کفاره
کفاره به معنای پوشاندن می‌باشد و شأن کفاره، پوشاندن خطیئه است. "کفاره" در شرع مقدس به عبادت خاصی اطلاق می‌شود که برای عقوبت افراد، سقوط عقوبت یا تخفیف در آن تعیین شده است.
اگر روزه‌دار کاری که حلال است و روزه را باطل می‌کند انجام دهد مثلاً آب بیاشامد و بعد کار دیگری که حرام است و روزه را باطل می‌کند انجام دهد مثلاً غذای حرامی بخورد یک کفّاره کافی است.
عنوان مسئله:
اگر روزه‌دار کاری که حلال است و روزه را باطل می‌کند انجام دهد مثلاً آب بیاشامد و بعد کار دیگری که حرام است و روزه را باطل می‌کند انجام دهد مثلاً غذای حرامی بخورد یک کفّاره کافی است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر مقدار کمی خون از لثه روزه‌دار خارج شود و با آب دهان او مخلوط گردد، فرو بردن آن، روزه را باطل می‌کند یا نه؟
- روزهداری که سهواً چیزی در حالت روزه بخورد و بعد به خیال اینکه روزهاش باطل شده، دوباره غذا بخورد، حکم روزهاش از نظر قضا و کفاره چگونه است؟
- مردی که به هر علتی مثل مرض، روزه نمیگیرد، اگر همسر روزه‌دار خود را مجبور به جماع نماید، روزه زن باطل است؟ و آیا کفاره دارد یا نه؟ کفاره آن به عهده چه کسی است (زن یا مرد)؟
- کسی که نمیدانسته خودارضایی روزه را باطل می‌کند و در حال روزه این کار را کرده است، تکلیف روزه او چه می‌شود؟ در مورد قضا و کفاره چه وظیفهای دارد؟
- استنشاق (آب در بینی کردن) در حال روزه، آیا روزه را باطل می‌کند؟
- کسی که روزه نذری را به دلخواه و در موعد مقرر نگرفته، آیا فقط قضا کافی است یا باید کفاره هم بدهد؟ چه مقدار؟
- اگر روزه‌دار کاری انجام دهد و فکر کند روزهاش باطل شده و سپس مبطل دیگری انجام دهد، در صورتی که بعداً بفهمد در ابتدا روزهاش باطل نبوده است، آیا باید قضای روزه را بگیرد یا بایدکفاره هم بدهد؟
- کسی که به خاطر وضعیت شغلی در مواقع خاصی مثل تابستان طاقت نداشته باشد روزههایش را بگیرد (در حالت عادی میتواند روزه بگیرد)؛ مثلاً کشاورزی که در تابستان مشغول جمع‌آوری محصول و زراعت خود است یا کسی که در معادن گرم و طاقتفرسا کار می‌کند، حکم روزهاش چگونه است؟ آیا فقط قضا کافی است یا کفاره هم دارد؟ و آیا در آن مواقع میتواند روزه خود را نگیرد؟
- کسی که نمیداند روزه ماه رمضان مسافر باطل است، اگر روزه گرفت و سفر کرد و تا افطار، کاری که روزه را باطل می‌کند، انجام نداد، روزة او صحیح است یا باید قضا کند؟ آیا فرقی می‌کند که قبل از افطار بفهمد که روزهاش باطل است یا بعد از افطار؟
- در ماه رمضان من باید قبل از اذان صبح، غسل جنابت میکردم، ولی چون خسته بودم وقتی برای سحری بیدارم کردند، سریع دوباره خوابیدم و البته میدانستم که باید غسل کنم و بعد از اذان بیدار شدم. تکلیف روزه آن روز من چیست؟ اگر روزه باطل است، آیا کفاره هم واجب می‌شود یا قضا کافی است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] اگر روزه داری به دستور پزشک، آب دهان مخلوط به خون را فرو ببرد، روزه اش باطل است؟ در صورت بطلان، آیا قضای روزه کافی است یا کفّاره هم دارد؟
- [سایر] اگر شخص روزه‌دار عمل استمنا را با علم به اینکه روزه را باطل می‌کند، چند بار انجام دهد چه حکمی دارد؟ ضمناً تفاوت کفاره روزه و کفاره جمع را نیز بگویید.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] اگر کسی روزه مستحبّی بگیرد و فراموش کند که روزه است و چیزی بخورد و یا بیاشامد، آیا روزه اش باطل می‌شود؟
