بدون تردید نخستین کسی که همراه پیامبر(صلی الله علیه وآله)به عبادت و پرستش خداوند پرداخت، علی(علیه السلام) بود. حبة بن جوین روایت می کند: (سَمِعتُ علِیّاً یَقُولُ: عَبَدتُ اللهَ مَعَ رَسُولِ اللهِ(صلی الله علیه وآله) قَبلَ أَن یَعبُدَهُ رَجُلٌ مِن هذِهِ الأُمّةِ);[1] شنیدم که علی(علیه السلام) می گفت: من پیش از این که کسی از این امت، خدا را عبادت کند، همراه پیامبر(صلی الله علیه وآله)، خدا را عبادت می کردم.
بی شک امام علی(علیه السلام) از حیث مقدار عبادت یگانه روزگار بوده است.[2] کیفیت نماز شب، دعاهای آن حضرت و مناجات های ایشان را کتاب های مختلف نقل کرده اند و اکنون دعاهای به جا مانده از ایشان از گنجینه های عظیم است. ابن عباس می گوید: (هیچ گاه حضرت علی(علیه السلام) نماز شبش را ترک نکرد، حتی در لیلة الهریر که یکی از شب های جنگ صفین بود و در آن شب جنگ هم چنان ادامه داشت.
در روایات متعددی نقل شده است که حضرت علی(علیه السلام)، امام سجاد(علیه السلام) و برخی از امامان دیگر در شبانه روز هزار رکعت نماز می خوانده اند;[3] البته هزار رکعت نماز خواندن در شبانه روز کار همیشگی آنان نبوده است.
مرحوم حرّ عاملی(رحمه الله) در کتاب وسایل الشیعه در ابواب نافله شهر رمضان از امام جعفر صادق(علیه السلام) روایت می کند: (إِنَّ لِرَمَضانَ حُرمَةً وَ حَقّاً لا یَشبِهُهُ شَیءً، مِنَ الشُّهُورِ. صَلِّ مَا استَطَعتَ فِی رَمَضانَ تَطَوُّعاً بِاللَّیلِ وَ النَّهارِ وَ إِن استَطَعتَ فی کُلِّ یَوم وَ لَیلَة ألفَ رکعَة فَصَلِّ إِنَّ عَلِیّاً کانَ فِی آخِرِ عُمِرهِ یُصَلِّی فِی کُلِّ یَوم وَ لَیلَة ألفَ رَکعة); رمضان دارای حرمت و حقی است که هیچ ماه دیگری از آن برخوردار نیست. در این ماه به قدر استطاعتتان در شب و روز آن نماز بخوانید و اگر بتوانید در هر شب و روز آن هزار رکعت نماز بخوانید. امام علی(علیه السلام) در آخر عمر شریفش در هر شب و روز هزار رکعت نماز می خواند.
البته لازم به یادآوری است هزار رکعت نماز خواندن در شبانه روز همه وقت را نمی گیرد، بلکه وقت بسیاری برای خوراک، استراحت و... باقی می ماند; خصوصاً اگر در نماز فقط حمد خوانده شود.[4] و به واجبات نماز اکتفا شود.
البته عبادت فراوان برای انسانی که در عبادت نشاط ندارد، سنگین و کسالت آور است. خواندن هزار رکعت نماز در شبانه روز سنگین و طاقت فرساست، اما برای کسانی که شیرینی و لذت عبادت را چشیده اند، این گونه عبادات، عبادتی عادی به شمار می آید; چنان که عده ای از علما نیز این کار را انجام می داده اند.[5]
پی نوشتها:
[1]. ترجمه امام علی(علیه السلام)، ج 1، ص 53; تاریخ مدینة دمشق، ابن عساکر، ج 42، ص 30; کنزالعمال، ج 13، ص 122، ح 36390، (باب فضایل علی(علیه السلام)); مستدرک، حاکم نیشابوری، ج 3، ص 112، (دارالمعرفة، بیروت، 1406 ه ق).
[2]. کشف الیقین، فضایل امیرالمؤمنین، علامه حلی، ص 118، (العبادة).
[3]. ر.ک: الغدیر، علامه امینی، ج 5، ص 25، (دارالکتاب العربی، بیروت); بحارالانوار، علامه مجلسی، ج 79، ص 309، ح 10 11 13، (مؤسسة الوفاء، بیروت).
[4]. زیرا در نمازهای مستحبی حمد کافی است و نیازی به خواندن سوره نمی باشد.
[5]. الغدیر، همان، ص 30.
www.mazaheb.ir
