بسترها و راه‌های گسترش فرهنگ مهدوی چیست؟ - پرسش و پاسخ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ دینی (امین)

مسجد جمکران

مسجد جَمْکَران، مسجدی منسوب به امام زمان (عج) در محدوده شهر قم که گفته می‌شود، حسن بن مثله جمکرانی به دستور امام زمان (عج) آن را ساخته است. مسجد جمکران تا دهه پنجاه شمسی، ساختمان کوچک و ساده‌ای داشته، اما پس از انقلاب اسلامی ایران نوسازی شده و بر فضای آن افزوده و تاسیسات و بناهای متعددی پیرامون آن ساخته شده است. این مسجد هم‌اکنون با واحدهای گوناگونی مانند واحد مراسم و تبلیغات، روابط عمومی، کتابخانه، انتشارات و تحقیقات، ثبت کرامات، نذورات و هدایا، اداره می‌شود و سالانه پذیرای حدود پانزده میلیون زائر است.

برنامه‌ریزی

برنامه‌ریزی، یعنی پیش‌بینی خردمندانه و تنظیم هدفمند فعالیت‌ها و نیازمندی‌ها در مدت‌زمان (شبانه‌روز، هفته، ماه و سال) بر اساس اولویت‌ها و متناسب با توان و خواسته اجرا‌کننده. انسان باید کارها و فعالیت‌های خود را سامان دهد و جایگاه زمانی همه خواسته‌ها و نیازمندی‌های خویش را معین کند.

حکومت جهانی

حکومت جهانی از مهم‌ترین اهداف قیام جهانی حضرت مهدی (علیه‌السلام) است.

دشمن شناسی

برای تصمیم‌گیری و چگونگی واکنش در برابر دشمن باید ابتدا او را شناخت، به اهدافش پی برد و روش‌های او را در ضربه زدن و رسیدن به اهدافش بازشناخت همچنان که باید نقاط ضعف و قوت او را مورد مطالعه قرار داد. به مجموع این کارها دشمن شناسی گویند.

خود شناسی

خوشناسی یعنی ‌شناخت‌ خود با همه استعدادها‌ و نیروها برای رسیدن به ‌کمال‌، که مورد تاکید آیات‌ و ‌روایات‌ بوده و راه‌ها‌ی مختلفی برای رسیدن به آن وجود دارد.

حضرت مهدی

محمد بن حسن (زاده ۲۵۵ق)، مشهور به امام مهدی، امام زمان و حجت بن الحسن، دوازدهمین امام شیعیان امامی. بر اساس منابع شیعی، تولد امام زمان مخفی داشته شد و جز چند تن از یاران خاص امام حسن عسکری، کسی امام دوازدهم را ندید. به باور امامیه، امام مهدی(ع) منجی آخر الزمان و همان مهدی موعود است، عمری دراز دارد و دورانی طولانی را در غیبت زندگی خواهد کرد. او سرانجام به اراده الهی ظهور و قیام می‌کند و به عدل و داد بر جهان حکومت خواهد کرد.

امام زمان

امام مهدی به دوازدهمین امام معصوم شیعیان اطلاق می‌شود. از آن بزرگوار به مناسبت در باب‌های خمس و حج یاد شده است.

دعای ندبه

دعای نُدبه از دعاهای بسیار مشهور که از امام صادق(ع) نقل شده و مستحب است در چهار عید (فطر، قربان، غدیر و جمعه) خوانده شود. این دعا را علی بن طاووس در کتاب اقبال الاعمال ذکر کرده است. شیعیان این دعا را بیشتر در صبح‌های جمعه قبل از طلوع آفتاب، در فراق امام زمان(عج) می‌خوانند.

مرور زمان

کتاب (مرور زمان) اثری است که به بررسی فقهی حقوقی امکان قبول مرور زمان می‌پردازد. این کتاب در سه فصل تنظیم و چاپ شده است.

ختم قران

ختم قرآن، به معنای قرائت قرآن از ابتدا تا انتهاست. در فرهنگ اسلامی برای ختم قرآن فضائل و اثرات معنوی و مادی بسیاری برشمرده شده و یکی از مواقع استجابت و قبولی دعا، بعد از تلاوت و ختم قرآن معرفی شده است.[۱]

استشمام

بو ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • بو (رایحه)، به معنی رایحه قابل استشمام• با، یا با کلمه‌ای در آغازِ نامِ افراد و در مرحله ثانوی، نام خاندان‌های رایج در جنوب عربستان، خاصه در میان سادات و مشایخ حضرموت است، مانند باعَبّاد، باعَلَوی، بافَضل، بافَقیه، باحَسَن، باحَسّان، باهُرمز، باوزیر• برگ‌بو، به عربی غار، درخت یا درختچه ای از تیره غاریان، به نام علمی لائوروس نوبیلیس، به بلندی ۶ـ ۱۸ متر، همیشه سبز، بومی ناحیه مدیترانه

صله رحم

ما برای زیاد شدن عمر، وسیله‌ای جز صله رحم نمی‌شناسیم. صله رحم به اندازه‌ای در زیاد شدن عمر مؤثر است که شخصی که از عمرش سه سال مانده است، خداوند به سبب صله رحم سی سال به عمرش می‌افزاید که مجموعا سی و سه سال می‌شود و کسی که از عمرش سی و سه سال تمام باقی مانده است، خداوند به سبب قطع رحم سی سال از عمرش برمی‌دارد و آن را به سه سال کاهش می‌دهد.[۱]

خانواده

خانواده، اولین نهاد اجتماعی و کوچکترین واحد تشکیل دهنده جامعه است.

فراموشی

نسیان به معنای فراموشی است و در قرآن چندین بار به کار رفته است.

ناامیدی

يأس به معنای ناامیدی است.

مراجعه

مراجعه، نقل پرسش و پاسخ صورت گرفته بین گوینده و شخص دیگر، به صورت موجز و جذاب را می‌گویند.

کودکان

گمراهی

امام علی (علیه‌السّلام) در نهج البلاغه میفرماید: «از گروهی که در جهل و نادانی زندگی می‌کنند و در گمراهی جان می‌دهند به خدا شکایت می‌برد.»

حاکمیت

بسط در فقه به دو معنا بکار رفته است، یکی به معنای پخش و توزیع کردن و دیگری به معنای حاکمیت.

اجتماع

واژه اجتماع ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • اجتماع (فقه)، به معنای جمع شدن چند چیز باهم و دارای کاربرد در فقه• اجتماع (منطق)، به هم پیوستن و باهم گردآمدن و دارای کاربرد در منطق

جمکران

مسجد جَمْکَران، مسجدی منسوب به امام زمان (عج) در محدوده شهر قم که گفته می‌شود، حسن بن مثله جمکرانی به دستور امام زمان (عج) آن را ساخته است. مسجد جمکران تا دهه پنجاه شمسی، ساختمان کوچک و ساده‌ای داشته، اما پس از انقلاب اسلامی ایران نوسازی شده و بر فضای آن افزوده و تاسیسات و بناهای متعددی پیرامون آن ساخته شده است. این مسجد هم‌اکنون با واحدهای گوناگونی مانند واحد مراسم و تبلیغات، روابط عمومی، کتابخانه، انتشارات و تحقیقات، ثبت کرامات، نذورات و هدایا، اداره می‌شود و سالانه پذیرای حدود پانزده میلیون زائر است.

اعتقاد

اعتقاد به معنی باور قلبی داشتن است. از این عنوان به مناسبت در باب های طهارت و زکات و نیز در اصول فقه سخن رفته است.

مهدویت

«مَهدَویَت» واژه‌ای عربی و از ریشه «مهدی» است که از اضافه شدن «ت» به «مَهدَوی» ساخته شده. مهدوی به معنای مربوط‌بودن به مهدی است، مانند واژه عَلَوی و حَسَنی. «ت» در واژه «مهدویت»، تای تأنیث است و به واسطه حذف شدنِ موصوف آمده است؛ یعنی در اصل «طریقة مهدویة» یا مانند آن بوده است.[۱]

افزایش

زیاده معنای اعمی دارد که هم به معنی نما در فقه وهم غیر آن استعمال شده است.

برخورد

برخورد و ملاقات جسمی با جسمی دیگر را تماس گویند و از آن در بابهای طهارت، نکاح، طلاق و ظهار سخن گفته شده است.

انتشار

شیوع و انبساط یافتن و همچنین برخاستن آلت تناسلی مرد (نعوظ) را انتشار می‌گویند و انتشار به معنای نخست در برخی بابها، مانند طهارت، صلات، نکاح و حدود به کار رفته است که به نمونه‏هایی از آن اشاره می‏شود و انتشار به معنای دوم در باب نکاح به کار رفته است.

انتظار

انتظار فرج یعنی چشم به راه بودن، همراه با امید و بسترسازی برای پیروزی نهایی حق بر باطل، گسترش جهانی صلح، عدالت و ایمان اسلامی و استقرار دولت حق در سراسر گیتی به دست مهدی موعود (عج) می‌باشد. [۱] [۲]

انگیزه

داعى به معنی انگيزه و قصد است. از این عنوان در بخش عبادات در مسئله نیت سخن به میان آمده است.

اموزش

آموزش به عمل یاد دادن (تعلیم) و یاد گرفتن (تعلّم) می گویند که از آن در باب‌هاى: اجتهاد و تقلید، صلات، زکات، تجارت، اجاره، نکاح و دیات به مناسبت سخن رفته است.

افراد

حج افراد از اقسام حج است. از این عنوان در باب حج سخن گفته‌اند.

عدالت

عدالت اصطلاحی فقهی و کلامی است. در فقه، عنوانی است برای صفتی که باعث ترک گناه می‌گردد و در بسیاری از احکام عملی از آن سخن رفته است. از نظر فقهی، عدالت یک شخص با تأیید دو عادل یا معاشرت فراوان با خود او یا باور متدینین به عدالت وی، قابل اثبات است. بیشتر فقها معتقدند حُسن ظاهر (یعنی آراستگی ظاهری از جهت پایبندی به احکام شرعی) برای اثبات عدالت فرد کافی است.

اخلاق

اخلاق، بخشی از دین است که به صفات درونی انسان می‌پردازد. اخلاق در اصطلاح به صفات درونی انسان گفته می‌شود که در او به صورت عادت و ملکه در آمده است. اخلاق هم خلق‌های خوب و هم خلق‌های بد و هم اخلاق اجتماعی و هم اخلاق فردی را شامل می‌شود. قرآن هدف بعثت پیامبر (ص) را اصلاح اخلاق انسان‌ها معرفی کرده است. در روایات از مهم‌ترین صفات نیک اخلاقی، با عنوان مکارم الأخلاق یاد شده است. کتاب‌های جامع السعادات، معراج السعاده، اخلاق شُبّر و اخلاق ناصری از کتاب‌های مشهور شیعه در زمینه اخلاق است.

اقبال

الإقبالُ بالأعمالِ الحَسَنَةِ فيما يُعمَلُ مَرَّةً فی السَّنَةِ (روی‌آوردن به اعمال نیک: درباره اعمالی که در سال یکبار انجام می‌شوند) معروف به اقبال الاعمال کتابی است درموضوع ادعيه و اعمال سال و زيارات معصومین (ع) به زبان عربی، نوشته على بن موسى بن طاووس حلى متوفای ۶۶۴ هجرى قمری از علمای برجسته و فقهای شیعه.

تولید

تولید؛ اصطلاحی کلامی به معنای پدیدآوردن کاری به وسیله کاری دیگر است.

جامعه

جامعه، عنوان برخی از زیارت‌نامه‌های مأثور است. این زیارت‌نامه‌ها را به این سبب «‌جامعه‌» می‌نامند که مخصوص امام خاصی نیستند، بلکه به گونه‌ای انشا و تعلیم شده‌اند که با خواندن آنها می‌توان هر یک از ائمه(ع) را از دور یا نزدیک زیارت کرد.[۱]

حکومت

حکومت به توسعه یا تضییق تعبدی دلیل محکوم، توسط دلیل حاکم اطلاق می‌شود. حکومت چهار معنی دارد:۱.به معنای ناظر و مفسر بودن دلیلى نسبت به دلیلى دیگر.۲.حکومت مقابل کشف.۳.قضاوت.۴.ارش جنایت.

توسعه

وسعت و گشایش دادن را توسعه گویند که در اصطلاح به توسعه بر خانواده در مسکن و هزینه‌ها و غیره اطلاق می‌شود. از آن به مناسبت در بابهای صلات، زکات، تجارت و نکاح سخن گفته شده است.

تبدیل

تبدیل یعنی تغییر دادن و عوض کردن یک چیز با چیز دیگر.

