شرخ پرسش: درسهای بسیاری مینوان از عاشورای حسینی گرفت، در زمان حال چه درسهایی میتوان از غیبت امام زمان (عج) گرفت؟ پاسخ: پیامبران و امامان علیهم السلام عصاره انسانهای حقیقی هستند و امام عصر علیه السلام عصاره تمام انبیاء و ائمه و عاشورا، تجدید حیات و تجسم عینی اسلام بود. درسهای عاشورا همیشگی است و مکانش جان بشریت تا ابدیت است، درسهای دوران غیبت، تعلیم کتاب عاشورا است و مدیر مدرسه حضرت مهدی (عج) است و معلمان آن علمای ربانی و شاگردان آن هم، مؤمنان سرافراز عامل به کتاب خدا هستند. درسهای غیبت یعنی تربیت بر طبق موازین قرآنی، عمل به تکالیف فردی، اجتماعی و سیاسی بنا به تعلیمنامه پیامبر و اجرای حدود اسلامی و احکام محمدی به هدایت مرجعیت دینی. (یاایها الذین آمنوا اِصبروا وصابروا ورابطوا واتقوالله لعلکم تفلحون.)(1) از جمله ویژگیهای منتظران در این عصر، مواظبت بر امر دین و دینداری و صحت اعمال و عقاید حقه است. این زمان، عصر شکیبایی، عصر مقاومت و عصر نصر (یا لثارات الحسین) است و عصر نگهبانی از ایمان خود جامعه. امام محمد باقر علیه السلام میفرمایند: (تقوی و طهارت پیشه سازید و با کوشش در اطاعت خدا و عبادت او، بار سنگین انتظار را به منزل برسانید.)(2) بنابراین درس غیبت در چهار اصل بزرگ ذیل ترسیم میشود: 1- بعد خودسازی، 2- جامعه پردازی، 3- حماسه آفرینی و 4- پروا پیشگی تا شاید رستگار شوید. لذا فرقی بین عاشورا و دوران غیبت نیست چون یک بعد مهم انتظار یعنی چشم به راه کسی که در او صفات پیامبران و حسین جمع شده است. بنابراین او صالح است و حکومت او حکومت صالحان. (انّ االارض یّرِثُها عبادی الصّالحون)(3) فردی که در انتظار ظهور مصلح است باید خود صالح باشد. و خلاصه انتظار یعنی عمل بر طبق خواسته آن کس که امید به آن داری. کتاب خورشید مغرب از محمد رضا حکیمی برای مطالعه در این زمینه مفید است. پینوشتها: 1- سوره آل عمران، آیه 190. 2- کتاب غیبت شیخ طوسی به نقل از خورشید مغرب، ص271. 3-سوره انبیاء آیه 105. منبع: موسسه تحقیقاتی حضرت ولی عصر علیه السلام
شرخ پرسش:
درسهای بسیاری مینوان از عاشورای حسینی گرفت، در زمان حال چه درسهایی میتوان از غیبت امام زمان (عج) گرفت؟
پاسخ:
پیامبران و امامان علیهم السلام عصاره انسانهای حقیقی هستند و امام عصر علیه السلام عصاره تمام انبیاء و ائمه و عاشورا، تجدید حیات و تجسم عینی اسلام بود. درسهای عاشورا همیشگی است و مکانش جان بشریت تا ابدیت است، درسهای دوران غیبت، تعلیم کتاب عاشورا است و مدیر مدرسه حضرت مهدی (عج) است و معلمان آن علمای ربانی و شاگردان آن هم، مؤمنان سرافراز عامل به کتاب خدا هستند. درسهای غیبت یعنی تربیت بر طبق موازین قرآنی، عمل به تکالیف فردی، اجتماعی و سیاسی بنا به تعلیمنامه پیامبر و اجرای حدود اسلامی و احکام محمدی به هدایت مرجعیت دینی.
