانه زندگی میکرد؟ آیا خانهای جدا داشت؟
- [سایر] حکمت جایگزین کردن گوسفند به جای حضرت اسماعیل که قرار بود توسط پدرش ذبح شود چیست؟
- [سایر] حکمت جایگزین کردن گوسفند به جای حضرت اسماعیل که قرار بود توسط پدرش ذبح شود چیست؟
- [سایر] این که در برخی از نوشتهها ادعا شده است، ذبیح حضرت ابراهیم(ع) اسحاق بوده نه اسماعیل، آیا این ادعا صحت دارد؟
- [سایر] آیا غیر از پیامبر خاتم(ص) پیامبر دیگری از نسل حضرت اسماعیل(ع) وجود داشت؟
- [سایر] چرا مبدأ تاریخ اسلام هجرت پیامبراکرم (صلی الله علیه وآله وسلم) به مدینه است؟
- [سایر] خلاصه ای از جریان حرکت امام حسین(ع) از مدینه تا کربلا را بیان کنید.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] مسافر می تواند در مسجد الحرام و مسجد پیغمبر (ص) بلکه در تمام شهر مکه و مدینه و مسجد کوفه نمازش را تمام بخواند و نیز مسافر می تواند در حرم حضرت سیدالشهداء (ع) نماز را تمام بخواند اگرچه دورتر از اطراف ضریح مقدس نماز بخواند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] مسافر مخیّر است در شهر مکّه و شهر مدینه و مسجد کوفه نمازش را تمام بخواند یا شکسته، و در این سه مکان فرقی بین بناء اصلی و اوّلیّه و آنچه بعد اضافه شده نمی باشد، و نیز مسافر می تواند در حرم و رواق حضرت سیدالشّهداء(علیه السلام)بلکه در مسجد متصل به حرم نماز را تمام یا شکسته بخواند.
- [آیت الله خوئی] مسافر میتواند در مسجد الحرام و مسجد پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم بلکه در تمام شهر مکه و مدینه و مسجد کوفه نمازش را تمام بخواند. و نیز مسافر میتواند در حرم حضرت سید الشهدا علیه السلام نماز را تمام بخواند. اگرچه دورتر از اطراف ضریح مقدس نماز بخواند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] در چهار محل مسافر مخیّر است نماز را تمام یا شکسته بخواند: (شهر مکّه)، (شهر مدینه) (در این دو شهر تفاوتی بین شهر قدیم و جدید نیست)، (مسجد کوفه) و (حرم حضرت سیّد الشّهداء(علیه السلام)) و منظور از حرم، قسمت زیر گنبد و رواقها است. البته افضل در این موارد، نماز تمام است.
- [آیت الله مظاهری] پیش از داخل شدن در حرم مکّه، شهر مکّه، مسجد الحرام، کعبه، حرم مدینه، شهر مدینه، مسجد پیغمبرصلی الله علیه وآله وسلم و حرم امامانعلیهم السلام، مستحب است انسان غسل کند، و اگر در یک روز چند مرتبه مشرف شود یک غسل کافی است، و کسی که میخواهد در یک روز داخل حرم مکّه و مسجدالحرام و کعبه شود، اگر به نیّت همه یک غسل کند کافی است. و نیز اگر در یک روز بخواهد داخل حرم مدینه و شهر مدینه و مسجد پیغمبرصلی الله علیه وآله وسلم شود، یک غسل برای همه کفایت میکند و برای زیارت پیغمبر و امامان از دور یا نزدیک و برای حاجت خواستن از خداوند عالم و همچنین برای توبه و نشاط به جهت عبادت و برای سفر رفتن خصوصاً سفر زیارت حضرت سیّد الشهداءعلیه السلام مستحب است انسان غسل کند و اگر یکی از غسلهایی را که در این مسئله گفته شد به جا آورد و بعد کاری کند که وضو را باطل مینماید مثلاً بخوابد، غسل او تا یک شبانه روز باطل نمیشود ولی برای نماز و مانند آن باید وضو بگیرد. _______ 1) شهادت میدهم بر اینکه نیست خدایی غیر از خداوند متعال، او که یکتاست و شریکی برای او نیست، و بر اینکه محمد صلی الله علیه وآله وسلم بنده خداوند و پیامبر اوست. خداوندا درود فرست بر محمد و آل محمد و مرا از توبه کنندگان و پاکان قرار ده.
