درباره پرسش مورد نظر شما باید گفت: اولاً: در منابع مربوط جستجو شد، از پیامبر اکرم و یا ائمه علیهم السلام و علمای دین چیزی یافت نگردیده که گفته باشد عید غدیر خم، عید سادات است. اما در همه آن منابع نظیر اقبال الاعمال، ابن طاووس، البلدالامین، کفعمی، مصباح کفعمی، زادالمعاد علامه مجلسی و مانند آن این تعبیرات درباره روز غدیر خم، آمده: (عیداهل بیت محمد صلی الله علیه و آله ) (عیدالله الاکبر)، (عیدالاکبر)، (عید ال محمد صلی الله علیه و آله ) اما تعبیر عید السادات در جایی دیده نشده. ثانیاً: از مرحوم صدوق نقل شده که: امام صادق علیه السلام از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله روایت نموده که فرمود: غدیر خم بهترین عیدهای امت من است و آن روزی است که خداوند مرا مأمور ساخت تا برادرم علی علیه السلام را به جانشینی خود منصوب کنم.[1] از این گونه روایات که در منابع یاد شده نیز آمده به آسانی معلوم میشود که عید غدیر برای همه امت پیامبر بخصوص شیعیان اهل بیت علیهم السلام است و مخصوص سادات بزرگوار نیست. و قاعدتاً نیز چنین باید باشد چون روز عید غدیر روز ولایت است و روز ولایت برای همه شیعیان عید است و همه باید در آن روز جشن و عید داشته باشند. و آن روز را به همدیگر تبریک بگویند لذا در روایات آمده که مؤمنین روز عید غدیر باید به همدیگر بگویند: (الحمدالله الذی جعلنا من المتمسکین بولایت علی ابن ابی طالب و اولاده المعصومین)[2]پس این روز عید همه امت اسلامی و همه شیعیان است و مخصوص عده خاص نخواهد بود. ثالثاً: شاید به همین دلیل که در روایات درباره این که عید غدیر مخصوص عید سادات است چیزی نیامده، در میان شیعیان سایر کشورها غیر از کشور ولایت(ایران شیعی) نیز چنین چیزی در میان شیعیان و سادات وجود ندارد. رابعا: گرچه این روز بزرگ اختصاص به سادات ندارد. اما به نظر میرسد اینکه شیعیان ایرانی در عید غدیر از سادات محترم تجلیل میکند و به منازل آنان سر میزنند و از آنها عیدی میگیرند و احیاناً به فقرای سادات تحت عنوان عیدی کمکهایی میکنند، سنت حسنه و به طور یقین مثبت است و نکتهای منفی هرگز در آن وجود ندارد. چون در برخی روایات احترام و دل جویی و کمک و صله دادن به سادات بخصوص سادات فقیر و نیازمند سفارش شده است. پاورقی ها: [1] . علامه محقق آیهالله سید علی بهبهانی، فروغ هدایت ص 377، با ترجمه علی دوانی نشر قدر [2] . مفاتیحالجنان اعمال روز عید غدیر
درباره پرسش مورد نظر شما باید گفت:
اولاً: در منابع مربوط جستجو شد، از پیامبر اکرم و یا ائمه علیهم السلام و علمای دین چیزی یافت نگردیده که گفته باشد عید غدیر خم، عید سادات است.
اما در همه آن منابع نظیر اقبال الاعمال، ابن طاووس، البلدالامین، کفعمی، مصباح کفعمی، زادالمعاد علامه مجلسی و مانند آن این تعبیرات درباره روز غدیر خم، آمده: (عیداهل بیت محمد صلی الله علیه و آله ) (عیدالله الاکبر)، (عیدالاکبر)، (عید ال محمد صلی الله علیه و آله ) اما تعبیر عید السادات در جایی دیده نشده.
ثانیاً: از مرحوم صدوق نقل شده که: امام صادق علیه السلام از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله روایت نموده که فرمود: غدیر خم بهترین عیدهای امت من است و آن روزی است که خداوند مرا مأمور ساخت تا برادرم علی علیه السلام را به جانشینی خود منصوب کنم.[1] از این گونه روایات که در منابع یاد شده نیز آمده به آسانی معلوم میشود که عید غدیر برای همه امت پیامبر بخصوص شیعیان اهل بیت علیهم السلام است و مخصوص سادات بزرگوار نیست. و قاعدتاً نیز چنین باید باشد چون روز عید غدیر روز ولایت است و روز ولایت برای همه شیعیان عید است و همه باید در آن روز جشن و عید داشته باشند. و آن روز را به همدیگر تبریک بگویند لذا در روایات آمده که مؤمنین روز عید غدیر باید به همدیگر بگویند: (الحمدالله الذی جعلنا من المتمسکین بولایت علی ابن ابی طالب و اولاده المعصومین)[2]پس این روز عید همه امت اسلامی و همه شیعیان است و مخصوص عده خاص نخواهد بود.
ثالثاً: شاید به همین دلیل که در روایات درباره این که عید غدیر مخصوص عید سادات است چیزی نیامده، در میان شیعیان سایر کشورها غیر از کشور ولایت(ایران شیعی) نیز چنین چیزی در میان شیعیان و سادات وجود ندارد.
رابعا: گرچه این روز بزرگ اختصاص به سادات ندارد. اما به نظر میرسد اینکه شیعیان ایرانی در عید غدیر از سادات محترم تجلیل میکند و به منازل آنان سر میزنند و از آنها عیدی میگیرند و احیاناً به فقرای سادات تحت عنوان عیدی کمکهایی میکنند، سنت حسنه و به طور یقین مثبت است و نکتهای منفی هرگز در آن وجود ندارد. چون در برخی روایات احترام و دل جویی و کمک و صله دادن به سادات بخصوص سادات فقیر و نیازمند سفارش شده است.
پاورقی ها:
[1] . علامه محقق آیهالله سید علی بهبهانی، فروغ هدایت ص 377، با ترجمه علی دوانی نشر قدر
[2] . مفاتیحالجنان اعمال روز عید غدیر
- [سایر] چرا عید غدیر خم را عید سیدها مینامند، در صورت امکان سند و متن روایت را ارسال نمایید؟
- [سایر] در صورت امکان متن کامل خطبه پیامبر اکرم(ص) در روز غدیر خم را بیان کنید. و آنحضرت به چند آیه از آیات قرآن در خطبه غدیر اشاره نمود؟
- [سایر] نام عید غدیر خم در ملکوت چیست؟
- [سایر] نام عید غدیر خم در ملکوت چیست؟
- [سایر] مطلب یا شعر درباره عید سعید غدیر خم بصورت خلاصه.
- [سایر] با توجه به اهمیت عید غدیر خم چرا در نهج البلاغه نامی از این عید برده نشده است؟
- [سایر] در روز عید غدیر خم، تا چه زمانی از روز می شود صیغه برادری خواند؟
- [سایر] مطلب یا شعر درباره عید سعید غدیر خم بصورت خلاصه بیان کنید .
- [سایر] با توجه به اهمیت عید غدیر خم چرا در نهج البلاغه نامی از این عید برده نشده است؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا انشای عقد اخوّت در ایّامی غیر از روز عید غدیر خم جایز است؟
- [آیت الله سیستانی] کسی که میتواند بنشیند ولی نمیتواند پیشانی را بر زمین برساند ، اگر بتواند بقدری خم شود که عرفاً سجده بر آن صدق کند باید به آن مقدار خم شود ، و مهر یا چیز دیگری را که سجده بر آن صحیح است ، روی چیز بلندی گذاشته و پیشانی را بر آن بگذارد ، ولی باید کف دستها و زانوها و انگشتان پا را در صورت امکان بطور معمول بر زمین بگذارد .