- [آیت الله علوی گرگانی] چنانچه در ماه رمضان شخصی روزه‌دار، حیوانی را وطی کرد (قبلایا دبراً، حلال گوشت یا حرام گوشت) ولی منی از او خارج نشد، آیا روزه او باطل است یا خیر؟ در صورت بطلان، آیا قضا و کفّاره دارد؟ و در فرض کفّاره آیا کفّاره او جمع است یا خیر؟
- [آیت الله بروجردی] نیّت قطع یا قاطع را که مفطر روزه میدانید، اگر به عذر هم نیّت قطع قاطع کند روزه باطل می‌شود یا خیر؟ مثل آن که شخصِ روزه‌دار دلش درد میگیرد قصد می‌کند برود خانه آب داغی درست کند بخورد دردِ دلش ساکت شود، وقتی که میرود خانه بدون خوردن آبِ گرم، دلش خوب می‌شود، آیا در این صورت با این قصد روزه باطل می‌شود یاخیر؟
- [آیت الله اردبیلی] شخصی که میخواهد برای کفّاره روزه باطل شده، دو ماه پی در پی روزه بگیرد، اگر تعداد روزههای دو ماه، روی هم 58 یا 59 روز شود، کافی است یا حتما باید شصت روز روزه بگیرد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] شخصی در ماه مبارک رمضان یا روزه نذری یا قضای روزه ماه مبارک، البتّه بعد از زوال با چیز حرامی روزه خود را باطل می‌کند، حکم مسئله چیست؟ و بعد برای کفّاره جمع که یکی از آنها گرفتن 60 روز روزه است، تا سال آینده نگرفت آیا مدّ طعام لازم است؟
- [سایر] آیا در یک روز ماه رمضان، با تکرار عملی که روزه را باطل می‌کند، کفاره نیز تکرار می‌شود؟
- [سایر] حکم باطل کردن روزه با کار حرام و توضیح کار هایی که بعدش انجام بدیم
- [آیت الله سیستانی] می خواستم بدانم که شغل کافی نت داری با توجه به اینکه اینترنت کاربردهای مختلف (اعم از حلال و حرام) دارد دارای چه حکمی است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر روزه‌دار در یک روز ماه رمضان چند مرتبه کاری که روزه را باطل می‌کند انجامدهد گرچه آن کار جماعباشد برای همه آنهایک کفّاره کافی است.
- اگر روزه‌دار زنا کند و بعد با حلال خود جماع نماید یک کفّاره جمع کافی است.
- اگر روزه‌دار سهواً یا جهلاً چیزی بخورد یا بیاشامد روزهاش باطل نمیشود.
- اگر روزه‌دار به قدری تشنه شود که تحمّل آن طاقت فرسا باشد و یا خوف ضرر بدهد میتواند به اندازه رفع ضرورت آب بیاشامد ولی روزه او باطل می‌شود و اگر ماه رمضان باشد باید در بقیه روز از به جا آوردن کاری که روزه را باطل می‌کند خودداری نماید.
- اگر روزه‌دار عمداً چیزی بخورد یا بیاشامد، روزه او باطل می‌شود چه خوردن و آشامیدن آن چیز معمول باشد مثل نان و آب، چه معمول نباشد مثل خاک و شیره درخت، و چه کم باشد یا زیاد، حتّی اگر مسواک را از دهان بیرون آورد و دوباره به دهان ببرد و رطوبت آن را فرو برد روزه او باطل می‌شود مگر آنکه رطوبت مسواک در آب دهان به طوری از بین برود که رطوبت خارج به آن گفته نشود.
- هرگاه روزه‌دار عمداً قی کند، گرچه به واسطه مرض و مانند آن ناچار باشد، روزهاش باطل می‌شود ولی کفّاره ندارد و قضای تنها کافی است امّا اگر جهلاً یا سهواً یا بیاختیار قی کند روزهاش باطل نمیشود.
- نیّت یعنی توجّه به عمل برای اطاعت فرمان خدا، و لازم نیست انسان نیّت را به زبان بگوید یا از قلب خود بگذارند، بلکه همین قدر که برای انجام فرمان خداوند عالم از اذان صبح تا مغرب کاری که روزه را باطل می‌کند انجام ندهد کافی است و برای آنکه یقین کند تمام این مدّت را روزه بوده، باید مقداری پیش از اذان صبح و مقداری هم بعد از مغرب از انجام کاری که روزه را باطل می‌کند خودداری نماید.
- هر کسی که دیگری را مجبور کند به انجام دادن کاری که روزه را باطل می‌کند باید کفّاره او را بدهد.
