آیا ثواب قرائت برخی از سوره های قرآن که به اندازه ختم قرآن ذکر شده است انسان را از ختم قرآن بی نیاز می کند؟

نخست باید به این نکته مهم توجه داشت که ثواب ها براساس لطف و تفضل از سوی خداست و نیازی نیست که تساوی در آن ملاحظه شود. برخلاف کیفرها که باید عدالت در آن رعایت شود و این گونه روایات که بیانگر ثواب بسیار برای یک کار نیک است - بر فرض صحت به جهت تشویق مردم و ترویج یک فرهنگ هدایتگر در جامعه است که اگر چنین کارهای پسندیده به طور مستمر توسط افراد جامعه انجام پذیرد شایسته چنان ثواب های فراوان از سوی خداوند می باشند. به ویژه آن که صفت رحمت خداوند غالب است و در لطف و بخشش به بندگان هیچ گونه بخل و محدودیتی ندارد. بنابراین این گونه روایات برای ایجاد انگیزه انجام کارهای خیر - هر چند کوچک - می باشد نه آن که انگیزه انجام کارهای خیر گسترده را در میان موئمنان از بین ببرد. نکته دوم : آنچه اهمیت دارد، ((پایداری ثواب )) و عمق بخشی به ((نورانیت )) کار خیر در دل و جان است که با انجام کارهای خیر گسترده و طولانی بودن زمان انجام کارهای خیر مانند تلاوت قرآن ، نورانیت در دل و جان عمق بیشتری پیدا می کند و شرایط ((پایداری ثواب )) بیشتر فراهم می شود و آنچه برای سعادت دنیا و آخرت مهم است . پایداری ثواب و ثبات نورانیت است و همین نکته مهم کافی است که انگیزه کارهای خیر گسترده و زمان طولانی عبادت ، در میان موئمنان وارسته و مشتاق تقرب به خدا، روزافزون گردد. نکته سوم : درباره چگونگی انجام کارهای خیر است که برای توضیح بیشتر باید گفت : مقصود از روایت هایی که آثار خاصی را برای برخی از اعمال ذکر کرده اند، این نیست که فلان عمل ((علت تامه )) آن اثر است ; بلکه مقصود اقتضای اثر است . ((علت تامه ))، مجموع علل موئثر بر یک چیز با رفع تمام موانع است . تائثیر چنین علتی بر معلول حتمی و ضروری است ، و به هیچ وجه تخلف بردار نیست . در حالی که ((مقتضی )) یکی از شرایط موئثر بر یک پدیده است که در صورت فقدان موانع ، می تواند اثر کند، ولی اگر مانعی بر سر راه آن قرار گیرد، توان تائثیر ندارد. چنین چیزی در جهان مادیات و اسباب و مسببات طبیعی نیز هست ; مثلاا اگر گفته می شود: ((آتش سبب احتراق چوب است )) به نحو مقتضی است ; یعنی ، تا دیگر شرایط مانند وجود اکسیژن پدیدار نشوند و موانع بر طرف نشود، عمل احتراق صورت نخواهد گرفت . بنابر این اگر کسی چوب تری را در آتش اندازد و با گذشت چند دقیقه از احتراق خبری نباشد، نباید در آن گزاره تردید کند; بلکه باید جست و جو کند که آیا آن گزاره مشروط به شرایطی نیز هست یا نه ؟ و آیا مانعی برای تائثیر آتش در چوب وجود دارد یا خیر؟ آن گاه خواهد دید که این گزاره ضمن دارا بودن ارزش صدق ، مشروط به شرایط متعددی از قبیل وجود اکسیژن و عدم موانعی چون رطوبت در چوب ، تناسب میزان حرارت آتش با مقدار مقاومت چوب و ... است . لیکن اگر تمام شرایط و رفع موانع مفروض پدید آمد; یعنی علت تامه محقق شد، حتما" چوب آتش خواهد گرفت و تخلف آن ، به معنای کذب گزاره فوق می باشد. تائثیر این اعمال نیز به نحو ((جزئالعله )) و ((مقتضی )) است ، و همواره با دیگر شرایط عمل می کند. اما این که آن شرایط دقیقا" چیست ؟ سهم هر یک تا چه اندازه است ؟ آیا تائثیر این عمل و هر شرط دیگر در همه موارد یکسان است ؟ یا ممکن است در موردی نقش اصلی تری را ایفا کند و در جای دیگر عامل دیگر؟ مکانیسم تائثیر چگونه است ؟ آیا دیگر ابزارها را در اثرگذاری تقویت می کند یا خود مستقیما" اثر می گذارد؟ اینها و ده ها سوئال دیگر، مسائلی است که ریشه عقلی و فکری بشر هنوز در حدی نیست که بتواند به طور کاملاا دقیق به آنها پاسخ گوید، و یکی از خدمات بزرگ انبیا به بشر، آگاه سازی وی از وجود چنین عاملی است که عقل به تنهایی قادر به شناخت آن نیست . آنچه به طور کلی می توان با ژرف کاوی فلسفی و تحقیق در نصوص دینی دریافت این است که : اولاا، دایره علیت منحصر به علل و معلولات مادی نیست ; بلکه علل طبیعی مقهور ماورائ طبیعت هستند. ثانیا"، برخی از شرایط و موانع تائثیر در روایات آمده است ; از جمله این شرایط می توان ((تقوا)) را نام برد و از جمله موانع می توان از فسق ، عقوق والدین ، ترک امر به معروف و نهی از منکر، عدم هماهنگی وی با حکمت الهی و سنت های خدا در نظام آفرینش سخن به میان آورد. ثالثا"، در نصوص دینی آمده است که پذیرش برخی از اعمال ، مشروط به این است که اگر حقی از مردم به ذمه شخص می باشد آن را ادا کند و اگر واجبی از او فوت شده ، قضا نماید. توجه داشته باشید آنچه که مطرح شد تنها در باب ثواب قرائت قرآن بود و پرواضح است که هیچ گاه قرائت قرآن جای تدبر و تائمل و فهم در قرآن را نخواهد گرفت . توجه داشته باشید، آنچه که مطرح شد تنها در باب ثواب قرائت قرآن بود و پرواضح است که هیچ گاه قرائت قرآن جای تدبر و تائمل و فهم در قرآن را نخواهد گرفت .
eporsesh.com