تدریس

تعلیم و تعلم از مهمترین امور سعادت آفرین برای بشر است. در سایه تعلیم بود که انسان مسجود فرشتگان شد و در سایه تعلم است که انسان می‌تواند دیگران را رشد داده و از علم آنها نیز بهره مند شود.

تردید

تردید ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • تردید، حالت نفسانی ناشی از تردید بین دو یا چند طرف، بدون رجحان داشتن هیچ یک از طرفین• تردید (علوم قرآنی)، تکرار لفظ و ایجاد ارتباط معنایی متفاوت، از اسلوب‌های بدیعی قرآن

تعیین

تعیین یعنی متمایز کردن چیزى از غیر آن بوسیله خصوصیتی که در او است.

دستور

امر (انشا) به واداشتن کسی به انجام کاری از طریق دستور اطلاق می‌شود.

خستگی

خستگی حالت فرد خسته است. از آن در باب حج و قضاء سخن رفته است.

رابطه

رابطه، از اصطلاحات علم منطق بوده و عامل پیوند موضوع و محمول، و مقدم و تالی می‌باشد.

رضایت

رضایت به معنای خشنودی و خرسندی است که در باب بیع ، نکاح و ... به آن پرداخته شده است.

زندگی

حیات‌ مقابل ممات است. از آن به مناسبت در بسیاری از ابواب فقه نظیر طهارت، حج، وصیت، نکاح، استیلاد، اطعمه و اشربه، ارث و دیات سخن رفته است.

ساختن

بنا کردن ساختمان را ساختن گویند. از این عنوان به مناسبت در بابهاى طهارت، صلات، زکات، حج، جهاد و غصب سخن گفته‏اند.

سعادت

رستگاری همان سعادت واقعی و اخروی هست که در دین اسلام که به عنوان کاملترین و جامع‏ترین دین الهی است به این موضوع پرداخته است.

مشورت

مشورت به معنای شوری، رایزنی و شور کردن‌ است، و دین اسلام به مشورت کردن در امور فردی و اجتماعی اهمیت زیادی داده است، و برای مشورت کننده فواید و آثار زیادی در روایات بیان شده، و لذا در قرآن کریم و روایات اسلامی سفارش به مشورت کردن شده است و البیه باید مشورت با افراد با تجربه و صاحب عقل و درایت باشد.

منتظر

كسى كه منتظر و چشم به راه ظهور و قيام جهانى نجات‌دهنده بزرگ و موعود امت‌هاست، باید از نظر عملى، فكرى و اعتقادى نيز انتظار و آمادگى خود را نشان دهد. تنها با لقلقه زبان و ادعاى چشم به راه بودن، نمى‌توان خود را منتظر واقعى دانست!! البته مرحله نخست «انتظار سازنده»، باور به وجود منجى و اعتقاد به ظهور او و برپاداشت انقلاب جهانى به دست اوست. سپس نوبت به اصلاح و همسوسازى رفتارها، گفتارها و پندارها با اين اعتقاد و باور است. وقتى انسان حقيقتاً منتظر كسى باشد، تمام رفتارها و سكناتش نشان از منتظر بودن او دارد.

شناخت

شناخت مجموع حالت‌ها و فرآیندهای روانی مانند تفکر، استدلال، درک و تولید زبان، دریافت حواس پنجگانه، آموزش، آگاهی، احساسات و… می‌باشد.

ضروری

ضروری به دو معنای بدیهی، لازم و هر آنچه چاره‌ای از آن نیست. ضروری به معنای نخست، مقابل نظری در کلمات فقها با اضافه به دین و مذهب به کار رفته است. [۱] [۲] [۳]

ارامش

آرامش‌ به آرام بودن، عدم حرکت و همچنین به معنی سکون داشتن و طمأنینه است که در باب صلات آمده است.

وظیفه

تکلیف مستفاد از اصول عملی، هنگام شک یا جهل به حکم واقعی را وظیفه عملی گویند. این بحث در اصول فقه کاربرد دارد.

ولایت

سزاوارتر بودن برای سرپرستی مسلمانان را ولایت می گویند که در علم کلام بررسی می‌شود.که در مباحثی همچون مباحث امامت، غدیر خم؛ امام مطرح است.

ندبه

واژه ندبه ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: مقالات• دعای ندبه، از دعاهای معروف در نزد شیعیان• ندبه (نحو)، در لغت به معنای نوحه و زاری کردن و دارای کاربرد در علم نحو• ندبه برای امام زمان، ندبه برای امام زمان برای تعجیل در فرج آن حضرت کتاب‌ها • با دعای ندبه در پگاه جمعه‌، اثر علی‌اکبر مهدی‌پور، تحلیلی بر متن و سند دعای ندبه• بررسی دعای ندبه‌، اثر فارسی علی اصغر رضوانی، از مجموعه کتاب‌های سلسله مباحث مهدویت

قدرت

قدرت یکی از صفات الهی است.

علوم

منظور از علوم در این نوشته، دانش‌های بشری است که همواره مورد توجه اکید دین اسلام نیز بوده است.

عهده

عُهده به معنای ظرف مسئوليتها و تعهدات است.

مهدی

المهدی ممکن است اسم برای اشخاص ذیل و یا عنوان برای کتاب‌های ذیل باشد: • امام مهدی علیه‌السلام، موعود امم و دوازدهمین امام معصوم شیعیان • المهدی (کتاب)، اثر سیدصدرالدین صدر (۱۲۹۹- ۱۳۷۳ ق)• المهدی المنتظر الامام الذی یملا الارض قسطا و عدلا، نام کتابی در موضوع مهدویت، به زبان عربی• المهدی المنتظر عند الشیعة الاثنی عشریة، اثر جواد علی یکی از محققان و مورخان معاصر عراقی• المهدی المنتظر فی الفکر اسلامی، اثر عربی سید ثامر هاشم العمیدی• المهدی المنتظر فی الفکر اسلامی (ترجمه)، ترجمه شده به قلم محمدباقر محبوب القلوب به زبان فارسی• المهدی المنتظر من ولد الامام الحسن ‌ام الامام الحسین، اثر مهدی حمد فتلاوی درباره تبارشناسی حضرت مهدی (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف)• المهدی الموعود المنتظر عند علماء أهل السنة و الإمامة، تالیف شیخ نجم الدین جعفر بن محمد العکسری (متولد ۱۳۱۳)، از علمای معاصر امامیه• المهدی حقیقة لاخرافة، اثر محمد بن احمد ابن اسماعیل، نقد و بررسی دیدگاه‌های فرق مختلف اسلامی درباره مهدی موعود (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف)

نشاط

طَرَب، سبکی و نشاط ناشی از شدت اندوه یا خوشحالی می‌باشد.

مادر

در قرآن مجید و روایات، در احسان و نیکی کردن به مادر تاکید بیشتری شده و بعضی از آیات، احساسات و عاطفه انسان را نسبت به مادر به شدت تحریک می‌کند و به او تذکر می‌دهد که لزوم شکرگزاری از مادر، این است که او نه ماه سنگینی تو را تحمل کرده است.

کشور

آبادی و شهر که محل سکنی و زندگی انسانها می‌باشد را بلد و بلدة گویند. از این عنوان در بیشتر ابواب فقهی همچون طهارت، صلات، زکات، خمس، صوم، حج، جهاد، تجارت، ضمان، وکالت، نکاح، اطعمه و اشربه، غصب و قضاء به مناسبت سخن رفته است.

شبهه

شبهه (بر وزن شِبْه و شَبَه) به معنای مثل و نظیر است.

شروع

آغاز به حالتی در مقابل پایان گفته می شود.

زنده

حیات‌ مقابل ممات است. از آن به مناسبت در بسیاری از ابواب فقه نظیر طهارت، حج، وصیت، نکاح، استیلاد، اطعمه و اشربه، ارث و دیات سخن رفته است.

دنیا

دنیا: جهان محسوس و مادّی، مقابل آخرت است .

دشمن

برای تصمیم‌گیری و چگونگی واکنش در برابر دشمن باید ابتدا او را شناخت، به اهدافش پی برد و روش‌های او را در ضربه زدن و رسیدن به اهدافش بازشناخت همچنان که باید نقاط ضعف و قوت او را مورد مطالعه قرار داد. به مجموع این کارها دشمن شناسی گویند.

تفکر

اندیشیدن را تفکّر گویند و از این عنوان به مناسبت در باب‌های طهارت، صلات، جهاد و امر به معروف و نهی از منکر یاد شده است.

جهان

جهان همان عالَم (به فتح لام) می‌باشد و عالم کلمه‌ای عربی است.

حرکت

حرکت در دو معنی و در دو علم، در معانی مختلف به کار رفته است.۱. حرکت (فقه): حرکت به این معنی در فقه در دو معنا استعمال شده است.‌۲. حرکت (فلسفه): حرکت به این معنی در فلسفه و به معنای خروج تدریجی شیء از قوه به فعل می ‌باشد.

خانه

به محل سکونت خانه می‌گویند و از احکام مرتبط با عنوان خانه در باب‌هاى طهارت، صلات، زکات، خمس، حج، جهاد، تجارت، دین، صلح، اجاره، نکاح، اطعمه و اشربه و دیات سخن گفته‌اند.

خرید

«معاملات» عبارت از احکام شرعی متعلق به امور دنیاست به اعتبار بقای شخص؛ مانند بیع، رهن، اجاره، نکاح و جز آن‌ها... و بالجمله آنچه مقصود اهم از آن دنیا باشد، معامله است. [۱]

حوزه

حوزه علمیه، عنوانی متأخر برای سازمان‌ها، نهادها و مراکز آموزش نظام‌مند علوم دینی در میان شیعه امامیه می‌باشد.

توسل

توسّل از آموزه‌های اعتقادی شیعه و اکثریت مسلمانان، به معنای واسطه قرار دادن شخص یا چیزی نزد خداوند است برای تقرب به او و برآورده شدن حاجت‌ها. توسل با آموزه شفاعت پیوند نزدیکی دارد و این دو آموزه معمولاً همراه یکدیگر ذکر می‌شوند.

کتاب

قرآن، کتاب مقدس دین اسلام. به باور مسلمانان، قرآن کلام خداوند است که از طریق وحی بر پیامبر اسلام(ص) نازل شده است. آنها هم محتوای قرآن و هم الفاظ آن را نازل‌شده از سوی خداوند می‌دانند. قرآن به وسیله جبرئیل به پیامبر وحی می‌شده است. آیات قرآن در زمان پیامبر(ص) به صورت پراکنده بر روی پوست حیوانات، چوب درخت خرما، کاغذ و پارچه نوشته می‌‌شد. پس از پیامبر(ص) صحابه قرآن را به صورت یک‌جا جمع‌آوری کردند.

مسجد

مسجدالنّبی، مسجد پیامبر اکرم(ص) در شهر مدینه در کشور عربستان سعودی که مرقد پیامبر نیز در آن جای دارد. این مسجد پس از مسجدالحرام دومین مسجد از مقدس‌ترین مساجد اسلام است و پیامبر اکرم(ص) در سال اول هجرت آن را ساخته است. خانه پیامبر(ص) و خانه علی(ع) و فاطمه(س) نیز در کنار این مسجد بوده که در توسعه‌های مسجد، به آن ملحق شده است. مسجدالنبی از مهمترین زیارتگاه‌های مسلمانان است و نزد شیعیان جایگاه ویژه‌ای دارد.

کافی

الکافی از منابع حدیثی شیعه و مهم‌ترین و معتبرترین منبع از کتب اربعه است. این کتاب نوشته محمد بن یعقوب بن اسحاق مشهور به ثقة الاسلام کُلینی است که عالمان اسلام، وی را با عبارت‌های محکم توثیق کرد‌ه‌اند. الکافی که در سه بخش اصول، فروع و روضه تألیف شده، محل رجوع عالمان شیعه است. اصول کافی مشهور‌ترین بخش الکافی محسوب می‌شود. کلینی بر آن بوده تا احادیث الکافی را بر اساس عدم مخالفت با قرآن و موافقت با اجماع جمع‌آوری کند.

اخرت

آخرت در اصطلاح قرآن، سنت و فرهنگ اسلامی به معنای «جهان دیگر» (جهان پس از مرگ) است که در برابر دنیا قرار دارد. آخرت جهانی است که در آن همه انسان‌ها پاداش و کیفر کارهای خود را دریافت خواهند کرد. در همه ادیانِ مبتنی بر وحی، از آخرت به گونه‌ای سخن رفته است.

حاکم

حاکم، اصطلاحی با معانی مختلف در فقه، حقوق و اصول فقه. این کلمه در لغت به معانی قاضی، داور، فرمانروا، اجراکننده حکم و متصدی اداره یک ایالت یا بخش از جانب حکومت است. کاربرد «حاکم» در منابع فقهی و متون حقوقی به معنای لغوی و غیراصطلاحی رایج است. با وجود این، به سبب قیود و شروطی که برای برخی مصادیق آن، به ویژه در فقه امامی، ذکر شده، به یک اصطلاح تبدیل شده است، همچنان که در اصول فقه نیز معانی اصطلاحی خاصی دارد.

مفید

محمد بن محمد بن نُعمان مشهور به شیخ مُفید (۳۳۶یا ۳۳۸- ۴۱۳ق) متکلم، فقیه و تاریخ‌نگار نامدار امامیه در قرن ۴ و ۵ قمری. او را از احیاکنندگان و مروجان فرهنگ شیعی و فقه امامیه دانسته‌اند.

باعث

الباعِث، از نام‌های خداوند است.

بافت

بافت ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • شهرستان بافت، شهرستانی در جنوب استان کرمان• شهر بافت، مرکز شهرستان بافت در ۱۵۶ کیلومتری جنوب شهر کرمان، و در ارتفاع ۲۵۰، ۲ متری

امید

انتظار وقوع خیری مسرّت بخش را امید گویند. در فقه از آن به مناسبت در باب‌هایی مانند اجتهاد و تقلید، طهارت، صلات، حج و تفلیس سخن رفته است.

الف

اَلِف‌ (آ، ا)، نخستین‌ حرف‌ از حروف‌ الفبای‌ زبان‌ فارسی ‌.

سنی

توحيد ایمان به ملائکه ایمان به کتاب‎های آسمانی ایمان به انبیاء ایمان به روز رستاخیز ایمان به قضا و قدر عدالت صحابه

اصل

اَصل ، اصطلاحی در علم حدیث است. برخی از کسانی که مستقیم و بی‌واسطه از معصومین (ع) روایت شنیده‌اند، متن شنیده شده را به صورت نوشتاری ثبت کرده‌اند. به هر یک از این نوشته‌ها اصل می‌گویند. چهارصد اصل روایی موسوم به اصول اربعمائه ، از مهمترین زیربناهای شکل گیری جوامع حدیثی بعدی است.

خاص

لفظ یا حکمِ دارای شمول کمتر در مقایسه با لفظ یا حکم دیگر را خاص می‌گویند.

پدر

پدر به معنای مردی است که دیگرى از نطفه‌ی‌ او- از طریق شرعی یا وطی به شبهه- به وجود آید یا صاحب شیر را گویند. از این عنوان در بسیارى از ابواب سخن رفته است، نظیر باب های طهارت، صلاة، زکات، خمس، صوم، حج، جهاد، تجارت و... .

رحم

واژه رحم ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • رحم (بچه‌دان)، رحم به فتح راء وکسر حاء، محلّ تکوّن و رشد جنین در جنس ‌مؤنّث• رحم (خویشاوند نسبی)، رَحِم به فتح راء وکسر حاء، به معنای خویشاوند نسبى• رحم (شفقت)، رحم به فتح راء و سکون حاء، به معنای شفقت و مهربانی

سطح

مرز بیرونى یا برجسته‏ترین مرز هر جسم را سطح گویند. از آن در بابهاى طهارت و صلات سخن گفته‏اند.

کمک

یاری کردن را اعانت گویند. از این عنوان به مناسبت در باب‌های صلات، حج، تجارت، ضمان، اجاره، اطعمه و اشربه، غصب و دیات سخن رفته و احکام و آثاری بر آن مترتّب گشته است.

قرب

تقرّب نزدیکی جستن به خداست .

عکس

عکس ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • عکس (علوم قرآنی)، به معنای جابه جایی اجزای فراز قبلی عبارت در فراز بعدی و دارای کاربرد در علوم قرآنی• عکس (فقه)، به معنای تصویر ایجاد شده به وسیله دوربین عکاسی و دارای کاربرد فقهی• عکس (منطق)، از اصطلاحات علم منطق، دارای دو زیرمجموعه عکس مستوی و عکس نقیض

صدا

صدا در سه معنا به کار می‌رود: ۱.آنچه شنیده می‌شود؛ ۲.صوت؛ ۳. آوا.

صله

صِلَه به معنی احسان و نیکی است.

یاس

يأس به معنای ناامیدی است.

دل

در قرآن کریم از واژه‌هایی مانند قلب، فواد، صدر و روح استفاده شده است و برای هر یک ویژگی‌هایی بیان شده است. در این نوشته به توضیح این واژه ‌ها خواهیم پرداخت.