- شش کار در آشامیدن آب مستحب است: اوّل: آب را به طور مکیدن بیاشامد. دوّم: در روز ایستاده آب بخورد. سوّم: پیش از آشامیدن آب بسم اللَّه و بعد از آن الحمدللَّه بگوید. چهارم: به سه نفس آب بیاشامد. پنجم: از روی میل آب بیاشامد. ششم: بعد از آشامیدن آب حضرت ابا عبداللَّهعلیه السلام و اهلبیت ایشان را یاد کند و قاتلان آن حضرت را لعنت نماید.
- اگر به چیز حرامی روزه خود را باطل کند اگر آن چیز ذاتاً حرام باشد مثل شراب و زنا، کفّاره جمع )گرفتن دو ماه روزه که سی و یک روزِ آن پی در پی باشد و اطعام شصت فقیر( بر او واجب می‌شود و چنانچه کفّاره جمع برایش ممکن نباشد هر کدام را که ممکن است باید انجام دهد و اگر ذاتاً حرام نباشد بلکه به جهتی حرام شده باشد مثل نزدیکی کردن با عیال خود در حال حیض، کفّاره جمع ندارد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر روزه‌دار غیر از جماع و استمناء کار دیگری که حلال است و روزه را باطل می‌کند، انجام دهد؛ مثلاً آب بیاشامد و بعد کار دیگری که حرام است و روزه را باطل می‌کند - غیر از جماع و استمنا - انجام دهد؛ مثلاً غذای حرامی بخورد، کفاره افطار به حلال کافی است.
- [آیت الله بروجردی] اگر روزه‌دار غیر جماع کار دیگری که حلال است و روزه را باطل می‌کند انجام دهد مثلاً آب بیاشامد و بعد کار دیگری که حرام است و روزه را باطل می‌کند غیر جماع انجام دهد مثلاً غذای حرامی بخورد یک کفاره کافی است.
- [آیت الله خوئی] اگر روزه‌دار غیر از جماع و استمناء کار دیگری که حلال است و روزه را باطل می‌کند، انجام دهد، مثلًا آب بیاشامد و بعد کار دیگری که حرام است و روزه را باطل می‌کند غیر از جماع و استمناء انجام دهد، مثلًا غذای حرامی بخورد، یک کفاره کافی است.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر روزه دار غیر جماع کار دیگری که حلال است وروزه را باطل می‌کند، انجام دهد مثلاً آب بیاشامد و بعد کار دیگری که حرام است وروزه را باطل می‌کند غیر جماع انجام دهد، مثلاً غذای حرامی بخورد، یک کفّاره کافی است.
- [آیت الله سبحانی] اگر روزه دار کاری که حلال است و روزه را باطل می کند، انجام دهد، مثلاً آب بیاشامد و بعد کار دیگری که حرام است و روزه را باطل می کند، انجام دهد، مثلاً غذای حرامی بخورد، یک کفّاره کافی است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر روزه دار کاری که حلال است و روزه را باطل می کند، انجام دهد، مثلا آب بیاشامد، و بعد کار دیگری که حرام است و روزه را باطل می کند به جز جماع که حکم آن گذشت انجام دهد، مثلا غذای حرامی بخورد، یک کفّاره کافی است.
- [امام خمینی] اگر روزه دار کاری که حلال است و روزه را باطل می کند، انجام دهد،مثلا آب بیاشامد، و بعد کار دیگری که حرام است و روزه را باطل می کند انجام دهد، مثلا غذای حرامی بخورد، یک کفاره کافی است.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر روزه دار کاری که حلال است و روزه را باطل می کند ، انجام دهد ، مثلاً آب بیاشامد و بعد کار دیگری که حرام است و روزه را باطل می کند انجام دهد ، مثلاً غذای حرامی بخورد دو ماه روزه بگیرد یا شصت فقیر را سیر کند کافی است .
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر روزه دار غیر از جماع و استمناء کار دیگری که روزه را باطل می کند انجام دهد مثلا آب بیاشامد و بعد کار دیگری که حرام است و روزه را باطل می کند انجام دهد مثلا غذای حرامی بخورد؛ یک کفاره کافی است.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر روزه دار غیر جماع کار دیگری که حلال است و روزه را باطل می کند، انجام دهد مثلاً آب بیاشامد و بعد کار دیگری که حرام است و روزه را باطل می کند غیر از جماع انجام دهد، مثلاً غذای حرام بخورد، یک کفاره کافی است.