(یاایها الذین آمنوا اِصبروا وصابروا ورابطوا واتقوالله لعلکم تفلحون.)(1)
از جمله ویژگیهای منتظران در این عصر، مواظبت بر امر دین و دینداری و صحت اعمال و عقاید حقه است.
این زمان، عصر شکیبایی، عصر مقاومت و عصر نصر (یا لثارات الحسین) است و عصر نگهبانی از ایمان خود جامعه.
امام محمد باقر علیه السلام میفرمایند: (تقوی و طهارت پیشه سازید و با کوشش در اطاعت خدا و عبادت او، بار سنگین انتظار را به منزل برسانید.)(2)
بنابراین درس غیبت در چهار اصل بزرگ ذیل ترسیم میشود:
1- بعد خودسازی، 2- جامعه پردازی، 3- حماسه آفرینی و 4- پروا پیشگی تا شاید رستگار شوید.
لذا فرقی بین عاشورا و دوران غیبت نیست چون یک بعد مهم انتظار یعنی چشم به راه کسی که در او صفات پیامبران و حسین جمع شده است. بنابراین او صالح است و حکومت او حکومت صالحان. (انّ االارض یّرِثُها عبادی الصّالحون)(3)
فردی که در انتظار ظهور مصلح است باید خود صالح باشد. و خلاصه انتظار یعنی عمل بر طبق خواسته آن کس که امید به آن داری.
کتاب خورشید مغرب از محمد رضا حکیمی برای مطالعه در این زمینه مفید است.
پینوشتها:
1- سوره آل عمران، آیه 190.
2- کتاب غیبت شیخ طوسی به نقل از خورشید مغرب، ص271.
3-سوره انبیاء آیه 105.
منبع: موسسه تحقیقاتی حضرت ولی عصر علیه السلام
- [سایر] پرسش: فلسفه غیبت امام زمان (عج) چیست؟
- [سایر] علل غیبت امام زمان(عج)چیست؟
- [سایر] وظیفه شیعیان در دوران غیبت امام زمان (عج) چیست؟
- [سایر] فلسفه و علت غیبت امام زمان(عج) چیست؟
- [سایر] حدیث با موضوع غیبت امام زمان عج بفرمایید؟
- [سایر] احادیثی درباره غیبت امام زمان (عج) و وظایف منتظران در عصر غیبت بیان نمایید.
- [سایر] آیا امام علی (ع) خبر از غیبت امام زمان (عج) دادهاند؟
- [سایر] دعای فرج برای تعجیل ظهور در دوران غیبت امام زمان (عج) چیست؟
- [سایر] با وجود غیبت امام زمان علیه السلام چگونه میتوان امام زمان خود را شناخت؟
- [سایر] چرا نماز عید فطر و عید قربان و جمعه در زمان غیبت امام زمان (عج) واجب نیست؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در زمان غیبت ولی عصر (عج) که نماز جمعه واجب تعیینی نیست خرید و فروش و سایر معاملات هنگام اقامه نماز جمعه حرام نیست.
- [آیت الله نوری همدانی] در زمان غیبت ولیّ عصر (عج ) نماز جمعه واجب تَخییری است ( یعنی مُکَلَّفْ می تواند روز جمعه بجای نماز ظهر نماز جمعه بخواند ) ولی جمعه اَفْضَلْ است وظهر اَحْوَط واحتیاط بیشتر در آن است که هر دو را بجا آورند .
- [آیت الله مظاهری] نماز عید فطر و قربان در زمان حضور امامعلیه السلام و در زمان غیبت ایشان از مستحبّات مؤکّد است و میتوان آن را به جماعت یا فرادی خواند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در زمان غیبت ولی عصر (عج) نماز جمعه واجب تخییری است (یعنی مکلّف می تواند روز جمعه به جای نماز ظهر نماز جمعه بخواند) ولی جمعه افضل است و ظهر احوط و احتیاط بیشتر در آن است که هردو را بجا آورد.
