خصوصیات
ويژگيها، مشخصات
خصوصیّات مسجد اسلامی را بیان کنید؟
از نظر اسلام، ساختن، تعمیر، آبادی مسجد ثواب‌های زیاد دارد. پیامبر اسلام صلّی الله علیه و آله فرمود: (کسی که مسجدی بنا کند اگر چه به مقدار جایگاه کبوتری باشد خداوند برای او خانه‌ای در بهشت بنا نماید.)[1] خصوصیات مسجد هم که برخی مربوط به سازندگان و برخی مربوط به خود مسجد است عبارتند از: 1 انگیزة ساختن مسجد باید الهی باشد، چنان‌که در قرآن شریف می‌خوانیم (آن مسجدی که از روز نخست بر پایة تقوی بنا شده شایسته‌تر است که در آن قیام و عبادت کنی.[2] 2 جهت حرکت برنامة مسجد باید در مسیر تربیت انسان و تطهیر باشد. قرآن شریف می‌فرماید: (در آن مسجد مردانی هستند که دوست می‌دارند پاکیزه باشند و خداوند پاکیزگان را دوست دارد.)[3] 3 بنیان‌گذاران و بانیان مسجد نباید منافق و ضرر زنندگان به مسلمین باشد.[4] 4 بنابر احتیاط واجب، مسجد را با طلا نباید زینت داد و همچنین نباید صورت چیزهایی که دارای روح انسان و حیوان است در مسجد نقش کنند و نقاشی چیزهایی که روح ندارد، مثل گل و بوته مکروه است.[5] امّا نوشتن آیات قرآن در بالای محراب و ذکر نام و صفات خداوند اشکال ندارد.[6] مسجد اسلامی، جای نماز و یاد خدا است: (مساجدی که در آنها یاد خدا زیاد برده می‌شود)[7] و مسجد جایگاه عبادت خالصانه است: (مساجد جایگاه خدا و برای خداست پس با خدا کسی را بخوانید)[8] مسجد جایگاه زمزمه و نجوای صادقانه با خدا[9] مسجد پایگاه عروج انسان از خاک به افلاک[10] و اهل آن (دوست‌دار پاکیزگی و طهارت‌اند)[11] و سعی شود با وضو وارد مسجد شوید.[12] خلاصه مسجد اسلامی، این است که زمینه را برای عبادت بر حضور، خالصانه فراهم نماید، تا مؤمنان در آنجا با پرداختن به نماز و ذکر دعا، زنگار غفلت را از دل و جان بشویند و با خدا انس بگیرند. 7 مسجد باید باعث برطرف کردن اندوه‌های دنیوی، افسردگی، و پناه گاه مسلمانان باشد.[13] مسجد روح پرهیز از گناه و دوری از سرکشی را در جان و دل همدمان خود می‌دهد آنان را به زیور (حیات اسلامی) آراسته می‌کند و جامة خشیت از خدا بر اندام آنان می‌پوشاند.[14] لذا باید در آن از سخنان ظالمانه و هوامدارانه، آبروی مردم را بردن، غیبت و حرفی که بوی دنیا خواهی می‌دهد پرهیز شود[15] و زینت ظاهری و معنوی را در آن مراعات کند[16] 8 پیامبر اسلام، در مسجد خویش، آیه‌های قرآن، احکام و معارف دینی و حتّی مسائل تاریخی را به مردم آموزش می‌داد.[17] علی علیه السّلام یک پلّه پایین‌تر از پیامبر صلّی الله علیه و آله بر منبر می‌نشست و برای مردم سخن می‌گفت.[18] و امام رضا علیه السّلام در مسجد به مشکلات مردم پاسخ می‌داد.[19] 9 مسجد باید محل تعاون اجتماعی باشد. امام رضا علیه السّلام فرمود: (یکی از فوائد مسجد رفتن، تعاون مسلمانان بر برّ و تقوا است.[20] مسجد محل احیای ارزش‌ها، محل وحدت و اتحاد مسلمانان، محل پاسداری از عدالت است. لذا امام زمان ((عج) قیام خود را از مسجدالحرام شروع می‌کند.[21] همچنین مسجد جایگاه امر به معروف و نهی از منکر است. معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر: 1 مسجد نمونه، رحیم نوبهار، (ستاد اقامة نماز). 2 نقش تاریخ کتابخانه‌های مساجد، مؤلف محمد مکی السباعی، ترجمة محمد عباسپور و محمد جواد مهدوی. 