جوان اولین مشکل را در امر ازدواج، مشکل امور مالی و اقتصادی می‌داند. اگر زندگی ما براساس مبانی اسلام و فطرت انسانی استوار شود، این مشکل وجود خارجی نخواهد داشت، یا بسیار اندک خواهد بود. 1- خداوند و رهبران اسلام، در این باره نویدهای امیدبخش فراوانی داده‌اند که می‌توانند پشتوانه‌های اطمینان‌بخشی برای جوانان باشند. برای نمونه خداوند می‌فرماید: و انکحوا الایامی منکم... ان یکونوا فقراء یغنهم الله من فضله :جوانان بدون همسر را همسر دهید... اگر فقیر باشند، خداوند با فضل و رحمت خود آنان را غنی و بی‌نیاز می‌کند(1). این وعده و تضمین صریح و روشن خداوند است و چه تضمینی بالاتر از تضمین خدا؟! عموم کسانی را که ازدواج کرده‌اند ملاحظه کنید، اکثر ایشان قبل از ازدواج بهره‌ای از خانه و ثروت نداشته‌اند ولی بعد از ازدواج، خانه‌دار و متمکن شده‌اند. پیامبر اکرم(ص) که امین اسرار خداوند است درباره امدادهای الهی به جوانان مجرد چنین می‌فرمایند: زوجوا ایاماکم، فان الله یحسنُ لهم فی اخلاقهم و یوسع لهم فی ارزاقهم و یزیدهم فی مرواتیهم :بی‌همسرانتان را همسر دهید، زیرا خداوند در پرتو ازدواج اخلاق آنان را نیکو می‌گرداند و رزق و توان مالی آنها را وسعت می‌دهد و بر مروت و ارزش‌های انسانی‌شان می‌افزاید(2). و باز آن حضرت می‌فرمایند: من ترک التزویج مخافة العیله، فقد ساء ظنّه بالله،ان الله یقول (ان یکونوا فقراء یغنهم الله من فضله): کسی که ازدواج را از ترس فقر ترک کند همانا به خداوند گمان بد برده است، زیرا خداوند می‌فرماید : اگر فقیر باشند خداوند با فضل و رحمت خویش آنان را بی‌نیاز می‌سازد(3). 2- در پرتو ازدواج، افق‌های جدیدی به روی انسان باز می‌شود که پیش از ازدواج وجود نداشته، زیرا انسان در اثر ازدواج، احساس مسؤولیت بیشتری می‌کند و خود را مسؤول اداره زندگی جدید و تأمین معاش و حفظ آبروی خانواده می‌بیند، بنابراین تمام ابتکار و استعدادهای نهفته و پنهان را به کار می‌گیرد و از سوی دیگر فشارهای جنسی، پریشانی، تنهایی و احساس حقارت‌ها و کمبودها، در پرتو ازدواج و قرار گرفتن در کنار همسری مهربان و همدم و دلسوز از بین می‌رود و در نتیجه جان انسان شکوفا می‌شود و شوق تکامل در او بالنده می‌شود. بسیاری از جوانان در سایه ازدواج شخصیتی تازه پیدا می‌کنند و سیرشان در تمام امور، سرعت بیشتری به خود گرفته است. جوانان با ازدواج هویت و شخصیتی جدید پیدا می کنند و جامعه نیز برای آنها اعتبار ویژه ای قائل می شود علاوه بر این از یک سلسله تسهیلات مانند وام ازدواج و مزایای شغلی نیز برخوردار می شوند. علاوه بر این یک سلسله امکانات و وسایل زندگی به صورت جهیزیه از طرف خانواده همسرشان داده می شود که در واقع بیشتر وسایل یک زندگی مشترک برای ادامه زندگی آنها فراهم می شود دوستان و فامیل نیز با اهداء کادوهایی، ازدواج آنها را تبریک می گویند و این امکانات مادی و معنوی همراه با آرامش روانی در واقع نعمت های الهی هستند که با ازدواج سرازیر زندگی زوجین می شود. باید توجه داشته باشید که در حال حاضر ترس از مشکلات، بیش از خود مشکلات، جوانان را از ازدواج دور می‌سازد. واقع مطلب این است که در هیچ مسأله‌ای نمی‌توان نشست تا مشکلات حل شود و سپس اقدام نمود. همه پیشرفت‌ها و موفقیت‌هایی که بشریت تاکنون به دست آورده مرهون اقدامات انسان‌های مصمم، جدی و با پشتکار قوی است که خود را به آب و آتش زده و قهرمانانه از انبوه مشکلات استقبال کرده و با عزم و اراده و تلاش بر آن فائق آمده‌اند. به قول شاعر: زندگی جنگ است جانا بهر جنگ آماده شو نیست هنگام تأمل بی‌درنگ آماده شو بسیاری از جوانان همین که ازدواج کرده‌اند و خود را ناچار به کاریابی دیده‌اند، به تلاش مضاعف پرداخته و پس از چندی، زندگی خود را رو به سامان برده‌اند. نکتة مهم دیگر که در امر ازدواج باید به آن توجه داشت اینکه اگر تشریفات و خرج‌های اضافی در امر ازدواج کنار گذاشته شود و یا تعدیل شود ازدواج یکی از سهل‌ترین امور زندگی خواهد بود . متاسفانه امروز تجملات و رسومات غلط و نابجا موجب ترس جوانان از ازدواج و بالا رفتن سن ازدواج گردیده است و تمام خانواده ها در این زمینه مسئول هستند تا با کنار گذاشتن رسومات نابجا زمینه ازدواج هر چه ساده تر جوانان را فراهم کنند. لذا اگر با خانوده ای که موقعیت اقتصادی آنها همسطح با شما باشد و موقعیت شما را درک کند می توان با مراسمی ساده و در حد توان به دور از تجملات اضافی زندگی مشترک را تشکیل داد، و یا با توافق طرف مقابل وخانواده‌اش او را به عقد رسمی خود درآورید. ولی زمان ازدواج را دو یا سه سال به تأخیر بیندازید. این کار مزایای زیر را در بر دارد: 1- از شیرینی دوران نامزدی که دلپذیرترین دوران زندگی است بهره‌مند می‌شوید. 2- مخارج سنگین ازدواج بر دوش شما سنگینی نمی‌کند. 3- به تدریج در برخورد با مشکلات و تلاش برای حل آنها، پختگی بیشتری برای زندگی کسب می‌کنید. 4- در طی این مدت،اگر مشکل کاری داشته باشید و یا در حال تحصیل می باشید،کم کم در جستجوی کار برمی‌آیید تا بتوانید در کنار تحصیل، کاری نیز دست و پا کنید و بدین صورت بر مشکلات اقتصادی فائق آمده و زمینه‌های ازدواج را فراهم می‌کنید. پی نوشت: 1- نور، آیه 32 2- نوادر الراوندی، ص 36 3- وسائل‌الشیعه، ج 3، ص 5 www.morsalat.com
جوان اولین مشکل را در امر ازدواج، مشکل امور مالی و اقتصادی میداند. اگر زندگی ما براساس مبانی اسلام و فطرت انسانی استوار شود، این مشکل وجود خارجی نخواهد داشت، یا بسیار اندک خواهد بود.
1- خداوند و رهبران اسلام، در این باره نویدهای امیدبخش فراوانی دادهاند که میتوانند پشتوانههای اطمینانبخشی برای جوانان باشند.
برای نمونه خداوند میفرماید: و انکحوا الایامی منکم... ان یکونوا فقراء یغنهم الله من فضله :جوانان بدون همسر را همسر دهید... اگر فقیر باشند، خداوند با فضل و رحمت خود آنان را غنی و بینیاز میکند(1).
این وعده و تضمین صریح و روشن خداوند است و چه تضمینی بالاتر از تضمین خدا؟! عموم کسانی را که ازدواج کردهاند ملاحظه کنید، اکثر ایشان قبل از ازدواج بهرهای از خانه و ثروت نداشتهاند ولی بعد از ازدواج، خانهدار و متمکن شدهاند.
پیامبر اکرم(ص) که امین اسرار خداوند است درباره امدادهای الهی به جوانان مجرد چنین میفرمایند: زوجوا ایاماکم، فان الله یحسنُ لهم فی اخلاقهم و یوسع لهم فی ارزاقهم و یزیدهم فی مرواتیهم :بیهمسرانتان را همسر دهید، زیرا خداوند در پرتو ازدواج اخلاق آنان را نیکو میگرداند و رزق و توان مالی آنها را وسعت میدهد و بر مروت و ارزشهای انسانیشان میافزاید(2).
و باز آن حضرت میفرمایند: من ترک التزویج مخافة العیله، فقد ساء ظنّه بالله،ان الله یقول (ان یکونوا فقراء یغنهم الله من فضله): کسی که ازدواج را از ترس فقر ترک کند همانا به خداوند گمان بد برده است، زیرا خداوند میفرماید : اگر فقیر باشند خداوند با فضل و رحمت خویش آنان را بینیاز میسازد(3).
2- در پرتو ازدواج، افقهای جدیدی به روی انسان باز میشود که پیش از ازدواج وجود نداشته، زیرا انسان در اثر ازدواج، احساس مسؤولیت بیشتری میکند و خود را مسؤول اداره زندگی جدید و تأمین معاش و حفظ آبروی خانواده میبیند، بنابراین تمام ابتکار و استعدادهای نهفته و پنهان را به کار میگیرد و از سوی دیگر فشارهای جنسی، پریشانی، تنهایی و احساس حقارتها و کمبودها، در پرتو ازدواج و قرار گرفتن در کنار همسری مهربان و همدم و دلسوز از بین میرود و در نتیجه جان انسان شکوفا میشود و شوق تکامل در او بالنده میشود. بسیاری از جوانان در سایه ازدواج شخصیتی تازه پیدا میکنند و سیرشان در تمام امور، سرعت بیشتری به خود گرفته است.
جوانان با ازدواج هویت و شخصیتی جدید پیدا می کنند و جامعه نیز برای آنها اعتبار ویژه ای قائل می شود علاوه بر این از یک سلسله تسهیلات مانند وام ازدواج و مزایای شغلی نیز برخوردار می شوند. علاوه بر این یک سلسله امکانات و وسایل زندگی به صورت جهیزیه از طرف خانواده همسرشان داده می شود که در واقع بیشتر وسایل یک زندگی مشترک برای ادامه زندگی آنها فراهم می شود دوستان و فامیل نیز با اهداء کادوهایی، ازدواج آنها را تبریک می گویند و این امکانات مادی و معنوی همراه با آرامش روانی در واقع نعمت های الهی هستند که با ازدواج سرازیر زندگی زوجین می شود.
باید توجه داشته باشید که در حال حاضر ترس از مشکلات، بیش از خود مشکلات، جوانان را از ازدواج دور میسازد. واقع مطلب این است که در هیچ مسألهای نمیتوان نشست تا مشکلات حل شود و سپس اقدام نمود. همه پیشرفتها و موفقیتهایی که بشریت تاکنون به دست آورده مرهون اقدامات انسانهای مصمم، جدی و با پشتکار قوی است که خود را به آب و آتش زده و قهرمانانه از انبوه مشکلات استقبال کرده و با عزم و اراده و تلاش بر آن فائق آمدهاند. به قول شاعر:
زندگی جنگ است جانا بهر جنگ آماده شو
نیست هنگام تأمل بیدرنگ آماده شو
بسیاری از جوانان همین که ازدواج کردهاند و خود را ناچار به کاریابی دیدهاند، به تلاش مضاعف پرداخته و پس از چندی، زندگی خود را رو به سامان بردهاند.
نکتة مهم دیگر که در امر ازدواج باید به آن توجه داشت اینکه اگر تشریفات و خرجهای اضافی در امر ازدواج کنار گذاشته شود و یا تعدیل شود ازدواج یکی از سهلترین امور زندگی خواهد بود . متاسفانه امروز تجملات و رسومات غلط و نابجا موجب ترس جوانان از ازدواج و بالا رفتن سن ازدواج گردیده است و تمام خانواده ها در این زمینه مسئول هستند تا با کنار گذاشتن رسومات نابجا زمینه ازدواج هر چه ساده تر جوانان را فراهم کنند. لذا اگر با خانوده ای که موقعیت اقتصادی آنها همسطح با شما باشد و موقعیت شما را درک کند می توان با مراسمی ساده و در حد توان به دور از تجملات اضافی زندگی مشترک را تشکیل داد، و یا با توافق طرف مقابل وخانوادهاش او را به عقد رسمی خود درآورید. ولی زمان ازدواج را دو یا سه سال به تأخیر بیندازید. این کار مزایای زیر را در بر دارد:
1- از شیرینی دوران نامزدی که دلپذیرترین دوران زندگی است بهرهمند میشوید.
2- مخارج سنگین ازدواج بر دوش شما سنگینی نمیکند.
3- به تدریج در برخورد با مشکلات و تلاش برای حل آنها، پختگی بیشتری برای زندگی کسب میکنید.
4- در طی این مدت،اگر مشکل کاری داشته باشید و یا در حال تحصیل می باشید،کم کم در جستجوی کار برمیآیید تا بتوانید در کنار تحصیل، کاری نیز دست و پا کنید و بدین صورت بر مشکلات اقتصادی فائق آمده و زمینههای ازدواج را فراهم میکنید.
پی نوشت:
1- نور، آیه 32
2- نوادر الراوندی، ص 36
3- وسائلالشیعه، ج 3، ص 5
www.morsalat.com
- [سایر] راه حل مشکلات اقتصادی ایران چیست؟
- [سایر] مسیر حل مشکلات اقتصادی مردم در نگاه رهبر معظم انقلاب چیست؟
- [سایر] دانشجویم و به خاطر مشکلات اقتصادی از ازدواج خود پشیمانم جهت فایق آمدن براین نوع مشکلات ورسیدن به یک زندگی متعادل مراراهنمایی فرمایید؟
- [سایر] دوست دارم ازدواج کنم؛ اما ترس از مشکلات مالی زندگی مشترک مانع میشود. چه کنم؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا سقط جنین بر اثر مشکلات اقتصادی جایز است؟
- [سایر] چگونه اسلام قادر به حل همه مشکلات است؟
- [سایر] نسبت حل مشکلات کشور با استحکام ساخت درونی چیست؟
- [آیت الله مظاهری] برای حل مشکلات زندگی چه ذکری را توصیه می کنید؟
- [سایر] جوانی سی و پنج ساله هستم و از ترس مشکلات مالی ، تن به ازدواج نمیدهم . لطفا مرا راهنمایی کنید .
- [آیت الله خامنه ای] اگر جوانی موقع ازدواجش است ولی به خاطر ترس از مشکلات مالی قادر بر ازدواج نباشد چه باید بکند؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] کسی که مالی را وقف می کند بنابر احتیاط مستحب باید از همان موقع خواندن صیغه وقف کند، ولی باید برای همیشه مال را وقف کند و اگر مثلاً بگوید این مال بعد از وفات من وقف باشد اشکال دارد، یا بگوید از حالا تا ده سال وقف باشد آن نیز اشکال دارد، ولی می توان مالی را برای همیشه وقت کرد مشروط بر اینکه مثلاً چند سال اوّل منافعش در اختیار واقف یا شخص دیگری باشد و در موقوفه مصرف نشود.
- [آیت الله اردبیلی] انفال یکی از مهمترین منابع مالی و اقتصادی حکومت اسلامی است و حفظ آن از هر گونه تجاوز و آفت و زیان طبیعی و غیر طبیعی، وظیفه همه مردم بخصوص حکومتها میباشد؛ بنابراین برای استفاده افراد از آن و یا فروش آن توسّط حکومتها به دیگران مخصوصا به اجانب باید کاملاً مصلحت عموم مردم ملاحظه گردد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] در رهن لازم نیست صیغه بخوانند و همین قدر که بدهکار مالی را به قصد گرو به طلبکار بدهد و طلبکار به همین قصد بگیرد رهن صحیح است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] امانتدار و کسی که مال را امانت می گذارد هر دو باید (بالغ) و (عاقل) باشند، بنابراین اگر بچه نابالغ یا دیوانه مالی را نزد کسی امانت بگذارد صحیح نیست، همچنین نمی توان مالی را نزد بچه نابالغ یا دیوانه امانت گذارد، ولی اگر ممیز باشد و ولی او اجازه دهد می تواند امانت را قبول کند.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر انسان با زنی که دختری را شیر کامل داده ازدواج کند و با آن زن نزدیکی نماید ، دیگر نمی توان آن دختر را برای خود عقد کند .
- [آیت الله مکارم شیرازی] صیغه عقد بیمه را می توان با هر زبانی اجرا کرد و یا قرارداد بیمه را روی کاغذ آورد و آن را امضاء نمود.
- [آیت الله اردبیلی] هیچ مسلمانی نباید نسبت به مسائل و مشکلات سایر مسلمانان بیتفاوت باشد و به اندازه قدرت و توان خود موظّف است در اصلاح امور دینی و دنیایی دیگران اقدام نماید. از رسول خدا صلیاللهعلیهوآلهوسلم نقل شده است که فرمودند: (کسی که صبح کند در حالی که به امور مسلمانان اهتمام نورزد مسلمان نیست).(1)
- [آیت الله مکارم شیرازی] شکستن نماز واجب عمداً بنابر احتیاط جایز نیست، ولی برای جلوگیری کردن از ضرر قابل توجه مالی یا بدنی مانعی ندارد، مثلاً اگر جان نمازگزار یا کسی که حفظ جان او واجب است به خطر بیفتد و بدون شکستن نماز رفع خطر ممکن نباشد باید نماز را شکست، همچنین برای حفظ مالی که نگهداری آن لازم است، اما برای مالی که اهمیت چندانی ندارد، مکروه است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر شوهر بخواهد صیغه مبارات را بخواند باید زن را به گونهای مشخّص کند، مثلاً چنانچه اسم زن فاطمه باشد و مالی را به شوهرش بخشیده تا طلاقش دهد، شوهر او میگوید: (بارَأْتُ زَوْجَتی فاطِمَةَ عَلی ما بَذَلَتْ) (یعنی من از زنم فاطمه در مقابل مالی که او بذل کرده جدا میشوم) و اگر دیگری را وکیل کند، وکیل میگوید: (عَنْ قِبَلِ مُوَکِّلی بارَأْتُ زَوْجَتُهُ فاطِمَةَ عَلی ما بَذَلَتْ) و در هر دو صورت پس از صیغه مبارات بنا بر احتیاط واجب صیغه طلاق را نیز بگوید، مثلاً بگوید: (هِیَ طالِقٌ) یا (فَهِیَ طالِقٌ) و اگر به جای کلمه (عَلی ما بَذَلَتْ) (بِما بَذَلَتْ) بگوید اشکال ندارد.
- [آیت الله اردبیلی] اگر در هنگام معامله صیغه نخوانند، ولی فروشنده در مقابل مالی که از خریدار میگیرد، مال خود را ملک او کند و او هم بگیرد، معامله صحیح است و هر دو مالک میشوند.