http://rasekhoon.net

آیا از آیه 5 سوره قصص، می‌توان به عنوان دال بر وجود و ظهور امام زمان استفاده نمود؟
خداوند تبارک و تعالی می فرماید: (وَ نُرِیدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَی الَّذِینَ اسْتُضْعِفُوا فِی الْأَرْضِ وَ نَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَ نَجْعَلَهُمُ الْوارِثِینَ)[1] (و اراده ما بر این قرار گرفته است که به مستضعفین نعمت بخشیم و آنها را پیشوایان و وارثین روی زمین قرار دهیم. حضرت علی علیه السلام می فرماید: (دنیا پس از چموشی و سرکشی همچون شتری که از دادن شیر به دوشنده اش خودداری می کند و برای بچه اش نگه می دارد به ما روی می آورد و... و سپس آیه (و نرید ان نمن را تلاوت فرمود)[2] همچنین حضرت علی علیه السلام در تفسیر آیه شریفه فوق می فرماید: (این گروه آل محمد هستند، خداوند مهدی آنها را بعد از زحمت و فشاری که بر آنان وارد می شود بر می انگیزد و به آنها عزت می دهد و دشمنانشان را ذلیل و خوار می کند.)[3] بنابراین، با توجه به این دو روایت و دیگر روایات ذیل آیه شریفه می توان دریافت که این آیه بشارتی است به مستضعفان (کسانی که اگرچه نیروی بالفعل و بالقوه دارند اما از ناحیه جباران و ظالمان در فشار و سختی بسر می برند) که سرانجام، روزی مهدی آل محمد ظهور خواهد کرد و همراه با مبارزه و جهاد مستضعفان بنیاد ستمکاران و ظالمان ریشه کن خواهد شد و مستضعفان عزت خود را باز خواهند یافت و نجات پیدا کرده و حکومت عدل جهانی در سراسر گیتی گسترده می شود. آری این آیه بشارتی است برای همه انسانهای آزاده و عدالت خواه که پیروزی نهائی از آنِ محرومان و مستضعفان و مظلومان است و سنت خداوند به این تعلق گرفته است که فرزندی از سلالة پاک رسول الله ظهور کند و با همراهی یارانی توانمند و بی همتا جهان را متحول سازد و همة ظلمها، تبعیض ها و... را از ریشه بر کند. اما نکته ای که قابل ذکر است اینکه اگر چه آیه و آیه بعد از آن خطاب به بنی اسرائیل است و بشارت می دهد که خداوند آنان را همراه با مبارزات خود از یوغ فرعونیان رهانید امّا (به صورت یک قانون کلی و در شکل فعل مضارع و مستمر بیان شده است، تا تصور نشود اختصاص به مستضعفان بنی اسرائیل و حکومت فرعونیان داشته و می گوید ما می خواهیم چنین کنیم... یعنی فرعون می خواست بنی اسرائیل را تار و مار کند، امّا ما می خواستیم آنها قوی و پیروز شوند.)[4] خلاصه سخن آنکه آیه شریفه با عنایت به احادیث پرشمار، دلالت بر ظهور منجی مصلح (حضرت مهدی (عج) دارد. منابع جهت مطالعه بیشتر: تفاسیر المیزان، نمونه و... ذیل آیه شریفه 5 قصص. حدیث: امام صادق علیه السلام فرمود: (همانا زمین در هیچ حالی از امام خالی نگردد، برای آنکه اگر مؤمنین چیزی (از اصول یا فروع دین) افزودند آن را برگرداند و اگر چیزی کم کردند، برای آنها تکمیل نماید.) الکافی، ج اول، کتاب الحجه، باب ان الارض لا تخلوا من حجة، حدیث 2 پی نوشتها: [1] . سورة قصص، آیه 5. [2] . نهج البلاغه، کلمات قصار، شماره 209. [3] . تفسیر نمونه، جمعی از نویسندگان، ج 16، ص 18، بنقل از تفسیر نورالثقلین، ج 4، ص 110. [4] . تفسیر نمونه، ج 16، ص 15. منبع: اندیشه قم
عنوان سوال:

آیا از آیه 5 سوره قصص، می‌توان به عنوان دال بر وجود و ظهور امام زمان استفاده نمود؟


پاسخ:

خداوند تبارک و تعالی می فرماید:
(وَ نُرِیدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَی الَّذِینَ اسْتُضْعِفُوا فِی الْأَرْضِ وَ نَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَ نَجْعَلَهُمُ الْوارِثِینَ)[1]
(و اراده ما بر این قرار گرفته است که به مستضعفین نعمت بخشیم و آنها را پیشوایان و وارثین روی زمین قرار دهیم.
حضرت علی علیه السلام می فرماید: (دنیا پس از چموشی و سرکشی همچون شتری که از دادن شیر به دوشنده اش خودداری می کند و برای بچه اش نگه می دارد به ما روی می آورد و... و سپس آیه (و نرید ان نمن را تلاوت فرمود)[2]
همچنین حضرت علی علیه السلام در تفسیر آیه شریفه فوق می فرماید:
(این گروه آل محمد هستند، خداوند مهدی آنها را بعد از زحمت و فشاری که بر آنان وارد می شود بر می انگیزد و به آنها عزت می دهد و دشمنانشان را ذلیل و خوار می کند.)[3]
بنابراین، با توجه به این دو روایت و دیگر روایات ذیل آیه شریفه می توان دریافت که این آیه بشارتی است به مستضعفان (کسانی که اگرچه نیروی بالفعل و بالقوه دارند اما از ناحیه جباران و ظالمان در فشار و سختی بسر می برند) که سرانجام، روزی مهدی آل محمد ظهور خواهد کرد و همراه با مبارزه و جهاد مستضعفان بنیاد ستمکاران و ظالمان ریشه کن خواهد شد و مستضعفان عزت خود را باز خواهند یافت و نجات پیدا کرده و حکومت عدل جهانی در سراسر گیتی گسترده می شود.
آری این آیه بشارتی است برای همه انسانهای آزاده و عدالت خواه که پیروزی نهائی از آنِ محرومان و مستضعفان و مظلومان است و سنت خداوند به این تعلق گرفته است که فرزندی از سلالة پاک رسول الله ظهور کند و با همراهی یارانی توانمند و بی همتا جهان را متحول سازد و همة ظلمها، تبعیض ها و... را از ریشه بر کند.
اما نکته ای که قابل ذکر است اینکه اگر چه آیه و آیه بعد از آن خطاب به بنی اسرائیل است و بشارت می دهد که خداوند آنان را همراه با مبارزات خود از یوغ فرعونیان رهانید امّا (به صورت یک قانون کلی و در شکل فعل مضارع و مستمر بیان شده است، تا تصور نشود اختصاص به مستضعفان بنی اسرائیل و حکومت فرعونیان داشته و می گوید ما می خواهیم چنین کنیم...
یعنی فرعون می خواست بنی اسرائیل را تار و مار کند، امّا ما می خواستیم آنها قوی و پیروز شوند.)[4]
خلاصه سخن آنکه آیه شریفه با عنایت به احادیث پرشمار، دلالت بر ظهور منجی مصلح (حضرت مهدی (عج) دارد.
منابع جهت مطالعه بیشتر:
تفاسیر المیزان، نمونه و... ذیل آیه شریفه 5 قصص.
حدیث:
امام صادق علیه السلام فرمود:
(همانا زمین در هیچ حالی از امام خالی نگردد، برای آنکه اگر مؤمنین چیزی (از اصول یا فروع دین) افزودند آن را برگرداند و اگر چیزی کم کردند، برای آنها تکمیل نماید.)
الکافی، ج اول، کتاب الحجه، باب ان الارض لا تخلوا من حجة، حدیث 2

پی نوشتها:
[1] . سورة قصص، آیه 5.
[2] . نهج البلاغه، کلمات قصار، شماره 209.
[3] . تفسیر نمونه، جمعی از نویسندگان، ج 16، ص 18، بنقل از تفسیر نورالثقلین، ج 4، ص 110.
[4] . تفسیر نمونه، ج 16، ص 15.
منبع: اندیشه قم





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین