امام حسین علیه السّلام از آن جهت که ابعاد زندگانی او در طول تاریخ مورد توجه تاریخ‌نویسان قرار گرفته است، در مورد زندگانی آن حضرت و واقعة عاشورا کتابهای بسیاری نوشته شده است و حتی نویسندگان سنّی مذهب نیز در این زمینه کتاب‌هایی را به رشتة تحریر در آورده‌اند. امّا در میان کتب شیعه که به طور اجمالی و صحیح زندگی آن حضرت را برای نسل‌های بعدی به یادگار گذارده است می‌توان به کتاب گران‌مایه و ارزشمند (الارشاد فی معرفة حجج ا... علی العباد) نوشتة مرحوم شیخ مفید اشاره نمود. از ویژگی‌های مهم و بارز این اثر آن است که در اواخر قرن چهارم هجری یا اوایل قرن پنجم هجری نوشته شده است و همانگونه که مؤلف آن در ابتدا می‌گوید، (آنچه در این کتاب آمده است دربارة امامان معصوم علیهم السلام است و دربارة مدّت عمر و زندگی و مکان شهادت ایشان و شمّه‌ای از جریان زندگی آنها می‌باشد تا مطالب شبهه‌ناک از مسائل حقّه جدا گردد[1])، این کتاب یکی از جامع‌ترین کتاب‌هایی است که در این زمینه نوشته شده است چرا که نویسندة آن از کسانی است که امام زمان علیه السّلام او را توثیق فرموده‌اند. امّا کتاب دیگری که قابل توجه است کتاب شریف منتهی‌الآمال است که توسط مرحوم شیخ عباس قمی نگاشته شده است، و در این کتاب نیز پیرامون امام حسین علیه السّلام از ولادت تا شهادت مباحث جامع و دقیقی مطرح شده است و علاوه بر آن این نویسنده کتاب (نفس المهموم) را نیز در خصوص واقعة کربلا نوشته است. امّا دربارة مهمترین واقعة زندگانی امام حسین علیه السّلام و حتی جهان اسلام تا کنون، که واقعة کربلا می‌باشد کتابهای بسیاری نوشته شده است که از جملة آنها می‌توان به مقتل ابی مخنف که اولین مقتل کربلا می‌باشد، اشاره نمود و این کتاب با توجه به تحریفاتی که پس از گذشت زمان بر آن حادث شده است، توسط استاد ارزشمند یوسفی غروی، با منابع اصیل تاریخی مطابقت داده شده و موارد قطعی آن جدا گردیده و حتی توسط آقای جواد سلیمانی ترجمه نیز شده است. و نیز کتاب (قصة کربلا) نوشتة آقای نظری منفرد کتابی است محققانه قابل استفاده می‌باشد.
و در زمینة تحلیل وقایع زندگی امام حسین علیه السّلام نیز کتابهای (پرتوی از عظمت حسین علیه السّلام )و (شهید آگاه) نوشتة آیت الله العظمی صافی گلپایگانی بسیار مفید و سودمند خواهد بود و اخیراً فرهنگ جامعی از کلمات و سخنان آن حضرت به چاپ رسیده است به نام (فرهنگ سخنان امام حسین علیه السّلام ) نوشته محمد دشتی.
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1. قیامه حسین، دکتر شهیدی.
2. لهوف، سید بن طاووس.
--------------------------------------------------------------------------------
[1] . مفید، الارشاد، مترجم: سید هاشم رسولی محلاتی، ج1، ص1.
