1. آگاهی دادن: یکی از علل مهم اضطراب شدید کودکان، عدم آگاهی از ماهیت اضطراب است. اگر در سنی قرار دارد که می‌تواند )سیستم عصبی سمپاتیک( )ر. ک: ص 26( را درک کند، او را از آن آگاه کنید. 2. تقویت روحیه‌ی دینی: به طور معمول، کودکانی که دارای اعتقادات دینی و مذهبی قوی‌تری هستند، اضطراب کمتری دارند. استرس‌ها و فشارهای روحی در جوامع دینی، بسیار کمتر از جوامع غیر دینی است. این نتیجه‌ای است که امیل دورکیم )Emil Durkheim( در کتاب خودکشی بدان دست یافته است. باید به کودک، یاد خدا را بیاموزیم )الا بذکر الله تطمئن القلوب((1) و برای او تبیین کنیم که یاد خدا، دل را آرام می‌کند. یونگ )Unge(، روان‌شناس شهیر غربی معتقد است که اعتقاد به مذهب، جلو نگرانی‌ها را می‌گیرد. دلهره، زهر، و پادزهر آن، اعتقاد به خدا است. 3. ارتباط گسترده‌ی فامیلی: ارتباط گسترده‌ی فامیلی، سبب ایجاد امنیت روحی - روانی می‌شود؛ زیرا کودک احساس می‌کند در تنگناهای زندگی، نزدیکانش به او کمک خواهند کرد و پشتیبان او خواهند بود. به طور معمول کسانی که با نزدیکان خود ارتباط بیشتری دارند، شاداب‌ترند. تنهایی و غربت، نشاط انسان را از بین می‌برد؛ پس بی‌علت نیست که امامان معصوم علیهم‌السلام به مسأله‌ی )صله‌ی رحم( توجه بسیاری داشته‌اند. یکی از مهم‌ترین عوامل کمرنگ شدن روابط خویشاوندی، تشریفات و تکلف‌هایی است که گریبان مردم را گرفته که با کاستن از آن‌ها می‌توان روابط را بیشتر کرد. ارتباط خویشاوندی لازم نیست دراز مدت باشد؛ بلکه نفس ارتباط، گرچه کوتاه مدت، مهم است. در روایات آمده است: صلوا ارحامکم ولو بالتسلیم. (2) با نزدیکان خود ارتباط برقرار کنید؛ اگر چه با سلام باشد. نکته‌ی مهم در ایجاد ارتباط با نزدیکان، بدآموزی‌هایی است که پدید می‌آید؛ پس توصیه می‌کنم با نزدیکانی ارتباط داشته باشید که در دیانت آنان و سلامت روحی و معنوی فرزندانشان تردیدی ندارید. 4. تقویت جسم: به طور معمول، کودکانی که بدنی قوی و سالم دارند، در برابر عوامل اضطراب مقاوم‌ترند. پی نوشتها: (1) رعد )13(، 28. (2) حر عاملی، وسائل الشیعه، ج 21، ص 539. منبع: کتاب نسیم مهر(1)، حجت الاسلام حسین دهنوی، انتشارات خادم الرضا(علیه السلام)
1. آگاهی دادن: یکی از علل مهم اضطراب شدید کودکان، عدم آگاهی از ماهیت اضطراب است. اگر در سنی قرار دارد که میتواند )سیستم عصبی سمپاتیک( )ر. ک: ص 26( را درک کند، او را از آن آگاه کنید.
2. تقویت روحیهی دینی: به طور معمول، کودکانی که دارای اعتقادات دینی و مذهبی قویتری هستند، اضطراب کمتری دارند. استرسها و فشارهای روحی در جوامع دینی، بسیار کمتر از جوامع غیر دینی است. این نتیجهای است که امیل دورکیم )Emil Durkheim( در کتاب خودکشی بدان دست یافته است.
باید به کودک، یاد خدا را بیاموزیم )الا بذکر الله تطمئن القلوب((1) و برای او تبیین کنیم که یاد خدا، دل را آرام میکند. یونگ )Unge(، روانشناس شهیر غربی معتقد است که اعتقاد به مذهب، جلو نگرانیها را میگیرد. دلهره، زهر، و پادزهر آن، اعتقاد به خدا است.
3. ارتباط گستردهی فامیلی: ارتباط گستردهی فامیلی، سبب ایجاد امنیت روحی - روانی میشود؛ زیرا کودک احساس میکند در تنگناهای زندگی، نزدیکانش به او کمک خواهند کرد و پشتیبان او خواهند بود. به طور معمول کسانی که با نزدیکان خود ارتباط بیشتری دارند، شادابترند. تنهایی و غربت، نشاط انسان را از بین میبرد؛ پس بیعلت نیست که امامان معصوم علیهمالسلام به مسألهی )صلهی رحم( توجه بسیاری داشتهاند.
یکی از مهمترین عوامل کمرنگ شدن روابط خویشاوندی، تشریفات و تکلفهایی است که گریبان مردم را گرفته که با کاستن از آنها میتوان روابط را بیشتر کرد. ارتباط خویشاوندی لازم نیست دراز مدت باشد؛ بلکه نفس ارتباط، گرچه کوتاه مدت، مهم است.
در روایات آمده است:
صلوا ارحامکم ولو بالتسلیم. (2)
با نزدیکان خود ارتباط برقرار کنید؛ اگر چه با سلام باشد.
نکتهی مهم در ایجاد ارتباط با نزدیکان، بدآموزیهایی است که پدید میآید؛ پس توصیه میکنم با نزدیکانی ارتباط داشته باشید که در دیانت آنان و سلامت روحی و معنوی فرزندانشان تردیدی ندارید.
4. تقویت جسم: به طور معمول، کودکانی که بدنی قوی و سالم دارند، در برابر عوامل اضطراب مقاومترند.
پی نوشتها:
(1) رعد )13(، 28.
(2) حر عاملی، وسائل الشیعه، ج 21، ص 539.
منبع: کتاب نسیم مهر(1)، حجت الاسلام حسین دهنوی، انتشارات خادم الرضا(علیه السلام)
- [سایر] راه های پیشگیری از اختلالات قد و رشد کودکان چیست؟
- [سایر] نشانههای اضطراب کودکان و نوجوانان چیست؟
- [سایر] چه لزومی دارد اضطراب شدید کودکان از بین برود؟
- [سایر] آیا عکس العمل کودکان در مقابل عوامل اضطراب یکنواخت است؟
- [سایر] چه لزومی دارد اضطراب شدید کودکان از بین برود؟
- [سایر] آیا استفاده از آرامبخشها برای درمان اضطراب کودکان مفید است؟
- [سایر] آیا استفاده از آرامبخشها برای درمان اضطراب کودکان مفید است؟
- [سایر] آیا عکس العمل کودکان در مقابل عوامل اضطراب یکنواخت است؟
- [سایر] آیا برای پیشگیری از رفتارهای نابهنجار کودکان و انجام اعمال عبادی میتوان از اهرم فشار و زور استفاده کرد؟
- [سایر] آیا برای پیشگیری از رفتارهای نابهنجار کودکان و انجام اعمال عبادی میتوان از اهرم فشار و زور استفاده کرد؟
- [آیت الله اردبیلی] بر مسلمانان واجب است نقشههایی را که بیگانگان برای سلطه بر کشورهای اسلامی یا سلطه سیاسی اقتصادی، نظامی و یا فرهنگی بر آنان کشیدهاند، برهم زده و از سلطه آنان پیشگیری کنند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] همه شرائطی که در امام جماعت لازم است باید در امام جمعه هم باشد مانند: عقل، ایمان، حلال زادگی و عدالت. ولی امامت کودکان و زنان در نماز جمعه جائز نیست.
- [آیت الله نوری همدانی] همة شرائطی که در امام جماعت لازم است باید در امام جمعه هم باشد مانند عقل ، ایمان حلال زادگی و عدالت . ولی امامت کودکان و زنان در نماز جمعه جائز نیست اگر چه در نمازهای دیگر برای خودشان جائز است .
- [آیت الله مکارم شیرازی] کسی که حیوان را ذبح می کند می تواند مرد باشد یا زن یا بچه نابالغی که دستورات ذبح را می داند، ولی بهتر است تا دسترسی به مرد باشد زنان و کودکان را معاف دارند.
- [آیت الله جوادی آملی] .مکان نماز باید موجب حرکت محسوس نمازگزار نباشد , بنابراین اقامه نماز در هواپیمای سریع که حرکت آن محسوس نیست, با رعایت قبله, صحیح است . اقامه نماز در مکان متحرّک یا لرزان , مانند خرمن گندم و تلّ شن که اضطراب آن محسوس است، نیز در اتومبیل، کشتی، ترن و مانن د آن که مانع آرامش بدن نمازگزارند, باطل است.
- [آیت الله سیستانی] اگر کسی چیزی از آنچه را که گذشت انجام دهد ، در حالی که عقیده قطعی داشته که روزه را باطل نمیکند ، کفاره بر او واجب نیست . وهمچنین است کسی که نمیدانسته روزه بر او واجب است ، مانند کودکان در اوائل بلوغ . کفاره روزه :
- [آیت الله اردبیلی] به طور کلّی سرگرمیهای گوناگون اگر همراه با کار حرام یا مستلزم حرام نباشند، اشکال ندارد؛ بنابر این گوشدادن و دیدن برنامههای سینما، تئاتر، رادیو، تلویزیون، ماهواره و مانند آن، چنانچه مستلزم فساد افکار و اخلاق فرد یا جامعه و یا ترویج باطل نباشد، اشکال ندارد؛ ولی باید مواظب باشند مانع از کارهای واجب و مهم نشود و مخصوصا نسبت به کودکان دقّت بیشتری اعمال گردد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر ولیّ بچه مال او را اجاره دهد، یا چیزی را برای او اجاره کند، یا خود او را اجیر دیگری نماید، یا برای او اجیری بگیرد، اشکال ندارد، البتّه اگر ولیّ بچه پدر یا جدّ پدری وی باشد، در صورتی میتواند برای بچه عقد اجاره منعقد کند که این اجاره مفسدهای برای بچه نداشته باشد و در سایر اولیاء، همچون حاکم شرع و وصیّ و قیّم کودکان در صورتی اجاره آنها برای کودک صحیح است که این اجاره برای کودک مصلحت داشته باشد و اگر شرط مفسده نداشتن یا مصلحت داشتن رعایت شود، کودک پس از بلوغ نیز نمیتواند اجاره را به هم بزند.
- [آیت الله اردبیلی] بر صاحبان وسایل ارتباط جمعی، هنرمندان و نویسندگان لازم است علم، هنر و ابزار خود را در جهت ترویج معروف و نهی از منکر و پیشگیری از اخلاق ناپسند اجتماعی بکار گیرند و هنر، علم و ابزار نوین ارتباط جمعی را در جهت القاء شبهه و گمراهی و یا اشاعه اخلاق ناپسند بکار نگیرند، در غیر این صورت بر همگان لازم است آنان را طرد و با رعایت مراتب امر به معروف و نهی از منکر به پیروی معروف هدایت و الزام نمایند و از ابزار وسایل ارتباط جمعی که به اشاعه فحشاء و اندیشههای ناپسند اقدام مینماید استفاده نکنند، بلکه خرید و فروش و نگهداری این گونه وسایل در این صورت اشکال دارد.
- [آیت الله سیستانی] جایز است که زن از دستگاه پیشگیری از حاملگی، و مانند آن اگر ضرر مهمی به او نزند استفاده کند، لکن در صورتی که گذاشتن دستگاه متوقف بر نگاه کردن بهجایی است که نظر به آن حرام است، و یا لمس قسمتی از بدن که لمس آن جایز نیست، باشد، جایز نیست کسی غیر از شوهر این کار را انجام دهد مگر در صورت ضرورت، مانند اینکه بچهدار شدن برای او ضرر داشته باشد، یا مستلزم حرجی باشد که معمولاً تحمل نمیشود با فرض اینکه راه دیگری برای منع حمل نباشد، یا اگر باشد باز هم مستلزم ضرر یا حرج باشد. این در صورتی است که معلوم نباشد دستگاه نطفه را پس از انعقادش تلف میکند، وگرنه بنا بر احتیاط واجب باید در هر حال، ترک شود.