تلقین محتضر درحال مرگ به گفتن شهادتین، از مستحبات است. در روایات زیادی براین امر تأکید و تصریح شده است که اگر کسی آخرین کلامش لا اله الا الله باشد، وارد بهشت خواهد شد.(1) شیطان سعی می‌کند به هر طریقی انسان را از نعمت ایمان محروم سازد و به کفر بکشاند.امام صادق(علیه السلام)می‌فرماید: "تمام کسانی که در آستانه مرگ قرار می‌گیرند، ابلیس یکی از شیاطین خود را مأموریت می‌دهد که نزد او برود و او را به کفر امر کند و در دین او تردید ایجاد نماید تا آنکه جانش خارج شود، ولی کسی که مؤمن باشد، شیطان بر او غلبه نمی‌کند. پس هر وقت بر بالین محتضر حاضر می‌شوید، به او شهادت به توحید و نبوت تلقین کنید تا بگوید لا اله الا الله و محمد رسول الله تا جان بسپارد".(3) البته گفتن شهادتین برمیت مستحب است، نه واجب و حکمتش، مقابله با وساوس شیطانی است.در روایات به گناه خاصی که مانع گفتن شهادتین در لحظه مرگ باشد، اشاره‌ای نشده است، ولی به طور کلی می‌توان گفت مهم‌ترین آن‌ها دل بستگی‌های مادی و دوستی دنیا است. در این باره داستان‌های فراوانی نقل شده، که بعضی در کتاب داستانهای شگفت‌انگیز شهید دستغیب آمده است. می‌گویند شخصی در اواخر عمر از شهادت به ولایت علی(علیه السلام)عاجز می‌ماند و زبانش باز می‌ایستد. اتفاقاً از چنگال مرگ نجات می‌یابد و حالش خوب می‌شود. پس از بهبودی، یکی از نزدیکان خود را صدا می‌زند و می‌گوید: قالیچه نفیسی را بیاورید و به فروش برسانید(1)، چون سالها به آن دل بستگی داشته‌ام. هر بار که شهادت به ولایت علی(علیه السلام)را به من تلقین می‌کردید، شیطان آن را در برابرم می‌آورد و می‌گفت: اگر شهادت بدهی، آن را آتش می‌زنم، از این رو از گفتن شهادت خودداری می‌کردم.(3) بنا براین اگر چه تذکّر شهادتین و یادآوری آن هنگام مرگ یک موفقیّت است؛ لیکن چنین نیست که اگر کسی گرفتار مرگ ناگهانی شد و موفّق به ادای شهادتین نگردید، غیر مسلمان از دنیا رفته باشد. آنچه مهم است، این است که انسان در دنیا عقاید خود را براساس استدلال پذیرفته، به خدا ایمان داشته باشد و در اعمالش تقوا و رضای خدا را مراعات کند، که در این صورت حتّی اگر موفّق به ادای شهادتین هم نشود، مسلمان از دنیا می رود. پی‌نوشت‌ها: 1 - بحارالانوار، ج‌87، ص 200. 2 - کافی، ج‌3، ص 123. 3 - محمد تقی مصباح یزدی، به سوی خودسازی، ص 291. www.morsalat.com
تلقین محتضر درحال مرگ به گفتن شهادتین، از مستحبات است. در روایات زیادی براین امر تأکید و تصریح شده است که اگر کسی آخرین کلامش لا اله الا الله باشد، وارد بهشت خواهد شد.(1)
شیطان سعی میکند به هر طریقی انسان را از نعمت ایمان محروم سازد و به کفر بکشاند.امام صادق(علیه السلام)میفرماید: "تمام کسانی که در آستانه مرگ قرار میگیرند، ابلیس یکی از شیاطین خود را مأموریت میدهد که نزد او برود و او را به کفر امر کند و در دین او تردید ایجاد نماید تا آنکه جانش خارج شود، ولی کسی که مؤمن باشد، شیطان بر او غلبه نمیکند. پس هر وقت بر بالین محتضر حاضر میشوید، به او شهادت به توحید و نبوت تلقین کنید تا بگوید لا اله الا الله و محمد رسول الله تا جان بسپارد".(3)
البته گفتن شهادتین برمیت مستحب است، نه واجب و حکمتش، مقابله با وساوس شیطانی است.در روایات به گناه خاصی که مانع گفتن شهادتین در لحظه مرگ باشد، اشارهای نشده است، ولی به طور کلی میتوان گفت مهمترین آنها دل بستگیهای مادی و دوستی دنیا است.
در این باره داستانهای فراوانی نقل شده، که بعضی در کتاب داستانهای شگفتانگیز شهید دستغیب آمده است. میگویند شخصی در اواخر عمر از شهادت به ولایت علی(علیه السلام)عاجز میماند و زبانش باز میایستد. اتفاقاً از چنگال مرگ نجات مییابد و حالش خوب میشود. پس از بهبودی، یکی از نزدیکان خود را صدا میزند و میگوید: قالیچه نفیسی را بیاورید و به فروش برسانید(1)، چون سالها به آن دل بستگی داشتهام. هر بار که شهادت به ولایت علی(علیه السلام)را به من تلقین میکردید، شیطان آن را در برابرم میآورد و میگفت: اگر شهادت بدهی، آن را آتش میزنم، از این رو از گفتن شهادت خودداری میکردم.(3)
بنا براین اگر چه تذکّر شهادتین و یادآوری آن هنگام مرگ یک موفقیّت است؛ لیکن چنین نیست که اگر کسی گرفتار مرگ ناگهانی شد و موفّق به ادای شهادتین نگردید، غیر مسلمان از دنیا رفته باشد. آنچه مهم است، این است که انسان در دنیا عقاید خود را براساس استدلال پذیرفته، به خدا ایمان داشته باشد و در اعمالش تقوا و رضای خدا را مراعات کند، که در این صورت حتّی اگر موفّق به ادای شهادتین هم نشود، مسلمان از دنیا می رود.
