در قرآن چندین آیه وجود دارد که وجود "عالم برزخ" را اثبات می‌کند. آیه‌ای که صورت روشن و واضح، برزخ را اثبات می‌کند این آیه است: "وَ مِن وَرَآغ‌هِم بَرْزَخ‌ٌ إِلَی‌َ یَوْم‌ِ یُبْعَثُون‌َ ;(مؤمنون،100) و پشت‌سر آنان برزخی است تا روزی که برانگیخته شوند." آیاتی نیز داریم که عالم برزخ را برای شهدا (آل‌عمران،169) و آل‌فرعون (مؤمن،46) اثبات می‌کند که به ضمیمه این آیات برخی دیگر از آیات که به مناسبت‌های دیگر آمده است عالم برزخ برای انبیا و صدیقین و صالحین (نسأ،69) نیز اثبات می‌شود.(تفسیر نمونه، آیت اللّه ناصر مکارم شیرازی و دیگران، ج 14، ص 314316، نشر دارالکتب الاسلامیه.) به هر حال آیات در رابطه با برزخ نسبت به خودشان کم نیستند، زیرا کم و زیادی، از امور نسبی هستند. به طور مثال، آیات برزخ، نسبت به آیاتی که "عالم ذر" را اثبات می‌کند بیشتر است و این در حالی است که تعداد آنها از آیاتی که پیرامون "قیامت" بحث می‌کند، کمتر است. امّا علّت این که قرآن، به تفصیل وارد کیفیّت عالم برزخ و چگونگی حیات انسان‌ها در آن و شرح حال آن عالم نشده است; این است که خداوند متعال در قرآن، مطالبی را بیان فرموده است که جنبه تربیتی داشته باشد، و در رشد و کمال و شکوفایی استعدادهای انسان مؤثر باشد مثلاً درباره "توحید" آیات زیادی آمده است تا به سبب آن، انسان را از شرک و انحراف، برهاند. از "نبوت" نیز زیاد سخن گفته است تا انسان هم به ضرورت وجود رهبران الهی، واقف شود و هم بتوانند آنان را شناخته و از آنها تبعیت کند. همچنین از مسائل اخلاقی زیاد سخن گفته است، تا انسان‌ها به مقامی که شایسته یک انسان‌ِ "خلیفه اللّه" است، برسند هم چنین از معاد زیاد سخن گفته است، زیرا روز حساب و رسیدگی به اعمال انسان‌هاست و از بهشت و جهنم نیز به تفصیل سخن می‌گوید تا انسان از خواب غفلت بیدار شده و از ترس جهنم و یا شوق بهشت هم که شده، به صراط مستقیم هدایت شود. ولی او آنجا که علم به عالم برزخ، نقش تربیتی کمتری برای انسان داشته، فقط به اصل وجود آن، اشاره شده است، مانند "علم رَحِم" که مختصری در قرآن به آن اشاره شده است. پس مقدار پرداختن قرآن به هر مطلب، بستگی به مقدار نقش آن مطالب، در هدایت و رشد انسان دارد. مطالبی مانند توحید و نبوت و معاد و اخلاق از چیزهایی هستند که نقش اساسی در هدایت و سلامت بشر دارند; قرآن نیز عمده مطالبش را بر محور این مباحث قرار داده است. بر خلاف عالم رحم و عالم برزخ و امثال این دو که نقش کمتر و یا آیات کمتری دارند.
eporsesh.com
