پاسخ از حجت الاسلام حسین دهنوی: ما توصیه مان این است که فرهنگ مشابه داشته باشند . این اختلاف فرهنگی ممکن است مشکلاتی را برایشان ایجاد بکند . معمولا آنهایی که فرهنگ مشترک دارند راحت تر میتوانند با هم کنار بیایند . آنهایی که اختلاف فرهنگی دارند باید تحمل زیادی داشته باشند . منظور ما از فرهنگ همان قومیت است که آداب و رسوم شان خیلی از هم دور است . وگرنه خرده فرهنگ ها مشکلی ندارد حتی در یک شهر هم ممکن است فرهنگ هایشان با هم فرق کند ما بیشتر منظورمان تفاوت فرهنگ فاحش است . اگر چنین چیزی باشد از همان اول برای زوج مشکل پیش می آید .حتی در فرایند خواستگاری هم مشکل پیش می آید . مثلا الان خانم و آقای دانشجو در دانشگاه آشنا شده اندو بر اساس مبانی عقلانی که ما گفتیم میخواهند با هم ازدواج کنند . این دو نفر دو فرهنگ مختلف دارند فرایند خواستگاری را شروع میکنند و از همان ابتدا مشکل درست میشود چون اختلاف فرهنگی فاحش وجود دارد . مثلا در فرایند خواستگاری متوجه میشوند خانم جهیزیه نمی آورد . یعنی والدین به دختر خانم جهیزیه نمی دهند . در مناطقی از کشورمان داریم که آقا جهیزیه را تهیه می کند . خانواده دختر لیست بلند و بالایی به آقا پسر میدهند و ایشان باید تهیه کند . بحث شیربهاء ، در خیلی جاها جدی است . شیر بهای خیلی گزاف از آقای داماد گرفته میشود . در مواردی عروسی های هفت شب و روز گرفته میشوند که غالبا هم هزینه بر دوش آقای داماد است . در مناطقی از کشورمان داریم که برای خرید اولیه عروس یک مینی بوس از خانواده عروس با آنها برای خرید راهی میشوند . و آقای داماد باید برای همه چیزی بخرد . و اگر برایشان نخرد ، توهین است . در مناطقی از کشورمان هست که مرد خیلی اقتدار دارد . یعنی از حد اقتدار متعارف آقایان خیلی بیشتر است . جایی در کشورمان هم داریم که زن اقتدار دارد . زوج این ها را خبر ندارد در همین فرایند اولیه دچار مشکل می شوند . و در مراسم عروسی ممکن است زبانشان و لهجه شان با هم فرق می کند . لباس و آداب و فرهنگشان باهم فرق می کند . خوب این یک مراسم مشترک است . متعدد پیش آمده که در همین مراسم دعوا شده . ما توصیه می کنیم این کار را نکنید مشکلات دارد . اگر کسی خیلی روی این قضیه اصرار دارد به دو نکته توجه بکند . قبل از اقدام به خواستگاری شناخت پیدا بکنند و آداب طرف را بشناسید . با مطالعه و سوال از خود آقا پسر و دختر خانم رسوم آنها را بشناسید . دیگر اینکه ببینید قدرت انطباق دارید یا نه ؟ اگر شناخت پیدا نکنید و قدرت انطباق نداشته باشید که بعدا بتوانید تحمل کنید ، دچار مشکل می شوید . احتیاط این است که با هم فرهنگ خودتان ازدواج بکنید . منظور ما خرده فرهنگ ها نیست . ما در مجلس عروسی می گوییم این خرده فرهنگ ها را لاپوشانی کنید گاهی به خاطر همین فرهنگ بهم می ریزد . و از همان شب اول کینه ایجاد می شود .اگر در فرهنگ هم همتایی داشته باشیم خوب است . www. ch3.iribtv.ir
اگر فرهنگ و آداب و رسوم دو نفربا هم اختلاف داشته باشد . آیا ممکن است در ازدواج آنها مشکل پیش بیاید ؟
پاسخ از حجت الاسلام حسین دهنوی:
ما توصیه مان این است که فرهنگ مشابه داشته باشند . این اختلاف فرهنگی ممکن است مشکلاتی را برایشان ایجاد بکند . معمولا آنهایی که فرهنگ مشترک دارند راحت تر میتوانند با هم کنار بیایند . آنهایی که اختلاف فرهنگی دارند باید تحمل زیادی داشته باشند . منظور ما از فرهنگ همان قومیت است که آداب و رسوم شان خیلی از هم دور است . وگرنه خرده فرهنگ ها مشکلی ندارد حتی در یک شهر هم ممکن است فرهنگ هایشان با هم فرق کند ما بیشتر منظورمان تفاوت فرهنگ فاحش است . اگر چنین چیزی باشد از همان اول برای زوج مشکل پیش می آید .حتی در فرایند خواستگاری هم مشکل پیش می آید . مثلا الان خانم و آقای دانشجو در دانشگاه آشنا شده اندو بر اساس مبانی عقلانی که ما گفتیم میخواهند با هم ازدواج کنند . این دو نفر دو فرهنگ مختلف دارند فرایند خواستگاری را شروع میکنند و از همان ابتدا مشکل درست میشود چون اختلاف فرهنگی فاحش وجود دارد . مثلا در فرایند خواستگاری متوجه میشوند خانم جهیزیه نمی آورد . یعنی والدین به دختر خانم جهیزیه نمی دهند . در مناطقی از کشورمان داریم که آقا جهیزیه را تهیه می کند . خانواده دختر لیست بلند و بالایی به آقا پسر میدهند و ایشان باید تهیه کند . بحث شیربهاء ، در خیلی جاها جدی است . شیر بهای خیلی گزاف از آقای داماد گرفته میشود . در مواردی عروسی های هفت شب و روز گرفته میشوند که غالبا هم هزینه بر دوش آقای داماد است . در مناطقی از کشورمان داریم که برای خرید اولیه عروس یک مینی بوس از خانواده عروس با آنها برای خرید راهی میشوند . و آقای داماد باید برای همه چیزی بخرد . و اگر برایشان نخرد ، توهین است . در مناطقی از کشورمان هست که مرد خیلی اقتدار دارد . یعنی از حد اقتدار متعارف آقایان خیلی بیشتر است . جایی در کشورمان هم داریم که زن اقتدار دارد . زوج این ها را خبر ندارد در همین فرایند اولیه دچار مشکل می شوند . و در مراسم عروسی ممکن است زبانشان و لهجه شان با هم فرق می کند . لباس و آداب و فرهنگشان باهم فرق می کند . خوب این یک مراسم مشترک است . متعدد پیش آمده که در همین مراسم دعوا شده . ما توصیه می کنیم این کار را نکنید مشکلات دارد . اگر کسی خیلی روی این قضیه اصرار دارد به دو نکته توجه بکند . قبل از اقدام به خواستگاری شناخت پیدا بکنند و آداب طرف را بشناسید . با مطالعه و سوال از خود آقا پسر و دختر خانم رسوم آنها را بشناسید . دیگر اینکه ببینید قدرت انطباق دارید یا نه ؟ اگر شناخت پیدا نکنید و قدرت انطباق نداشته باشید که بعدا بتوانید تحمل کنید ، دچار مشکل می شوید . احتیاط این است که با هم فرهنگ خودتان ازدواج بکنید . منظور ما خرده فرهنگ ها نیست . ما در مجلس عروسی می گوییم این خرده فرهنگ ها را لاپوشانی کنید گاهی به خاطر همین فرهنگ بهم می ریزد . و از همان شب اول کینه ایجاد می شود .اگر در فرهنگ هم همتایی داشته باشیم خوب است .
www. ch3.iribtv.ir
- [سایر] در جامعه ای مثل ایران که ملیت ها و اقوام متعدد، با آداب و رسوم مختلف زندگی می کنند، آیا تصور فرهنگ واحد ملی ممکن است؟
- [سایر] فرقههای شیعی چند تا هستند و به طور کلی عقیده و آداب و رسوم آنها چیست؟
- [آیت الله علوی گرگانی] تلاش در راه حفظ فرهنگی ملّی و اغنای آن چون آداب و رسوم، زنان و لباس اعیاد چه صورت دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] با توجه به اینکه امسال اربعین حسینی مقارن با شب یلداست، نظر معظم له را در خصوص برگزاری آداب و رسوم این شب خواستاریم؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا گفتگو درباره رسوم، آداب، گفتار، کردار، طرز لباس پوشیدن، شکل ظاهری، ادا درآوردن روستایی، شهری ها و قبایل گوناگون ایران و سایر کشورها غیبت محسوب می شود؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا گفتگو درباره رسوم، آداب، گفتار، کردار، طرز لباس پوشیدن، شکل ظاهری، ادا درآوردن روستایی، شهری ها و قبایل گوناگون ایران و سایر کشورها غیبت محسوب می شود؟
- [سایر] سلام و خسته نباشید. در مورد برنامه پارک ملت امشب: به نظر من وقتی یه موضوع تو یک جامعه آماری که هیچ اطلاعی از اون (مثل سن- جنس-میزان تحصیلات-آداب و رسوم زندگی-فرهنگ غالب محل زندگی و......) در دسترس نیست مورد بررسی و نظرسنجی قرار میگیره نمیتونه نتایج صحیحی ارائه بده. آیا واقعا والدین بیشتر از ما بچه ها مقصرند؟ آیا همه ما آداب رفتار با بزرگترهامون رو بلدیم؟
- [آیت الله مظاهری] یک دانشجوی هلندی هستم و رشته ام ادبیات و فرهنگ ایران می باشد. امتحان دوره ای من در مورد رسم و رسوم و اشعار مذهبی مخصوصا نوحه که در غرب هیچ کس از آن اطلاعاتی ندارد و من می خواهم این رسم و رسوم و فرهنگ را به دنیای علمی غربی معرفی کنم. سوآلات من این است:
- [سایر] با سلام من 18 سال تمام دارم.آیا سن خوبی برای ازدواج هست؟ آیا اگر من و همسر آینده 10 سال با هم اختلاف سنی داشته باشیم مشکلاتی در زندگی آینده پیش خواهد آمد؟ ضمنا فرد مورد نظر از همه ی جهات :دین و ایمان-اصالت خانوادگی-جایگاه اجتماعی-شغل-اخلاق و رفتا و فرهنگ،بدون ایراد بوده و مورد تآیید من و خانواده ام است. فقط مشکل من اختلاف سنی فرد مقابل با من است.لطفآ راهنمایی کنید تا تصمیم درست را بگیرم.با تشکر
- [سایر] چرا ما انقلاب کردیم؟ آیا اقتصاد مشکل داشت، یا فرهنگ یا چیز دیگری؟
- [آیت الله نوری همدانی] اگر کسی دختر عمّه یا دختر خالة انسان را شیر دهد به انسان محرم نمی شود ولی احتیاط مستحّب آن است که از ازدواج با او خودداری نماید . آداب شیر دادن
- [آیت الله سبحانی] اگر کسی دختر عمه یا دختر خاله انسان را شیر دهد به انسان محرم نمی شود ولی احتیاط مستحب آن است که از ازدواج با او خودداری نماید. آداب شیر دادن:
- [آیت الله اردبیلی] وسایل ارتباط جمعی باید در جهت اشاعه مکارم اخلاق و خصال پسندیده انسانی و اشاعه فرهنگ اسلامی قرار گیرند و در این زمینه از اندیشههای متفاوت بهره جویند و از ترویج فرهنگ ضد اسلامی و بیبندوباری به شدّت پرهیز نمایند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . بعد از مرگ مستحب است، چشم ها و لب ها و چانه میت را ببندند و دست و پای او را دراز کنند و پارچه ای روی او بیندازند و اگر شب مرده است، در جایی که مرده چراغ روشن کنند و برای تشییع جنازه او، مؤمنین را خبر کنند و در تشییع، آداب اسلام را رعایت کنند و از شرکت بانوان در تشییع که مکروه است مخصوصاً حرکت آنان جلوتر از مردان آن هم با مظاهر غیر اسلامی جلوگیری نمایند و منظره عبرت آور تشییع جنازه را به معصیت و تشبه به عادات و رسوم کفار که حاکی از عدم استقلال فکری و نفوذ بیگانگان است آلوده نکنند و اجازه ندهند که آداب و رسوم مخالفین اسلام، به اجتماع مسلمین راه پیدا کند چه خوب است که مسلمین برای حفظ سنن مذهبی و استقلال فکری خود در همه شئون روش اولیاء اسلام: را سر مشق قرار دهند و از عواقب وخیم تشبه به بیگانگان بپرهیزند. و نیز مستحب است در دفن میت عجله نمایند، ولی اگر یقین به مردن او ندارند، باید صبر کنند تا معلوم شود و اگر میت حامله باشد و بچه در شکم او زنده باشد، باید به قدری دفن را عقب بیندازند، که پهلوی چپ او را بشکافند و طفل را بیرون آورند و پهلو را بدوزند.
- [آیت الله سبحانی] در قرض لازم نیست صیغه بخوانند بلکه اگر چیزی را به نیت قرض به کسی بدهد و او هم به همین قصد بگیرد، صحیح است ولی مقدار آن باید کاملاً معلوم باشد. تا بعداً اختلاف پیش نیاید.
- [آیت الله اردبیلی] اگر بیگانگان از راههای مختلف مانند فرستادن امواج رادیویی یا تلویزیونی یا ماهوارهای و مانند آن در صدد ضربه زدن به اعتقادات و فرهنگ مسلمانان باشند، دفاع از فرهنگ و اعتقادات اسلامی بر هر مسلمانی واجب است و شایسته است از راه تقویت فرهنگ و اعتقادات مسلمانان واستفاده از فراوردههای علمی، از ضربه زدن دشمن به آن جلوگیری شود و از راههای دیگر مگر در موارد ضرورت استفاده نشود.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر اختلاف بین مجتهدین ولو اجمالا معلوم و شناختن اعلم مشکل باشد؛ لازم است از کسی تقلید کند که او با دیگران مساوی یا اعلم از آنها باشد و در صورت احتمال اعلمیت در هر کدام کافی است از یکی از آنها تقلید کند و گمان به اعلمیت معتبر نیست.
- [آیت الله مظاهری] در صورتی که شناخت اعلم مشکل باشد، یا آنکه اهل تشخیص در شناخت اعلم اختلاف داشته باشند اعلم بودن شرط نیست، و اگر چند نفر در نظر او اعلم از دیگران و با یکدیگر مساوی باشند، از هر کدام که بخواهد میتواند تقلید کند، بلکه میتواند در بعضی مسائل از کسی و در بعضی دیگر از دیگری تقلید نماید.
- [آیت الله خوئی] اگر اختلاف بین مجتهدین ولو اجمالًا معلوم و شناختن اعلم مشکل باشد، لازم است احتیاط کند، و درصورتی که احتیاط ممکن نباشد، باید از کسی تقلید کند که گمان به اعلم بودن او دارد. بلکه اگر احتمال ضعیفی هم بدهد که کسی اعلم است و بداند دیگری از او اعلم نیست، باید از او تقلید نماید.
- [آیت الله مظاهری] از گناهان بزرگ در اسلام کوتاهی در حقوق فرزند است، زیرا همانطور که پدر و مادر در اسلام حقوقی دارند فرزندان نیز چنین هستند، و اگر پدر و مادر آن حقوق را مراعات نکنند، از نظر قرآن موجب خسران در قیامت است. حقوقی که فرزندان بر پدر و مادر دارند چند چیز است: الف) تربیت صحیح اسلامی (آشنا نمودن فرزند با احکام اسلام از اصول و فروع و اخلاق و مقیّد نمودن او به ظواهر شرع از اهمیّت دادن به واجبات و اجتناب از گناهان خصوصاً گناهان بزرگ) و اگر کوتاهی کنند، شریک در جرایم فرزند میباشند. ب) تربیت فرزند به آداب و رسوم اجتماعی و به عبارت دیگر به او ادب آموختن. ج) آموختن دانش در حدّ خوب خواندن و خوب نوشتن. د) فراهم نمودن راهی برای زندگی متوسّط و پرهیزدادن او از تنبلی و بیکاری. ه) فراهم کردن مقدّمات ازدواج برای فرزند خصوصاً اگر دختر باشد که در روایات اهلبیت(سلاماللهعلیهم) برای ازدواج دختر بیشتر سفارش و تأکید شده است. و) گذاشتن اسم اسلامی که سفارش در نامهای پیامبر گرامی و اهلبیت او(سلاماللهعلیهم) زیاد شده است، و شیعه باید از انتخاب نامهای غیر اسلامی برای فرزندان خود پرهیز کند و سزاوار نیست که با وجود اسمهای اهلبیت(سلاماللهعلیهم) برای فرزند خود نام دیگری را انتخاب کند.