آیه الکرسی کدام آیات را شامل می شود؟
در این مورد دو نظریه مطرح می باشد: 1. مرحوم سید محمد کاظم یزدی در کتاب شریف عروة الوثقی در بحث صلاة لیلة الدفن (نماز وحشت میت) آورده اند که این نماز دو رکعت است و بعد از حمد در رکعت اوّلی آیة‌الکرسی تا (هم فیها خالدون) خوانده می شود به طوری که در ادامة بحث می فرمایند: اگر آیة‌الکرسی فراموش شود. در صورت اجیر بودن نمازش صحیح نیست و باید دوباره بخواند. فلذا از ظاهر فتوای ایشان بر می آید که (آیة الکرسی شامل) سه آیه می باشد. ولی مرحوم امام خمینی (ره) در تعلیقه اش بر عروة الوثقی می فرمایند این حکم بنا بر احتیاط می باشد. چنانکه در روایات هم وارد شده که مستحب است تا و هم فیها خالدون قرائت شود[1]. 2. مرحوم علامة طباطبائی فرموده اند: آیة الکرسی در (و هو العلی العظیم) ختم می شود و فقرات دیگر جزء آیة الکرسی نیست و در ادعیه ونمازهای مستحبی که خواندن آیة الکرسی وارد شده به همین مقدار اکتفاء می شود و جمع کثیری از علماء و مفسرین نیز همین نظریه را صحیح می دانند و از روایات هم این معنی استفاده می شود[2]. شیخ طوسی در امالی به سند خود از ابی امامة باهلی روایت کرده که گفته است: از علی علیه السّلام شنیدم که می فرمود: باور نمی کنم که کسی که اسلام را فهمیده باشد و یا در اسلام متولد شده باشد و صبح کند شب را و این آیه را نخواند: (الله لا اله الّا هو) تا (و هو العلی العظیم) آنگاه فرمود:‌اگر بدانید که این آیه چیست و در این آیه چه چیزی هست در هیچ حالی آن را ترک نخواهید کرد[3]. این احترام به خاطر معارف دقیق و لطیفی است که در این آیه آمده است و آن معارف عبارت است از: توحید خالصی که آیة شریفة متضمن آن است. معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر: 1. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج2. 2. طباطبایی علامه محمد حسین، تفسیر المیزان، ج2. 3. قرشی، سید علی اکبر، تفسیر احسن الحدیث، ج1. 4. سیوطی، جلال الدین، الدرالمنثور فی تفسیر المأشور، ج1. 5. قرائتی، محسن، تفسیر نور، ج1. -------------------------------------------------------------------------------- [1] . عروه الوثقی با تعلیقة امام خمینی (ره)، چاپ مؤسسه تنظیم نشر آثار امام (ره)، چاپ اول، ص 498. [2] . مهر تابان، یادنامة علامه طباطبائی، ص 180. [3] . طوسی، امالی، ج 2، ص 122.
عنوان سوال:

آیه الکرسی کدام آیات را شامل می شود؟


پاسخ:

در این مورد دو نظریه مطرح می باشد:
1. مرحوم سید محمد کاظم یزدی در کتاب شریف عروة الوثقی در بحث صلاة لیلة الدفن (نماز وحشت میت) آورده اند که این نماز دو رکعت است و بعد از حمد در رکعت اوّلی آیة‌الکرسی تا (هم فیها خالدون) خوانده می شود به طوری که در ادامة بحث می فرمایند: اگر آیة‌الکرسی فراموش شود. در صورت اجیر بودن نمازش صحیح نیست و باید دوباره بخواند. فلذا از ظاهر فتوای ایشان بر می آید که (آیة الکرسی شامل) سه آیه می باشد. ولی مرحوم امام خمینی (ره) در تعلیقه اش بر عروة الوثقی می فرمایند این حکم بنا بر احتیاط می باشد. چنانکه در روایات هم وارد شده که مستحب است تا و هم فیها خالدون قرائت شود[1].
2. مرحوم علامة طباطبائی فرموده اند: آیة الکرسی در (و هو العلی العظیم) ختم می شود و فقرات دیگر جزء آیة الکرسی نیست و در ادعیه ونمازهای مستحبی که خواندن آیة الکرسی وارد شده به همین مقدار اکتفاء می شود و جمع کثیری از علماء و مفسرین نیز همین نظریه را صحیح می دانند و از روایات هم این معنی استفاده می شود[2].
شیخ طوسی در امالی به سند خود از ابی امامة باهلی روایت کرده که گفته است: از علی علیه السّلام شنیدم که می فرمود: باور نمی کنم که کسی که اسلام را فهمیده باشد و یا در اسلام متولد شده باشد و صبح کند شب را و این آیه را نخواند: (الله لا اله الّا هو) تا (و هو العلی العظیم) آنگاه فرمود:‌اگر بدانید که این آیه چیست و در این آیه چه چیزی هست در هیچ حالی آن را ترک نخواهید کرد[3].
این احترام به خاطر معارف دقیق و لطیفی است که در این آیه آمده است و آن معارف عبارت است از: توحید خالصی که آیة شریفة متضمن آن است.
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج2.
2. طباطبایی علامه محمد حسین، تفسیر المیزان، ج2.
3. قرشی، سید علی اکبر، تفسیر احسن الحدیث، ج1.
4. سیوطی، جلال الدین، الدرالمنثور فی تفسیر المأشور، ج1.
5. قرائتی، محسن، تفسیر نور، ج1.
--------------------------------------------------------------------------------
[1] . عروه الوثقی با تعلیقة امام خمینی (ره)، چاپ مؤسسه تنظیم نشر آثار امام (ره)، چاپ اول، ص 498.
[2] . مهر تابان، یادنامة علامه طباطبائی، ص 180.
[3] . طوسی، امالی، ج 2، ص 122.





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین