ملایکه
ملائکه (فرشتگان) موجوداتی صاحب عقل و شعور هستند و وظایف گوناگونی بر عهده دارند.
اسماء ملائکه در قرآن و روایات را بیان کنید؟
از امام باقر علیه السلام نقل شده: قسم به خدا در آسمان 70 صفت از ملائکه وجود دارد که اگر تمام اهل زمین بخواهند تنها یک صفت از آنها را بشمارند، قادر بر شمردن آنها نیستند.[1] در قرآن و روایات بعضی از نامها و یا اوصاف ملائکه بدون ذکر نام آورده شده است به طوری که در قرآن فقط از دو ملک اسم برده شده و از بعضی دیگر با صفت یاد شده است. جبرئیل علیه السلام به عنوان حامل وحی و پیام الهی بر انبیاء علیهم السلام [2] و حضرت میکائیل[3] گفته شده ایشان به روزی ها و حکم و معرفت نفوس مأمور هستند.[4] این دو به عنوان اسم آن دو ملک در قرآن به شمار می آید و دیگر از ملائکه نامی در قرآن نیامده و فقط با صفات آنها یاد شده اند.[5] مانند: کرام الکاتبین، رقیب و عتید، سفرة الکرام البررة که صفات ملائکه نویسندگان اعمال و... هستند.[6] ملک الموت،[7] که صفت ملائکه مسئول میراندن می باشد. (حَفَظَة)[8] صفت ملائکه انسانها است. اینها به عنوان نام و یا صفات بعضی از ملائکه بود که در قرآن آمده است اما در احادیث نیز از ملائکة دیگر نام برده شده است؛ مانند: اسرافیل و کرّوبین (که نام دو ملک می باشد که با همکاری جبرئیل و میکائیل برای عذاب قوم لوط نازل شدند)[9] و بعضی از ملائکه به عنوان مأموران انواع بادها شمارش شده اند. از آن جمله از امام صادق علیه السلام نقل شده که الشّمال، الجنوب، الصّبا و الدبور، موکلان باد هستند.[10] و (راحیل) به عنوان یکی از خادمان بهشت شمرده شده است.[11] (اسماعیل) نیز به عنوان یکی از ملائکه در احادیث ما آمده است.[12] در صحیفة سجادیه امام سجاد علیه السلام در سومین دعا راجع به ملائکه توصیفاتی دارند که در ضمن، بعض اصناف ملائکه و اسماء بعضی از آنها را نیز ذکر فرموده اند. ایشان حضرت اسرافیل را ملکی که در صور می دمد تا مردگان را زنده کند، معرفی کرده اند. و (روح) را نیز از ملائکه ای که بر بعضی فرشتگان گمارده شده شمرده اند. و از جمله اوصاف دیگری که برای فرشتگان و انواع آن ها ذکر شده عبارتند از: فرشتگان ساکن آسمانها، امین بر رسالات الهی، فرشتگانی که همواره در فعالیت و کار و کوشش هستند. روحانیین، فرشتگان اهل قرب و منزلت، ملائک خازن باران، حرکت دهندگان ابر، ملکی که از فریاد او غرّش رعد به وجود می آید، فرشتگان بدرقه کنندة دانه های برف و تگرگ، ملائکه ای که همواره قطرات باران فرود می آیند، موکلان باد، موکلان کوهها و نگهدارندة آنها، ملائکه ای که وزن آبها و اندازة بارانهای سیل آسا و رگبارهای متراکم را می دانند، موکلان گرفتاری و گشایش کارهای مردم، رومان فرشته ای که مردگان را در قبر آزمایش می کند، نکیر و منکر سؤال کنندگان در قبر، فرشتگان خازنان جهنم و بهشت، خدمتگزاران بهشت.[13] آن چه به عنوان نتیجه قابل بیان است، این است که: 1. عدد فرشتگان، از شماره خارج است. بنابراین اسماء و صفات همه فرشتگان در قرآن و روایات بیان نشده است. فقط اسماء و صفات بعضی از آنها در قرآن و روایات وارد شده است. 2. برای هر کاری خدا، فرشته ای را مسئول قرار داده است. معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر: 1. ترجمه میزان الحکمة، محمدی ری شهری، مترجم: حمیدرضا شیخی، دارالحدیث، ج 12. 2. ترجمه تفسیر المیزان، علامه طباطبایی، مترجم، سیدمحمدباقر موسوی، دفتر انتشارات اسلامی، ج 17، ص 16 الی 14. 3. بحارالانوار، علامه مجلسی رحمة الله علیه ، مؤسسة الوفاء، بیروت لبنان، ج 56، باب 23، حقیقة الملائکة. 4. شروح نهج البلاغة، شرح خطبه 1 و 180. -------------------------------------------------------------------------------- [1] . ر.ک: کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، تحقیق: علی اکبر غفاری، دارالکتب الاسلامیة، چاپ ششم، 1375 ش، ج 1، ص 437، ح 5. [2] . بقره/ 97. [3] . بقره/ 98. [4] . ر.ک: قرشی، سیدعلی اکبر، قاموس قرآن، دارالکتب الاسلامیة، چاپ یازدهم، 1372 ش، مجلد سوم، ص 268 به نقل از ریاض السالکین. [5] . ر.ک: طباطبایی، سید محمد حسین، تفسیر المیزان، مترجم سید محمد باقر موسوی، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ یازدهم، 1378، ج 17، ص 12. [6] . ق/ 17 و 18، انفطار/ 10 و 12، عبس/ 11 16. [7] . سجده/ 11. [8] . انعام/ 61. [9] . ترجمه تفسیر المیزان، همان، ج 10، ص 489. [10] . کافی، ج 8، ص 91، ح 63. [11] . مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، مؤسسه الوفاء، بیروت،1404 ه ق، ج 101، ص 87، باب 1. [12] . ر.ک: بحارالانوار، ج 56، ص 171، ح 2. [13] . ر.ک: صحیفه سجادیه، مترجم: حسین انصاریان، انتشارات پیام آزادی، چاپ دوازدهم، 1382، دعای سوم، درود بر ملائکه، ص 43 48.
از امام باقر علیه السلام نقل شده: قسم به خدا در آسمان 70 صفت از ملائکه وجود دارد که اگر تمام اهل زمین بخواهند تنها یک صفت از آنها را بشمارند، قادر بر شمردن آنها نیستند.[1] در قرآن و روایات بعضی از نامها و یا اوصاف ملائکه بدون ذکر نام آورده شده است به طوری که در قرآن فقط از دو ملک اسم برده شده و از بعضی دیگر با صفت یاد شده است. جبرئیل علیه السلام به عنوان حامل وحی و پیام الهی بر انبیاء علیهم السلام [2] و حضرت میکائیل[3] گفته شده ایشان به روزی ها و حکم و معرفت نفوس مأمور هستند.[4] این دو به عنوان اسم آن دو ملک در قرآن به شمار می آید و دیگر از ملائکه نامی در قرآن نیامده و فقط با صفات آنها یاد شده اند.[5] مانند: کرام الکاتبین، رقیب و عتید، سفرة الکرام البررة که صفات ملائکه نویسندگان اعمال و... هستند.[6] ملک الموت،[7] که صفت ملائکه مسئول میراندن می باشد. (حَفَظَة)[8] صفت ملائکه انسانها است. اینها به عنوان نام و یا صفات بعضی از ملائکه بود که در قرآن آمده است اما در احادیث نیز از ملائکة دیگر نام برده شده است؛ مانند: اسرافیل و کرّوبین (که نام دو ملک می باشد که با همکاری جبرئیل و میکائیل برای عذاب قوم لوط نازل شدند)[9] و بعضی از ملائکه به عنوان مأموران انواع بادها شمارش شده اند. از آن جمله از امام صادق علیه السلام نقل شده که الشّمال، الجنوب، الصّبا و الدبور، موکلان باد هستند.[10] و (راحیل) به عنوان یکی از خادمان بهشت شمرده شده است.[11] (اسماعیل) نیز به عنوان یکی از ملائکه در احادیث ما آمده است.[12] در صحیفة سجادیه امام سجاد علیه السلام در سومین دعا راجع به ملائکه توصیفاتی دارند که در ضمن، بعض اصناف ملائکه و اسماء بعضی از آنها را نیز ذکر فرموده اند. ایشان حضرت اسرافیل را ملکی که در صور می دمد تا مردگان را زنده کند، معرفی کرده اند. و (روح) را نیز از ملائکه ای که بر بعضی فرشتگان گمارده شده شمرده اند. و از جمله اوصاف دیگری که برای فرشتگان و انواع آن ها ذکر شده عبارتند از: فرشتگان ساکن آسمانها، امین بر رسالات الهی، فرشتگانی که همواره در فعالیت و کار و کوشش هستند. روحانیین، فرشتگان اهل قرب و منزلت، ملائک خازن باران، حرکت دهندگان ابر، ملکی که از فریاد او غرّش رعد به وجود می آید، فرشتگان بدرقه کنندة دانه های برف و تگرگ، ملائکه ای که همواره قطرات باران فرود می آیند، موکلان باد، موکلان کوهها و نگهدارندة آنها، ملائکه ای که وزن آبها و اندازة بارانهای سیل آسا و رگبارهای متراکم را می دانند، موکلان گرفتاری و گشایش کارهای مردم، رومان فرشته ای که مردگان را در قبر آزمایش می کند، نکیر و منکر سؤال کنندگان در قبر، فرشتگان خازنان جهنم و بهشت، خدمتگزاران بهشت.[13] آن چه به عنوان نتیجه قابل بیان است، این است که: 1. عدد فرشتگان، از شماره خارج است. بنابراین اسماء و صفات همه فرشتگان در قرآن و روایات بیان نشده است. فقط اسماء و صفات بعضی از آنها در قرآن و روایات وارد شده است. 2. برای هر کاری خدا، فرشته ای را مسئول قرار داده است. معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر: 1. ترجمه میزان الحکمة، محمدی ری شهری، مترجم: حمیدرضا شیخی، دارالحدیث، ج 12. 2. ترجمه تفسیر المیزان، علامه طباطبایی، مترجم، سیدمحمدباقر موسوی، دفتر انتشارات اسلامی، ج 17، ص 16 الی 14. 3. بحارالانوار، علامه مجلسی رحمة الله علیه ، مؤسسة الوفاء، بیروت لبنان، ج 56، باب 23، حقیقة الملائکة. 4. شروح نهج البلاغة، شرح خطبه 1 و 180. -------------------------------------------------------------------------------- [1] . ر.ک: کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، تحقیق: علی اکبر غفاری، دارالکتب الاسلامیة، چاپ ششم، 1375 ش، ج 1، ص 437، ح 5. [2] . بقره/ 97. [3] . بقره/ 98. [4] . ر.ک: قرشی، سیدعلی اکبر، قاموس قرآن، دارالکتب الاسلامیة، چاپ یازدهم، 1372 ش، مجلد سوم، ص 268 به نقل از ریاض السالکین. [5] . ر.ک: طباطبایی، سید محمد حسین، تفسیر المیزان، مترجم سید محمد باقر موسوی، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ یازدهم، 1378، ج 17، ص 12. [6] . ق/ 17 و 18، انفطار/ 10 و 12، عبس/ 11 16. [7] . سجده/ 11. [8] . انعام/ 61. [9] . ترجمه تفسیر المیزان، همان، ج 10، ص 489. [10] . کافی، ج 8، ص 91، ح 63. [11] . مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، مؤسسه الوفاء، بیروت،1404 ه ق، ج 101، ص 87، باب 1. [12] . ر.ک: بحارالانوار، ج 56، ص 171، ح 2. [13] . ر.ک: صحیفه سجادیه، مترجم: حسین انصاریان، انتشارات پیام آزادی، چاپ دوازدهم، 1382، دعای سوم، درود بر ملائکه، ص 43 48.
عنوان سوال:
اسماء ملائکه در قرآن و روایات را بیان کنید؟
پاسخ:
از امام باقر علیه السلام نقل شده: قسم به خدا در آسمان 70 صفت از ملائکه وجود دارد که اگر تمام اهل زمین بخواهند تنها یک صفت از آنها را بشمارند، قادر بر شمردن آنها نیستند.[1]
در قرآن و روایات بعضی از نامها و یا اوصاف ملائکه بدون ذکر نام آورده شده است به طوری که در قرآن فقط از دو ملک اسم برده شده و از بعضی دیگر با صفت یاد شده است.
جبرئیل علیه السلام به عنوان حامل وحی و پیام الهی بر انبیاء علیهم السلام [2] و حضرت میکائیل[3] گفته شده ایشان به روزی ها و حکم و معرفت نفوس مأمور هستند.[4] این دو به عنوان اسم آن دو ملک در قرآن به شمار می آید و دیگر از ملائکه نامی در قرآن نیامده و فقط با صفات آنها یاد شده اند.[5]
مانند: کرام الکاتبین، رقیب و عتید، سفرة الکرام البررة که صفات ملائکه نویسندگان اعمال و... هستند.[6]
ملک الموت،[7] که صفت ملائکه مسئول میراندن می باشد. (حَفَظَة)[8] صفت ملائکه انسانها است. اینها به عنوان نام و یا صفات بعضی از ملائکه بود که در قرآن آمده است اما در احادیث نیز از ملائکة دیگر نام برده شده است؛ مانند:
اسرافیل و کرّوبین (که نام دو ملک می باشد که با همکاری جبرئیل و میکائیل برای عذاب قوم لوط نازل شدند)[9] و بعضی از ملائکه به عنوان مأموران انواع بادها شمارش شده اند. از آن جمله از امام صادق علیه السلام نقل شده که الشّمال، الجنوب، الصّبا و الدبور، موکلان باد هستند.[10]
و (راحیل) به عنوان یکی از خادمان بهشت شمرده شده است.[11]
(اسماعیل) نیز به عنوان یکی از ملائکه در احادیث ما آمده است.[12]
در صحیفة سجادیه امام سجاد علیه السلام در سومین دعا راجع به ملائکه توصیفاتی دارند که در ضمن، بعض اصناف ملائکه و اسماء بعضی از آنها را نیز ذکر فرموده اند.
ایشان حضرت اسرافیل را ملکی که در صور می دمد تا مردگان را زنده کند، معرفی کرده اند. و (روح) را نیز از ملائکه ای که بر بعضی فرشتگان گمارده شده شمرده اند. و از جمله اوصاف دیگری که برای فرشتگان و انواع آن ها ذکر شده عبارتند از: فرشتگان ساکن آسمانها، امین بر رسالات الهی، فرشتگانی که همواره در فعالیت و کار و کوشش هستند. روحانیین، فرشتگان اهل قرب و منزلت، ملائک خازن باران، حرکت دهندگان ابر، ملکی که از فریاد او غرّش رعد به وجود می آید، فرشتگان بدرقه کنندة دانه های برف و تگرگ، ملائکه ای که همواره قطرات باران فرود می آیند، موکلان باد، موکلان کوهها و نگهدارندة آنها، ملائکه ای که وزن آبها و اندازة بارانهای سیل آسا و رگبارهای متراکم را می دانند، موکلان گرفتاری و گشایش کارهای مردم، رومان فرشته ای که مردگان را در قبر آزمایش می کند، نکیر و منکر سؤال کنندگان در قبر، فرشتگان خازنان جهنم و بهشت، خدمتگزاران بهشت.[13]
آن چه به عنوان نتیجه قابل بیان است، این است که:
1. عدد فرشتگان، از شماره خارج است. بنابراین اسماء و صفات همه فرشتگان در قرآن و روایات بیان نشده است. فقط اسماء و صفات بعضی از آنها در قرآن و روایات وارد شده است.
2. برای هر کاری خدا، فرشته ای را مسئول قرار داده است.
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1. ترجمه میزان الحکمة، محمدی ری شهری، مترجم: حمیدرضا شیخی، دارالحدیث، ج 12.
2. ترجمه تفسیر المیزان، علامه طباطبایی، مترجم، سیدمحمدباقر موسوی، دفتر انتشارات اسلامی، ج 17، ص 16 الی 14.
3. بحارالانوار، علامه مجلسی رحمة الله علیه ، مؤسسة الوفاء، بیروت لبنان، ج 56، باب 23، حقیقة الملائکة.
4. شروح نهج البلاغة، شرح خطبه 1 و 180.
--------------------------------------------------------------------------------
[1] . ر.ک: کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، تحقیق: علی اکبر غفاری، دارالکتب الاسلامیة، چاپ ششم، 1375 ش، ج 1، ص 437، ح 5.
[2] . بقره/ 97.
[3] . بقره/ 98.
[4] . ر.ک: قرشی، سیدعلی اکبر، قاموس قرآن، دارالکتب الاسلامیة، چاپ یازدهم، 1372 ش، مجلد سوم، ص 268 به نقل از ریاض السالکین.
[5] . ر.ک: طباطبایی، سید محمد حسین، تفسیر المیزان، مترجم سید محمد باقر موسوی، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ یازدهم، 1378، ج 17، ص 12.
[6] . ق/ 17 و 18، انفطار/ 10 و 12، عبس/ 11 16.
[7] . سجده/ 11.
[8] . انعام/ 61.
[9] . ترجمه تفسیر المیزان، همان، ج 10، ص 489.
[10] . کافی، ج 8، ص 91، ح 63.
[11] . مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، مؤسسه الوفاء، بیروت،1404 ه ق، ج 101، ص 87، باب 1.
[12] . ر.ک: بحارالانوار، ج 56، ص 171، ح 2.
[13] . ر.ک: صحیفه سجادیه، مترجم: حسین انصاریان، انتشارات پیام آزادی، چاپ دوازدهم، 1382، دعای سوم، درود بر ملائکه، ص 43 48.
- [آیت الله سبحانی] آیا انداختن اسماء مبارکه و یا آیات قرآن در نهرها عرفاً اهانت محسوب می شود؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] سوزاندن یا ریختن روزنامه ها در محلهای کثیف و در سطل زباله، با اینکه می دانند آیات قرآن و احادیث شریفه و اسماء مقدسه در آنها وجود دارد چه حکمی دارد؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا می‌توان کاغذهایی را که در آنها آیهای از قرآن یا اسماء حُسنی نوشته شده باشد، سوزاند؟
- [سایر] اسماء الهی را نام ببرید؟
- [سایر] منظور از اسماء و صفات خداوند چیست؟
- [آیت الله خامنه ای] مس پرده نمایش یا دیوار بدون وضو در هنگام نشان دادن آیات قرآن و یا اسماء جلاله و یا اسامی ائمه معصومین (علیهم السلام) چه حکمی دارد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] چنانچه کسی ببیند کاغذی که روی آن آیه قرآن یا اسماء مقدّسه نوشته شده، در جای نجس افتاده و نجس شده است، چه وظیفه ای دارد؟
- [سایر] در سوره بقره خداوند میفرماید (سپس علم اسماء را همگی به آدم آموخت. بعد آنها را به فرشتگان عرضه داشت)، منظور از اسماء در این آیات چیست؟
- [سایر] منظور از اسماء در آیهی «سپس علم اسماء را همگی به آدم آموخت. بعد آنها را به فرشتگان عرضه داشت»، چیست؟
- [سایر] ویژگی های ملائکه و فرشتگان در قرآن کریم کدام است ؟
- [آیت الله بروجردی] هرگاه پسری را از روی شهوت ببوسد، حاکم شرع از سی تا نود هر قدر صلاح میداند تازیانه به او میزند و روایت شده که خداوند عالم دهانهای از آتش به دهان او میزند و ملائکة آسمان و زمین و ملائکة رحمت و غضب بر او لعنت می‌کنند و جهنم برای او مهیا خواهد بود، ولی اگر توبه کند توبهی او قبول می‌شود.
- [آیت الله وحید خراسانی] کسی که وضو ندارد بنابر احتیاط واجب نباید اسم ذات و اسماء صفات خداوند متعال را به هر زبانی که نوشته شده باشد مس نماید و احتیاط مستحب ان است که اسماء مبارکه چهارده معصوم علیهم السلام را هم بدون وضو مس ننماید
- [آیت الله اردبیلی] قرض دادن از کارهای مستحبی است که در آیات قرآن و روایات درباره آن زیاد سفارش شده است. از پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم روایت شده است که: (هر کس به برادر مسلمان خود قرض بدهد مال او زیاد می‌شود و ملائکه بر او رحمت میفرستند و اگر با بدهکار خود مدارا کند، بدون حساب و به سرعت از صراط میگذرد و کسی که برادر مسلمانش از او قرض بخواهد و ندهد، بهشت بر او حرام می‌شود.)(1)
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . هرگاه کسی پسری را از روی شهوت ببوسد، حاکم شرع از سی تا نود و نه تازیانه هر قدر صلاح میداند به او میزند، و روایت شده است که خداوند عالم دهانهای از آتش به دهان او میزند و ملائکه آسمان و زمین و ملائکه رحمت و غضب بر او لعنت می‌کنند، و جهنم برای او مهیا خواهد بود، ولی اگر توبه کند، توبه او قبول می‌شود.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] هرگاه کسی پسری را از روی شهوت ببوسد؛ حاکم شرع از سی تازیانه تا نود و نه تازیانه هر قدر صلاح می داند؛ به او می زند. و روایت شده است که خداوند عالم دهانه ای از آتش به دهان او می زند و ملائکه آسمان و زمین و ملائکه رحمت و غضب بر او لعنت می کنند و جهنم برای او مهیا خواهد بود. ولی اگر توبه کند توبه او قبول می شود.
- [آیت الله شبیری زنجانی] هر گاه کسی در حال احرام پسری را از روی شهوت ببوسد، صد تازیانه به او میزنند و اگر چنین گناهی را در غیر حال احرام مرتکب شود هر مقداری که حاکم شرع صلاح بداند، از سی تازیانه تا نود تازیانه، به او میزنند. درباره این گناه روایت شده که هر کس آن را مرتکب شود، خداوند عالم دهانهای از آتش به دهان او میزند و نیز روایت شده که ملائکه آسمان و زمین و ملائکه رحمت و غضب بر او لعنت می‌کنند و جهنم برای او مهیّا است.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر بر جایی از بدن ایه قران یا اسم خداوند متعال نوشته شده باشد چنانچه بخواهد غسل ترتیبی به جا اورد باید اب را طوری به بدن برساند که مس ان نوشته نشود و همچنین است اگر بخواهد وضوی ترتیبی بگیرد و بر بعض اعضای وضو ایه قران باشد و همچنین بنابر احتیاط واجب اگر اسم خداوند متعال باشد و در غسل و وضو مراعات احتیاط نسبت به اسماء انبیا و ایمه و حضرت زهرا علیهم السلام مستحب است
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر بر جایی از بدن ایه قران یا اسم خداوند متعال نوشته شده باشد چنانچه بخواهد غسل ترتیبی به جا اورد باید اب را طوری به بدن برساند که مس ان نوشته نشود و همچنین است اگر بخواهد وضوی ترتیبی بگیرد و بر بعض اعضای وضو ایه قران باشد و همچنین بنابر احتیاط واجب اگر اسم خداوند متعال باشد و در غسل و وضو مراعات احتیاط نسبت به اسماء انبیا و ایمه و حضرت زهرا علیهم السلام مستحب است
- [آیت الله خوئی] هر گاه کسی پسری را از روی شهوت ببوسد، حاکم شرع از سی تازیانه تا نود و نه تازیانه هر قدر صلاح میداند، به او میزند. و روایت شده است که خداوند عالم دهانهای از آتش به دهان او میزند و ملائکة آسمان و زمین و ملائکه رحمت و غضب بر او لعنت می‌کنند و جهنم برای او مهیا خواهد بود. ولی اگر توبه کند توبة او قبول می‌شود.
- [امام خمینی] احکام قرض - قرض دادن از کارهای مستحبی است که در آیات قرآن و اخبار راجع به آن زیاد سفارش شده است، از پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم روایت شده که هر کس به برادر مسلمان خود قرض بدهد مال او زیاد می‌شود و ملائکه بر او رحمت میفرستند و اگر با بدهکار خود مدارا کند، بدون حساب و به سرعت از صراط میگذرد و کسی که برادر مسلمانش از او قرض بخواهد و ندهد، بهشت بر او حرام می‌شود.