خلفاء
ابوبکر عمر بن خطاب عثمان بن عفان
اگر خلفاء یعنی عمر و... دشمن علی(ع) بودند پس چرا عمر را به دامادی قبول کردند و همچنین اسم پسرهایش را به نام آنها گذاشتند؟
از آنجائی که بعضی از اهل تسنّن از نقل تاریخی این ازدواج سوء استفاده کرده، و آن را دلیل بر دوستی و صمیمیت بین عمر و امیرالمؤمنین علیه السّلام شمرده اند، لازم است مقداری گسترده تر بحث شود. الف آیا امیرالمؤمنین علیه السّلام دختری به نام ام کلثوم از فاطمه زهرا سلام الله علیها داشته یا نه؟ ب اگر چنین مطلبی ثابت شود،آیا اسناد و روایاتی به اندازة کافی برای حصول اطمینان وجود دارد؟ ج اگر امیرالمؤمنین علیه السّلام دختری به این نام داشته، اثبات آن به نفع خلیفه دوم و اهل تسنّن است یا به ضرر آنها؟ د اگرروایات موجود، دروغ و ساختگی باشد، برای زیر سؤال بردن چه کسانی طراحی شده اند؟ از مجموع روایات شیعه و سنی و اسناد تاریخی فقط یک چیز به دست می آید و آن اینکه امیرالمؤمنین علیه السّلام دختری داشته است به نام (زینب) که کنیه اش(ام کلثوم) بود.[1] و شواهدی هم بر این مطلب ارائه شده است. اولاً؛ ممکن است مورّخین اسم و لقب یک شخص را دو تا حساب کرده باشند.[2] ثانیاً؛ هر جا ام کلثوم بدون قرینه گفته شود مراد زینب کبری علیها السّلام است.[3] ثالثاً؛ در تاریخ و احادیث اسماء مشترک زیادی وجود دارد که مورّخین برای شناسایی آنها از القاب و کنیه ها و نظایر آن استفاده کرده اند، ولی در این مورد علامت خاصی برای شناسایی معرفی نشده است و این موضوع می تواند بر اطمینان ما، بر وجود تنها یک دختر بیافزاید و یا حداقل ایجاد تردید می کند، و با این تردید؛ وجود ام کلثوم ثابت نخواهد شد. علمای بزرگ اهل تسنّن افسانه های فراوانی در این باب بافته اند که اشاره به آنها، می تواند از عقلای اهل سنّت، نسبت به علمای خود سلب اعتماد نماید. مثلاً ابن اثیر مورّخ اهل سنت عون بن جعفر را یکی از شوهران ام کلثوم بعد از عمر می شمارد.[4] در حالی که خود او در همان کتاب نوشته است: عون بن جعفر در سال 17 ه .ق در جنگ شوشتر به شهادت رسید و این جنگ در زمان عمر بوده است.[5] یعنی همان سالی که عمر با ام کلثوم ازدواج کرده است[6] و سال 23 ه .ق تاریخ قتل عمر می باشد.[7] در صورت قبول این اقوال باید بپذیریم که ام کلثوم در سال 17 ه .ق هم با عمر ازدواج کرد و هم با عون بن جعفر، و در عین حال عون بن جعفر در همان سال 17 ه .ق شهید شده است ازین تناقض گویی های این مورخ کذب اصل مسئله بدست آمد. و اعتماد به این خیال بافی های مورّخین و محدّثین عاقلانه نخواهد بود. بر فرض قبول ازدواج ام کلثوم با عمر و با در نظر گرفتن کیفیت ازدواج عمر و ام کلثوم که در کتب اهل سنّت نقل شده، اثبات آن به نفع آنها نخواهد بود، بلکه موجب شرمساری است. زیرا آورده اند که: امیرالمؤمنین ع ام کلثوم را به خانة عمر فرستاد، عمر کاری کرد که مایة شرمساری است(فکشف عن ساقها). وقتی ام کلثوم شکایت نزد پدر برد که چرا مرا پیش این پیرمرد زشت کردار فرستادی؟ امیرالمؤمنین علیه السّلام گفت: او شوهر توست!![8] با در نظر گرفتن اینکه تولد ام کلثوم همزمان با رحلت رسول اکرم صلّی الله علیه و آله بوده،[9] در سال 17 ه .ق، او نهایتاً هفت سال داشته، و عمر پیرمردی 59 ساله بوده و آن جسارت شرم آور را مرتکب شده آیا می تواند این کار از افتخارات خلیفة دوم و اهل تسنّن باشد؟! بعد دیگر این روایات جعلی متوجه شخصیت امیرالمؤمنین علیه السّلام می باشد، زیرا می گویند: مهریة ام کلثوم چهل هزار درهم بوده است[10] که با رضایت امیرالمؤمنین علیه السّلام معیّن شده بود. معنای این سخن این است که حضرت به خاطر بعضی مطامع دنیوی از مهر السنة تجاوز کرده است. یا طبق روایت قبلی که بیان شد امیرالمؤمنین علیه السّلام بدون آگاهی قبلی و به جبر، ام کلثوم 7 ساله را به خانة دامادی 59 ساله، آن هم بدون عقد شرعی و اینکه او در آینده شوهر تو خواهد بود فرستاده است! با توجه به مسائل فوق که همه از منابع اهل سنت ذکر شد به نفع اهل تسنّن خواهد بود، که این ازدواج را مورد انکار قرار داده و از پیامدهای ننگین آن، خود را رهایی دهند. در نامگذاری فرزندان، هر سه فرزند زهرای اطهر علیها السّلام توسط رسول اکرم صلّی الله علیه و آله نامگذاری شده اند. ولی در مورد سایر فرزندان اگر چنین اسم هایی داشته اند می توانیم امور زیر را در جواب مطرح نمائیم: اولاً؛ چه بسا این اسامی، به عنوان کنیه بوده اند. ثانیاً؛ چه بسا که برای حفظ جان بوده است. ثالثاً؛ نامیده شدن فرزندان یا حتی اصحاب به نام دشمنان اهل بیت علیهم السّلام ، نشان از دوست داشتن آنها نبوده است. رابعاً؛ و چه بسا کثرت و شهرت آن نام ها اقتضاء کند که اشخاص بر فرزندانشان بگذارند. بنابراین؛ با درنظر گرفتن شواهد و جریانات تاریخی وموقعیت زمانی، می توان به این مهم پی برد که نام گذاری فرزندان یا اشخاص به نام خاصی(چنانچه در تاریخ نمونه هایی زیادی داریم) نشان از دوست داشتن آنان نمی باشد، چه بسا که افراد با اسامی نیکو، اعمال زشتی مرتکب می شوند که روی دشمنان اهل بیت علیهم السّلام را سفید می کنند. معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر: 1. اعیان الشیعه، ج 1، سید محسن امین عاملی. 2. ارشاد، ج 1، شیخ مفید. 3. مرقد العقیله، محمد حسنین السابقی. 4. تاریخ الاسلام، ج 3، ذهبی. 5. راهبرد اهل سنت به مسألة امامت، علامه محمد علی کرمانشاهی. [1] . شهید ثانی(شیعه)، الرعایه فی علم الدرایة، قم، نشر مکتبة آیة الله مرعشی، 1413 ه .ق، ص 68 66، المستصفی من علم الاصول، محمد غزالی (سنّی)، بیروت، نشر دارالفکر، ج1، ص134. [2] . عاملی، سید محسن امین، اعیان الشیعه، بیروت، نشر دارالتعارف، 1406 ه .ق، ج1، ص326. [3] . السابقی، محمد حسنین، مرقد العقیله، بیروت، نشر مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، 1399 ه .ق، ص57. [4] . ابن اثیر، اسد الغابه، بیروت، نشر داراحیاء التراث العربی، ج5، ص615. [5] . همان، ج4، ص 157. [6] . ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، بیروت، نشر دار صادر، 1399 ه .ق، ج2، ص537. [7] . اسد الغابه، ج 4، ص 77. [8] . ابن عاصم النمری، الاستیعاب، بیروت، نشر دار احیاء التراث العربی، 1328 ه .ق، ج4، ص491 و 492. [9] . همان، ج 4، ص 490. [10] . ابن حجر عقلانی، الاصابه، بیروت، نشر دار احیاء التراث العربی، 1328 ه .ق، ج4، ص 492. ( اندیشه قم )
از آنجائی که بعضی از اهل تسنّن از نقل تاریخی این ازدواج سوء استفاده کرده، و آن را دلیل بر دوستی و صمیمیت بین عمر و امیرالمؤمنین علیه السّلام شمرده اند، لازم است مقداری گسترده تر بحث شود. الف آیا امیرالمؤمنین علیه السّلام دختری به نام ام کلثوم از فاطمه زهرا سلام الله علیها داشته یا نه؟ ب اگر چنین مطلبی ثابت شود،آیا اسناد و روایاتی به اندازة کافی برای حصول اطمینان وجود دارد؟ ج اگر امیرالمؤمنین علیه السّلام دختری به این نام داشته، اثبات آن به نفع خلیفه دوم و اهل تسنّن است یا به ضرر آنها؟ د اگرروایات موجود، دروغ و ساختگی باشد، برای زیر سؤال بردن چه کسانی طراحی شده اند؟ از مجموع روایات شیعه و سنی و اسناد تاریخی فقط یک چیز به دست می آید و آن اینکه امیرالمؤمنین علیه السّلام دختری داشته است به نام (زینب) که کنیه اش(ام کلثوم) بود.[1] و شواهدی هم بر این مطلب ارائه شده است. اولاً؛ ممکن است مورّخین اسم و لقب یک شخص را دو تا حساب کرده باشند.[2] ثانیاً؛ هر جا ام کلثوم بدون قرینه گفته شود مراد زینب کبری علیها السّلام است.[3] ثالثاً؛ در تاریخ و احادیث اسماء مشترک زیادی وجود دارد که مورّخین برای شناسایی آنها از القاب و کنیه ها و نظایر آن استفاده کرده اند، ولی در این مورد علامت خاصی برای شناسایی معرفی نشده است و این موضوع می تواند بر اطمینان ما، بر وجود تنها یک دختر بیافزاید و یا حداقل ایجاد تردید می کند، و با این تردید؛ وجود ام کلثوم ثابت نخواهد شد. علمای بزرگ اهل تسنّن افسانه های فراوانی در این باب بافته اند که اشاره به آنها، می تواند از عقلای اهل سنّت، نسبت به علمای خود سلب اعتماد نماید. مثلاً ابن اثیر مورّخ اهل سنت عون بن جعفر را یکی از شوهران ام کلثوم بعد از عمر می شمارد.[4] در حالی که خود او در همان کتاب نوشته است: عون بن جعفر در سال 17 ه .ق در جنگ شوشتر به شهادت رسید و این جنگ در زمان عمر بوده است.[5] یعنی همان سالی که عمر با ام کلثوم ازدواج کرده است[6] و سال 23 ه .ق تاریخ قتل عمر می باشد.[7] در صورت قبول این اقوال باید بپذیریم که ام کلثوم در سال 17 ه .ق هم با عمر ازدواج کرد و هم با عون بن جعفر، و در عین حال عون بن جعفر در همان سال 17 ه .ق شهید شده است ازین تناقض گویی های این مورخ کذب اصل مسئله بدست آمد. و اعتماد به این خیال بافی های مورّخین و محدّثین عاقلانه نخواهد بود. بر فرض قبول ازدواج ام کلثوم با عمر و با در نظر گرفتن کیفیت ازدواج عمر و ام کلثوم که در کتب اهل سنّت نقل شده، اثبات آن به نفع آنها نخواهد بود، بلکه موجب شرمساری است. زیرا آورده اند که: امیرالمؤمنین ع ام کلثوم را به خانة عمر فرستاد، عمر کاری کرد که مایة شرمساری است(فکشف عن ساقها). وقتی ام کلثوم شکایت نزد پدر برد که چرا مرا پیش این پیرمرد زشت کردار فرستادی؟ امیرالمؤمنین علیه السّلام گفت: او شوهر توست!![8] با در نظر گرفتن اینکه تولد ام کلثوم همزمان با رحلت رسول اکرم صلّی الله علیه و آله بوده،[9] در سال 17 ه .ق، او نهایتاً هفت سال داشته، و عمر پیرمردی 59 ساله بوده و آن جسارت شرم آور را مرتکب شده آیا می تواند این کار از افتخارات خلیفة دوم و اهل تسنّن باشد؟! بعد دیگر این روایات جعلی متوجه شخصیت امیرالمؤمنین علیه السّلام می باشد، زیرا می گویند: مهریة ام کلثوم چهل هزار درهم بوده است[10] که با رضایت امیرالمؤمنین علیه السّلام معیّن شده بود. معنای این سخن این است که حضرت به خاطر بعضی مطامع دنیوی از مهر السنة تجاوز کرده است. یا طبق روایت قبلی که بیان شد امیرالمؤمنین علیه السّلام بدون آگاهی قبلی و به جبر، ام کلثوم 7 ساله را به خانة دامادی 59 ساله، آن هم بدون عقد شرعی و اینکه او در آینده شوهر تو خواهد بود فرستاده است! با توجه به مسائل فوق که همه از منابع اهل سنت ذکر شد به نفع اهل تسنّن خواهد بود، که این ازدواج را مورد انکار قرار داده و از پیامدهای ننگین آن، خود را رهایی دهند. در نامگذاری فرزندان، هر سه فرزند زهرای اطهر علیها السّلام توسط رسول اکرم صلّی الله علیه و آله نامگذاری شده اند. ولی در مورد سایر فرزندان اگر چنین اسم هایی داشته اند می توانیم امور زیر را در جواب مطرح نمائیم: اولاً؛ چه بسا این اسامی، به عنوان کنیه بوده اند. ثانیاً؛ چه بسا که برای حفظ جان بوده است. ثالثاً؛ نامیده شدن فرزندان یا حتی اصحاب به نام دشمنان اهل بیت علیهم السّلام ، نشان از دوست داشتن آنها نبوده است. رابعاً؛ و چه بسا کثرت و شهرت آن نام ها اقتضاء کند که اشخاص بر فرزندانشان بگذارند. بنابراین؛ با درنظر گرفتن شواهد و جریانات تاریخی وموقعیت زمانی، می توان به این مهم پی برد که نام گذاری فرزندان یا اشخاص به نام خاصی(چنانچه در تاریخ نمونه هایی زیادی داریم) نشان از دوست داشتن آنان نمی باشد، چه بسا که افراد با اسامی نیکو، اعمال زشتی مرتکب می شوند که روی دشمنان اهل بیت علیهم السّلام را سفید می کنند. معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر: 1. اعیان الشیعه، ج 1، سید محسن امین عاملی. 2. ارشاد، ج 1، شیخ مفید. 3. مرقد العقیله، محمد حسنین السابقی. 4. تاریخ الاسلام، ج 3، ذهبی. 5. راهبرد اهل سنت به مسألة امامت، علامه محمد علی کرمانشاهی. [1] . شهید ثانی(شیعه)، الرعایه فی علم الدرایة، قم، نشر مکتبة آیة الله مرعشی، 1413 ه .ق، ص 68 66، المستصفی من علم الاصول، محمد غزالی (سنّی)، بیروت، نشر دارالفکر، ج1، ص134. [2] . عاملی، سید محسن امین، اعیان الشیعه، بیروت، نشر دارالتعارف، 1406 ه .ق، ج1، ص326. [3] . السابقی، محمد حسنین، مرقد العقیله، بیروت، نشر مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، 1399 ه .ق، ص57. [4] . ابن اثیر، اسد الغابه، بیروت، نشر داراحیاء التراث العربی، ج5، ص615. [5] . همان، ج4، ص 157. [6] . ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، بیروت، نشر دار صادر، 1399 ه .ق، ج2، ص537. [7] . اسد الغابه، ج 4، ص 77. [8] . ابن عاصم النمری، الاستیعاب، بیروت، نشر دار احیاء التراث العربی، 1328 ه .ق، ج4، ص491 و 492. [9] . همان، ج 4، ص 490. [10] . ابن حجر عقلانی، الاصابه، بیروت، نشر دار احیاء التراث العربی، 1328 ه .ق، ج4، ص 492. ( اندیشه قم )
عنوان سوال:
اگر خلفاء یعنی عمر و... دشمن علی(ع) بودند پس چرا عمر را به دامادی قبول کردند و همچنین اسم پسرهایش را به نام آنها گذاشتند؟
پاسخ:
از آنجائی که بعضی از اهل تسنّن از نقل تاریخی این ازدواج سوء استفاده کرده، و آن را دلیل بر دوستی و صمیمیت بین عمر و امیرالمؤمنین علیه السّلام شمرده اند، لازم است مقداری گسترده تر بحث شود.
الف آیا امیرالمؤمنین علیه السّلام دختری به نام ام کلثوم از فاطمه زهرا سلام الله علیها داشته یا نه؟
ب اگر چنین مطلبی ثابت شود،آیا اسناد و روایاتی به اندازة کافی برای حصول اطمینان وجود دارد؟
ج اگر امیرالمؤمنین علیه السّلام دختری به این نام داشته، اثبات آن به نفع خلیفه دوم و اهل تسنّن است یا به ضرر آنها؟
د اگرروایات موجود، دروغ و ساختگی باشد، برای زیر سؤال بردن چه کسانی طراحی شده اند؟
از مجموع روایات شیعه و سنی و اسناد تاریخی فقط یک چیز به دست می آید و آن اینکه امیرالمؤمنین علیه السّلام دختری داشته است به نام (زینب) که کنیه اش(ام کلثوم) بود.[1] و شواهدی هم بر این مطلب ارائه شده است.
اولاً؛ ممکن است مورّخین اسم و لقب یک شخص را دو تا حساب کرده باشند.[2]
ثانیاً؛ هر جا ام کلثوم بدون قرینه گفته شود مراد زینب کبری علیها السّلام است.[3]
ثالثاً؛ در تاریخ و احادیث اسماء مشترک زیادی وجود دارد که مورّخین برای شناسایی آنها از القاب و کنیه ها و نظایر آن استفاده کرده اند، ولی در این مورد علامت خاصی برای شناسایی معرفی نشده است و این موضوع می تواند بر اطمینان ما، بر وجود تنها یک دختر بیافزاید و یا حداقل ایجاد تردید می کند، و با این تردید؛ وجود ام کلثوم ثابت نخواهد شد.
علمای بزرگ اهل تسنّن افسانه های فراوانی در این باب بافته اند که اشاره به آنها، می تواند از عقلای اهل سنّت، نسبت به علمای خود سلب اعتماد نماید. مثلاً ابن اثیر مورّخ اهل سنت عون بن جعفر را یکی از شوهران ام کلثوم بعد از عمر می شمارد.[4] در حالی که خود او در همان کتاب نوشته است: عون بن جعفر در سال 17 ه .ق در جنگ شوشتر به شهادت رسید و این جنگ در زمان عمر بوده است.[5] یعنی همان سالی که عمر با ام کلثوم ازدواج کرده است[6] و سال 23 ه .ق تاریخ قتل عمر می باشد.[7]
در صورت قبول این اقوال باید بپذیریم که ام کلثوم در سال 17 ه .ق هم با عمر ازدواج کرد و هم با عون بن جعفر، و در عین حال عون بن جعفر در همان سال 17 ه .ق شهید شده است ازین تناقض گویی های این مورخ کذب اصل مسئله بدست آمد. و اعتماد به این خیال بافی های مورّخین و محدّثین عاقلانه نخواهد بود.
بر فرض قبول ازدواج ام کلثوم با عمر و با در نظر گرفتن کیفیت ازدواج عمر و ام کلثوم که در کتب اهل سنّت نقل شده، اثبات آن به نفع آنها نخواهد بود، بلکه موجب شرمساری است. زیرا آورده اند که: امیرالمؤمنین ع ام کلثوم را به خانة عمر فرستاد، عمر کاری کرد که مایة شرمساری است(فکشف عن ساقها). وقتی ام کلثوم شکایت نزد پدر برد که چرا مرا پیش این پیرمرد زشت کردار فرستادی؟ امیرالمؤمنین علیه السّلام گفت: او شوهر توست!![8]
با در نظر گرفتن اینکه تولد ام کلثوم همزمان با رحلت رسول اکرم صلّی الله علیه و آله بوده،[9] در سال 17 ه .ق، او نهایتاً هفت سال داشته، و عمر پیرمردی 59 ساله بوده و آن جسارت شرم آور را مرتکب شده آیا می تواند این کار از افتخارات خلیفة دوم و اهل تسنّن باشد؟!
بعد دیگر این روایات جعلی متوجه شخصیت امیرالمؤمنین علیه السّلام می باشد، زیرا می گویند: مهریة ام کلثوم چهل هزار درهم بوده است[10] که با رضایت امیرالمؤمنین علیه السّلام معیّن شده بود. معنای این سخن این است که حضرت به خاطر بعضی مطامع دنیوی از مهر السنة تجاوز کرده است. یا طبق روایت قبلی که بیان شد امیرالمؤمنین علیه السّلام بدون آگاهی قبلی و به جبر، ام کلثوم 7 ساله را به خانة دامادی 59 ساله، آن هم بدون عقد شرعی و اینکه او در آینده شوهر تو خواهد بود فرستاده است!
با توجه به مسائل فوق که همه از منابع اهل سنت ذکر شد به نفع اهل تسنّن خواهد بود، که این ازدواج را مورد انکار قرار داده و از پیامدهای ننگین آن، خود را رهایی دهند.
در نامگذاری فرزندان، هر سه فرزند زهرای اطهر علیها السّلام توسط رسول اکرم صلّی الله علیه و آله نامگذاری شده اند. ولی در مورد سایر فرزندان اگر چنین اسم هایی داشته اند می توانیم امور زیر را در جواب مطرح نمائیم:
اولاً؛ چه بسا این اسامی، به عنوان کنیه بوده اند. ثانیاً؛ چه بسا که برای حفظ جان بوده است. ثالثاً؛ نامیده شدن فرزندان یا حتی اصحاب به نام دشمنان اهل بیت علیهم السّلام ، نشان از دوست داشتن آنها نبوده است. رابعاً؛ و چه بسا کثرت و شهرت آن نام ها اقتضاء کند که اشخاص بر فرزندانشان بگذارند.
بنابراین؛ با درنظر گرفتن شواهد و جریانات تاریخی وموقعیت زمانی، می توان به این مهم پی برد که نام گذاری فرزندان یا اشخاص به نام خاصی(چنانچه در تاریخ نمونه هایی زیادی داریم) نشان از دوست داشتن آنان نمی باشد، چه بسا که افراد با اسامی نیکو، اعمال زشتی مرتکب می شوند که روی دشمنان اهل بیت علیهم السّلام را سفید می کنند.
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1. اعیان الشیعه، ج 1، سید محسن امین عاملی.
2. ارشاد، ج 1، شیخ مفید.
3. مرقد العقیله، محمد حسنین السابقی.
4. تاریخ الاسلام، ج 3، ذهبی.
5. راهبرد اهل سنت به مسألة امامت، علامه محمد علی کرمانشاهی.
[1] . شهید ثانی(شیعه)، الرعایه فی علم الدرایة، قم، نشر مکتبة آیة الله مرعشی، 1413 ه .ق، ص 68 66، المستصفی من علم الاصول، محمد غزالی (سنّی)، بیروت، نشر دارالفکر، ج1، ص134.
[2] . عاملی، سید محسن امین، اعیان الشیعه، بیروت، نشر دارالتعارف، 1406 ه .ق، ج1، ص326.
[3] . السابقی، محمد حسنین، مرقد العقیله، بیروت، نشر مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، 1399 ه .ق، ص57.
[4] . ابن اثیر، اسد الغابه، بیروت، نشر داراحیاء التراث العربی، ج5، ص615.
[5] . همان، ج4، ص 157.
[6] . ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، بیروت، نشر دار صادر، 1399 ه .ق، ج2، ص537.
[7] . اسد الغابه، ج 4، ص 77.
[8] . ابن عاصم النمری، الاستیعاب، بیروت، نشر دار احیاء التراث العربی، 1328 ه .ق، ج4، ص491 و 492.
[9] . همان، ج 4، ص 490.
[10] . ابن حجر عقلانی، الاصابه، بیروت، نشر دار احیاء التراث العربی، 1328 ه .ق، ج4، ص 492.
( اندیشه قم )
- [سایر] چرا اسم امام حسین(ع) را حسین گذاشتند؟ چرا اسم امام علی(ع) را علی گذاشتند؟
- [سایر] آیا ازدواج دختر حضرت علی(ع) با عمر نشانه موافقت حضرت با عمر نیست؟
- [سایر] علی ( ع ) ، ابوبکر و عمر را خائن میداند؟
- [سایر] آیا خلیفه دوم داماد حضرت علی (ع) بود؟
- [سایر] آیا فرزند عمر (عبدالله بن عمر) در حوادث تاریخی دوران خلافت عثمان و حکومت حضرت علی(ع) تأثیرگذار بود؟ یا پس از مرگ پدر از سیاست فاصله گرفت؟
- [سایر] امام علی ع در جریان انتخاب ابوبکر به عمر چه فرمود؟
- [سایر] روایاتی در برخی آثار حدیثی اهل سنت وجود دارند که در آنها حضرت علی(ع) از خلفا تمجید و ستایش کرده است، مانند (خیر الناس بعد النبیین ابوبکر ثم عمر) و...؛ آیا به موجب این تمجیدها مقام ابوبکر و عمر از مقام حضرت علی(ع) برتر نیست؟ آیا این ستایشها بر افضلیت آنها از سوی حضرت علی(ع) دلالت نمیکند؟
- [سایر] آیا حضرت علی (ع) یکی از دخترانش رو به عقد عمر در آورد چرا؟
- [سایر] چرا علی (ع) با عمر که از عوامل اصلی شهادت همسرش بود همکاری می کرد؟ در تاریخ هست که بارها عمر می گفت: "اگر علی نبود عمر هلاک می شد." با این دست آویز، برخی اهل سنت شهادت حضرت زهرا (س) را انکار می کنند. حتی شنیده ام امام حسن و امام حسین(ع) در جنگ های عمر علیه ایران شرکت داشتند. اگرمطالب فوق صحت دارد این همکاری ها را چگونه توضیح می دهید؟
- [سایر] آیا رابطه حضرت علی (ع) با عمر، رابطه ای صمیمانه بوده است؟
- [آیت الله سبحانی] اگر صیغه عقد دائم را خود زن و مرد بخوانند و اول زن بگوید: (زَوَّجْتُکَ نَفْسِی عَلَی الصَّداقِ المَعْلُوم) (یعنی خود را زن تو نمودم، به مهری که معیّن شده). پس از آن بدون فاصله مرد بگوید: (قَبِلْتُ التَّزْوِیجَ علی الصَّداقِ المعلومِ) (یعنی قبول کردم ازدواج را با همان مهر معلوم) عقد صحیح است و اگر دیگری را وکیل کنند که از طرف آنها صیغه عقد را بخواند چنانچه مثلاً اسم مرد احمد و اسم زن فاطمه باشد و وکیل زن بگوید: (زَوَّجْتُ مُوَکِّلَتِی فاطِمَةَ مُوَکِّلِکَ اَحْمَدَ عَلَی الصَّداقِ المَعْلُومِ). پس بدون فاصله وکیل مرد بگوید: (قَبِلْتُ التَّزویج لِمُوَکِّلِی اَحْمَدَ عَلَی الصَّداقِ الْمَعْلُومِ) صحیح می باشد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . مستحب است، قبر را به اندازه قد انسان متوسط گود کنند و میت را در نزدیکترین قبرستان دفن نمایند، مگر آن که قبرستان دورتر از جهتی بهتر باشد مثل آن که مردمان خوب در آنجا دفن شده باشند، یا مردم برای فاتحه اهل قبور بیشتر به آنجا بروند و نیز مستحب است جنازه را در چند ذراعی قبر، زمین بگذارند و تا سه مرتبه کم کم نزدیک ببرند و در هر مرتبه، زمین بگذارند و بردارند و در نوبت چهارم وارد قبر کنند و اگر میت مرد است، در دفعه سوم طوری زمین بگذارند که سر او طرف پایین قبر باشد و دردفعه چهارم از طرف سر وارد قبر نمایند و اگر زن است در دفعه سوم طرف قبله قبر بگذارند و به پهنا وارد قبر کنند و در موقع وارد کردن، پارچه ای روی قبر بگیرند، و نیز مستحب است جنازه را به آرامی از تابوت بگیرند و وارد قبر کنند و دعاهایی که دستور داده شد، پیش از دفن و موقع دفن بخوانند و بعد از آن که میت را در لحد گذاشتند، گره های کفن را باز کنند و صورت میت را روی خاک بگذارند و بالشی از خاک زیر سر او بسازند و پشت میت خشت خام یا کلوخی بگذارند که میت به پشت برنگردد و پیش از آن که لحد را بپوشانند، دست راست را بشانه راست میت بزنند و دست چپ را به قوت بر شانه چپ میت بگذارند و دهان را نزدیک گوش او ببرند و بشدت حرکتش دهند و سه مرتبه بگویند: إسْمَعْ، إفْهَمْ یَا فُلاَنَ بْنَ فُلاَن و به جای فلان بن فلان اسم میت و پدرش را بگویند مثلاً اگر اسم او محمد است و اسم پدرش علی است سه مرتبه بگویند: إسْمَعْ، إفْهَمْ یا مُحَمَّدَ بْنَ عَلِی پس از آن بگویند: هَلْ أَنْتَ عَلَی الْعَهْدِ الَّذی فَارَقْتَنَا عَلَیْهِ مِنْ شَهَادَةِ أنْ لاَ إِلهَ إلاَّ اللهُ وَحْدَهُ لا شَریکَ لَهُ وَأَنَّ مُحَمَّداً صلی الله علیه و آله عَبْدُهُ وَرَسوُلُهُ وَسَیّدُ النَّبِیّینَ وَخَاتَمُ الْمُرْسَلِینَ وَأنَّ عَلِیاً أمِیرُ المؤمِنِینَ وَسَیِّدُ الْوَصیّیِن وإمَامٌ افْتَرَضَ اللهُ طَاعَتَهُ عَلی الْعَالَمِینَ وَأَنَّ الْحَسَنَ وَالْحُسَیْنَ وَعلیَّ بْنَ الْحُسَیْنِ وَمُحَمَّدَ بْنَ عَلیٍّ وَجَعْفَرَ بْنَ مُحَمَّد وَموُسَی بْنَ جَعْفَرٍ وَعَلیَّ بْنَ موُسی وَ مُحَمَّدَ بْنَ عَلیٍّ وَعَلیَّ بْنَ مُحَمَّد وَالْحَسنَ بْنَ عَلیٍّ وَالْقائِمَ الْحُجَّةَ الْمَهْدیَّ صَلَوَاتُ اللهِ عَلَیْهِمْ أئِمَّةُ الْمُؤْمِنینَ وَحُجَجُ اللهِ عَلَی الْخَلْقِ أَجْمَعِین وَأَئِمَّتُکَ أَئِمَّةُ هُدی أَبْرارٌ یَا فُلاَنَ بْنَ فُلاَن و به جای فلان بن فلان اسم میت و پدرش را بگویند و بعد بگویند: إذا اتَاکَ الْمَلَکَانِ الْمُقَرَّبَانِ رَسوُلَیْنِ مِنْ عِنْدِ الله تَبَارَکَ وَتَعَالی وَسَئَلاَکَ عَنْ رَبِّکَ وَعَنْ نَبِیّک وَعَنْ دِینِکَ وَعَنْ کِتَابِکَ وَعَنْ قِبْلَتِکَ وَعَنْ أَئِمَّتِکَ فَلاَ تَخَفْ وَلا تَحْزَنْ وَقُلْ فی جَوَابِهِمَا اللهُ رَبّی وَمُحَمَّدٌ صلی الله علیه و آله نَبِیّی وَالإسْلاَمُ دینی وَالْقُرْآنُ کِتَابی وَالْکَعْبَةُ قِبْلَتی وَأمیرُ الْمُؤمِنینَ عَلیُّ بْنُ أبیطَالِب إمَامی وَالْحَسَنُ بْنُ عَلی الْمُجْتَبی إمَامی وَالْحُسَیْنُ بْنُ عَلیٍّ الشَّهِیدُ بِکَرْبَلاء إِمَامی وَعَلِی زِیْنُ الْعَابِدینَ إمَامی وَمُحَمَّدٌ الْبَاقِرُ إمَامی وَجَعْفَرٌ الصَّادِقُ إمَامی وَموُسَی الْکَاظِمُ إمَامی وَعَلِیٌّ الرِّضَا إمَامی وَمُحَمَّدٌ الْجَوَادُ إمَامی وَعَلیٌّ الْهَادی إمَامی وَالْحَسَنُ الْعَسْکَری إمَامی وَالْحُجَّةُ الْقائِمُ الْمُنْتَظَرُ إمَامی هَؤلاءِ صَلَوَاتُ اللهِ عَلَیْهِمْ أَجْمَعِینَ أئِمَّتی وَسَادَتی و قادَتی وَشُفَعَائی بِهِمْ اَتَوَلّی وَمِنْ أَعْدَائِهِمْ اَتَبَرَّءُ فی الدُّنْیَا وَالآخِرَةِ ثُمَّ اعْلَمَ یَا فُلانَ بْنَ فُلان و به جای فلان بن فلان اسم میت و پدرش را بگویند بعد بگویند: إنَّ اللهَ تَبَارَکَ وَتَعَالی نِعْمَ الرَّبُّ وَأَنَّ مُحَمَّداً صلی الله علیه و آله نِعْمَ الرَّسوُلُ وَأنَّ عَلِیَّ بْنَ ابیطَالِب وَاَوْلاَدَهُ الْمَعْصوُمینَ الأئَمَّةَ الإثْنَیْ عَشَرَ نِعْمَ الأئِمَّةُ وَأنَّ مَا جَاءَ بِهِ مُحَمَّدٌ صلی الله علیه و آله حَقٌ وَأنَّ الْمَوْتَ حَقٌ وسُؤَالَ مُنْکَر وَنَکیر فی الْقَبْرِ حَقٌ والْبَعْثَ حَقٌ وَالنُّشوُرَ حَقٌ وَالصِّرَاطَ حَقٌ وَتَطَایُرَ الْکُتُبِ حَقٌ وَأنَّ الْجَنَّةَ حَقٌ وَالنَّارَ حَقٌ وَأَنَّ السَّاعَةَ آتِیَةٌ لاَرَیْبَ فیِهَا وَأنَّ اللهُ یَبْعَثُ مَنْ فی الْقُبوُرِ پس بگویند: أفَهِمْتَ یَا فُلان و به جای فلان اسم میت را بگویند پس از آن بگویند: ثَبَّتَکَ اللهُ بِالْقَوْلِ الثَّابِتِ وَهَدَاکَ اللهُ إلَی صِرَاط مُسْتَقِیم وَعَرَّفَ اللهُ بَیْنَکَ وَبَیْنَ أوْلِیَائِکَ فی مُسْتَقَرّ مِنْ رَحْمَتِهِ پس بگویند: اَللّهُمَّ جَافِ الأرْضَ عَنْ جَنْبَیْهِ وَأصْعِدْ بِروُحِهِ إلَیْکَ وَلَقِّهِ مِنْکَ بُرْهَاناً اَللّهُمَّ عَفْوَکَ عَفْوَکَ
- [آیت الله سبحانی] اگر صیغه عقد دائم را خود زن و مرد بخوانند و اول زن بگوید: (زَوَّجْتُکَ نَفْسِی عَلَی الصَّداقِ المَعْلُوم) (یعنی خود را زن تو نمودم، به مهری که معیّن شده). پس از آن بدون فاصله مرد بگوید: (قَبِلْتُ التَّزْوِیجَ علی الصَّداقِ المعلومِ) (یعنی قبول کردم ازدواج را با همان مهر معلوم) عقد صحیح است و اگر دیگری را وکیل کنند که از طرف آنها صیغه عقد را بخواند چنانچه مثلاً اسم مرد احمد و اسم زن فاطمه باشد و وکیل زن بگوید: (زَوَّجْتُ مُوَکِّلَتِی فاطِمَةَ مُوَکِّلِکَ اَحْمَدَ عَلَی الصَّداقِ المَعْلُومِ). پس بدون فاصله وکیل مرد بگوید: (قَبِلْتُ التَّزویج لِمُوَکِّلِی اَحْمَدَ عَلَی الصَّداقِ الْمَعْلُومِ) صحیح می باشد. دستور خواندن عقد موقت
- [آیت الله سیستانی] مستحب است قبر را به اندازه قد انسان متوسط گود کنند ، و میّت را در نزدیکترین قبرستان دفن نمایند ، مگر آنکه قبرستان دورتر از جهتی بهتر باشد ، مثل آنکه مردمان خوب در آنجا دفن شده باشند ، یا مردم برای فاتحه اهل قبور بیشتر به آنجا بروند . و نیز مستحب است جنازه را در چند ذرعی قبر ، زمین بگذارند و تا سه مرتبه کم کم نزدیک ببرند و در هر مرتبه زمین بگذارند و بر دارند ، و در نوبت چهارم وارد قبر کنند . و اگر میّت مرد است در دفعه سوم طوری زمین بگذارند که سر او طرف پائین قبر باشد ، و در دفعه چهارم از طرف سر وارد قبر نمایند . و اگر زن است در دفعه سوم طرف قبله قبر بگذارند و به پهنا وارد قبر کنند و در موقع وارد کردن پارچهای رو ی قبر بگیرند . و نیز مستحب است جنازه را به آرامی از تابوت بگیرند و وارد قبر کنند ، و دعاهائی که دستور داده شده پیش از دفن و موقع دفن بخوانند ، و بعد از آنکه میّت را در لحد گذاشتند گرههای کفن را باز کنند و صورت میّت را روی خاک بگذارند ، و بالشی از خاک زیر سر او بسازند ، و پشت میّت خشت خام یا کلوخی بگذارند که میّت به پشت نگردد ، و پیش از آنکه لحد را پوشانند دست راست را به شانه راست میّت بزنند ، و دست چپ را به قوّت بر شانه چپ میّت بگذارند ، و دهان را نزدیک گوش او ببرند و به شدّت حرکتش دهند و سه مرتبه بگویند : (اِسْمَعْ اِفْهَمُ یا فلان ابن فلان) و بجای فلان ابن فلان اسم میّت و پدرش را بگویند . مثلاً اگر اسم او محمّد و اسم پدرش علی است سه مرتبه بگویند : (اِسْمَعْ اِفْهَمْ یا مُحَمَّدَ بَن عَلِیّ) ، پس از آن بگویند : (هَلْ اَنْتَ عَلَی العَهْدِ الَّذِی فارَقْتَنا عَلَیْهِ ، مِنْ شَهادَةِ آن لا اِله إلاّ اللّهُ وَحْدَهُ لا شَرِیکَ لَهُ وَاَنَّ مُحَمَّداً صَلَّی اللّهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ وَسَیّدُ النَّبِیِّینَ وَخاتَمُ المُرْسَلِینَ ، وَاَنَّ عَلِیّاً اَمِیرُ المُؤْمِنینَ وَسَیّدُ الوَصِیّینَ وَاِمامٌ اِفْتَرَضَ اللّهُ طاعَتَهُ عَلَی العالَمین وَاَنَّ الحَسَنَ وَالحُسَینَ وَعَلِیَّ بنَ الحُسَینِ وَمُحَمَّدَ بنَ عَلِیٍ وَ جَعْفَرَ بَنَ محَمَّدَ وَ مُوسَی بنَ جَعْفَرٍ وَ عَلیّ بنَ مُوسی وَ مَحَمّد بنَ علیّ وَ عَلیّ بنَ محمّدٍ و الحسنَ بنَ عَلیٍّ وَالْقائِمَ الحُجَّةَ المَهْدِیَّ صَلَواتُ اللّهِ عَلَیْهِمْ اَئِمَّةُ المُؤْمِنِینَ وَحُجَجُ اللّهِ عَلَی الخَلْقِ اَجْمَعِینَ ، وَأئِمَّتُکُ أَئِمَّةُ هُدیً بِکَ اَبرارٌ ، یا فلان ابن فلان) و بجای فلان ابن فلان اسم میّت و پدرش را بگوید ، و بعد بگوید : (إذا اَتاکَ المَلَکانِ المُقَرَّبانِ رَسُولَیْنِ مِنْ عِنْدِ اللّهِ تَبارَکَ وَتَعالی وَسَأَلاکَ عَنْ رَبّکَ وَعَنْ نَبِیِّکَ وَعَنْ دِینِکَ وَعَنْ کِتابِکَ وَعَنْ قِبْلَتِکَ وَعَنْ اَئِمَّتِکَ فَلا تَخَفْ وَلا تَحْزَنْ وَقُلْ فِی جَوابِهِما : اللّهُ رَبّی وَمُحَمَّدٌ صلیاللهعلیهوآلهوسلم نَبِیّ¨ ، وَالاِسْلامُ دِینِی وَالقُرْآنُ کِتابِی ، وَالکَعْبَةُ قِبْلَتِی وَاَمِیرُ المُؤْمِنِینَ عَلِیُّ بنُ اَبی طالِبٍ اِمامِی ، وَالحَسَنُ بْنُ عَلِیّ المُجْتَبی إمامِی ، وَالحُسَینُ بنُ عَلِیّ الشَّهِیدُ بِکَرْبَلا إمامِی ، وَعَلِیٌّ زَیْنُ العابِدِیَن اِمامِی ، وَمُحَمَّدٌ الباقِرُ اِمامِی ، وَجَعْفَرٌ الصادِقُ اِمامِی ، وَمُوسَی الکاظِمُ اِمامی ، وَعَلِیٌّ الرّضا اِمامِی ، وَمُحَمَّدٌ الجَوادُ اِمامِی ، وَعَلِیٌّ الهادِی اِمامِی ، وَالحَسَنُ العَسْکَرِیٌّ اِمامِی ، وَالحُجَّةُ المُنْتَظَرُ اِمامِی ، هؤُلاءِ صَلَواتُ اللّهِ عَلَیْهِمْ اَئِمَّتِی وَسادَتِی وَقادَتِی وَشُفَعائِی ، بِهِمْ اَتَوَلّی وَمِنْ اَعْدائِهِمْ اَتَبَرَّأُ فِی الدُّنْیا وَالآخِرَةِ . ثُمَّ اعْلَمْ یا فلان ابن فلان) و بجای فلان ابن فلان اسم میّت و پدرش را بگوید ، و بعد بگوید : (اَنَّ اللّهَ تَبارَکَ وَتَعالی نِعْمَ الرَّبُّ ، وَاَنَّ مُحَمَّداً صلیاللهعلیهوآلهوسلم نِعْمَ الرَّسُولُ ، وَاَنَّ عَلِیَّ بْنَ اَبِی طالِبٍ وَاَوْلادَهُ المَعْصُومِینَ الاَئِمَّةَ الاِثْنی عَشَرَ نِعْمَ الاَئِمَّةُ ، وَاَنَّ ما جاءَ بِهِ مُحَمَّدٌ صلیاللهعلیهوآلهوسلمحَقٌّ ، وَاَنَّ المَوْتَ حَقٌّ وَسُؤالَ مُنْکَرٍ وَنَکِیرٍ فِی القَبْرِ حَقٌّ ، وَالبَعْثَ حَقٌّ ، وَالنُّشُورَ حَقٌّ ، وَالصّراطَ حَقٌّ ، وَالمِیزانَ حَقٌّ ، وَتَطایُرَ الکُتُبِ حَقٌّ ، وَاَنَّ الجَنَّةَ حَقٌّ ، وَالنّارَ حَقٌّ ، وَاَنَّ الساعَةَ آتِیَةٌ لا رَیْبَ فِیها ، وَاَنَّ اللّهَ یَبْعَثُ مَنْ فِی القُبُورِ) پس بگوید (اَفَهِمْتَ یا فُلان) و بجای فلان اسم میّت را بگوید ، پس از آن بگوید : (ثَبَّتَکَ اللّهُ بِالقَوْلِ الثّابِتِ وَهَداکَ اللّهُ إلی صِراطٍ مُسْتَقِیمٍ ، عَرَّفَ اللّهُ بَیْنَکَ وَبَیْنَ اَوْلِیائِکَ فِی مُسْتَقَرٍ مِنْ رَحْمَتِهِ) پس بگوید : (اللّهُمَّ جافِ الأرْضَ عَنْ جَنْبَیْهِ ، وَاصْعَدْ بِرُوحِهِ اِلَیکَ ، وَلَقِّهِ مِنْکَ بُرْهاناً ، اللّهُمَّ عَفْوَکَ عَفْوَکَ) .
- [آیت الله علوی گرگانی] مستحبّ است قبر را به اندازه انسان متوسّط یا تا گلوگاه گود کنند، ومیّت را در نزدیکترین قبرستان دفن نمایند، مگر آن که قبرستان دورتر، از جهتیبهتر باشد مثل آن که مردمان خوب در آنجا دفن شده باشند، یا مردم برای فاتحه اهل قبور بیشتر به آنجا بروند، و نیز مستحبّ است جنازه را در چند ذرعی قبر، زمین بگذارند و تا سه مرتبه کم کم نزدیک ببرند و در هر مرتبه زمین بگذارند و بردارند و در نوبت چهارم وارد قبر کنند و اگر میّت مرد است در دفعه سوم طوری زمین بگذارند که سر او طرف پایین قبر باشد و در دفعه چهارم از طرف سر وارد قبر نمایند و اگر زن است در دفعه سوم طرف قبله قبر بگذارند و به پهنا وارد قبر کنند و در موقع وارد کردن، پارچهای روی قبر بگیرند و نیز مستحبّ است جنازه را به آرامی از تابوت بگیرند و وارد قبر کنند و دعاهایی که دستور داده شده پیش از دفن و در موقع دفن بخوانند و بعد از آن که میّت را در لحد گذاشتند، گرههای کفن را باز کنند وصورت میّت را روی خاک بگذارند و بالشی از خاک زیر سر او بسازند و پشت میّت خشت خام یا کلوخی بگذارند که میّت به پشت بر نگردد و پیش از آن که لحد را بپوشانند دست راست را به شانه راست میّت بزنند و دست چپ را به قوّت بر شانه چپ میّت بگذارند و دهان را نزدیک گوش او ببرند و بشدّت حرکتش دهند وسه مرتبه بگویند: )اًّسْمَعْ اًّفْهَمْ یا فلانَ بْنَ فُلان( و به جای فلان بن فلان اسم میّت وپدرش را بگویند مثلاً اگر اسم او محمّد واسم پدرش علی است سه مرتبه بگویند: )اًّسْمَعْ افْهَم یا مُحَمَّدِ بنَ عَلی( پس از آن بگویند: )هَل اَنْتَ عَلی العَهْدِ الَذی فارَقْتَنا عَلَیْهِ مِنْ شَهادَِْ أنْ لا اًّلهَ اًّلاّ اللّهُ وَحْدَهُ لا شَریکَ لَهُ وَانّ مُحَمّداً صَلّی اللّهُ عَلَیهِ وَآلهِ عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ وَسَیِّدُ النَّبیِّینَ وَخاتَمُ المَرْسَلینَ وَانَّ عَلیّاً أمیرُ المُؤمنِینَ وَسَیّدُ الوَصِیینَ وَاًّمام افْتَرَضَ اللّهُ طاعَتَهُ عَلی العالَمینَ وَاَنّ الحَسَنَ وَالحُسَیْنَ وَعَلیَّ بْنَ الحُسَیْنِ وَ مُحَمَّدَ بْنَ عَلیّ وَجَعْفَرَ بْنَ مُحَمَّد وَمُوسی بْنَ جَعْفَر وَعَلیَّ بْنَ مُوسی وَمُحَمَّدَ بْنَ عَلی وَعَلیَّ بْنَ مُحَمَّد وَالحَسَنَ بْنَ عَلیّ وَالقائِمَ الحُجََّْ المَهدِیَّ صَلَواتُ اللّهِ عَلَیْهِمْ أئِمَُّْ المُؤمِنینَ وَحُجَجُ اللّهِ عَلی الخَلْقِ أجْمَعینَ وَأئِمَتُکَ أئِمَُّْ هُدی بِکَ أبْرار یا فلانَ بْنُ فُلان( و به جای فلان بن فلان اسم میّت وپدرش را بگوید و بعد بگوید: )اًّذا أتاکَ المَلَکانِ المُقَرَّبانِ رَسولَیْنِ مِن عِنْدِ اللّهِ تَبارَکَ وَتَعالی وَسَئَلاکَ عَنْ رَبِّکَ وَعَنْ نَبِیِّکَ وَعَنْ دِینِکَ وَعَنْ کِتابِکَ وَعَن قِبْلَتِکَ وَعَنْ أئِمَّتِکَ فَلا تَخَفْ وَلا تَحْزَنْ وَقُلْ فِیجَوابِهِما اللّهُ رَبِّی وَمُحَمَّد صَلّی اللّهُ عَلَیْهِ وَآلهِ نَبیّی وَالاسْلامُ دِینی وَالقُرآنُ کِتابیوَالکَعْبَُْ قِبْلَتی وَأمیرُ المُؤمِنینَ عَلیُّ بْنُ أبی طالِب اًّمامی وَالحَسَنُ بْنُ عَلی المُجْتَبی اًّمامی وَالحُسَینُ بْنُ عَلی الشَهیدُ بِکَربَلأ اًّمامی وَعَلی زَیْنُ العابِدینَ اًّمامیوَمُحَمّد الباقِرُ اًّمامی وَجَعْفَر الصادِقُ اًّمامی وَمُوسی الکاظِمُ اًّمامی وَعَلیالرِضا اًّمامی وَمُحَمَّد الجَوادُ اًّمامی وَعَلی الهادِی اًّمامی وَالحَسَنُ العَسْکَرَیُّ اًّمامی وَالحُجَُّْ المُنْتَظَرُ اًّمامی هؤلأ صَلَواتُ اللّهِ عَلَیهِم أجْمَعینَ أئِمَّتی وَسادَتیوَقادَتی وَشُفَعائی بِهِم أتَوَلّی وَمِنْ أعْدائِهِم أتَبَرَُ فِی الدُنیا وَالاَّخِرَْ ثُمَّ اعْلَم یا فلان بْنَ فُلان( و به جای فلان بن فلان اسم میّت و پدرش را بگوید بعد بگوید: )اًّنَّ اللّهَ تَبارَکَ وَتَعالی نِعْمَ الرَّبُ وَأنَّ مُحَمَّداً صَلّی اللّهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ نِعْمَ الرَسُولُ واَنَّ عَلیَ بْنَ أبی طالِب وَأوْلادَهُ المَعْصومینَ و الأئِمََّْ الاًّثْنَیْ عَشَر نِعْمَ الأئِمََّْ وَأنَ ما جأَ بِهِ مُحَمَّد صَلّی اللّهُ عَلَیهِ وَآلهِ حَقّ وَأنّ المَوْتَ حَقّ وَسُؤالَ مُنْکَر وَنَکیر فِی القَبْرِ حَقّ وَالبَعْثَ حَقّ وَالنُشُورَ حَقّ وَالصِراطَ حَقّ وَالمیزانَ حَقّ وَتَطایُرَ الکُتُبِ حَقّ وَانَّ الجَنََّْ حَقّ وَالنارَ حَقّ وَانَّ السّاعََْ آتیَْ لا رَیْبَ فیها وَأنَ اللّهَ یَبْعَثُ مَنْ فِی القُبُورِ پس بگوید أفَهِمْتَ یا فلان( و به جای فلان اسم میّت را بگوید پس از آن بگوید: )ثَبَّتَکَ اللّهُ بِالقَوْلِ الثّابِتِ وَهَداکَ اللّهُ اًّلی صِراطً مُسْتَقیم عَرَّفَ اللّهُ بَیْنَکَ وَبَیْنَ أوْلِیائِکَ فِیمُسْتَقَرً مِن رَّحْمَتِهِ( پس بگوید: )أللّهُمَّ جافِ الأرْضَ عَنْ جَنْبَیْه وَاصْعَدْ بِرُوحِهِ اًّلَیْکَ وَلَقِّهِ مِنْکَ بُرْهاناً اللّهُمّ عَفوکَ عَفوَک(.
- [امام خمینی] اگر صیغه عقد دائم را خود زن و مرد بخوانند و اول زن بگوید: "زوجتک نفسی علی الصداق المعلوم" یعنی خود را زن تو نمودم به مهری که معین شده، پس از آن بدون فاصله مرد بگوید: "قبلت التزویج" یعنی قبول کردم ازدواج را عقد صحیح است. و اگر دیگری را وکیل کنند که از طرف آنها صیغه عقد را بخواند، چنانچه مثلا اسم مرد احمد و اسم زن فاطمه باشد و وکیل بگوید: "زوجت موکلتی فاطمة موکلک احمد علی الصداق المعلوم" پس بدون فاصله وکیل مرد بگوید: "قبلت لموکلی احمد علی الصداق"، صحیح می باشد.
- [آیت الله بهجت] اگر صیغه عقد دائم را خود زن و مرد بخوانند و اول زن بگوید: (زَوَّجْتُکَ نَفْسِی عَلَی الصِّدَاقِ الْمَعْلُوم)؛ یعنی: (خود را زن تو نمودم به مهری که معین شده)، و پس از آن مرد بلافاصله بگوید: (قَبِلْتُ التَّزوِیجْ)، یعنی: (ازدواج را قبول کردم)، عقد صحیح است، و اگر دیگری را وکیل کنند که از طرف آنها صیغه عقد را بخواند، چنانچه مثلاً اسم مرد احمد و اسم زن فاطمه باشد و وکیل زن بگوید: (زَوَّجْتُ مُوَکِّلَتِی فَاطِمَة، مُوَکلَکَ اَحْمَد، عَلَی الصِّداقِ الْمَعْلُوم)، و سپس وکیل مرد بلافاصله بگوید: (قَبِلْتُ لِمُوَکِّلِی اَحْمَد، عَلَی الصِّداقِ)، صحیح می‌باشد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] مستحب است قبر را به اندازه قد انسان متوسط گود کنند و میت را در نزدیکترین قبرستان دفن نمایند مگر آن که قبرستان دورتر، از جهتی بهتر باشد مثل آن که مردمان خوب در آن جا دفن شده باشند، یا مردم برای فاتحه اهل قبور بیشتر به آن جا بروند و نیز جنازه را در چند ذرعی قبر، زمین بگذارند و تا سه مرتبه کم کم نزدیک ببرند، و در هر مرتبه زمین بگذارند و بردارند و در نوبت چهارم وارد قبر کنند. و اگر میت مرد است در دفعه سوّم طوری زمین بگذارند که سر او طرف پایین قبر باشد و در دفعه چهارم از طرف سر وارد قبر نمایند. و اگر زن است در دفعه سوّم طرف قبله قبر بگذارند و به پهنا وارد قبر کنند و در موقع وارد کردن پارچه ای روی قبر بگیرند، و نیز جنازه را به آرامی از تابوت بگیرند و وارد قبر کنند، و دعاهایی که دستور داده شده، پیش از دفن و موقع دفن بخوانند و بعد از آن که میت را در لحد گذاشتند، گره های کفن را باز کنند و صورت میت را روی خاک بگذارند و بالشی از خاک زیر سر او بسازند و پشت میت، خشت خام یا کلوخی بگذارند که میّت به پشت برنگردد و پیش از آنکه لحد را بپوشانند دست راست را به شانه راست میّت بزنند و دست چپ را به قوّت بر شانه چپ میّت بگذارند و دهان را نزدیک گوش او ببرند و به شدّت حرکتش دهند و سه مرتبه بگویند: اِسْمَعْ اِفْهَمْ یا فُلانَ ابنَ فُلانْ و به جای فلان اسم میت و پدرش را بگویند مثلاً اگر اسم او محمد و اسم پدرش علی است سه مرتبه بگویند: اِسْمَعْ اِفْهَمْ یا مُحَمّدبن عَلِیّ پس از آن بگویند: هَلْ اَنْتَ عَلَی الْعَهْدِ الَّذِی فارَقْتَنا عَلَیْهِ مِنْ شَهادَةِ اَنْ لااِلهَ اِلاّالله وَحْدَهُ لاشَریکَ لَهُ وَاَنَّ مُحَمَّداً صَلّی الله عَلَیْهِ وَآلِه عَبْدُهُ وَرَسوُلُهُ وَسَیّدُ النّبیّینَ وَخْاتَمُ الْمُرْسَلِینَ وَاَنَّ عَلیّاًاَمِیرُالْمُؤمِنینَ وَسَیّدُ الوَصِییّنَ وَاِمامٌ اِفْتَرَضَ اللهُ طاعَتَهَ عَلَی الْعالَمیِنَ وَاَنَّ الْحَسَنَ وَالْحُسَیْن وَعَلِیَّ بْنَ الْحُسَیْن وَمُحَمَّدَبْن عَلِیٍّ وَجَعْفَرَبْنَ مُحَمَّد وَموُسَی بْنَ جَعْفَر وَعلیَّ بْنَ موُسی وَمُحَمَّدَبْنَ عَلِیٍّ وَعلیَّ بْنَ مُحَمَّد وَالْحَسَنَ بْنَ عَلِیٍّ وَالْقائِمَ الْحُجَّةَ الْمَهْدِیّ صَلَواتُ الله عَلَیْهِمْ اَئِمَّةُ الْمُؤْمِنیِنَ وَحُجَجُ اللهِ عَلَی الخَلْقِ اَجْمَعینَ وَاَئِمَّتکَ اَئِمَّةٌ هُدِیَ اَبْرارٌ یا فُلانَ بْنَ فُلان و به جای فلان بن فلان اسم میّت و پدرش را بگوید: و بعد بگوید: اذا اَتاکَ الْمَلَکانِ المُقَرَّبانِ رَسوُلَیْنِ مِنْ عِنْدِاللهِ تَبارَکَ وَتَعالی وَسَئَلاکَ عَنْ رَبِّکَ و عَنْ نَبِیِّکَ وَعَنْ دینِکَ وَعَنْ کِتابِکَ وَعَنْ قِبْلَتِکَ وَعَنْ اَئِمَّتِکَ فَلاْ تَخَفْ وَلا تَحْزَنْ وَقُلْ فِی جَوابِهِما اللهُ رَبّی وَمُحَمَّدٌ صَلَّی اللهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ نَبِیّی وَالاِْسْلامُ دینی وَالْقُرآنُ کِتابی وَالْکَعْبَةُ قِبْلَتِی وَاَمِیرُالْمُؤمِنینَ عَلیُّ بْنُ اَبِی طالب اِمامی وَالْحَسَنُ بْنُ عَلیٍّ الْمُجْتَبی اِمامی وَالْحُسَیْنُ بْنُ عَلِیٍّ الشَّهیدُ بِکَرْبَلا اِمامی وَعلِیُّ زَیْنُ الْعابِدینَ اِمامی وَمُحَمَّدٌ الْباقِرُ اِمامی وَجَعْفَرٌ الصّادِقُ اِمامی، وَ مُوسَی الْکاظِمُ اِمامی، وَعَلیُّ الرِّضا اِمامِی، وَمُحَمَّدٌ الْجَوادُ اِمامِی، وَعَلِیٌّ الْهادِی اِمامِی وَالْحَسنُ الْعَسْکَری اِمامی وَالْحُجَّةَ الْمُنْتَظَرُ اِمامِی هؤُلاءِ صَلَواتُ اللهِ عَلَیْهِمْ اَجْمَعینَ اَئِمَّتی وَسادَتی وَقادَتی وَشُفَعْائی بِهِمْ اَتَوَلَّی وَمِنْ اَعْدائِهِمْ اَتَبَرَّءُ فِی الدُّنْیا وَالاخِرَةِ ثُمَّ اعْلَمْ یا فُلانَ بْنَ فُلان و به جای فلان بن فلان اسم میت و پدرش را بگوید بعد بگوید: اِنَّ اللهَ تَبارَکَ وَتَعالی نِعْمَ الرَّبُّ وَاَنَّ مُحَمَّداً صَلَّی اللهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ نِعْمَ الرَّسوُلُ وَاَنَّ عَلِیِّ بْنَ اَبیِ طالِب وَاوْلادَهُ الْمَعْصوُمینَ الاَْئِمَّةَ الاِْثْنی عَشَرَ نِعْمَ الائَمَّةُ وَاَنَّ ما جاءَ بِهِ مُحَمَّدٌ صَلَّی اللهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ حَقُّ وَاَنَّ الْمَوْتَ حَقٌّ وَسُؤالَ مُنْکَر وَنَکِیر فیِ القَبْرِ حَقُّ وَالْبَعْثَ حَقٌ والنُشُورَ حَقٌ وَالصِّراطَ حَقٌّ وَالْمِیزانَ حَقٌّ وَتَطایُرَ الکُتُبِ حَقٌّ وَاَنَّ الْجَنَّةَ حَقُّ وَالنّارَ حَقُّ وَاَنَّ السّاعَةَ آتِیَةٌ لا رَیْبَ فیها وَاَنَّ اللهَ یَبْعَثُ مَنْ فِی الْقُبوُرِ پس بگوید: اَفَهِمْتَ یا فُلانُ و به جای فلان اسم میّت را بگوید پس از آن بگوید: ثَبَّتَکَ اللهُ بِالْقوُلِ الثّابِتِ وَهَدیکَ اللهُ اِلی صِراط مُسْتَقیم عَرَّفَ اللهُ بَیْنَکَ وَبَیْنَ اوْلِیائِکَ فِی مُسْتَقَرٍّ مِنْ رَحْمَتِهِ پس بگوید: اللّهُمَّ جافِ الاَْرْضَ عَنْ جَنْبَیْهِ وَاصْعَدْ بِروُحِه اِلَیْکَ وَلَقّنهُ مِنْکَ بُرْهاناً اللّهُمَّ عَفْوَکَ عَفْوَک.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] نماز در حرم امامان (ع) مستحب بلکه بهتر از مسجد است و مروی است که نماز حرم مطهر حضرت امیرالمؤمنین (ع) برابر دویست هزار نماز است.
- [آیت الله وحید خراسانی] مستحب است قبر را به اندازه قد انسان متوسط گود کنند و میت را در نزدیکترین قبرستان دفن نمایند مگر ان که قبرستان دورتر از جهتی بهتر باشد مثل ان که مردمان خوب در ان جا دفن شده باشند یا مردم برای فاتحه اهل قبور بیشتر به ان جا بروند و نیز مستحب است جنازه را در چند ذرعی قبر زمین بگذارند و تا سه مرتبه کم کم نزدیک ببرند و در هر مرتبه زمین بگذارند و بردارند و در نوبت چهارم وارد قبر کنند و اگر میت مرد است در دفعه سوم طوری زمین بگذارند که سر او طرف پایین قبر باشد و در دفعه چهارم از طرف سر وارد قبر کنند و اگر زن است در دفعه سوم طرف قبله قبر بگذارند و به پهنا وارد قبر کنند و در موقع وارد کردن پارچه ای روی قبر بگیرند و نیز مستحب است جنازه را به ارامی از تابوت بگیرند و وارد قبر نمایند و دعاهایی که دستور داده شده پیش از دفن و موقع دفن بخوانند و بعد از ان که میت را در لحد گذاشتند گره های کفن را باز کنند و صورت میت را روی خاک بگذارند و بالشی از خاک زیر سر او بسازند و پشت میت خشت خام یا کلوخی بگذارند که میت به پشت برنگردد و پیش از ان که لحد را بپوشانند کسی دست راست را به شانه راست میت بزند و دست چپ را به قوت بر شانه چپ میت بگذارد و دهان را نزدیک گوش او ببرد و به شدت حرکتش دهد و سه مرتبه بگوید اسمع افهم یا فلان بن فلان و به جای فلان بن فلان اسم میت و پدرش را بگوید مثلا اگر اسم او محمد و اسم پدرش علی است سه مرتبه بگوید اسمع افهم یا محمد بن علی پس از ان بگوید هل انت علی العهد الذی فارقتنا علیه من شهاده ان لا اله الا الله وحده لا شریک له و ان محمدا صلی الله علیه واله وسلم عبده و رسوله و سید النبیین و خاتم المرسلین و ان علیا امیر المومنین و سید الوصیین و امام افترض الله طاعته علی العالمین و ان الحسن و الحسین و علی بن الحسین و محمد بن علی و جعفر بن محمد و موسی بن جعفر و علی بن موسی و محمد بن علی و علی بن محمد و الحسن بن علی و القایم الحجه المهدی صلوات الله علیهم ایمه المومنین و حجج الله علی الخلق اجمعین و ایمتک ایمه هدی ابرار یا فلان بن فلان و به جای فلان بن فلان اسم میت و پدرش را بگوید و بعد بگوید اذا اتاک الملکان المقربان رسولین من عند الله تبارک و تعالی و سیلاک عن ربک و عن نبیک و عن دینک و عن کتابک و عن قبلتک و عن ایمتک فلا تخف و لا تحزن و قل فی جوابهما الله ربی و محمد صلی الله علیه واله وسلم نبیی و الاسلام دینی و القران کتابی و الکعبه قبلتی و امیر المومنین علی بن ابی طالب امامی و الحسن بن علی المجتبی امامی و الحسین بن علی الشهید بکربلا امامی و علی زین العابدین امامی و محمد الباقر امامی و جعفر الصادق امامی و موسی الکاظم امامی و علی الرضا امامی و محمد الجواد امامی و علی الهادی امامی و الحسن العسکری امامی و الحجه المنتظر امامی هولاء صلوات الله علیهم ایمتی و سادتی و قادتی و شفعایی بهم اتولی و من اعدایهم اتبرء فی الدنیا و الاخره ثم اعلم یا فلان بن فلان و به جای فلان بن فلان اسم میت و پدرش را بگوید و بعد بگوید ان الله تبارک و تعالی نعم الرب و ان محمدا صلی الله علیه واله وسلم نعم الرسول و ان علی بن ابی طالب و اولاده المعصومین الایمه الاثنی عشر نعم الایمه و ان ما جاء به محمد صلی الله علیه واله وسلم حق و ان الموت حق و سوال منکر و نکیر فی القبر حق و البعث حق و النشور حق و الصراط حق و المیزان حق و تطایر الکتب حق و ان الجنه حق و النار حق و ان الساعه اتیه لا ریب فیها و ان الله یبعث من فی القبور پس بگوید افهمت یافلان و به جای فلان اسم میت را بگوید و پس از ان بگوید ثبتک الله بالقول الثابت و هداک الله الی صراط مستقیم عرف الله بینک و بین اولیایک فی مستقر من رحمته پس بگوید اللهم جاف الارض عن جنبیه و اصعد بروحه الیک و لقه منک برهانا اللهم عفوک عفوک