در زمینه‌ غیبت امام عصر علیه السلام مهم‌ترین پرسش همین است؛ چرا که در آیین اسلام، احکام و عقاید جنبه‌ علمی و کاربردی دارد و اسلام هرگز طرف دار مسایل نظری و تئوریک محض نیست. در روایتی از امام صادق‌ علیه السلام آمده است: (الإیمانُ عَمَلٌ کلُّهُ؛ همه‌ ایمان، رفتار است.) بنابراین، می‌توان گفت که: وظیفه‌ شیعه در زمان غیبت به عمل برمی‌گردد و شیعه باید در این دوران سخت امتحان و فتنه‌، کوشش و فعّالیت کند و با مراقبت‌ها، اوّلاً: خود را از خطرات برهاند و ثانیاً: تا سر حدّ امکان در اصلاح امور نقش داشته باشد. در این راستا، امامان‌ علیهم السلام، سه دستور اساسی داده‌اند: 1- انتظار و چشم به راه بودن برای ظهور و گشایش کار جهان. 2- مراقبت بر اعمال و تکالیف خاص. 3- خواندن برخی از ادعیه و اذکار. در مورد تکلیف اوّل، انتظار فرج را بسیار ستوده‌اند؛ تا آن‌جا که تأکید شده است: (أفضَلُ الْعبادَةِ انتظارُ الفَرَج؛ برترین عبادت‌ها انتظار فرج است.) یا فرموده‌اند: (آن‌ که چشم به راه ظهور و گشایش است، شهیدی را ماند که در راه خدا به خون خود آغشته شده است.) در مورد تکلیف دوم، به باور خدا، پذیرش رسالت رسول، اقرار به احکام الهی، گردن نهادن ولایت امامان معصوم، بیزاری از دشمنان آنان، پارسایی، کوشش در راه عبادت و... سفارش کرده‌اند. از باب نمونه در روایت امام باقر علیه السلام آمده است که: (عبادت خدا، فرع بر شناخت اوست.) راوی می‌پرسد: معرفة اللَّه چیست؟ حضرت فرمودند: (باور کردن خدا و رسول او و ولایت علی‌(علیه السلام) و پیروی از وی و امامان هدایت و بیزاری از دشمنان آنان، خداوند این چنین شناخته می‌شود.) در مورد سوم نیز، دعاهایی از جمله: (اللّهُمَّ عَرِّفْنی نَفْسَک...، سَلامٌ عَلی‌ آلِ یاسین...، اللّهُمَّ کنْ لِوَلیک... و ... توصیه شده است. پیامبر اکرم‌ صلی الله علیه و آله مؤمنان زمان غیبت را برادران خود خوانده و آنان را بسیار ستوده است. وظایف ما در روزگار غیبت، معرفت خدا و معرفت رسول و معرفت امام و عمل به دستورات آنان و اعتلای نام حضرت مهدی‌ علیه السلام و نشر عقاید و افکار ایشان و رعایت جنبه‌های تقوا و صلاح است. می‌توان بسیاری از این وظایف را در دو زمینه‌ اصلی اعتقادی و عملی به شرح زیر فهرست کرد: 1- اعتقاد به لزوم حجّت‌ علیه السلام. 2- شناخت امام عصر علیه السلام و تلاش در افزودن آن و خواندن دعای معرفت (اللّهمَّ عَرِّفنی نَفسَک). 3- تجدید پیمان بر توحید و نبوّت و ولایت و عرضه‌ عقاید بر او (زیارت آل یاسین). 4- پیروی و اطاعت دقیق از آن حضرت. 5- چشم به راهی ظهور و فرج و خواندن دعای فرج در قنوت. 6- داشتن حالت مراقبه در حفظ حریم الهی و اولیای او. 7- استمداد و استغاثه از او در شدائد و خواندن دعای (إلهی عَظُمَ الْبَلاءُ). 8- همّت و دعا برای ثبات قدم و خواندن دعای عهد در سپیده‌دم. 9- ایجاد محبّت قلبی و ابراز محبّت واقعی نسبت به حضرت مهدی علیه السلام که از جمله مصادیق آن، میتوان به موارد ذیل اشاره کرد: الف: عرض ادب با تقدیم سلام و خواندن زیارت جمعه و دیگر زیارات آن حضرت‌ علیه السلام. ب: برخاستن در شنیدن و گفتن لقب مخصوص (قائم‌) و در خواست ظهور و فرج حضرت از خداوند. ج: مقدّم داشتن ایشان در دعاها. ه: خواندن آیة الکرسی پس از هر نماز و صدقه دادن برای سلامت ایشان. د: هدیه‌ نماز و اعمال مستحبّ (مثل خواندن قرآن، حج، عمره، زیارت ائمّه و...) به ایشان. و ... منبع: www.mahdishenakht.com
در زمینه غیبت امام عصر علیه السلام مهمترین پرسش همین است؛ چرا که در آیین اسلام، احکام و عقاید جنبه علمی و کاربردی دارد و اسلام هرگز طرف دار مسایل نظری و تئوریک محض نیست. در روایتی از امام صادق علیه السلام آمده است: (الإیمانُ عَمَلٌ کلُّهُ؛ همه ایمان، رفتار است.)
بنابراین، میتوان گفت که: وظیفه شیعه در زمان غیبت به عمل برمیگردد و شیعه باید در این دوران سخت امتحان و فتنه، کوشش و فعّالیت کند و با مراقبتها، اوّلاً: خود را از خطرات برهاند و ثانیاً: تا سر حدّ امکان در اصلاح امور نقش داشته باشد.
در این راستا، امامان علیهم السلام، سه دستور اساسی دادهاند:
1- انتظار و چشم به راه بودن برای ظهور و گشایش کار جهان.
2- مراقبت بر اعمال و تکالیف خاص.
3- خواندن برخی از ادعیه و اذکار.
در مورد تکلیف اوّل، انتظار فرج را بسیار ستودهاند؛ تا آنجا که تأکید شده است:
(أفضَلُ الْعبادَةِ انتظارُ الفَرَج؛ برترین عبادتها انتظار فرج است.)
یا فرمودهاند: (آن که چشم به راه ظهور و گشایش است، شهیدی را ماند که در راه خدا به خون خود آغشته شده است.)
در مورد تکلیف دوم، به باور خدا، پذیرش رسالت رسول، اقرار به احکام الهی، گردن نهادن ولایت امامان معصوم، بیزاری از دشمنان آنان، پارسایی، کوشش در راه عبادت و... سفارش کردهاند.
از باب نمونه در روایت امام باقر علیه السلام آمده است که: (عبادت خدا، فرع بر شناخت اوست.)
راوی میپرسد: معرفة اللَّه چیست؟
حضرت فرمودند: (باور کردن خدا و رسول او و ولایت علی(علیه السلام) و پیروی از وی و امامان هدایت و بیزاری از دشمنان آنان، خداوند این چنین شناخته میشود.)
در مورد سوم نیز، دعاهایی از جمله: (اللّهُمَّ عَرِّفْنی نَفْسَک...، سَلامٌ عَلی آلِ یاسین...، اللّهُمَّ کنْ لِوَلیک... و ... توصیه شده است. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله مؤمنان زمان غیبت را برادران خود خوانده و آنان را بسیار ستوده است.
وظایف ما در روزگار غیبت، معرفت خدا و معرفت رسول و معرفت امام و عمل به دستورات آنان و اعتلای نام حضرت مهدی علیه السلام و نشر عقاید و افکار ایشان و رعایت جنبههای تقوا و صلاح است.
میتوان بسیاری از این وظایف را در دو زمینه اصلی اعتقادی و عملی به شرح زیر فهرست کرد:
1- اعتقاد به لزوم حجّت علیه السلام.
2- شناخت امام عصر علیه السلام و تلاش در افزودن آن و خواندن دعای معرفت (اللّهمَّ عَرِّفنی نَفسَک).
3- تجدید پیمان بر توحید و نبوّت و ولایت و عرضه عقاید بر او (زیارت آل یاسین).
4- پیروی و اطاعت دقیق از آن حضرت.
5- چشم به راهی ظهور و فرج و خواندن دعای فرج در قنوت.
6- داشتن حالت مراقبه در حفظ حریم الهی و اولیای او.
7- استمداد و استغاثه از او در شدائد و خواندن دعای (إلهی عَظُمَ الْبَلاءُ).
8- همّت و دعا برای ثبات قدم و خواندن دعای عهد در سپیدهدم.
9- ایجاد محبّت قلبی و ابراز محبّت واقعی نسبت به حضرت مهدی علیه السلام که از جمله مصادیق آن، میتوان به موارد ذیل اشاره کرد:
الف: عرض ادب با تقدیم سلام و خواندن زیارت جمعه و دیگر زیارات آن حضرت علیه السلام.
ب: برخاستن در شنیدن و گفتن لقب مخصوص (قائم) و در خواست ظهور و فرج حضرت از خداوند.
ج: مقدّم داشتن ایشان در دعاها.
ه: خواندن آیة الکرسی پس از هر نماز و صدقه دادن برای سلامت ایشان.
د: هدیه نماز و اعمال مستحبّ (مثل خواندن قرآن، حج، عمره، زیارت ائمّه و...) به ایشان.
و ...
منبع: www.mahdishenakht.com
- [سایر] پناه خواهی شیعه در دوران غیبت امام زمان (عج) چگونه است؟
- [سایر] دعای فرج برای تعجیل ظهور در دوران غیبت امام زمان (عج) چیست؟
- [سایر] چرا سلسله امامان شیعه با غیبت امام زمان (عج) به پایان میرسد؟
- [سایر] آیا هر دو غیبت امام زمان (عج)، توسط امامان قبلی مطرح شده است؟
- [سایر] پرسش: فلسفه غیبت امام زمان (عج) چیست؟
- [سایر] علل غیبت امام زمان(عج)چیست؟
- [سایر] آیا در دوران غیبت امام زمان (عج) تشکیل حکومت جایز است؟ اگر جایز است چه نوع حکومتی از دیدگاه اسلام مطلوب است.
- [سایر] چه درسهایی میتوان از غیبت امام زمان (عج) گرفت؟
- [سایر] فلسفه و علت غیبت امام زمان(عج) چیست؟
- [سایر] حدیث با موضوع غیبت امام زمان عج بفرمایید؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در زمان غیبت ولی عصر (عج) که نماز جمعه واجب تعیینی نیست خرید و فروش و سایر معاملات هنگام اقامه نماز جمعه حرام نیست.
- [آیت الله نوری همدانی] در زمان غیبت ولیّ عصر (عج ) نماز جمعه واجب تَخییری است ( یعنی مُکَلَّفْ می تواند روز جمعه بجای نماز ظهر نماز جمعه بخواند ) ولی جمعه اَفْضَلْ است وظهر اَحْوَط واحتیاط بیشتر در آن است که هر دو را بجا آورند .
- [آیت الله مکارم شیرازی] غسل دادن میت مسلمان و کفن کردن او چنان که گفته شد واجب است ولی دو گروه از این حکم مستثنا هستند: اول (شهیدان راه خدا) یعنی کسانی که در میدان جهاد در راه اسلام، همراه پیامبر(صلی الله علیه وآله) یا امام معصوم(علیه السلام) یا نایب خاص او کشته شده اند، همچنین کسانی که در حال غیبت امام زمان(ارواحنا فداه) برای دفاع در برابر دشمنان اسلام کشته می شوند، خواه مرد باشند، یا زن، بزرگ باشند و یا کودک، در این گونه موارد غسل و کفن و حنوط واجب نیست، بلکه باید آنها را با همان لباسهایشان بعد از خواندن نماز دفن کنند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در زمان غیبت ولی عصر (عج) نماز جمعه واجب تخییری است (یعنی مکلّف می تواند روز جمعه به جای نماز ظهر نماز جمعه بخواند) ولی جمعه افضل است و ظهر احوط و احتیاط بیشتر در آن است که هردو را بجا آورد.
- [آیت الله جوادی آملی] .دریافت کننده خمس، امام ( ع)و در غیبت آن , فقیه جامع الشرایط و حاکم شرع است و مکلف , بدون اجازه از آنان نمی تواند آن را به موارد مصرف برساند . به تعبیر دیگر , همه خمس , اعم از سهم امام ( ع) و سهم سادات, در اختیار منصب امامت (شخصیت حقوقی) است. در زمان غیبت حضرت ولیّ عصر (عج) ،فقیه جامع الشرایط, جانشین شخصیت حقوقیِ امامت است، بنابراین در زمان غیبت باید تمام خمس را به فقیه جامع الشرای ط تحویل داد و هرگونه دخل و ت صرف در خمس (سهم امام( ع) و سهم سادات) باید با اجازه او باشد.
- [آیت الله اردبیلی] (اَنفال) یعنی اموال عمومی که برای اداره جامعه در اختیار امام معصوم علیهالسلام قرار دارد و در زمان غیبت برای تصرّف در آن بنابر احتیاط واجب باید از حاکم شرعی (یعنی مجتهد جامع الشرایط) اجازه گرفت.
- [آیت الله بهجت] در حال غیبت نباید به کسانی که منصب امام را غصب کردهاند زکات داد، ولی دادن زکات به مجتهد جامعالشرایط بنابر اقوی مثل دادن زکات به امام معصوم علیهالسلام است.
- [آیت الله اردبیلی] خمس یک پنجم از مازاد درآمدها و برخی منافع است که انسان به دست آورده است و باید زیر نظر امام معصوم علیهالسلام مصرف شود و در زمان غیبت امام زمان (عجّل اللّه تعالی فرجه الشریف)، بهتر است سهم سادات زیر نظر مجتهد جامع الشرایط برای رفع نیازهای سادات فقیر مصرف گردد و سهم امام علیهالسلام باید زیر نظر مجتهد جامع الشرایط در جهت تعلیم و ترویج مذهب جعفری هزینه گردد. در احادیث شریفه نسبت به پرداختن خمس تأکید زیادی شده است و از آن به حقّ امام علیهالسلام ، سبب تطهیر مال و وسیلهای جهت امتحان ایمان یاد شده است؛ حضرت رضا علیهالسلام در جواب نامه یکی از تاجران شیعه فارس مینویسد: (... اموال تنها از راهی که خداوند مقرّر فرموده است حلال میگردد. همانا خمس، ما را در تقویت دین یاری میکند و نیاز آنان که سرپرستیشان را به عهده داریم و نیز نیاز شیعیان را تأمین میکند و با آن آبرویمان را در مقابل دشمنانمان حفظ میکنیم. پس خمس را از ما دریغ نکنید و خود را از دعای ما محروم نسازید، زیرا پرداختن خمس کلید روزی و سبب آمرزش و پاکی شما از گناه و ذخیره آخرتتان است. مسلمان کسی است که به آنچه با خدا پیمان بسته وفا کند نه آن کسی که با زبان اجابت میکند و در قلب مخالفت مینماید.)(1)
- [آیت الله سبحانی] نماز در حرم امامان(علیهم السلام) مستحب است و نماز در حرم مطهر حضرت امیرالمؤمنین(علیه السلام) برابر دویست هزار نماز است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] نماز در حرم امامان(علیهم السلام) مستحب است، بلکه در حدیث آمده نماز در حرم مطهر حضرت امیرالمؤمنین(علیه السلام) برابر با دویست هزار نماز است.