3 سیمای مسجد، رحیم نوبهار دو جلد. -------------------------------------------------------------------------------- [1]. حرّ عاملی، محمد بن حسن، وسائل‌الشیعه، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ج 3، ص 485 و ر. ک: مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ سوّم، 1403 ه 1983 م، ج 84، ص 1. [2]. توبه/ 108. [3]. همان. [4]. توبه/ 107. [5]. موسوی خمینی، سید روح الله، توضیح المسائل، مسئله 908. [6]. وسائل‌الشیعه، پیشین، ج 3، ص 493 494. [7]. حج/ 4. [8]. بقره/ 114. [9]. جن/ 18. [10]. اسراء/ 1. [11]. توبه/ 108. [12]. وسائل‌الشیعه، پیشین، ج 1، ص 268. [13]. همان، ج 5، ص 263. [14]. صدوق، من لا یحضره الفقیه، قم، مؤسسة نشر اسلامی، چاپ دوّم، 1404 ه ق، ج 1، ص 237، حدیث 713. [15]. وسائل‌الشیعه، پیشین، ج 3، ص 493. [16]. اعراف/ 31. [17]. عبدالحی الکتانی، التراتیب الاواریة، بیروت، دارالکتاب العربی، بی‌تا، ج 2، ص 221. [18]. مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، بیروت، مؤسسة الوفاء، ج 4، ص 45. [19]. همان، ج 49، ص 100، شمارة 17. [20]. وسائل‌الشیعه، پیشین، ج 5، ص 372. [21]. بحارالانوار، پیشین، ج 53، ص 9.
از نظر اسلام، ساختن، تعمیر، آبادی مسجد ثواب‌های زیاد دارد. پیامبر اسلام صلّی الله علیه و آله فرمود: (کسی که مسجدی بنا کند اگر چه به مقدار جایگاه کبوتری باشد خداوند برای او خانه‌ای در بهشت بنا نماید.)[1] خصوصیات مسجد هم که برخی مربوط به سازندگان و برخی مربوط به خود مسجد است عبارتند از: 1 انگیزة ساختن مسجد باید الهی باشد، چنان‌که در قرآن شریف می‌خوانیم (آن مسجدی که از روز نخست بر پایة تقوی بنا شده شایسته‌تر است که در آن قیام و عبادت کنی.[2] 2 جهت حرکت برنامة مسجد باید در مسیر تربیت انسان و تطهیر باشد. قرآن شریف می‌فرماید: (در آن مسجد مردانی هستند که دوست می‌دارند پاکیزه باشند و خداوند پاکیزگان را دوست دارد.)[3] 3 بنیان‌گذاران و بانیان مسجد نباید منافق و ضرر زنندگان به مسلمین باشد.[4] 4 بنابر احتیاط واجب، مسجد را با طلا نباید زینت داد و همچنین نباید صورت چیزهایی که دارای روح انسان و حیوان است در مسجد نقش کنند و نقاشی چیزهایی که روح ندارد، مثل گل و بوته مکروه است.[5] امّا نوشتن آیات قرآن در بالای محراب و ذکر نام و صفات خداوند اشکال ندارد.[6] مسجد اسلامی، جای نماز و یاد خدا است: (مساجدی که در آنها یاد خدا زیاد برده می‌شود)[7] و مسجد جایگاه عبادت خالصانه است: (مساجد جایگاه خدا و برای خداست پس با خدا کسی را بخوانید)[8] مسجد جایگاه زمزمه و نجوای صادقانه با خدا[9] مسجد پایگاه عروج انسان از خاک به افلاک[10] و اهل آن (دوست‌دار پاکیزگی و طهارت‌اند)[11] و سعی شود با وضو وارد مسجد شوید.[12] خلاصه مسجد اسلامی، این است که زمینه را برای عبادت بر حضور، خالصانه فراهم نماید، تا مؤمنان در آنجا با پرداختن به نماز و ذکر دعا، زنگار غفلت را از دل و جان بشویند و با خدا انس بگیرند. 7 مسجد باید باعث برطرف کردن اندوه‌های دنیوی، افسردگی، و پناه گاه مسلمانان باشد.[13] مسجد روح پرهیز از گناه و دوری از سرکشی را در جان و دل همدمان خود می‌دهد آنان را به زیور (حیات اسلامی) آراسته می‌کند و جامة خشیت از خدا بر اندام آنان می‌پوشاند.[14] لذا باید در آن از سخنان ظالمانه و هوامدارانه، آبروی مردم را بردن، غیبت و حرفی که بوی دنیا خواهی می‌دهد پرهیز شود[15] و زینت ظاهری و معنوی را در آن مراعات کند[16] 8 پیامبر اسلام، در مسجد خویش، آیه‌های قرآن، احکام و معارف دینی و حتّی مسائل تاریخی را به مردم آموزش می‌داد.[17] علی علیه السّلام یک پلّه پایین‌تر از پیامبر صلّی الله علیه و آله بر منبر می‌نشست و برای مردم سخن می‌گفت.[18] و امام رضا علیه السّلام در مسجد به مشکلات مردم پاسخ می‌داد.[19] 9 مسجد باید محل تعاون اجتماعی باشد. امام رضا علیه السّلام فرمود: (یکی از فوائد مسجد رفتن، تعاون مسلمانان بر برّ و تقوا است.[20] مسجد محل احیای ارزش‌ها، محل وحدت و اتحاد مسلمانان، محل پاسداری از عدالت است. لذا امام زمان ((عج) قیام خود را از مسجدالحرام شروع می‌کند.[21] همچنین مسجد جایگاه امر به معروف و نهی از منکر است. معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر: 1 مسجد نمونه، رحیم نوبهار، (ستاد اقامة نماز). 2 نقش تاریخ کتابخانه‌های مساجد، مؤلف محمد مکی السباعی، ترجمة محمد عباسپور و محمد جواد مهدوی. 3 سیمای مسجد، رحیم نوبهار دو جلد. -------------------------------------------------------------------------------- [1]. حرّ عاملی، محمد بن حسن، وسائل‌الشیعه، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ج 3، ص 485 و ر. ک: مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ سوّم، 1403 ه 1983 م، ج 84، ص 1. [2]. توبه/ 108. [3]. همان. [4]. توبه/ 107. [5]. موسوی خمینی، سید روح الله، توضیح المسائل، مسئله 908. [6]. وسائل‌الشیعه، پیشین، ج 3، ص 493 494. [7]. حج/ 4. [8]. بقره/ 114. [9]. جن/ 18. [10]. اسراء/ 1. [11]. توبه/ 108. [12]. وسائل‌الشیعه، پیشین، ج 1، ص 268. [13]. همان، ج 5، ص 263. [14]. صدوق، من لا یحضره الفقیه، قم، مؤسسة نشر اسلامی، چاپ دوّم، 1404 ه ق، ج 1، ص 237، حدیث 713. [15]. وسائل‌الشیعه، پیشین، ج 3، ص 493. [16]. اعراف/ 31. [17]. عبدالحی الکتانی، التراتیب الاواریة، بیروت، دارالکتاب العربی، بی‌تا، ج 2، ص 221. [18]. مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، بیروت، مؤسسة الوفاء، ج 4، ص 45. [19]. همان، ج 49، ص 100، شمارة 17. [20]. وسائل‌الشیعه، پیشین، ج 5، ص 372. [21]. بحارالانوار، پیشین، ج 53، ص 9.
پاسخ:
از نظر اسلام، ساختن، تعمیر، آبادی مسجد ثواب‌های زیاد دارد. پیامبر اسلام صلّی الله علیه و آله فرمود: (کسی که مسجدی بنا کند اگر چه به مقدار جایگاه کبوتری باشد خداوند برای او خانه‌ای در بهشت بنا نماید.)[1] خصوصیات مسجد هم که برخی مربوط به سازندگان و برخی مربوط به خود مسجد است عبارتند از:
1 انگیزة ساختن مسجد باید الهی باشد، چنان‌که در قرآن شریف می‌خوانیم (آن مسجدی که از روز نخست بر پایة تقوی بنا شده شایسته‌تر است که در آن قیام و عبادت کنی.[2] 2 جهت حرکت برنامة مسجد باید در مسیر تربیت انسان و تطهیر باشد. قرآن شریف می‌فرماید: (در آن مسجد مردانی هستند که دوست می‌دارند پاکیزه باشند و خداوند پاکیزگان را دوست دارد.)[3] 3 بنیان‌گذاران و بانیان مسجد نباید منافق و ضرر زنندگان به مسلمین باشد.[4] 4 بنابر احتیاط واجب، مسجد را با طلا نباید زینت داد و همچنین نباید صورت چیزهایی که دارای روح انسان و حیوان است در مسجد نقش کنند و نقاشی چیزهایی که روح ندارد، مثل گل و بوته مکروه است.[5] امّا نوشتن آیات قرآن در بالای محراب و ذکر نام و صفات خداوند اشکال ندارد.[6] مسجد اسلامی، جای نماز و یاد خدا است: (مساجدی که در آنها یاد خدا زیاد برده می‌شود)[7] و مسجد جایگاه عبادت خالصانه است: (مساجد جایگاه خدا و برای خداست پس با خدا کسی را بخوانید)[8] مسجد جایگاه زمزمه و نجوای صادقانه با خدا[9] مسجد پایگاه عروج انسان از خاک به افلاک[10] و اهل آن (دوست‌دار پاکیزگی و طهارت‌اند)[11] و سعی شود با وضو وارد مسجد شوید.[12] خلاصه مسجد اسلامی، این است که زمینه را برای عبادت بر حضور، خالصانه فراهم نماید، تا مؤمنان در آنجا با پرداختن به نماز و ذکر دعا، زنگار غفلت را از دل و جان بشویند و با خدا انس بگیرند.
7 مسجد باید باعث برطرف کردن اندوه‌های دنیوی، افسردگی، و پناه گاه مسلمانان باشد.[13] مسجد روح پرهیز از گناه و دوری از سرکشی را در جان و دل همدمان خود می‌دهد آنان را به زیور (حیات اسلامی) آراسته می‌کند و جامة خشیت از خدا بر اندام آنان می‌پوشاند.[14] لذا باید در آن از سخنان ظالمانه و هوامدارانه، آبروی مردم را بردن، غیبت و حرفی که بوی دنیا خواهی می‌دهد پرهیز شود[15] و زینت ظاهری و معنوی را در آن مراعات کند[16]
8 پیامبر اسلام، در مسجد خویش، آیه‌های قرآن، احکام و معارف دینی و حتّی مسائل تاریخی را به مردم آموزش می‌داد.[17] علی علیه السّلام یک پلّه پایین‌تر از پیامبر صلّی الله علیه و آله بر منبر می‌نشست و برای مردم سخن می‌گفت.[18] و امام رضا علیه السّلام در مسجد به مشکلات مردم پاسخ می‌داد.[19]
9 مسجد باید محل تعاون اجتماعی باشد. امام رضا علیه السّلام فرمود: (یکی از فوائد مسجد رفتن، تعاون مسلمانان بر برّ و تقوا است.[20] مسجد محل احیای ارزش‌ها، محل وحدت و اتحاد مسلمانان، محل پاسداری از عدالت است. لذا امام زمان ((عج) قیام خود را از مسجدالحرام شروع می‌کند.[21] همچنین مسجد جایگاه امر به معروف و نهی از منکر است.
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1 مسجد نمونه، رحیم نوبهار، (ستاد اقامة نماز).
2 نقش تاریخ کتابخانه‌های مساجد، مؤلف محمد مکی السباعی، ترجمة محمد عباسپور و محمد جواد مهدوی.
3 سیمای مسجد، رحیم نوبهار دو جلد.
--------------------------------------------------------------------------------
[1]. حرّ عاملی، محمد بن حسن، وسائل‌الشیعه، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ج 3، ص 485 و ر. ک: مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ سوّم، 1403 ه 1983 م، ج 84، ص 1.
[2]. توبه/ 108.
[3]. همان.
[4]. توبه/ 107.
[5]. موسوی خمینی، سید روح الله، توضیح المسائل، مسئله 908.
[6]. وسائل‌الشیعه، پیشین، ج 3، ص 493 494.
[7]. حج/ 4.
[8]. بقره/ 114.
[9]. جن/ 18.
[10]. اسراء/ 1.
[11]. توبه/ 108.
[12]. وسائل‌الشیعه، پیشین، ج 1، ص 268.
[13]. همان، ج 5، ص 263.
[14]. صدوق، من لا یحضره الفقیه، قم، مؤسسة نشر اسلامی، چاپ دوّم، 1404 ه ق، ج 1، ص 237، حدیث 713.
[15]. وسائل‌الشیعه، پیشین، ج 3، ص 493.
[16]. اعراف/ 31.
[17]. عبدالحی الکتانی، التراتیب الاواریة، بیروت، دارالکتاب العربی، بی‌تا، ج 2، ص 221.
[18]. مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، بیروت، مؤسسة الوفاء، ج 4، ص 45.
[19]. همان، ج 49، ص 100، شمارة 17.
[20]. وسائل‌الشیعه، پیشین، ج 5، ص 372.
[21]. بحارالانوار، پیشین، ج 53، ص 9.
- [آیت الله نوری همدانی] خصوصیّات یک مراسم عروسی اسلامی در نظام مقدس جمهوری اسلامی را بیان فرمائید؟
- [سایر] ویژگیها و خصوصیات زیبنده یک خبرنگار مسلمان ، معتقد به ارزش‌های اصیل اسلامی ، پایبند به منافع ملی و مدافع حقوق مردم چیست؟
- [سایر] حضور نیروهای مردمی در انقلاب اسلامی چگونه بود؟ مسجد چگونه به سازماندهی مردم میپرداخت؟
- [آیت الله خامنه ای] وضو در مساجد و مراکز و ادارات دولتی که دولت در سایر کشورهای اسلامی بنا می‌کند، چه حکمی دارد؟
- [سایر] خصوصیات فرشهای بهشتی چیست؟
- [سایر] خصوصیات روز قیامت چیست؟
- [سایر] خصوصیات یک همسر خوب چیست؟
- [سایر] خداوند درباره خصوصیات درخت طوبی چه می فرماید؟
- [سایر] خصوصیات یک مرد خوب برای ازدواج چیست؟
- [آیت الله جوادی آملی] آیا تخریب مسجد جامع قدیمی جائز است یا خیر؟ با توجه به اینکه ساختمان قدیمی مسجد به علت کثرت جمعیَّت و دامنهی فعالیتهای اسلامی و دینی ظرفیت و گنجایش جمعیَّت و برنامه را ندارد.
- [آیت الله اردبیلی] داخل شدن کافر در مسجد اشکال دارد و اگر خواستند جهت شنیدن مطالب اسلامی داخل مسجد شوند، باید محلّی را در کنار مسجد تهیّه نمود که عنوان (مسجد) نداشته باشد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] برای زنها بهتر آن است که نماز را در خانه و اطاق اختصاصی خود بخوانند. ولی اگر نماز در مسجد به هر جهتی غیر از مسجد بودن فضیلت بر نماز در خانه را داشته باشد مثل این که در مسجد جماعت است یا حضور قلب بیشتری وجود دارد بهتر است زنان برای درک این فضیلت با حجاب کامل به مسجد بروند. و اگر راهی برای یادگرفتن احکام و مسائل اسلامی جز از طریق رفتن به مسجد وجود ندارد واجب است به مسجد بروند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر انسان مالی داشته باشد که خودش آن را ندیده و دیگری خصوصیّات آن را برای او گفته باشد، چنانچه او همان خصوصیّات را به مشتری بگوید و آن را بفروشد و بعد از فروش بفهمد که بهتر از آن بوده، میتواند معامله را به هم بزند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر انسان مالی داشته باشد که خودش آن را ندیده و دیگری خصوصیات آن را برای او گفته باشد چنانچه او همان خصوصیات را به مشتری بگوید و آن را بفروشد و بعد از فروش بفهمد که بهتر از آن بوده می تواند معامله را به هم بزند.
- [آیت الله سبحانی] اگر انسان مالی داشته باشد که خودش آن را ندیده و دیگری خصوصیات آن را برای او گفته باشد، چنانچه او همان خصوصیات را به مشتری بگوید و آن را بفروشد و بعد از فروش بفهمد که بهتر از آن بوده می تواند معامله را به هم بزند.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر انسان مالی داشته باشد که خودش ان را ندیده و دیگری خصوصیات ان را برای او گفته باشد چنانچه او همان خصوصیات را به مشتری بگوید و ان را بفروشد و بعد از فروش بفهمد که بهتر از ان بوده می تواند معامله را به هم بزند
- [آیت الله بروجردی] اگر انسان مالی داشته باشد که خودش آن را ندیده و دیگری خصوصیات آن را برای او گفته باشد، چنانچه او همان خصوصیات را به مشتری بگوید و آن را بفروشد و بعد از فروش بفهمد که بهتر از آن بوده، میتواند معامله را به هم بزند.مسائل متفرقه
- [آیت الله اردبیلی] اگر انسان مالی داشته باشد که خودش آن را ندیده و دیگری خصوصیّات آن را برای او گفته باشد، چنانچه او همان خصوصیّات را به مشتری بگوید و آن را بفروشد امّا بعد از فروش بفهمد که مال بهتر از آن بوده، میتواند معامله را به هم بزند.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر انسان مالی داشته باشد که خودش آن را ندیده و دیگری خصوصیّات آن را برای او گفته باشد، چنانچه او همان خصوصیّات را به مشتری بگوید و آن را بفروشد و بعد از فروش بفهمد که بهتر از آن بوده، میتواند معامله را به هم بزند.
- [آیت الله مظاهری] اگر انسان مالی داشته باشد که خودش آن را ندیده و دیگری خصوصیّات آن را برای او گفته باشد، چنانچه او همان خصوصیّات را به مشتری بگوید و آن را بفروشد و بعد از فروش بفهمد که بهتر از آن بوده میتواند معامله را به هم بزند.