دوست گزینی ایده آل چگونه ممکن می شود؟

در مورد دوست یابی و انتخاب دوست خوب که موضوع مورد نظر شماست نکاتی را تقدیم می داریم که امیدواریم مفید و راه گشا باشد: چه انسان را فطرتا" موجودی اجتماعی بدانیم و چه نه داشتن روابط اجتماعی - به ویژه شکل دوستی آن - یک ضرورت بی تردید و انکارناپذیر است و عقل و اندیشه هر انسانی وی را به داشتن چنین ارتباطی رهنمون می گردد و در کنار رسول باطن , رسول ظاهر و توصیه های دینی نیز ما را به این عمل ترغیب می کند. آنگونه که علی بن ابیطالب (ع) می فرمایند فقد الاحبه غربه ; انسان بی دوست غریب است)), (نهج البلاغه فیض الاسلام , حکمت 26) و یا در روایت دیگری امام معصوم (ع ) می فرمایند: التودد نصف العقل , (بحارالانوار, ج 74, ص 168) به هر حال افراد مردم گریز ناقص العقل تلقی شده اند چه تودد معادل نصف عقل و اندیشه قرار داده شده است . بنابراین باید در جلب دوستی کوشید چه اسلام در بین مکاتب بیشترین توجه و اهتمام را به دوستی داده و دارد.
درخت دوستی بنشان که کام دل به بار آرد نهال دشمنی بر کن که رنج بی شمار آرد
اما با چه کسی باید دوستی نمود و آداب دوستی نمودن چیست ؟ عزیز دانشجو دوست مورد نظر باید از ویژگیهای اخلاقی و رفتاری و فکری خاصی برخوردار باشد تا سزاوار محبت ورزیدن و دوستی نمودن گردد. و این شرائط فراوان و شرح و بسط آن فراتر از حوصله یک مکاتبه است و لذا به ویژگیهای یک دوست خوب اشاره می کنیم تا با رعایت آنها در انتخاب دوست خوب موفق باشید:
الف = از شرایط یک دوست ایده ال وفاداری است . دوست باید به اصول اخلاقی و تعهدات دوستی و عهد و پیمانی که منعقد می سازد پایبند و وفادار باشد.
ب = موئدب بودن به آداب اجتماعی و متخلق بودن به اخلاق نیک و پسندیده شرط دیگر دوست ایده ال است . چه آدمی متائثر از همنشین و دوست خود است و شخصی بیگانه با آداب اجتماعی نه تنها به شما آسیب می رساند و به واسطه رعایت نکردن آداب اجتماعی و اخلاق نیک حیثیت شما را تهدید و به آن آسیب می رساند بلکه بصورت غیر مستقیم بی ادبی را به شما نیز می آموزد و راه و رسم تخلف از اخلاق پسندیده و نیک را به شما یاد می دهد و سدراه تخل ق به اخلاق حسنه می گردد.
ج = آگاهی و بینش عالی داشتن از دیگر ویژگی های یک دوست خوب است . آگاهی و بینش چراغ راه و جهت دهنده حرکت است و چه زیباست که دو همراه در مسیر زندگی از پرتو فیض وجود یکدیگر بهرمند شده و پا بپای یکدیگر گام بردارند و در این مسیر خود را از انحرافات مصون و وجودشان را از آفات بیمه سازند و اولین گام در این فعالیت شناخت انحرافات و آفات و راه مقابله با آنها می باشد و شخص جاهل و نادان از این کار عاجز و تسلیم انبوه انحرافات خواهد شد و از تشخیص راه از چاه ناتوان است . پر واضح است که چنین فردی نه تنها خود را به اعوجاج و انحراف می کشاند بلکه همراهان خود را مبتلا می سازد و لذا برای مصونیت یافتن از انحرافها و پی بردن به آفات و انحرافات و شناخت راه حق داشتن دوست آگاه و مطلع یک ضرورت بی تردید است.
د = دیانت و پایبندی به احکام دین و فرامین الهی اگر اهل دین بودن یک امتیاز است و پایبندی به احکام شریعت یک ضرورت می باشد باید تمام عوامل موئثر در این خصیصه را تائمین نمود و دوست خوب بواسطه تائثیری که بر رفتار شما دارد باید شما را به سمت این ویژگی ایده ال دعوت نماید. اگر دوست شما باعث محرومیت شما از خوبی ها گردد و به نوعی موجب متضرر شدن شما شود - آنهم ضرری که جبران ناپذیر یا جبران آن سخت است - این دوستی دوستی پسندیده و معقولی نیست .
ه' = دور اندیشی از دیگر ویژگیهای دوست خوب است تا قبل از بروز خلل و انحراف در زندگی و هر گونه حادثه منفی و ناخوشایندی شما را آگاه و مطلع سازد. و الا در آن صورت دو نفر همراه هم به خطا مبتلا می شوید.
و = خدا پروائی و پرهیزکار بودن در همه امور خدا و دستور و رضایت خدا را مد نظر داشته باشد.
ز = آینه یکدیگر بودن و خیر خواهی نمودن و عیب یکدیگر را دوستانه - نه خصمانه - متذکر شدن شرط دیگری است که موجب پیشرفت روز افزون شما خواهد شد و راه ایراد گرفتن دیگران و برخوردهای تلخ و تهدیدآمیز و... را سد خواهد کرد. و بالاذخره یکی دیگر از شرائط دوست خوب همترازی اجتماعی دو دوست و تواضع نمودن و احترام متقابل است . دوست عزیز شرائط دوست ایده ال بیشتر از این است که برشمردیم و همانگونه که گذشت بیان تفصیلی سخن فراتر از حوصله اینگونه مکاتبات است به اختصار باید عرض کنیم که دوست آن است که : - سخن گفتنش موجب افزونی علم و دانش شما گردد. - رفتارش شما را به فکر آخرت بیاندازد. - دیدارش شما را به یاد خداوند اندازد. اما از دوستی با چه اشخاصی باید اجتناب نمود: از دوستی با افرادی که ویژگیهای زیر را دارند باید پرهیز نمود: 1- افراد سخن چین و نمام . 2- افراد پست و تن پرور و آسوده خواه 3- افراد دروغگو 4- افرادی که به احکام و مقررات دینی پایبند نیستند 5- کسانی که تندخو و بد اخلاق می باشند 6- افراد ترسو 7- افراد بخیل و خسیس 8- افرادی که متهم شناخته شده و حیثیت اجتماعی مطلوب ندارند 9- افرادی که از ستمگری و عدم رعایت حقوق دیگران ابای ندارند 10- نادان , کم ظرفیت و پر توقع و... در پایان به چند راهکار در کیفیت دوستی اشاره می کنیم : دو دوست صمیمی باید از عمق جان نسبت به یکدیگر همدرد و خیرخواه باشند و یک لحظه یک رنگی و صفا را فراموش نکنند و در تمام حالات از حقوق دوستی و رفاقت دفاع کنند و بر لغزشها و خطاهای پیش آمده و غیر مترقبه صبر کرد. و بردباری نشان دهند و بر ناملایمات خنده کنند و از یکدیگر توقع و انتظار نداشته باشند و دوستی را زمینه رسیدن به امیال و خواهشهای شخصی خود قرار ندهند و از مجادله با یکدیگر پرهیز کنند و در برابر یکدیگر متواضع و فروتن باشند به حرف همدیگر گوش دهند و از سرزنش و مذمت یکدیگر پرهیز نمایند و بلکه خیرخواه و ناصح همدیگر باشند در حق یکدیگر دعا کنند و سر هم را بپوشانند با دادن هدیه - در حد توان - و کلمات محبت آمیز اظهار دوستی کنند و در شاد نمودن یکدیگر بکوشند - البته به شکلی که مرتکب گناه نشوند. همانگونه که عرض نمودیم شرح بیشتر خواهش شما را با مطالعه کتب زیر برآورده می سازیم که امیدواریم مفید واقع شود.
1- دوستی در قرآن و حدیث , نوشته آقای ری شهری
2- دوستی و دوستان , نوشته آقای سید هادی مدرس , ترجمه حمیدرضا شیخی و حمیدرضا آژیر, از انتشارات آستان قدس رضوی , 1376
3- آئین دوستی (دوست یابی) نوشته دیل کارنگی , انتشارات پیمان 1378
4- آئین دوستی در اسلام , نوشته آقای بابازاده
توجه : بیان این نکته ضروری است که آنچه به عنوان ویژگیهای دوست خوب بیان شد مطلق و صد در صد نیست چه اینکه انسانها کم و بیش دارای نواقصی نیز هستند کما اینکه خود ما وقتی به کارنامه زندگی خود نگاهی می افکنیم آنرا بی نقص و عیب نمی بینیم لذا همه ویژگیهایی که گفته شد به این معناست که به طور نسبی دوست خوب باید این خصوصیات را داشته باشد و جهت کلی زندگی او نیز به سمت و سوی این ویژگیها و جنبه های مثبت باشد.
eporsesh.com