نشانه‌های اضطراب کودکان و نوجوانان چیست؟
اضطراب با توجه به شدت و ضعف عوامل آن، نشانه‌های متفاوتی دارد. در مرحله‌ی ابتدایی؛ تکان دادن دست و پا، بالا کشیدن شلوار، گزیدن و لیسیدن لب، و بازی با اشیایی چون خودکار، موی سر، دکمه‌ی پیراهن و.... این نشانه‌ها، گویای اضطراب عمومی است که در همگان وجود دارد و چندان نگران کننده نیست. کودک یا نوجوان، مشغول انجام تکالیف است و چون برنامه‌ی مورد علاقه‌اش در تلویزیون آغاز شده، اضطراب دارد و دائم دست یا پایش را تکان می‌دهد. در مرحله‌ی شدیدتر؛ اختلالات رفتاری یا عادات عصبی )مانند ناخن جویدن، کندن پوست لب یا مو، کشیدن پوست یا مو، کندن زخم بدن، فشار دادن دندان‌ها(، فرو ریختن دل، پرخاشگری، و تیک (1)، یعنی پرش عصبی)مانند چشمک زدن، بالا انداختن ابرو، غنچه کردن دهان( دست و پای سرد، بی‌خوابی، کابوس، تکرر ادرار و.... این نشانه‌ها گویای عامل جدی‌تر اضطراب هستند و باید بدان‌ها توجه شود. مهم‌ترین علل اضطراب در این مرحله، فشارهای روحی - روانی ناشی از اختلافات و درگیری پدر و مادر، فرزند جدید و... است. در مرحله‌ی بسیار شدید )حمله‌ی وحشتزدگی(؛ پریدن رنگ صورت، عرق کردن دست‌ها و بدن، افزایش سرعت تنفس، تهوع و سرگیجه، تپش شدید قلب، ریختن ادرار و.... این نشانه‌ها که گویای سیستم عصبی سمپاتیک )فرآیندی طبیعی در بدن انسان( است، نشان از عاملی بسیار شدید، چون ترسی ناگهانی، صحنه‌ای دلهره‌آور یا کابوس دارد که باید زمینه‌های آن‌ها از بین برود.(2) نشانه‌های اضطراب برای نوجوانان و بزرگسالان، افزون بر موارد پیش گفته، عبارتند از: تمایل به کارهای سبک، عدم تمرکز، انزواجویی، یبوست و درد دل، کاهش هورمون جنسی، مشکلات خواب، افزایش گرایش‌های وسواسی )بررسی قفل‌ها، چراغ، شیر آب و...(، نوشیدن مشروبات الکلی، سیگار کشیدن، کم خوری، بی‌اهمیتی به وضع ظاهر، رانندگی وحشیانه، ناتوانی در تصمیم‌گیری، اختلال در حافظه، افزایش افکار خود انتقادگرانه‌ی منفی، اختلال در ترشح هورمون‌ها و...؛ برای مثال، سبب افزایش تیروکسین و در نتیجه، کاهش وزن، افزایش ضربان قلب، عصبانیت و بی‌خوابی می‌شود. باعث افزایش کورتیزون و در نتیجه، کاهش توانایی فرد در برابر عفونت‌ها و سایر بیماری‌ها خواهد بود. اضطراب، سبب افزایش کلسترول می‌شود که عامل مهمی در حمله‌های قلبی است. پی نوشتها: (1) :Ticحرکتی غیر ارادی، سریع، عود کننده و کلیشه‌ای است که به طور معمول در صورت، دست و پاها رخ می‌دهد و منشأ عصبی دارد. (2) سیستم عصبی سمپاتیک، اعضای داخلی را به وسیله‌ی اعصاب نخاعی به مغز مرتبط، و هنگام بروز استرس، آن‌ها را برای عمل آماده می‌کند و سبب انقباض عمومی ماهیچه‌ها، گشاد شدن مردمک چشم، کاهش ترشح بزاق، گشاد شدن راه‌های هوایی ریه، باز شدن روزنه‌های عرق در پوست و افزایش تعریق، تنگ شدن و سفت شدن روده‌ها و شل شدن مثانه می‌شود )وراپیفر، استرس و روش‌های مقابله، ص 57 و 58(.
عنوان سوال:

نشانه‌های اضطراب کودکان و نوجوانان چیست؟


پاسخ:

اضطراب با توجه به شدت و ضعف عوامل آن، نشانه‌های متفاوتی دارد.
در مرحله‌ی ابتدایی؛ تکان دادن دست و پا، بالا کشیدن شلوار، گزیدن و لیسیدن لب، و بازی با اشیایی چون خودکار، موی سر، دکمه‌ی پیراهن و.... این نشانه‌ها، گویای اضطراب عمومی است که در همگان وجود دارد و چندان نگران کننده نیست. کودک یا نوجوان، مشغول انجام تکالیف است و چون برنامه‌ی مورد علاقه‌اش در تلویزیون آغاز شده، اضطراب دارد و دائم دست یا پایش را تکان می‌دهد.
در مرحله‌ی شدیدتر؛ اختلالات رفتاری یا عادات عصبی )مانند ناخن جویدن، کندن پوست لب یا مو، کشیدن پوست یا مو، کندن زخم بدن، فشار دادن دندان‌ها(، فرو ریختن دل، پرخاشگری، و تیک (1)، یعنی پرش عصبی)مانند چشمک زدن، بالا انداختن ابرو، غنچه کردن دهان( دست و پای سرد، بی‌خوابی، کابوس، تکرر ادرار و....
این نشانه‌ها گویای عامل جدی‌تر اضطراب هستند و باید بدان‌ها توجه شود.
مهم‌ترین علل اضطراب در این مرحله، فشارهای روحی - روانی ناشی از اختلافات و درگیری پدر و مادر، فرزند جدید و... است.
در مرحله‌ی بسیار شدید )حمله‌ی وحشتزدگی(؛ پریدن رنگ صورت، عرق کردن دست‌ها و بدن، افزایش سرعت تنفس، تهوع و سرگیجه، تپش شدید قلب، ریختن ادرار و....
این نشانه‌ها که گویای سیستم عصبی سمپاتیک )فرآیندی طبیعی در بدن انسان( است، نشان از عاملی بسیار شدید، چون ترسی ناگهانی، صحنه‌ای دلهره‌آور یا کابوس دارد که باید زمینه‌های آن‌ها از بین برود.(2)
نشانه‌های اضطراب برای نوجوانان و بزرگسالان، افزون بر موارد پیش گفته، عبارتند از:
تمایل به کارهای سبک، عدم تمرکز، انزواجویی، یبوست و درد دل، کاهش هورمون جنسی، مشکلات خواب، افزایش گرایش‌های وسواسی )بررسی قفل‌ها، چراغ، شیر آب و...(، نوشیدن مشروبات الکلی، سیگار کشیدن، کم خوری، بی‌اهمیتی به وضع ظاهر، رانندگی وحشیانه، ناتوانی در تصمیم‌گیری، اختلال در حافظه، افزایش افکار خود انتقادگرانه‌ی منفی، اختلال در ترشح هورمون‌ها و...؛ برای مثال، سبب افزایش تیروکسین و در نتیجه، کاهش وزن، افزایش ضربان قلب، عصبانیت و بی‌خوابی می‌شود. باعث افزایش کورتیزون و در نتیجه، کاهش توانایی فرد در برابر عفونت‌ها و سایر بیماری‌ها خواهد بود. اضطراب، سبب افزایش کلسترول می‌شود که عامل مهمی در حمله‌های قلبی است.
پی نوشتها:
(1) :Ticحرکتی غیر ارادی، سریع، عود کننده و کلیشه‌ای است که به طور معمول در صورت، دست و پاها رخ می‌دهد و منشأ عصبی دارد.
(2) سیستم عصبی سمپاتیک، اعضای داخلی را به وسیله‌ی اعصاب نخاعی به مغز مرتبط، و هنگام بروز استرس، آن‌ها را برای عمل آماده می‌کند و سبب انقباض عمومی ماهیچه‌ها، گشاد شدن مردمک چشم، کاهش ترشح بزاق، گشاد شدن راه‌های هوایی ریه، باز شدن روزنه‌های عرق در پوست و افزایش تعریق، تنگ شدن و سفت شدن روده‌ها و شل شدن مثانه می‌شود )وراپیفر، استرس و روش‌های مقابله، ص 57 و 58(.





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین