چرا خطاب آیات قرآن، بیشتر به مردان است ؟
در پاسخ به نکات زیر اشاره می‌کنیم: 1- از نظر قرآن، زن و مرد از ارزش معنوی و شخصیت یکسانی برخوردارند؛ زیرا آیات قرآنی، آن دو را در پیشگاه خدا و در رسیدن به مقامات معنوی، یکسان می‌شمارد. از باب نمونه می‌توان به آیه 40 سوره غافر، آیه 97 سوره نحل، آیه 95 سوره آل عمران و آیه 5 سوره فتح اشاره کرد، (ر.ک: علامه طباطبایی، تفسیر المیزان، ج 2، ص 285). 2- قرآن‌پژوهان، خطاب‌های قرآن را به دو دسته تقسیم نموده‌اند: الف) خطاب ویژه مرد یا زن، (ر.ک: بقره، آیه 233 و نساء، آیه 15 و 23 و...) ب ) خطاب مشترک، (ر.ک: نساء، آیه 3، 4 و 32) خطاب‌های مشترک در قرآن دو گونه است: گاهی با عنوان فراگیری مانند واژه (ناس) و (انسان) و (مَنْ) موصول عموم انسان‌ها را خطاب می‌کند، (ر.ک: بقره، آیه 21 و نساء، آیه 1 و...) و گاهی در ظاهر از لفظ مذکر استفاده می‌کند، ولی عموم را - اعم از زن و مرد - خطاب می‌نماید؛ مثل یا ایها الذین امنوا ، (نساء، آیه 136) و یا ایها الذین اوتوا الکتاب ، (نساء، آیه 47) و لقد کان لکم فی رسول الله اسوة حسنه ، (احزاب، آیه 21) و... درباره شیوه اخیر باید به نکاتی توجه کرد: 1- این‌گونه سخن گفتن برخاسته از قاعده ادبی تغلیب در زبان عربی است که برای خطاب به عموم ضمیر مذکر استفاده می کنند و چون قرآن به زبان عربی است می بایست قواعد رایج این زبان را رعایت کند؛ به خصوص در مقام قانون‌گذاری از الفاظ و ضمایر مذکر استفاده می‌شود، ولی معنای عموم اراده می‌گردد. 2- سخن گفتن قرآن با زنان، برخاسته از نگرش آن به ارزش‌های انسانی و رعایت حرمت زنان می‌باشد. طبیعی است که مؤدبانه و عفیفانه سخن گفتن با زنان، یکی از راه‌های حفظ حرمت آنان می‌باشد. این به معنای عقب‌نگه‌داشتن نیمی از انسان‌ها نیست؛ زیرا این‌گونه سخن گفتن، حاکی از نوعی احترام و ارج نهادن به مقام شامخ آنها است، چنان که همین شیوه برای احترام به بزرگتر در میان انسان‌ها معمول است. eporsesh.com
عنوان سوال:

چرا خطاب آیات قرآن، بیشتر به مردان است ؟


پاسخ:

در پاسخ به نکات زیر اشاره می‌کنیم:
1- از نظر قرآن، زن و مرد از ارزش معنوی و شخصیت یکسانی برخوردارند؛ زیرا آیات قرآنی، آن دو را در پیشگاه خدا و در رسیدن به مقامات معنوی، یکسان می‌شمارد. از باب نمونه می‌توان به آیه 40 سوره غافر، آیه 97 سوره نحل، آیه 95 سوره آل عمران و آیه 5 سوره فتح اشاره کرد، (ر.ک: علامه طباطبایی، تفسیر المیزان، ج 2، ص 285).
2- قرآن‌پژوهان، خطاب‌های قرآن را به دو دسته تقسیم نموده‌اند:
الف) خطاب ویژه مرد یا زن، (ر.ک: بقره، آیه 233 و نساء، آیه 15 و 23 و...)
ب ) خطاب مشترک، (ر.ک: نساء، آیه 3، 4 و 32)
خطاب‌های مشترک در قرآن دو گونه است: گاهی با عنوان فراگیری مانند واژه (ناس) و (انسان) و (مَنْ) موصول عموم انسان‌ها را خطاب می‌کند، (ر.ک: بقره، آیه 21 و نساء، آیه 1 و...) و گاهی در ظاهر از لفظ مذکر استفاده می‌کند، ولی عموم را - اعم از زن و مرد - خطاب می‌نماید؛ مثل یا ایها الذین امنوا ، (نساء، آیه 136) و یا ایها الذین اوتوا الکتاب ، (نساء، آیه 47) و لقد کان لکم فی رسول الله اسوة حسنه ، (احزاب، آیه 21) و...
درباره شیوه اخیر باید به نکاتی توجه کرد:
1- این‌گونه سخن گفتن برخاسته از قاعده ادبی تغلیب در زبان عربی است که برای خطاب به عموم ضمیر مذکر استفاده می کنند و چون قرآن به زبان عربی است می بایست قواعد رایج این زبان را رعایت کند؛ به خصوص در مقام قانون‌گذاری از الفاظ و ضمایر مذکر استفاده می‌شود، ولی معنای عموم اراده می‌گردد.
2- سخن گفتن قرآن با زنان، برخاسته از نگرش آن به ارزش‌های انسانی و رعایت حرمت زنان می‌باشد. طبیعی است که مؤدبانه و عفیفانه سخن گفتن با زنان، یکی از راه‌های حفظ حرمت آنان می‌باشد. این به معنای عقب‌نگه‌داشتن نیمی از انسان‌ها نیست؛ زیرا این‌گونه سخن گفتن، حاکی از نوعی احترام و ارج نهادن به مقام شامخ آنها است، چنان که همین شیوه برای احترام به بزرگتر در میان انسان‌ها معمول است.
eporsesh.com





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین