یکی از مراتب نماز آن است که نمازگزار در طول مدت نماز، به معانی ذکرهای نماز توجه داشته باشد یعنی به بیان الفاظ نماز بسنده نشود بلکه در طول نماز باید توجه به خداوند و حضور او حس شود. نمازگزار احساس کند رو در رو با خداوند گفت وگو و مناجات می کند. مثلاً وقتی در نماز می گوید: (مالک یوم الدین)، باید به معنایی که این عبارت به آن اشاره می کند و بر آن دلالت دارد، توجه کند. برای مثال، هنگامی که انسان با دوستش یا دیگر افراد سخن می گوید، بیشتر توجه او به مخاطب و شنونده است، به گونه ای که گاه هیچ گونه توجهی به الفاظ خود ندارد و در عین حال، به الفاظ و عباراتش نیز توجه دارد، وگرنه نمی توانست مقصود و مطلب خود را به شنونده برساند. پس بهترین کار در نماز، توجه به حضور خداوند است. البته این کار باید در خارج از وقت نماز و در دیگر زمان های زندگی نیز انجام گیرد؛ یعنی انسان باید همیشه حضور خداوند را در جای جای عالم، آشکار و نهان احساس کند تا بتواند این حضور را در نماز، روشن تر و عمیق تر بیابد. اگر صفت یا حالتی برای انسان ملکه شود، آن صفت یا حالت، در همه صحنه ها و شئون زندگی، خود را نشان می دهد و آدمی را رها نمی کند. کسی که در کوچه و بازار، در کلاس و مدرسه، در محیط خانه و محل کار به یاد خداست و از او غافل نیست، بی تردید در نماز نیز از یاد خداوند غفلت نمی کند. بر خلاف کسی که همه جا از یاد خدا غافل است و دلش متعلق به غیر خداست. بی شک، چنین کسی نمی تواند در نماز، قلب خود را متوجه خدا سازد، بلکه دلش در پی دنیا و غیر خداست. خداوند در وصف بندگان مؤمن خویش می فرماید: (رِجَالٌ لَّا تُلْهِیهِمْ تِجَارَةٌ وَلَا بَیْعٌ عَن ذِکْرِ اللَّهِ؛ مردانی که آنها را هیچ تجارت و معامله ای از یاد خدا باز نمی دارد). (نور: 37) www.irc.ir
یکی از مراتب نماز آن است که نمازگزار در طول مدت نماز، به معانی ذکرهای نماز توجه داشته باشد یعنی به بیان الفاظ نماز بسنده نشود بلکه در طول نماز باید توجه به خداوند و حضور او حس شود. نمازگزار احساس کند رو در رو با خداوند گفت وگو و مناجات می کند. مثلاً وقتی در نماز می گوید: (مالک یوم الدین)، باید به معنایی که این عبارت به آن اشاره می کند و بر آن دلالت دارد، توجه کند. برای مثال، هنگامی که انسان با دوستش یا دیگر افراد سخن می گوید، بیشتر توجه او به مخاطب و شنونده است، به گونه ای که گاه هیچ گونه توجهی به الفاظ خود ندارد و در عین حال، به الفاظ و عباراتش نیز توجه دارد، وگرنه نمی توانست مقصود و مطلب خود را به شنونده برساند.
پس بهترین کار در نماز، توجه به حضور خداوند است. البته این کار باید در خارج از وقت نماز و در دیگر زمان های زندگی نیز انجام گیرد؛ یعنی انسان باید همیشه حضور خداوند را در جای جای عالم، آشکار و نهان احساس کند تا بتواند این حضور را در نماز، روشن تر و عمیق تر بیابد.
اگر صفت یا حالتی برای انسان ملکه شود، آن صفت یا حالت، در همه صحنه ها و شئون زندگی، خود را نشان می دهد و آدمی را رها نمی کند. کسی که در کوچه و بازار، در کلاس و مدرسه، در محیط خانه و محل کار به یاد خداست و از او غافل نیست، بی تردید در نماز نیز از یاد خداوند غفلت نمی کند. بر خلاف کسی که همه جا از یاد خدا غافل است و دلش متعلق به غیر خداست. بی شک، چنین کسی نمی تواند در نماز، قلب خود را متوجه خدا سازد، بلکه دلش در پی دنیا و غیر خداست. خداوند در وصف بندگان مؤمن خویش می فرماید: (رِجَالٌ لَّا تُلْهِیهِمْ تِجَارَةٌ وَلَا بَیْعٌ عَن ذِکْرِ اللَّهِ؛ مردانی که آنها را هیچ تجارت و معامله ای از یاد خدا باز نمی دارد). (نور: 37)
www.irc.ir
- [سایر] چگونه هم زمان با حضور قلب به معانی کلمات نماز هم بیندیشیم؟
- [سایر] نماز فرادا با حضور قلب بهتر است یا نماز جماعت با حضور قلب کمتر؟
- [سایر] گفته میشود نماز جماعت بدون حضور قلب، بالاتر از نماز فردای با حضور قلب است؟
- [سایر] نماز فرادا با حضور قلب بهتر است یا نماز جماعت با حضور قلب کمتر؟
- [سایر] منظور از حضور قلب در نماز چیست؟ آیا تفکر در امور دنیوی مرتبط به آخرت ، با حضور قلب منافات دارد؟
- [سایر] حضور قلب در نماز چه اهمیتی دارد؟
- [سایر] حضور قلب در نماز چه اثری دارد؟
- [سایر] چگونه با حضور قلب نماز بخوانیم؟
- [سایر] برای حضور قلب در نماز چه کنیم؟
- [سایر] در سوره حشر معانی کلمات (الخالق) و (الباری) چه تفاوتی دارد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] مستحبّ است روزه دار نماز مغرب وعشا را پیش از افطار کردن بخواند ولی اگر کسی منتظر اوست یا میل زیادی به غذا دارد که نمیتواند با حضور قلب نماز بخواند، بهتر است اوّل افطار کند ولی تا ممکن باشد نماز را در وقت فضیلت بجا آورد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] مستحب است روزهدار، نماز مغرب را پیش از افطار کردن بخواند، ولی اگر کسی منتظر او است یا میل زیادی به غذا دارد که نمیتواند با حضور قلب نماز بخواند بهتر است اول افطار کند ولی تا ممکن است نماز را در وقت فضیلت آن به جا آورد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر نذر کند نماز واجب خود را در جایی بخواند که بخودی خود ثواب نماز در آنجا زیاد نیست مثلا نذر کند نماز را در اطاق بخواند، چنانچه نماز خواندن در آنجا از جهتی بهتر باشد مثلا بواسطه این که خلوت است انسان حضور قلب پیدا می کند، ذر صحیح است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] مستحب است روزه دار نماز مغرب و عشا را پیش از افطار بخواند، ولی اگر کسی منتظر او است، یا میل زیادی به غذا دارد که نمی تواند با حضور قلب نماز بخواند، بهتر است اوّل افطار کند ولی بقدری که ممکن است نماز را در وقت فضیلت آن بجا آورد.
- [آیت الله وحید خراسانی] مستحب است روزه دار نماز مغرب و عشاء را پیش از افطار کردن بخواند ولی اگر کسی منتظر اوست یا میل زیادی به غذا دارد که نمی تواند با حضور قلب نماز بخواند بهتر است اول افطار کند ولی به قدری که ممکن است نماز را در وقت فضیلت ان به جا اورد
- [آیت الله سیستانی] اگر نذر کند نماز واجب خود را در جائی بخواند که بخودی خود ثواب نماز در آنجا زیاد نیست ، مثلاً نذر کند نماز را در اطاق بخواند ، چنانچه نماز خواندن در آنجا از جهتی شرعاً بهتر باشد مثلاً بواسطه اینکه خلوت است انسان حضور قلب پیدا میکند ، اگر نذر او برای آن جهت باشد صحیح است .
- [آیت الله اردبیلی] مستحب است روزهدار نماز مغرب را پیش از افطار کردن بخواند، ولی اگر کسی منتظر او باشد یا میل زیادی به غذا داشته باشد که نتواند با حضور قلب نماز بخواند، بهتر است اوّل افطار کند، ولی به قدری که ممکن است نماز را در وقت فضیلت آن بجا آورد.
- [امام خمینی] مستحب است روزه دار نماز مغرب و عشا را پیش از افطار کردن بخواند،ولی اگر کسی منتظر اوست یا میل زیادی به غذا دارد که نمی تواند با حضور قلب نماز بخواند، بهتر است اول افطار کند. ولی به قدری که ممکن است نماز را در وقت فضیلت آن بجا آورد.
- [آیت الله اردبیلی] اگر نذر کند نماز واجب خود را در جایی بخواند که به خودیِ خود ثواب نماز در آنجا زیاد نیست مثلاً نذر کند نماز را در اتاق بخواند چنانچه نماز خواندن در آنجا از جهتی بهتر باشد مثلاً به واسطه این که خلوت است انسان حضور قلب پیدا میکند نذر صحیح است.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر نذر کند نماز واجب خود را در جایی بخواند که بخودی خود ثواب نماز در آنجا زیاد نیست مثلاً نذر کند نماز را در اتاق بخواند، چنانچه نماز خواندن در آنجا از جهتی بهتر باشد، مثلاً به واسطه این که خلوت است، انسان حضور قلب پیدا میکند، نذر او صحیح است.