در ابتدا گفتنی است؛ چنانچه روزه‌دار در ماه رمضان، عمداً و بدون عذر روزه خود را باطل کند، علاوه بر آنکه قضا و کفاره[1] بر عهده‌اش خواهد بود، واجب است ادامه آن‌روز را هم امساک کند؛ یعنی جایز نیست، اکنون که روزه‌اش باطل شده، چیزی که روزه را باطل می‌کند دوباره انجام دهد.[2] با این وجود اگر روزه‌دار در یک روز ماه رمضان، چند مرتبه از روی عمد - غیر از آمیزش و خودارضایی- کاری که روزه را باطل می‌کند، انجام دهد، غیر از قضای روزه، فقط یک کفاره بر او واجب است و اگر آن کار، به خودی خود حرام باشد (مانند خوردن شراب) یک کفاره جمع بر او واجب خواهد بود.[3] اما به نظر بسیاری از فقها تکرار آمیزش در حال روزه، موجب تکرار کفاره است و اگر آمیزشِ حرام باشد (مانند جماع با همسر در ایام حیض)، موجب تکرار کفاره جمع خواهد بود. البته نظر بیشتر مراجع تقلید در این مسئله مبنی بر «احتیاط واجب» است[4] و برخی از مراجع نیز آمیزش را مانند سایر مبطلات روزه دانسته و تکرار آن‌را موجب تکرار کفاره نمی‌دانند.[5] همچنین گروهی از فقها خودارضایی در حال روزه را در حکم آمیزش شمرده و چون این‌کار به خودی خود حرام است، بنابر احتیاط واجب، تکرار آن‌را موجب تکرار کفاره جمع شمرده‌اند.[6] [1] . جهت آگاهی بیشتر در زمینه کفّاره روزه، می‌توانید به نمایه‌ 1965 (کفارۀ روزه) در همین سایت مراجعه نمایید. [2] . ر.ک: تبریزی، جواد، استفتاءات جدید، ج‌2، ص 126، س 584‌ ، قم، اول، بی‌تا. [3] . ر.ک: امام خمینی، سید روح اللّٰه، توضیح المسائل (محشّٰی)، ج‌1، ص 932، م 1668، دفتر انتشارات اسلامی، قم، هشتم، 1424 ه‍ ق. [4] . آیات عظام: اراکی، گلپایگانی، خوئی، خامنه‌ای، صافی، شبیری زنجانی، فاضل لنکرانی، تبریزی، وحید خراسانی و نوری همدانی؛ ر.ک: توضیح المسائل (محشّٰی)، ج‌1، ص 932، م 1667؛ وحید خراسانی، حسین، توضیح المسائل، ص 321، م 1675، مدرسه امام باقر علیه السلام، قم، نهم، 1428 ه‍ ق. [5] . آیات عظام امام خمینی، سیستانی، سبحانی و مکارم شیرازی؛ همان؛ سبحانی، جعفر، توضیح المسائل، ص 324، م 1327، مؤسسه امام صادق علیه السلام، قم، سوم، 1429 ه‍ ق. [6] . آیات عظام: خوئی، وحید خراسانی، خامنه‌ای، تبریزی، شبیری زنجانی؛ ر.ک: همان؛ ر.ک: 61615 (جماع از حرام در روزه رمضان)؛ وحید خراسانی، حسین، توضیح المسائل، ص 321، م 1675.
اگر شخص روزهدار عمل استمنا را با علم به اینکه روزه را باطل میکند، چند بار انجام دهد چه حکمی دارد؟ ضمناً تفاوت کفاره روزه و کفاره جمع را نیز بگویید.
در ابتدا گفتنی است؛ چنانچه روزهدار در ماه رمضان، عمداً و بدون عذر روزه خود را باطل کند، علاوه بر آنکه قضا و کفاره[1] بر عهدهاش خواهد بود، واجب است ادامه آنروز را هم امساک کند؛ یعنی جایز نیست، اکنون که روزهاش باطل شده، چیزی که روزه را باطل میکند دوباره انجام دهد.[2]
با این وجود اگر روزهدار در یک روز ماه رمضان، چند مرتبه از روی عمد - غیر از آمیزش و خودارضایی- کاری که روزه را باطل میکند، انجام دهد، غیر از قضای روزه، فقط یک کفاره بر او واجب است و اگر آن کار، به خودی خود حرام باشد (مانند خوردن شراب) یک کفاره جمع بر او واجب خواهد بود.[3]
اما به نظر بسیاری از فقها تکرار آمیزش در حال روزه، موجب تکرار کفاره است و اگر آمیزشِ حرام باشد (مانند جماع با همسر در ایام حیض)، موجب تکرار کفاره جمع خواهد بود. البته نظر بیشتر مراجع تقلید در این مسئله مبنی بر «احتیاط واجب» است[4] و برخی از مراجع نیز آمیزش را مانند سایر مبطلات روزه دانسته و تکرار آنرا موجب تکرار کفاره نمیدانند.[5]
همچنین گروهی از فقها خودارضایی در حال روزه را در حکم آمیزش شمرده و چون اینکار به خودی خود حرام است، بنابر احتیاط واجب، تکرار آنرا موجب تکرار کفاره جمع شمردهاند.[6] [1] . جهت آگاهی بیشتر در زمینه کفّاره روزه، میتوانید به نمایه 1965 (کفارۀ روزه) در همین سایت مراجعه نمایید. [2] . ر.ک: تبریزی، جواد، استفتاءات جدید، ج2، ص 126، س 584 ، قم، اول، بیتا. [3] . ر.ک: امام خمینی، سید روح اللّٰه، توضیح المسائل (محشّٰی)، ج1، ص 932، م 1668، دفتر انتشارات اسلامی، قم، هشتم، 1424 ه ق. [4] . آیات عظام: اراکی، گلپایگانی، خوئی، خامنهای، صافی، شبیری زنجانی، فاضل لنکرانی، تبریزی، وحید خراسانی و نوری همدانی؛ ر.ک: توضیح المسائل (محشّٰی)، ج1، ص 932، م 1667؛ وحید خراسانی، حسین، توضیح المسائل، ص 321، م 1675، مدرسه امام باقر علیه السلام، قم، نهم، 1428 ه ق. [5] . آیات عظام امام خمینی، سیستانی، سبحانی و مکارم شیرازی؛ همان؛ سبحانی، جعفر، توضیح المسائل، ص 324، م 1327، مؤسسه امام صادق علیه السلام، قم، سوم، 1429 ه ق. [6] . آیات عظام: خوئی، وحید خراسانی، خامنهای، تبریزی، شبیری زنجانی؛ ر.ک: همان؛ ر.ک: 61615 (جماع از حرام در روزه رمضان)؛ وحید خراسانی، حسین، توضیح المسائل، ص 321، م 1675.
- [آیت الله خامنه ای] اگر مکلّف علم داشته باشد به اینکه استمناء روزه را باطل می کند، ولی عمداً آن را انجام دهد، آیا کفّاره جمع بر او واجب می شود؟
- [آیت الله اردبیلی] کفّاره شخص روزهداری که استمنا کند، چیست؟ اگر استمنا به سبب شوخی با همسر انجام شود، چه حکمی دارد؟
- [آیت الله بهجت] آیا روزه داری که استمناء کرده و نمی دانسته استمناء روزه را باطل می کند، روزه اش باطل است؟ و در صورت بطلان، آیا کفّاره هم دارد؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] کسی که نمیدانسته استمناء روزه را باطل میکند و حتی یک گناه کبیره است، اگر اینعمل را انجام دهد. آیا روزه او باطل است؟ اگر باطل است، کفّاره دارد یا خیر؟
- [سایر] آیا کسی که در حالت روزه استمناء می کند، روزه اش باطل است؟ کفاره آن چیست؟
- [سایر] سلام علیکم. اگر شخص روزهداری (در غیر ماه رمضان) را با علم به روزه بودن او به طعام دعوت کنند وظیفه شخص روزهدار چیست؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا تزریق خون به بدن شخص روزهدار یا گرفتن خون از او روزه را باطل میکند؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا استمناء از گناهان کبیره است و روزه را باطل میکند؟
- [آیت الله علوی گرگانی] چنانچه در ماه رمضان شخصی روزهدار، حیوانی را وطی کرد (قبلایا دبراً، حلال گوشت یا حرام گوشت) ولی منی از او خارج نشد، آیا روزه او باطل است یا خیر؟ در صورت بطلان، آیا قضا و کفّاره دارد؟ و در فرض کفّاره آیا کفّاره او جمع است یا خیر؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] آیا گردوغبار اشیایی مانند آرد و گچ و سیمان، روزه را باطل میکند؟ اگر شخص ناچار از اینها باشد- مانند اینکه در محلی که کارخانه سیمان است زندگی میکند- تکلیفش چیست؟
- [آیت الله بهجت] اگر روزهدار با علم و عمد قصد انجام فعلی را بنماید که روزه را باطل میکند، روزهاش باطل است، ولی کفاره ندارد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر روزهدار غیر از جماع و استمناء کار دیگری که حلال است و روزه را باطل میکند، انجام دهد؛ مثلاً آب بیاشامد و بعد کار دیگری که حرام است و روزه را باطل میکند - غیر از جماع و استمنا - انجام دهد؛ مثلاً غذای حرامی بخورد، کفاره افطار به حلال کافی است.
- [آیت الله خوئی] اگر روزهدار غیر از جماع و استمناء کار دیگری که حلال است و روزه را باطل میکند، انجام دهد، مثلًا آب بیاشامد و بعد کار دیگری که حرام است و روزه را باطل میکند غیر از جماع و استمناء انجام دهد، مثلًا غذای حرامی بخورد، یک کفاره کافی است.
- [آیت الله خوئی] اگر روزهدار در یک روز ماه رمضان چند مرتبه غیر جماع و استمناء کار دیگری که روزه را باطل میکند انجام دهد، برای همة آنها یک کفاره کافی است.
- [آیت الله سیستانی] اگر روزهدار غیر از جماع و استمناء کار دیگری که روزه را باطل میکند انجام دهد ، و بعد با حلال خود جماع نماید ، برای هر دو یک کفاره کافی است .
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر روزهدار در یک روز ماه رمضان چند مرتبه غیر جماع و استمنا، کار دیگری که روزه را باطل میکند انجام دهد، برای همه آنها یک کفاره کافی است.
- [آیت الله خوئی] اگر روزهدار غیر از جماع و استمناء کار دیگری که روزه را باطل میکند انجام دهد و بعد با حلال خود جماع نماید، برای هر کدام یک کفاره واجب میشود.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر زنی شوهر روزهدار خود را مجبور کند که جماع نماید یا کار دیگری که روزه را باطل میکند انجام دهد، واجب نیست کفّاره روزه شوهر را بدهد.
- [آیت الله بهجت] اگر زنی شوهر روزهدار خود را مجبور کند که نزدیکی نماید یا کار دیگری که روزه را باطل میکند انجام دهد، واجب نیست کفاره روزه شوهر را بدهد.
- [آیت الله مظاهری] اگر روزهدار کاری که حلال است و روزه را باطل میکند انجام دهد مثلاً آب بیاشامد و بعد کار دیگری که حرام است و روزه را باطل میکند انجام دهد مثلاً غذای حرامی بخورد یک کفّاره کافی است.