پینوشتها:
1 - بحارالانوار، ج87، ص 200.
2 - کافی، ج3، ص 123.
3 - محمد تقی مصباح یزدی، به سوی خودسازی، ص 291.
www.morsalat.com
- [سایر] آیا هنگام گفتن شهادتین در زمان مرگ، بیان اشهد انّ علیاً ولی الله واجب است؟
- [سایر] قرآن خواندن تا چه زمانی فایده می بخشد؟
- [سایر] چرا ما می گوییم مرگ بر امریکا؟ مگه به حرفه؟ بهتر نیست به جای حرف توی عمل خودمون مرگ بر امریکا را ثابت کنیم؟ به نظر شما گفتن این حرف اصلا فایده ای دارد؟
- [سایر] شهادتین چیست؟
- [آیت الله مظاهری] حکم طهارت شخصی که شهادتین گفته، ولی میدانم که قلباً اعتقادی به اسلام ندارد البته عملی که منافی با اظهار شهادتین باشد از او سر نزده چیست؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر پسر بزرگتر بعد از مرگ پدرش و قبل از خواندن نمازهای قضای او فوت کند، آیا خواندن نمازهای قضای پدر، به کس دیگری منتقل میشود یا نه؟
- [سایر] آیا میتوان کسی را که شهادتین میگوید کافر نامید؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا شهادت ثالثه جزء شهادتین است یا نه؟
- [سایر] با سلام خواهش می کنم من رو در مورد خواص هر یک از سوره های قرآن راهنمایی کنید .. مثلا خواندن سوره یس چه فایده ای دارد ؟ من شنیده ام خواندن این سوره در دوران بارداری بسیار سودمند است . با سپاس
- [آیت الله بهجت] فردی که گوینده شهادتین باشد، و چیزی که منافات با شهادتین باشد از او سر نزده، ولی احکام الهی را عمل نمی کند، آیا بر او نماز میّت واجب است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] مستحب است شهادتین و اقرار به دوازده امام و سایر عقائد اسلام را به کسی که در حال احتضار است طوری تلقین کنند که بفهمد و مستحب است آن را تا وقت مرگ تکرار کنند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . مستحب است شهادتین و اقرار به دوازده امام: و سایر عقاید حقه را، به کسی که در حال جان دادن است، طوری تلقین کنند که بفهمد و نیز مستحب است چیزهایی را که گفته شد، تا وقت مرگ تکرار کنند.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر کافر شهادتین بگوید و انسان نداند قلبا مسلمان شده یا نه پاک است و همچنین اگر بداند قلبا مسلمان نشده است ولی چیزی که منافی اظهار شهادتین باشد از او سر نزند
- [آیت الله سیستانی] اگر کافر شهادتین بگوید ، و انسان نداند قلباً مسلمان شده یا نه ، پاک است ، و همچنین اگر بداند قلباً مسلمان نشده است ولی چیزی که منافی با اظهار شهادتین باشد از او سر نزند . 8 تبعیّت :
- [آیت الله اردبیلی] اگر کافر شهادتین بگوید و انسان نداند قلبا مسلمان شده یا نه، و یا این که بداند قلبا مسلمان نشده ولی چیزی که منافی اظهار شهادتین باشد از او سر نزده باشد، مسلمان و پاک است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] مستحب است شهادتین و اقرار به امامت دوازده امام علیهمالسلام و سایر عقاید حقه را به کسی که در حال جان دادن است، طوری تلقین کنند که بفهمد و نیز مستحب است چیزهایی را که گفته شد تا وقت مرگ تکرار کنند.
- [آیت الله مظاهری] مستحب است شهادتین و اقرار به دوازده امامعلیهم السلام و سایر عقاید حقّه را به کسی که در حال جان دادن است طوری تلقین کنند که بفهمد، و نیز مستحب است چیزهایی را که گفته شد تا وقت مرگ تکرار کنند.
- [آیت الله وحید خراسانی] مستحب است شهادتین و اقرار به دوازده امام علیهم السلام و سایر عقاید حقه را به کسی که در حال جان دادن است طوری تلقین کنند که بفهمد و همچنین مستحب است چیزهایی را که ذکر شد تا وقت مرگ تکرار کنند و نیز دعای فرج را به محتضر تلقین نمایند
- [آیت الله فاضل لنکرانی] مستحب است شهادتین و اقرار به دوازده امام(علیهم السلام) و سایر عقاید حقه را به کسی که در حال جان دادن است طوری تلقین کنند که بفهمد، و نیز مستحب است چیزهایی را که گفته شد تا وقت مرگ تکرار کنند.
- [آیت الله خوئی] مستحب است شهادتین و اقرار به دوازده امام علیهم السلام و سایر عقاید حقه را، به کسی که در حال جان دادن است طوری تلقین کنند که بفهمد، و نیز مستحب است چیزهائی را که گفته شد، تا وقت مرگ تکرار کنند.