روش های مقابله با جنگ و تهدیدات نرم دشمن و استکبار جهانی در حوزه فرهنگی علیه انقلاب ما چیست ؟

این سئوال در رابطه با تهاجم فرهنگی و جنگ نرم در حوزه فرهنگی است که نوعی هجمه و تلاش برای سلطه غرب بر فرهنگ آحاد ملت ایران می باشد. باید توجه داشت که همواره دغدغه مسئولین و علماء هم همین بوده است مثلا حضرت امام(ره) در سخنی می فرمودند: (ما از حصر اقتصادی نمی ترسیم، آن چیزی که ما را می ترساند، وابستگی فرهنگی است. استقلال و موجودیت هر جامعه، از استقلال فرهنگی آن نشأت می گیرد... و مِن باب اتفاق نیست که هدف اصلی استعمارگران، که در رأس تمام اهداف آنان است هجوم به جوامع زیر سلطه است.)[1] از آنجا که هویت و اساس هر کشور را فرهنگ آن کشور تشکیل می دهد، بهترین راه غلبه بر هر کشور تغییر دادن فرهنگ آن کشور در راستای اهداف مورد نظر است و روشن است کشوری که از نظر فرهنگی بنیان های فرهنگی خویش را از دست دهد، هویت و شخصیت خویش را از دست داده است و چنین جامعه ای به راحتی فرهنگ بیگانه را خواهد پذیرفت. از این رو یکی از مهمترین حوزه های تأثیرگذاری تهدیدات نرم، حوزه فرهنگی است و دشمن تلاش می کند که با بهره گیری از امکانات و ابزار های لازم در این زمینه، اندیشه ها، باورها، ارزش ها و رفتارهای جامعه، هدف را در این حوزه دگرگون ساخته و در مسیر اهداف خویش شکل دهد.
در حقیقت (جنگ نرم در پی از پای در آوردن اندیشه و تفکر مخاطب جامعه هدف است تا حلقه های فکری و فرهنگی آن را سست کرده و با بمباران خبری و تبلیغاتی در نظام سیاسی اجتماعی حاکم تزلزل و بی ثباتی تزریق کند).[2] بر این اساس، اگر ما مهمترین ویژگی انقلاب اسلامی را، ویژگی فرهنگی آن بدانیم، دشمن برای مقابله با نظام اسلامی نوک پیکان تهاجم خویش را به سمت فرهنگ ناب اسلامی نشانه رفته است تا نظام اسلامی را از این گوهر ناب، جدا نماید. دشمنان نظام اسلامی مهمترین مانع تسلط بر جمهوری اسلامی ایران را فرهنگ اسلامی یافته و آنرا سدی در برابر اهداف استعماری خویش می دانند و در این راستا تمام تلاش خویش را برای از بین بردن و تغییر دادن آن بکار گرفته اند و از ابزارهای گوناگون در این راه بهره گرفته و می گیرند.
ریچارد نیکسون رئیس جمهور اسبق آمریکا در این خصوص می گوید: (جهان اسلام در قرن بیست و یکم یکی از مهمترین میدان های زورآزمایی سیاست خارجی آمریکاست).[3]
امام(ره) ریشه دشمنی غرب با انقلاب اسلامی را این چنین تبیین نمودند: (برادران و خواهران باید بدانید که آمریکا و اسرائیل با اساس اسلام دشمنند چرا که اسلام و کتاب و سنت را خار راه خود و مانع چپاولگریشان می دانند، چرا که ایران با پیروی از همین کتاب و سنت بود که در مقابل آنان بپاخاست و انقلاب نمود و پیروز شد).[4]
مقام معظم رهبری نیز در این باره فرمودند: (امروز دشمنی اردوگاه استکبار با ایران اسلامی به خاطر اسلام است، آنها با اسلام دشمن هستند که بر جمهوری اسلامی ایران فشار وارد می کنند والله آمریکا از هیچ چیز ملت ایران به قدر مسلمان بودن و پایبندی به اسلام ناب محمدی صلی الله علیه و آله و سلم ناراحت نیست او می خواهد شما از این پایبندی دست بردارید).[5]
از این رو فرهنگ ناب اسلامی کانون توجه اردوگاه استکبار بوده و آنان پس از ناکامی در جنگ سخت و ابزار نظامی در مقابله با نظام اسلامی، تهاجم فرهنگی و جنگ نرم را در دستور کار خویش قرار دادند و تلاش می کنند با تهی نمودن انقلاب اسلامی از درون مایه فرهنگ اسلامی، آن را از ماهیت حقیقی خویش جدا نموده و از صحنه مقابله با آنان بیرون ببرند. و در این زمینه از ابزارهای مختلف و گوناگون بهره می گیرند. از صنایع فرهنگی همچون سینما، کارتون، اسباب بازی، بازی های رایانه ای و... گرفته تا به کارگیری ابزارهای رسانه ای شامل مطبوعات، خبرگزاری ها، اینترنت و... مرکز و نقطه اصلی تلاش دشمن در این زمینه قشر جوان کشور است.
تلاش های بسیاری جهت رفع عقب افتادگی و مبارزه با هجوم همه جانبه دشمنان از طریق فرهنگی، شده است، اما بعضی از موانع هم قابل انکار نیست. وظیفه سنگین دلسوختگان اسلام و انقلاب این است که ابتدا توطئه های دشمن را به درستی شناسایی کنند و سپس برای مقابله با آن برنامه ای منسجم و حساب شده ارائه نمایند و با جهاد فکری و فرهنگی خود، راه را برای دین ستیزان، بسته و با جهاد فکری و فرهنگی، دِین خود را ادا نمایند.[6]
در شیوه مبارزه ابتدا باید فرهنگ اسلامی را شناخت و فهمید که فرهنگ واقعی چیست و آنچه را غیر اسلامی یا ضد اسلامی است از آن جدا کنیم تا بدانیم که با چه باید مبارزه کنیم.
از دیگر موارد کمک کننده به مبارزه با تهاجم دشمنان برخورد عاطفی و دوستانه با جوانان است از همان ابتدای کار یعنی از خانواده که جایی است که رشد یک فرد از آن جا شروع می شود چنان که در قانون اساسی جمهوری اسلامی هم به خانواده به عنوان واحد بنیادی جامعه نگریسته شده است تا دیگر مراحل رشد و نمو شخصیت فرد.[7]
روش های مقابله با تهدیدات نرم
با بهره گیری از سازوکارهای مختلف می توان از یک سو از اعمال تهدیدات نرم دشمن، پیشگیری کرد و از سوی دیگر می توان با مداخله مؤثر، دامنه تأثیرات آن ها را کاهش داد یا از میان برد. برخی از این روش ها عبارتند از:
1. ترویج فرهنگ دینی و تبیین زیبایی ها و ارزش های آن برای افراد جامعه و به ویژه نسل جوان؛ اگر افراد جامعه و جوانان با فرهنگ ناب اسلامی و زیبایی های آن آشنا بشوند و این فرهنگ با روح و روان آنها عجین و آمیخته گردد در برابر تأثیرات فرهنگ بیگانه در امان خواهند ماند. از این رو (وظیفه دولت و نهادهای فرهنگی در دفاع از فرهنگ اسلامی، ترویج روزآمد و تکنولوژیک ارزشهاست).[8]
2. برطرف نمودن شبهات و تهاجماتی که از سوی غرب به منظور ناکارآمد جلوه دادن فرهنگ اسلامی صورت می گیرد؛ فرهنگ اسلامی باید بگونه ای معرفی گردد که کارآمدی و پویایی آن برای اداره زندگی فردی و اجتماعی آشکار گردد.
3. تبیین تو خالی بودن و ابتذال فرهنگ غرب؛ افراد جامعه و به ویژه جوانان باید ضمن شناسایی فرهنگ اسلامی با انحطاط و ابتذال فرهنگ غرب و پیامدهای ناگوار آن برای فرد و اجتماع آشنا شوند تا از گرایش به آن، صرف نظر کنند.
روشن است که به منظور دستیابی به این اهداف، باید از راهکارها و ابزارهای مختلف و متنوع به ویژه ابزارهای فرهنگی، هنر، رسانه و وسایل ارتباطی استفاده نمود. در واقع باید از همان ابزاری که اردوگاه استکبار به منظور ضربه زدن به فرهنگ اسلامی و ترویج فرهنگ خویش بهره می گیرد، در جهت عکس خواست آنان و اشاعه و ارائه فرهنگ ناب دینی استفاده نمود. به طور قطع پویایی و توانمندی فرهنگ اسلامی به گونه ای است که فرهنگ مبتذل غرب که ارمغان آن، بحران های سیاسی، اجتماعی و اخلاقی است، هرگز یارای مقابله با آن را نخواهد داشت.
وظیفه دولت در مبارزه فرهنگی از همه، دارای حسّاسیّت بیشتری است، دولت جمهوری اسلامی می تواند با بکارگیری ابزار و امکانات و نیروهای متخصص ارزشهای معنوی را در جامعه اسلامی ترویج نمایند.
در همین راستا دولت جمهوری اسلامی اقداماتی را انجام داده است که برخی به صورت موفقیت آمیز و در جهت مثبت است. در مدیریت بر این مقابله از نهادهای بسیاری می توان استفاده نمود که سرلوحه همة اینها صدا و سیمای جمهوری اسلامی است. دشمنان اولین و بهترین حربه برای تهاجم به فرهنگ اسلامی را صدا و سیما قرار داده اند و با رسانه های بسیار مجهّز و تبلیغات قوی تلاش نموده اند ریشه های دین اسلام را از درون بپوسانند. صدا و سیما نهادی است که به طور مستقیم می تواند با برنامه های خود جلوی تأثیرات تهاجم ماهواره ها و رسانه های تبلیغات دنیا را تا حدی بگیرد.
برنامه های با نشاط و شور انگیز و روشن گرانة صدا و سیما می تواند مهمترین راه باشد. وظیفه مسئولین صدا و سیما این است که وارد جزئیات گردند و موارد مورد تخلف را به مسئولین پایین تر گوشزد کنند. همچنین مجلس به عنوان قوه ناظر بر صدا و سیما وظایف خطیری را بر عهده دارد.
وزارت آموزش و پرورش دومین ارگان مسئول در مقابل جنگ نرم و تهاجمات فرهنگی است که سرمایه گذاریهای فراوانی را در این حوزه می طلبد.
هدایت مطبوعات به سمت مصالح جامعه از دیگر اقدامات دولت جهت حفظ فرهنگ و مقابله باجنگ نرم است که باید صورت پذیرد اما کار جدی در این خصوص صورت نپذیرفته است هر چند مطبوعات مثبتی در این راستا مشغول به کار هستند.
پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم می فرماید:
(اِذا ظَهَرَت البِدَعُ فی امّتی فَلْیُظْهِرِ الْعالِمُ عِلْمَهُ فَمَنْ لَمْ یَفْعُلْ فَعَلَیْهِ لَعْنَةُ اللهِ؛ هر گاه در میان امت من بدعت ها آشکار شد بر دانشمند لازم است که علم خود را آشکار سازد (و به افشاگری در مورد بدعت ها بپردازد) پس آن عالمی که به دستور عمل نکند، لعنت خدا بر او باد).[9]
معرفی منبع جهت مطالعه بیشتر:
1 راهکارهای آمریکا برای جنگ نرم با جمهوری اسلامی ایران، مهسا ماه پیشانیان، فصلنامه تخصصی عملیات روانی، س5، ش18، 1386ش.
2 راهکارهای آمریکا برای جنگ نرم با جمهوری اسلامی ایران، مهسا ماه پیشانیان، فصلنامه تخصصی عملیات روانی، س5، ش18، 1386ش.
3 تهاجم فرهنگی، محمد تقی مصباح یزدی، انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، چاپ اول، تابستان 1376.
4 فرهنگ و مقاومت فرهنگی: مهدی نوید، ناشر تندر، چاپ پنجم، پائیز 1374.
5 تهاجم فرهنگی و راه مبارزه با آنها، علی یوسف وند، چاپ اول، پائیز 77، ناشر دارالنشر اسلام، قم.
6 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران. انتشارات مجد، 1381.
7 جنگ نرم و وضعیت کنونی ما، مرکز پژوهش های فرهنگی و اجتماعی صدرا، تهران، دبیرخانه شورای فرهنگی، 1388ش.
پاورقی ها:
[1]. برگرفته از کتاب تهاجم فرهنگی، مصباح یزدی.
[2]. ماه پیشانیان، مهسا، راهکارهای آمریکا برای جنگ نرم با جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه تخصصی عملیات روانی، 1386ش، س5، ش18، ص7475.
[3]. نیکسون، ریچارد، فرصت را از دست ندهید، ترجمه حسین وفسی نژاد، تهران، انتشارات طرح نو، 1373ش، ص256.
[4]. موسوی خمینی، سید روح الله، صحیفه نور، ج19، ص46.
[5]. فرهنگ و تهاجم فرهنگی، تهران، سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی، 1375ش، ص119.
[6]. مصباح یزدی، محمد تقی، پرسش ها و پاسخ ها، ج2، ص77.
[7]. قانون اساسی، اصل 10.
[8]. مصباح یزدی، محمد تقی، تهاجم فرهنگی، قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، 1381ش، ص175.
[9]. محمد بن یعقوب کلینی، اصول کافی، ج1، ص54.