تاسوعا و عاشورا به چه معناست؟ درگذشته،دوستان و دشمنان اهل بیت(ع) نسبت به آن چه موضعی داشته اند؟

عاشورا از ریشه (عشر)،به معنای ده و دهم و تاسوعا از ریشه(تسع)،به معنای نه و نهم است . این لفظ فقط بر نهمین و دهمین روز محرم گفته شده است.
از آنجا که حوادث مهم کربلا در روز نهم و دهم ماه محرم الحرام اتفاق افتاد،این دو روز را برجسته کرده و به نام تاسوعا و عاشوار مشهور شده و روز نهم و دهم محرم الحرام در فرهنگ مسلمانان به ویژه شیعیان،از جایگاه ویژه ای برخوردار است. پس ازآنکه امام حسین(ع) درکربلا به شهادت رسید،روز عاشورا در میان مردم به روز حزن و اندوه مشهور شد و شیعیان حضرت علی(ع) آن روز را روز سوگ وعزاداری قرار دادند؛از این رو به نام عاشورای حسینی شهرت یافت. امام صادق(ع) فرمود:(عاشورا روزی است که امام حسین(ع) میان یارانش کشته شد و بر زمین افتاد. یاران او نیز پیرامون او به خاک افتاده وعریان بودند).
روز نهم محرم؛تاسوعای سال 61 هجری،امام حسین و یارانش در محاصره نیروهای دشمن قرار گرفتند.در این روز دشمن آب را به روی اهل بیت امام حسین(ع) ویاران او بست. از آنجا که این روز بر اهل بیت(ع) سخت گذشت و شاید یکی از روزهای بسیار سخت و مصیبت بار برای خاندان پیامبر بود،به عنوان تاسوای حسینی،مورد توجه شیعیان قرار گرفت. امام صادق(ع) در این باره می فرماید:(تاسوعا روزی است که حسین(ع) و اصحاب او در کربلا محاصره شدند و سپاه شامیان برضد آنان گرد آمد. ابن زیاد وعمر سعد از فراهم آمدن آن همه سوار خوش حال شدند وآن روز،حسین(ع)ویارانش را ناتوان شمردند و یقین کردند دیگر برای او یاوری نخواهد آمد وعراقیان او را پشتیبانی نخواهند کرد.)
در مقابل شیعیان،بنی امیه و پیروانشان روز عاشورا را روز جشن و سرور قرار دادند.همچنین ، به تدریج دشمنان درباره عاشورا احادیثی ساختند تا آن روز را به دلیل غلبه بر امام حسین(ع) واهل بیت و یارانش،با فضیلت نشان دهند،درحالی که روز غم و اندوه و مصیبت است. عاشورا،روزی است که بهترین انسان راکشتند،
جگر رسول خدا را پاره پاره کردند و زنان و کودکان پیامبر را به اسارت بردند ؛آیا این روز می تواند روز مبارکی باشد؟! امام صادق(ع) در این باره می فرماید:(بنی امیه وهمراهان آنان از شامیان ،نذر کردند که اگر امام حسین(ع) کشته شد و به سپاهیان [بنی امیه]آسیبی نرسید و حکومت در خاندان ابی سفیان تثبیت شد،روز عاشورا را عید قرار دهند و به شکرانه پیروزی خود روزه بگیرند. این عمل،به صورت روش و سنتی میان مردم تاکنون ادامه دارد که ریشه آن خاندان ابوسفیان است. در این روز مردم روزه می گیرند و با شادی ،با خویشان وبستگان خود رفتار می کنند)(3).
پی نوشت ها:
1-گروه نویسندگان، پرسش ها و پاسخ ها:پاسخ های برگزیده ویژه ماه محرم، صص 276و277.
2-همان، صص272و273.
3-همان، صص40-42.
منبع:ماهنامه اشارات، شماره128