- [آیت الله بروجردی] در آشامیدن آب چند چیز مستحب است:اوّل:آب را به طور مکیدن بیاشامد.دوم:در روز ایستاده آب بخورد.سوم:پیش از آشامیدن آب (بسم الله) و بعد از آن (الحمد لله) بگوید.چهارم:به سه نفس آب بیاشامد.پنجم:از روی میل آب بیاشامد.ششم:بعد از آشامیدن آب حضرت ابا عبدالله (- ع) و اهل بیت ایشان را یاد کند و قاتلان آن حضرت را لعنت نماید.
- [آیت الله وحید خراسانی] مسافر در شهر مکه قدیم که از عقبه مدنیین است تا ذی طوی و مدینه زمان حضرت رسول صلی الله علیه واله وسلم و شهر کوفه و حرم حضرت سید الشهداء علیه السلام مخیر است نمازش را شکسته یا تمام بخواند و تمام افضل است هر چند احوط ان است که در خارج از مسجد الحرام و مسجد النبی صلی الله علیه واله وسلم حتی ملحقات ان دو مسجد بعد از زمان ایمه علیهم السلام و خارج مسجد کوفه و دورتر از اطراف ضریح مقدس نماز را تمام نخواند
- [آیت الله سبحانی] پیش از داخل شدن در حرم مکه، شهر مکه، مسجدالحرام، خانه کعبه، حرم مدینه، شهر مدینه، مسجد پیغمبر و حرم امامان (علیهم السلام) (که غسل در زیارت آنها وارد شده) مستحب است انسان غسل کند و اگر در یک روز چند مرتبه مشرف شود، یک غسل کافی است و کسی که می خواهد در یک روز داخل حرم مکه و مسجدالحرام و خانه کعبه شود، اگر به نیّت همه یک غسل کند کافی است و نیز اگر در یک روز بخواهد داخل حرم مدینه و شهر مدینه و مسجد پیامبر(صلی الله علیه وآله) شود، یک غسل برای همه کفایت می کند و برای زیارت پیامبر(صلی الله علیه وآله) و امامان (علیهم السلام) از دور یا نزدیک و برای حاجت خواستن از خداوند عالم و همچنین برای توبه و نشاط به جهت عبادت و برای سفر رفتن خصوصاً سفر زیارت حضرت سیّدالشّهدا(علیه السلام)مستحب است انسان غسل کند و اگر یکی از غسل هایی را که در این مسأله گفته شد به جا آورد و بعد کاری کند که وضو را باطل می کند مثلا بخوابد; غسل او باطل می شود و مستحب است دوباره غسل را به جا آورد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] آداب آشامیدن چند چیز است: اول آب را به طور مکیدن بیاشامد. دوم در روز ایستاده آب بخورد. سوم پیش از آشامیدن آب بسم اللّه و بعد از آن الحمد للّه بگوید. چهارم به سه نفس آب بیاشامد. پنجم از روی میل آب بیاشامد. ششم بعد از آشامیدن آب حضرت ابی عبداللّه (ع) و اهل بیت ایشان را یاد کند و قاتلان آن حضرت را لعنت نماید. چیزهائی که در آشامیدن مذموم است
- [آیت الله جوادی آملی] .قبله اسلام, مکانی است که کعبه در آن واقع است حِجر اسماعیل جزء قبله نیست و امتداد این مکان از دو طرف عمق و ارتفاع تا آنچه فرض دارد, قبله است . هر عملی در اسلام که مراعات قبله در آن لازم است ; مانند نماز، سر بریدن حیوان و ... باید با توجه به این مکان خاص انجا م شود, چون این مکان مخصوص قبله است . هنگام بازسازی کعبه بر اثر زلزله، سیل یا حوادث دیگر , قبله محفوظ است, هر چند کعبه ویران شده, در دست عمران جدید باشد.