- [آیت الله جوادی آملی] .دریافت کننده خمس، امام ( ع)و در غیبت آن , فقیه جامع الشرایط و حاکم شرع است و مکلف , بدون اجازه از آنان نمی تواند آن را به موارد مصرف برساند . به تعبیر دیگر , همه خمس , اعم از سهم امام ( ع) و سهم سادات, در اختیار منصب امامت (شخصیت حقوقی) است. در زمان غیبت حضرت ولیّ عصر (عج) ،فقیه جامع الشرایط, جانشین شخصیت حقوقیِ امامت است، بنابراین در زمان غیبت باید تمام خمس را به فقیه جامع الشرای ط تحویل داد و هرگونه دخل و ت صرف در خمس (سهم امام( ع) و سهم سادات) باید با اجازه او باشد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] غسل دادن میت مسلمان و کفن کردن او چنان که گفته شد واجب است ولی دو گروه از این حکم مستثنا هستند: اول (شهیدان راه خدا) یعنی کسانی که در میدان جهاد در راه اسلام، همراه پیامبر(صلی الله علیه وآله) یا امام معصوم(علیه السلام) یا نایب خاص او کشته شده اند، همچنین کسانی که در حال غیبت امام زمان(ارواحنا فداه) برای دفاع در برابر دشمنان اسلام کشته می شوند، خواه مرد باشند، یا زن، بزرگ باشند و یا کودک، در این گونه موارد غسل و کفن و حنوط واجب نیست، بلکه باید آنها را با همان لباسهایشان بعد از خواندن نماز دفن کنند.
- [آیت الله مظاهری] غیبت از یک جمعیّت نظیر غیبت از طایفهای یا ملّتی غیبت و حرام نیست، در صورتی که مراد گوینده و شنونده بعضی از آن جمعیّت باشد، امّا چون موجب قساوت قلب است، بهتر است پرهیز شود، ولی اگر مراد گوینده و شنونده همه جمعیّت باشد، غیبت و گناه آن نیز مضاعف میشود.
- [آیت الله مظاهری] چنانکه غیبت نمودن حرام و از گناهان بزرگ در اسلام است، شنیدن غیبت نیز حرام و از گناهان بزرگ است، و اگر شنونده میتواند باید دفاع از کسی که غیبت او میشود بنماید، و اگر نمیتواند باید از مجلس غیبت بیرون رود، و اگر نمیتواند باید توجّه به گفتار غیبتکننده نداشته باشد، و اگر گفتار او را به طور ناخواسته شنید، باید ترتیب اثر ندهد.
- [آیت الله وحید خراسانی] غیبت و ان ذکر عیب مستور و پوشیده مومن در غیاب او است چه ان عیب را به گفتار بیان کند یا به رفتار بفهماند هرچند در اظهار عیب مومن قصد اهانت و هتک حیثیت نداشته باشد و اگر به قصد اهانت عیب مومن را اظهار نماید دو گناه مرتکب شده است و مرتکب غیبت باید توبه کند و بنابر احتیاط واجب از کسی که غیبت او را کرده حلیت بطلبد مگر ان که حلیت طلبیدن موجب مفسده ای شود و در مواردی غیبت جایز است متجاهر به فسق یعنی کسی که اشکارا و علنی گناه می کند که غیبت کردن از او در همان گناه جایز است غیبت کردن مظلوم از ظالمی که بر او ظلم کرده نسبت به ان ظلم در مورد مشورت که اظهار عیب به قصد نصیحت مشورت کننده در حدی که نصیحت محقق شود جایز است غیبت بدعت گذار در دین و کسی که موجب گمراهی مردم می شود غیبت برای اظهار فسق شاهد یعنی اگر کسی که شهادت می دهد فاسق است غیبت او به اظهار فسق او برای ان که به شهادت او حقی ضایع نشود جایز است غیبت کردن از شخصی برای دفع ضرر از جان یا عرض یا مال ان شخص غیبت کردن از گناهکار به قصد بازداشتن او از ان گناه در صورتی که به غیر ان بازداشتن او ممکن نباشد
- [آیت الله اردبیلی] برای یاد دادن واجبات یا مستحبات نماز میتوان مزد گرفت.