قبرستان وادی السلام بعد از بقیع و قبرستان ابوطالب مهمترین و والاترین گورستان به حساب می آید و از قداست خاصی برخوردار است و محلی است که بنابر جوامع روائی ما ارواح مؤمنین بعد از مرگ به آنجا منتقل می شوند و تا برپائی حشر کبری در آنجا به سر می برند. امام صادق علیه السلام فرموده: در شرق و غرب عالم هر مومنی از دنیا برود، خداوند سبحان روح او را به وادی السلام منتقل می نماید. گویا می بینم انسان های با ایمان گروه گروه کنار همدیگر نشسته و با هم صحبت می کنند.[1] تربت پاک دو نفر از پیامبران بزرگ در وادی السلام مشخص می باشد. ممکن است پیامبران زیادی در آنجا باشند ولی قبر دو نفر از آنها معروف است: 1. حضرت هود 2. حضرت صالح که مرقد شریفشان در ابتدای قبرستان وادی السلام در وسط اتاقی کوچک زیر گنبدی قرار دارد. در زیارت نامه حضرت علی علیه السلام دارد: سلام بر تو ای مولای من و بر دو تن همجوار تو در این بقعه که حضرت آدم و نوح علیهم السلام می باشند. این قسمت از زیارت نامه در اکثر کتابهای روائی و ادعیه ذکر شده است ولی در کتاب منتخب التواریخ دنبال آن سلام اینچنین وارد شده: درود و سلام بر دو همسایه شما هود و صالح که در قبرستان وادی السلام آرمیده اند.[2] اگر این قسمت مأثور باشد و از معصومین علیهم السلام رسیده باشد دلالت می نماید که غیر از این دو بزرگوار پیامبری در قبرستان وجود ندارد و گرنه نمی فرمود بر دو همسایه شما به دیگران هم اشاره می فرمود. در مقابل این قول عده ای از اعلام و مورخین معتقدند این دو پیامبر عالیقدر در کنار مرقد مقدس و ضریح علی علیه السلام مدفون شده اند به چند نفر به عنوان نمونه اشاره می شود. 1. امام حسن علیه السلام می فرماید: از پدرم سوال نمودم ابن ملجم را بکشم؟ فرمودند: خیر، بلکه او را حبس نمائید. اگر من شهید شدم او را بکشید و مرا در کنار مرقد شریف برادرانم هود و صالح دفن نمائید.[3] و باز در بحارالانوار دارد که قبر حضرت نوح و ابراهیم علیهما السلام و حدود 370 نفر از پیامبران در کنار مضجع شریف علی علیه السلام می باشد. و در تهذیب الاحکام روایتی هست که می گوید: قبر این دو پیامبر در کنار قبر علی علیه السلام است [4] و همچنین در وسائل الشیعه همانند دو کتاب قبلی می فرماید: قبر علی علیه السلام در کنار آنهاست.[5] پس دو قول از، اعلام فن و بزرگان در رابطه با مرقد شریف این دو پیامبر بزرگ ابراز شده، یکی در وادی السلام باشند و دوم در کنار مرقد علی علیه السلام آرمیده باشند. در قبرستان وادی السلام غیر از مرقد این دو بزرگوار 3 مقام وجود دارد:1. مقام امام زین العابدین علیه السلام که حضرت مدتی در آنجا اقامت داشته 2. مقام امام صادق علیه السلام که امام مدتی در آنجا بوده 3. مقام حضرت مهدی علیه السلام که امام در آنجا مشغول راز و نیاز با معبود بی نیاز بوده است. معرفی نمابع جهت مطالعه بیشتر: 1 منتخب التواریخ ملا هاشم خراسانی تهران کتابفروشی اسلامیه چاپ سوم 1347ص 171. 2 هفت شهر عشق، زیارت عتبات عالیات احمد لقمانی قم چاپ دوم 1381 ص 58. 3 با من به کربلا بیائید، علی اکبر بابا زاده. -------------------------------------------------------------------------------- [1] . مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، مؤسسه الوفا، طبع سوم، 1403ق، ج6، ص268. [2] . خراسانی، ملاهاشم، منتخب التواریخ، تهران، کتابفروشی اسلامیه، چاپ سوم، 1347ش، ص171. [3] . بحارالانوار، همان، ج100، ص239 و 251 و 292. [4] . شیخ طوسی، تهذیب الاحکام، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، 1365ش، ج6، ص33. [5] . حر عاملی، وسائل الشیعه (30 جلدی)، قم، مؤسسه آل البیت چاپ اول، 1412ق، ج14، ص398.
قبرستان وادی السلام بعد از بقیع و قبرستان ابوطالب مهمترین و والاترین گورستان به حساب می آید و از قداست خاصی برخوردار است و محلی است که بنابر جوامع روائی ما ارواح مؤمنین بعد از مرگ به آنجا منتقل می شوند و تا برپائی حشر کبری در آنجا به سر می برند.
امام صادق علیه السلام فرموده: در شرق و غرب عالم هر مومنی از دنیا برود، خداوند سبحان روح او را به وادی السلام منتقل می نماید. گویا می بینم انسان های با ایمان گروه گروه کنار همدیگر نشسته و با هم صحبت می کنند.[1]
تربت پاک دو نفر از پیامبران بزرگ در وادی السلام مشخص می باشد. ممکن است پیامبران زیادی در آنجا باشند ولی قبر دو نفر از آنها معروف است: 1. حضرت هود 2. حضرت صالح که مرقد شریفشان در ابتدای قبرستان وادی السلام در وسط اتاقی کوچک زیر گنبدی قرار دارد.
در زیارت نامه حضرت علی علیه السلام دارد: سلام بر تو ای مولای من و بر دو تن همجوار تو در این بقعه که حضرت آدم و نوح علیهم السلام می باشند. این قسمت از زیارت نامه در اکثر کتابهای روائی و ادعیه ذکر شده است ولی در کتاب منتخب التواریخ دنبال آن سلام اینچنین وارد شده: درود و سلام بر دو همسایه شما هود و صالح که در قبرستان وادی السلام آرمیده اند.[2] اگر این قسمت مأثور باشد و از معصومین علیهم السلام رسیده باشد دلالت می نماید که غیر از این دو بزرگوار پیامبری در قبرستان وجود ندارد و گرنه نمی فرمود بر دو همسایه شما به دیگران هم اشاره می فرمود. در مقابل این قول عده ای از اعلام و مورخین معتقدند این دو پیامبر عالیقدر در کنار مرقد مقدس و ضریح علی علیه السلام مدفون شده اند به چند نفر به عنوان نمونه اشاره می شود.
1. امام حسن علیه السلام می فرماید: از پدرم سوال نمودم ابن ملجم را بکشم؟ فرمودند: خیر، بلکه او را حبس نمائید. اگر من شهید شدم او را بکشید و مرا در کنار مرقد شریف برادرانم هود و صالح دفن نمائید.[3]
و باز در بحارالانوار دارد که قبر حضرت نوح و ابراهیم علیهما السلام و حدود 370 نفر از پیامبران در کنار مضجع شریف علی علیه السلام می باشد.
و در تهذیب الاحکام روایتی هست که می گوید: قبر این دو پیامبر در کنار قبر علی علیه السلام است [4] و همچنین در وسائل الشیعه همانند دو کتاب قبلی می فرماید: قبر علی علیه السلام در کنار آنهاست.[5]
پس دو قول از، اعلام فن و بزرگان در رابطه با مرقد شریف این دو پیامبر بزرگ ابراز شده، یکی در وادی السلام باشند و دوم در کنار مرقد علی علیه السلام آرمیده باشند.
در قبرستان وادی السلام غیر از مرقد این دو بزرگوار 3 مقام وجود دارد:1. مقام امام زین العابدین علیه السلام که حضرت مدتی در آنجا اقامت داشته 2. مقام امام صادق علیه السلام که امام مدتی در آنجا بوده 3. مقام حضرت مهدی علیه السلام که امام در آنجا مشغول راز و نیاز با معبود بی نیاز بوده است.
معرفی نمابع جهت مطالعه بیشتر:
1 منتخب التواریخ ملا هاشم خراسانی تهران کتابفروشی اسلامیه چاپ سوم 1347ص 171.
2 هفت شهر عشق، زیارت عتبات عالیات احمد لقمانی قم چاپ دوم 1381 ص 58.
3 با من به کربلا بیائید، علی اکبر بابا زاده.
--------------------------------------------------------------------------------
[1] . مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، مؤسسه الوفا، طبع سوم، 1403ق، ج6، ص268.
[2] . خراسانی، ملاهاشم، منتخب التواریخ، تهران، کتابفروشی اسلامیه، چاپ سوم، 1347ش، ص171.
[3] . بحارالانوار، همان، ج100، ص239 و 251 و 292.
[4] . شیخ طوسی، تهذیب الاحکام، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، 1365ش، ج6، ص33.
[5] . حر عاملی، وسائل الشیعه (30 جلدی)، قم، مؤسسه آل البیت چاپ اول، 1412ق، ج14، ص398.
- [سایر] وادی السلام کجاست؟
- [سایر] وادیالسلام نجف و وادی برهوت در یمن چه سندی دارد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] نظر به اینکه امواتی که در قبرستان وادیالسلام قم مدفون گردیدهاند در زمان دفن زمین قبر به اولیای اموات فروخته نشده است و فقط وجهی که گرفته شده است به عنوان حقّالدفن گرفته شده حال بعد از سی و چند سال آیا میتوان قبور را باز کرد و کسانی دیگر را در آن دفن کرد؟
- [آیت الله سیستانی] اگر شخصی وصیت کند که او را در مکانی (قبرستان قدیم شهر) دفن کنند ولی بعد از فوت دفن کردن در آن قبرستان ممنوع می شود و او را در قبرستان دیگری دفن می کنند. اما بعد از یک سال دفن کردن در قبرستان قدیم (یعنی جایی که میت برای دفن وصیت کرده بود) آزاد می شود. حال انتقال میت از جایی که هم اکنون هست به قبرستان قدیم شهر چه حکمی دارد؟
- [آیت الله سیستانی] اگر شخصی وصیت کند که او را در مکانی (قبرستان قدیم شهر) دفن کنند ولی بعد از فوت دفن کردن در آن قبرستان ممنوع می شود و او را در قبرستان دیگری دفن می کنند. اما بعد از یک سال دفن کردن در قبرستان قدیم (یعنی جایی که میت برای دفن وصیت کرده بود) آزاد می شود. حال انتقال میت از جایی که هم اکنون هست به قبرستان قدیم شهر چه حکمی دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] دفن کردن مسلمان در قبرستان کفّار چه حکمی دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] دفن کردن کافر در قبرستان مسلمانان چه حکمی دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] لطفا به سوالات زیر پاسخ فرمایید : 1- آیا می توان فرد بهایی را در قبرستان مسلمانان دفن نمود ؟ اگر دفن شده باشد چه باید کرد ؟ 2- آیا می توان فرد غیر مسلمانی را در قبرستان مسلمانان دفن نمود؟ اگر دفن شده باشد چطور ؟ 3- آیا دفن کردن فرد مسلمان در قبرستان سایر ادیان مانند اهل کتاب یا کفار ، صحیح است ؟ اگر دفن شده باشد چطور ؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا ضرورت دارد که زمین قبرستان وقف ابدی برای قبرستان باشد، یا در زمین های (کرایه ای) طویل المدّت هم می توان به تدفین اموات مسلمانها پرداخت؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا ضرورت دارد که زمین قبرستان وقف ابدی برای قبرستان باشد، یا در زمینهای (کرایهای) طویل المدّت هم میتوان به تدفین اموات مسلمان ها پرداخت؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] دفن مسلمان، در قبرستان کفار و دفن کافر در قبرستان مسلمانان جایز نیست.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . دفن مسلمان، در قبرستان کفار و دفن کافر، در قبرستان مسلمانان جایز نیست.
- [آیت الله مظاهری] دفن مسلمان در قبرستان کفّار و دفن کافر در قبرستان مسلمانان جایز نیست.
- [آیت الله سبحانی] دفن مسلمان، در قبرستان کفّار و دفن کافر در قبرستان مسلمانان جایز نیست.
- [آیت الله وحید خراسانی] دفن مسلمان در قبرستان کفار و دفن کافر در قبرستان مسلمانان جایز نیست
- [آیت الله سیستانی] دفن مسلمان در قبرستان کفّار ، و دفن کافر در قبرستان مسلمانان جایز نیست .
- [امام خمینی] دفن مسلمان در قبرستان کفار و دفن کافر در قبرستان مسلمانان جایز نیست.
- [آیت الله بروجردی] دفن مسلمان در قبرستان کفار و دفن کافر در قبرستان مسلمانان جایز نیست.
- [آیت الله خوئی] دفن مسلمان در قبرستان کفار و دفن کافر در قبرستان مسلمانآنجایز نیست.
- [آیت الله علوی گرگانی] دفن مسلمان در قبرستان کفّار ودفن کافر در قبرستان مسلمانان جائز نیست.