برخی محققان پس از ارایه احادیث متعدد در باب چگونگی و همچنین حاضران در مراسم تغسیل پیامبر اینگونه نتیجهگیری میکنند که: پس از شهادت رسول خدا (ص) علی (ع) به تنهایی مشغول به غسل ایشان شد و هیچ کس با ایشان (به جز در آوردن آب) در این کار مشارکت نداشت.[1] پس از غسل، بدن رسول خدا (ص) را کفن کردند و امیر مومنان علی بنابیطالب تنها بر بدن ایشان نماز خواند در حالی که سایر مردم مشغول به امر خلافت بودند.[2] با توجه به دستور رسول خدا به امیرمومنان مبنی بر رها نساختن بدن ایشان از زمان شهادت تا زمان دفن،[3] میتوان نتیجه گرفت که زمان غسل با فاصله اندکی پس از شهادت و به هنگام زوال بوده است. پی نوشت: [1] . ابن شهراشوب، مناقب آل ابیطالب، ج1، ص 205؛ و نیز ر.ک: جعفر مرتضی عاملی، الصحیح من سیرة النبی الاعظم، ج33،ص17-25. در این مورد احادیث متعددی وجود دارد که از آن جمله میتوان به این موارد اشاره نمود: الف) روی عن الامام الکاظم (ع) انه قال: قال علی (ع) غسلت رسول الله (ص) انا وحدی و هو فی قمیصه ... (میرزا نوری، مستدرک الوسائل، ج2، ص198 و نیز ر.ک: قاضی نعمان مغربی، شرح الاخبار، ج2، ص418) ب) در بخشی از حدیث مناشده چنین آمده است: هل فیکم احد غسل رسول الله (ص) غیری؟ قالوا: اللهم لا.(شیخ طوسی، امالی، ص555). یعقوبی نیز مینویسد: علیبن ابیطالب او را غسل داد و فضل بنعباس و اسامة بن زید آب میآوردند.(تاریخ یعقوبی، ج2، ص114). [2] . شیخ مفید، الارشاد، ج1، ص191. [3] . (فَلَمَّا قَرُبَ خُرُوجُ نَفْسِهِ قَالَ لَهُ ضَعْ رَأْسِی یَا عَلِیُّ فِی حَجْرِکَ ... وَ تَوَلَّ أَمْرِی وَ صَلِّ عَلَیَّ أَوَّلَ النَّاسِ وَ لَا تُفَارِقْنِی حَتَّی تُوَارِیَنِی فِی رَمْسِی ... )‌ (شیخ مفید، الارشاد، ج1، ص186؛ طبرسی، اعلام الوری، ج1، ص267؛ یوسفی غروی، موسوعة التاریخ الاسلامی، ج3، ص 693). منبع:سایت انوار طاها
برخی محققان پس از ارایه احادیث متعدد در باب چگونگی و همچنین حاضران در مراسم تغسیل پیامبر اینگونه نتیجهگیری میکنند که: پس از شهادت رسول خدا (ص) علی (ع) به تنهایی مشغول به غسل ایشان شد و هیچ کس با ایشان (به جز در آوردن آب) در این کار مشارکت نداشت.[1] پس از غسل، بدن رسول خدا (ص) را کفن کردند و امیر مومنان علی بنابیطالب تنها بر بدن ایشان نماز خواند در حالی که سایر مردم مشغول به امر خلافت بودند.[2] با توجه به دستور رسول خدا به امیرمومنان مبنی بر رها نساختن بدن ایشان از زمان شهادت تا زمان دفن،[3] میتوان نتیجه گرفت که زمان غسل با فاصله اندکی پس از شهادت و به هنگام زوال بوده است.
پی نوشت:
[1] . ابن شهراشوب، مناقب آل ابیطالب، ج1، ص 205؛ و نیز ر.ک: جعفر مرتضی عاملی، الصحیح من سیرة النبی الاعظم، ج33،ص17-25. در این مورد احادیث متعددی وجود دارد که از آن جمله میتوان به این موارد اشاره نمود: الف) روی عن الامام الکاظم (ع) انه قال: قال علی (ع) غسلت رسول الله (ص) انا وحدی و هو فی قمیصه ... (میرزا نوری، مستدرک الوسائل، ج2، ص198 و نیز ر.ک: قاضی نعمان مغربی، شرح الاخبار، ج2، ص418)
ب) در بخشی از حدیث مناشده چنین آمده است: هل فیکم احد غسل رسول الله (ص) غیری؟ قالوا: اللهم لا.(شیخ طوسی، امالی، ص555).
یعقوبی نیز مینویسد: علیبن ابیطالب او را غسل داد و فضل بنعباس و اسامة بن زید آب میآوردند.(تاریخ یعقوبی، ج2، ص114).
[2] . شیخ مفید، الارشاد، ج1، ص191.
[3] . (فَلَمَّا قَرُبَ خُرُوجُ نَفْسِهِ قَالَ لَهُ ضَعْ رَأْسِی یَا عَلِیُّ فِی حَجْرِکَ ... وَ تَوَلَّ أَمْرِی وَ صَلِّ عَلَیَّ أَوَّلَ النَّاسِ وَ لَا تُفَارِقْنِی حَتَّی تُوَارِیَنِی فِی رَمْسِی ... ) (شیخ مفید، الارشاد، ج1، ص186؛ طبرسی، اعلام الوری، ج1، ص267؛ یوسفی غروی، موسوعة التاریخ الاسلامی، ج3، ص 693).
منبع:سایت انوار طاها
- [سایر] آیا با غسل زیارت حرم پیامبر و ائمه(علیهمالسلام) می توان نماز خواند؟
- [آیت الله علوی گرگانی] بعد از اتمام غسل میّت خونی از بدن او جاری شود آیا میشود قبل از تطهیر بدن و کفن نماز میّت بر او خواند؟
- [سایر] چرا در قرآن از زبان پیامبر آمده، اگر برای خداوند فرزندی بود، من اولین ایمان آورنده به او بودم؟
- [آیت الله سیستانی] آیا می توان با غسل جمعه نماز خواند و وقتش از چه وقت شروع و تا چه وقت پایان می یابد ؟
- [آیت الله بهجت] اگر انسان محتلم شود و وقت برای غسل و شستن بدن نباشد، اگر لباس را عوض کند و با بدن نجس نماز بخواند، چه حکمی دارد؟
- [آیت الله خامنه ای] در اثنای غسل جنابت یکی از مبطلات وضو پیش می آید، آیا در وسعت وقت می توان دوباره غسل کرد که احتیاج به وضو گرفتن مجدد نباشد و با همان غسل نماز خواند؟
- [سایر] اولین پیامبری که با زن بیوه ازدواج کرد، که بود؟
- [آیت الله بهجت] آیا با غسل جنابت احتیاطی می شود نماز خواند؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا با غسل جمعه میتوان نماز جمعه را خواند؟
- [آیت الله بهجت] آیا با غسل حیض همانند غسل جنابت می توان بدون وضو نماز خواند؟
- [آیت الله وحید خراسانی] کسی که باید با وضو یا غسل جبیره ای نماز بخواند چنانچه بداند که تا اخر وقت عذر او بر طرف نمی شود می تواند در اول وقت نماز بخواند ولی اگر امید دارد که تا اخر وقت عذر او بر طرف شود بهتر ان است که صبر کند و چنانچه عذر او بر طرف نشد در اخر وقت نماز را با وضو یا غسل جبیره ای به جا اورد و در صورتی که اول وقت نماز خواند و تا اخر وقت عذرش بر طرف شد باید وضو گرفته یا غسل کرده و نماز را اعاده نماید
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] کسی که باید با وضو یا غسل جبیره ای نماز بخواند؛ چنانچه بداند که تا آخر وقت عذر او برطرف نمی شود؛ می تواند در اول وقت نماز بخواند؛ ولی اگر امید دارد که تا آخر وقت عذر او برطرف شود؛ بهتر آن است که صبر کند و چنانچه عذر او برطرف نشد در آخر وقت نماز را با وضو یا غسل جبیره ای به جا آورد. ولی در صورتی که اول وقت نماز را خواند و تا آخر وقت عذرش برطرف شد؛ لازم است وضو گرفته یا غسل کرده و نماز را اعاده نماید.
- [آیت الله خوئی] کسی که باید با وضو یا غسل جبیرهای نماز بخواند، چنانچه بداند که تا آخر وقت عذر او برطرف نمیشود، میتواند در اول وقت نماز بخواند. ولی اگر امید دارد که تا آخر وقت عذر او برطرف شود، بهتر آن است که صبر کند، و چنانچه عذر او برطرف نشد در آخر وقت نماز را با وضو یا غسل جبیرهای بهجا آورد. ولی درصورتی که اول وقت نماز را خواند و تا آخر وقت عذرش برطرف شد، لازم است وضو گرفته یا غسل کرده و نماز را اعاده نماید.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر بر جایی از بدن ایه قران یا اسم خداوند متعال نوشته شده باشد چنانچه بخواهد غسل ترتیبی به جا اورد باید اب را طوری به بدن برساند که مس ان نوشته نشود و همچنین است اگر بخواهد وضوی ترتیبی بگیرد و بر بعض اعضای وضو ایه قران باشد و همچنین بنابر احتیاط واجب اگر اسم خداوند متعال باشد و در غسل و وضو مراعات احتیاط نسبت به اسماء انبیا و ایمه و حضرت زهرا علیهم السلام مستحب است
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر بر جایی از بدن ایه قران یا اسم خداوند متعال نوشته شده باشد چنانچه بخواهد غسل ترتیبی به جا اورد باید اب را طوری به بدن برساند که مس ان نوشته نشود و همچنین است اگر بخواهد وضوی ترتیبی بگیرد و بر بعض اعضای وضو ایه قران باشد و همچنین بنابر احتیاط واجب اگر اسم خداوند متعال باشد و در غسل و وضو مراعات احتیاط نسبت به اسماء انبیا و ایمه و حضرت زهرا علیهم السلام مستحب است
- [امام خمینی] اگر زن در استحاضه کثیره یا متوسطه بخواهد پیش از وقت نماز جایی از بدن خود را به خط قرآن برساند، باید غسل کند و وضو هم بگیرد.
- [آیت الله سیستانی] کسی که باید با وضو یا غسل جبیرهای نماز بخواند ، چنانچه بداند که تا آخر وقت عذر او بر طرف نمیشود ، میتواند در اول وقت نماز بخواند ، ولی اگر امید دارد که تا آخر وقت عذر او بر طرف شود ، بهتر آن است که صبر کند ، و چنانچه عذر او بر طرف نشد در آخر وقت نماز را با وضو یا غسل جبیرهای بجا آورد . و در صورتی که اول وقت نماز را خواند و تا آخر وقت عذرش بر طرف شد ، احتیاط مستحب آن است که وضو گرفته یا غسل کرده ونماز را اعاده نماید .
- [آیت الله مظاهری] هرگاه به خیال اینکه به اندازه غسل و نماز وقت دارد برای نماز غسل کند، گرچه بعد از غسل بفهمد که به اندازه غسل وقت نداشته غسل او صحیح است. بلکه اگر یقین دارد که به اندازه غسل و نماز وقت ندارد و غسل کند گرچه غسل او برای نماز باشدغسل او صحیح است گرچهمعصیتکرده است.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر زن در استحاضة کثیره یا متوسطه بخواهد پیش از وقت نماز جائی از بدن خود را به خط قرآن برساند ، باید در متوسطه غسل کند و وضو هم بگیرد ودر کثیره تنها غسل کافی است .
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر زن در استحاضه کثیره بخواهد پیش از وقت نماز جایی از بدن خود را به خط قرآن برساند باید غسل کند و در استحاضه متوسطه چنانچه در آن روز غسل کرده وضو کافی است.