- [آیت الله نوری همدانی] اگر بخواهد غیر روزة رمضان روزة دیگری بگیرد ، باید آن را معین نماید ، مثلاً نیت کند که روزة قضا یا روزة نذر می گیریم . ولی در ماه رمضان لازم نیست نیت کند که روزة ماه رمضان می گیرم و همچنین در روزة مستحبی که زمان خاص ندارد روزه ای که زمانش معین است مانند روزة روز عید غدیر مثلاً تعیین لازم نیست ، بلکه اگر نداند ماه رمضان است یا فراموش نماید ، و روزه دیگری را نیت کند ، روزه ماه رمضان حساب می شود .
- [آیت الله مکارم شیرازی] روزه تمام روزهای سال، غیر از روزه های حرام و مکروه که دربالا گفته شد، مستحبّ است، ولی بعضی از روزها تأکید بیشتری دارد از جمله: 1 پنجشنبه اوّل و آخر هر ماه و اوّلین چهارشنبه بعد از روز دهم ماه، حتّی اگر کسی اینها را به جا نیاورد مستحبّ است قضا کند. 2 سیزدهم و چهاردهم و پانزدهم هر ماه. 3 تمام ماه رجب و شعبان و اگر نتواند قسمتی از آن را روزه بگیرد، هر چند یک روز باشد. 4 روز بیست و چهارم ذی الحجّه و بیست و نهم ذی القعده. 5 روز اوّل ذی الحجّه تا روز نهم، ولی اگر به واسطه ضعف روزه نتواند دعاهای روز عرفه را بخواند روزه آن روز مکروه است. 6 عید سعید غدیر (هیجده ذی الحجّه). 7 روز اوّل و سوم و هفتم محرم. 8 روز تولّد پیغمبر اکرم(صلی الله علیه وآله)(17 ربیع الاول). 9 روز مبعث رسول خدا(صلی الله علیه وآله)(27 رجب). 10 روز عید نوروز.
- [آیت الله وحید خراسانی] فقها در بیان اغسال مستحبه اغسال زیادی ذکر فرموده اند که از جمله انها این چند غسل است غسل تمام شبهای طاق ماه رمضان و غسل تمام شبهای دهه اخر ان و غسل دیگری در اخر شب بیست و سوم ان غسل روز بیست و چهارم ذی الحجه غسل روز عید نوروز و پانزدهم شعبان و نهم و هفدهم ربیع الاول و روز بیست و پنجم ذی القعده غسل زنی که برای غیر شوهرش بوی خوش استعمال کرده باشد غسل کسی که در حال مستی خوابیده غسل کسی که برای تماشای دار اویخته رفته و او را دیده باشد ولی اگر اتفاقا یا از روی ناچاری نگاهش بیفتد یا مثلا برای شهادت دادن رفته باشد غسل مستحب نیست غسل برای دخول مسجد پیغمبر صلی الله علیه واله وسلم غسل برای زیارت معصومین علیهم السلام از دور یا نزدیک غسل روز عید غدیر ولی احوط این است که این غسلها را به قصد رجاء به جا اورند
- [آیت الله وحید خراسانی] فقها در بیان اغسال مستحبه اغسال زیادی ذکر فرموده اند که از جمله انها این چند غسل است غسل تمام شبهای طاق ماه رمضان و غسل تمام شبهای دهه اخر ان و غسل دیگری در اخر شب بیست و سوم ان غسل روز بیست و چهارم ذی الحجه غسل روز عید نوروز و پانزدهم شعبان و نهم و هفدهم ربیع الاول و روز بیست و پنجم ذی القعده غسل زنی که برای غیر شوهرش بوی خوش استعمال کرده باشد غسل کسی که در حال مستی خوابیده غسل کسی که برای تماشای دار اویخته رفته و او را دیده باشد ولی اگر اتفاقا یا از روی ناچاری نگاهش بیفتد یا مثلا برای شهادت دادن رفته باشد غسل مستحب نیست غسل برای دخول مسجد پیغمبر صلی الله علیه واله وسلم غسل برای زیارت معصومین علیهم السلام از دور یا نزدیک غسل روز عید غدیر ولی احوط این است که این غسلها را به قصد رجاء به جا اورند
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . روزه تمام روزهای سال، غیر از روزه های حرام و مکروه که گفته شد، مستحب است و برای بعضی از روزها بیشتر سفارش شده است که از آن جمله است: 1. پنجشنبه اول و پنجشنبه آخر هر ماه و چهارشنبه اولی که بعد از روز دهم ماه است. و اگر کسی اینها را به جا نیاورد، مستحب است قضا نماید و چنان چه اصلا نتواند روزه بگیرد، مستحب است برای هر روز یک مد طعام یا 6/12 نخود نقره به فقیر بدهد. 2. سیزدهم و چهاردهم و پانزدهم هر ماه. 3. تمام ماه رجب و شعبان و بعضی از این دو ماه اگر چه یک روز باشد. 4. روز عید نوروز، و چهارم تا نهم شوال، روز بیست و پنجم، و بیست و نهم ذی قعده، روز اول تا روز نهم ذی حجه "روز عرفه"، ولی اگر به واسطه ضعف روزه نتواند دعاهای روز عرفه را بخواند، روزه آن روز مکروه است، عید سعید غدیر " 18 ذی حجه " روز مباهله " 24 ذی حجه " روز اول و سوم و هفتم محرم، میلاد مسعود پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله " 17 ربیع الاول "، پانزدهم جمادی الاولی، روز مبعث حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله " 27 رجب "، و اگر کسی روزه مستحبی بگیرد واجب نیست آن را به آخر برساند، بلکه اگر برادر مؤمنش او را به غذا دعوت کند، مستحب است دعوت او را قبول کند، و در بین روز افطار نماید.
- [آیت الله وحید خراسانی] روزه تمام روزهای سال غیر از روزه های حرام و مکروه که ذکر شد مستحب است و برای بعضی از روزها بیشتر سفارش شده است که از ان جمله است پنجشنبه اول و پنجشنبه اخر هر ماه و چهارشنبه اولی که بعد از روز دهم ماه است و اگر کسی انها را به جا نیاورد مستحب است قضا نماید و چنانچه اصلا نتواند روزه بگیرد مستحب است برای هر روز یک مد طعام یا نخود نقره سکه دار به فقیر دهد سیزدهم و چهاردهم و پانزدهم هر ماه تمام ماه رجب و شعبان و بعضی از این دو ماه اگر چه یک روز باشد روز عید نوروز روز چهارم تا نهم شوال روز بیست و پنجم و بیست و نهم ذی قعده روز اول تا روز نهم ذی حجه روز عرفه ولی اگر به واسطه ضعف روزه نتواند دعاهای روز عرفه را بخواند روزه ان روز مکروه است روز عید سعید غدیر ذی حجه روز مباهله ذی حجه روز اول و سوم و هفتم محرم روز میلاد مسعود پیغمبر اکرم صلی الله علیه واله وسلم ربیع الاول روز پانزدهم جمادی الاولی روز مبعث حضرت رسول اکرم صلی الله علیه واله وسلم رجب و اگر کسی روزه مستحبی بگیرد واجب نیست ان را به اخر برساند بلکه اگر برادر مومنش او را به غذا دعوت کند مستحب است دعوت او را قبول کند و در بین روز اگر چه بعد از ظهر باشد افطار نماید
- [آیت الله اردبیلی] روزه در تمام روزهای سال، غیر از روزههای حرام و مکروه که گفته شد، مستحب است و برای بعضی از روزها بیشتر سفارش شده است که از آن جمله است: 1 پنجشنبه اوّل و پنجشنبه آخر هر ماه و چهارشنبه اوّلی که بعد از روز دهم ماه است و اگر کسی اینها را بجا نیاورد، مستحب است قضا نماید و چنانچه اصلاً نتواند روزه بگیرد، مستحب است برای هر روز یک مُد طعام یا 6/12 نخود نقره به فقیر بدهد. 2 سیزدهم و چهاردهم و پانزدهم هر ماه. 3 تمام ماه رجب و شعبان و بعضی از این دو ماه، اگرچه یک روز باشد. 4 روز عید نوروز؛ روز بیست و پنجم و بیست و نهم ذیقعده؛ روز نهم ذی حجّه (روز عرفه)، ولی اگر به واسطه ضعف ناشی از روزه نتواند دعاهای روز عرفه را بخواند، روزه آن روز مکروه است؛ روز عید سعید غدیر (18 ذیحجه)؛ روز اوّل و سوم و هفتم محرم؛ روز میلاد مسعود پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآلهوسلم (17 ربیع الاوّل)؛ روز مبعث حضرت رسول اکرم صلیاللهعلیهوآلهوسلم (27 رجب) و اگر کسی روزه مستحبّی بگیرد، واجب نیست آن را به آخر رساند، بلکه اگر فرد مؤمنی او را به غذا دعوت کند، مستحب است دعوت او را قبول کند و در بین روز افطار نماید.
- [امام خمینی] روزه تمام روزهای سال غیر از روزه های حرام و مکروه که گفته شد مستحب است. و برای بعضی از روزها بیشتر سفارش شده است، که از آن جمله است: 1- پنجشنبه اول و پنجشنبه آخر هر ماه، و چهارشنبه اولی که بعد از روز دهم ماه است.و اگر کسی اینها را بجا نیاورد مستحب است قضا نماید، و چنانچه اصلا نتواند روزه بگیرد، مستحب است برای هر روز یک مد طعام یا 6/12 نخود نقره به فقیر بدهد. 2- سیزدهم و چهاردهم و پانزدهم هر ماه. 3- تمام ماه رجب و شعبان و بعضی از این دو ماه اگر چه یک روز باشد. 4- روز عید نوروز، روز بیست و پنجم و بیست و نهم ذی قعده، روز اول تا روز نهم ذی حجه، روز عرفه ولی اگر بواسطه ضعف روزه، نتواند دعاهای روز عرفه را بخواند، روزه آن روز مکروه است، عید سعید غدیر 18 ذی حجه روز اول و سوم محرم،میلاد مسعود پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم، 17 ربیع الاول روز مبعث حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم، 27 رجب و اگر کسی روزه مستحبی بگیرد واجب نیست آن را به آخر برساند، بلکه اگر برادر مؤمنش او را به غذا دعوت کند، مستحب است دعوت او را قبول کند، و در بین روز افطار نماید.
- [آیت الله علوی گرگانی] روزه تمام روزهای سال، غیر از روزهای حرام و مکروه که گفته شد، مستحبّ است وبرای بعضی از روزها بیشتر سفارش شده است که از آن جمله است: 1 - پنجشنبه اوّل و پنجشنبه آخر هر ماه و چهار شنبه اوّلی که بعد از روز دهم ماهاست و اگر کسی اینها را بجا نیاورد، مستحبّ است قضا نماید و چنانچهاصلاً نتواند روزه بگیرد، مستحبّ است برای هر روز یک مدّ طعام یا 6/12 نخود نقره به فقیر بدهد. 2 - سیزدهم وچهاردهم وپانزدهم هر ماه. 3 - تمام ماه رجب وشعبان وبعضی از این دو ماه اگرچه یکروز باشد. 4 - روز عید نوروز، روز چهارم تا نهم شوّال، روز نهم وبیست وپنجم ذیقعده، روز اوّل تا نهم ذیحجه )روز عرفه( ولی اگر به واسطه ضعف روزه نتواند دعاهای روز عرفه را بخواند، روزه آن روز مکروه است، عید سعید غدیر (18ذیحجه(، روز مباهله (24ذیحجه(، روز اوّل وسوم وهفتم محرّم، روز میلاد مسعود پیغمبر اکرم (17 ربیع الأوّل( و15 جمادی الأولی و روز مبعث حضرت رسول اکرم (27رجب( و اگر کسی روزه مستحبّی بگیرد واجبنیست آن را به آخر برساند، بلکه اگر برادر مؤمنش او را بهغذا دعوت کند مستحبّ است دعوت او را قبول کند و در بین روز افطار نماید.