ازدواج یکی از مهمترین حوادثی است در زندگی انسان رخ می دهد و نقش تعیین کننده ای در رشد و تکامل و آینده او دارد لذا باید با دقت کامل انجام گیرد چه اینکه ازدواج نه تنها در سرنوشت زوجین نقش تعیین کننده دارد در شکل گیری نهاد خانواده بعنوان بنیادی ترین نهاد اجتماعی نیز نقش مهمی دارد بنابراین در شکل گیری یک جامعه ای سالم یا ناسالم تأثیر تعیین کننده دارد. عوامل مهمی در یک ازدواج موفق نقش دارد که شما قطعاً با مطالعه کتابهایی که در این زمینه تدوین شده با آگاهی کامل از آن عوامل اقدام به ازدواج خواهید نمود این عوامل بعضاً از اهمیت خیلی زیاد برخوردارند که به هیچوجه نباید از آنها چشم پوشی کرد مانند مسائل اعتقادی، فرهنگی، خانوادگی، سلامت جسمانی و روانی اما بعضی از شرائط از جمله شرایط سنی از اهمیت کمتری برخوردار است و بیشتر جنبه توافقی دارد به عبارت دیگر مسئله سن یا قیافه ظاهری بستگی به نوع سلیقه افراد و توافق یکدیگر دارد اما توجه به این نکته ضروری است که همین مسائل دست دوم نیز اگر در ازدواج لحاظ شود بهتر است بنابراین برای پاسخ دقیقتر به سئوال شما در مورد شرایط سنی ازدواج کمی به تحلیل فیزیولوژیکی و روان شناختی آن می پردازیم. از نظر فیزیولوژیکی و تجربی این مطلب به اثبات رسیده که معمولاً بلوغ دختران بویژه بلوغ جنسی آنها زودتر از پسران رخ می دهد و علائم جسمانی آن هم این مسئله را به خوبی تأیید می کند البته به طور دقیق نمی توان گفت چند سال یا چند ماه زودتر این مسئله اتفاق می افتد از نظر روان شناختی نیز مسئله حائز اهمیت است چه اینکه مسائل فیزیولوژیکی که در بدن دختر رخ می دهد و همچنین زایمانهای او بعد از ازدواج در جاذبه های ظاهری تأثیر می گذارد به عبارت دیگر کمی زودتر از پسرها شکسته می شوند و این مسئله ممکن است در سالهای اولیه ازدواج خیلی جلوه گر نباشد اما بتدریج علائم ظاهری آن در چهره و اندام زن نمایان می شود و چه بسا اگر زن و شوهر از جنبه های دیگر نیز کمی ناسازگاری داشته باشند این عامل ظاهری نیز بر عمق اختلافات بیفزاید و زمینه مسائل ناگواری را در زندگی مشترک آنها فراهم کند نکته مهم دیگری که از نظر روان شناختی و همچنین از جهات دیگری مانند مدیریت خانواده و مسائل تربیتی باید مورد توجه قرار گیرد اینست که در فرهنگ ما و بر اساس اعتقادات دینی ما زن و شوهر یک سلسله حقوقی نسبت به یکدیگر دارند و متقابلاً هر کدام مسئولیتها را باید در خانواده به عهده گیرند مثلاً نفقه زن اعم از تغذیه، پوشاک، مسکن و ... به عهده مرد است در مقابل تربیت فرزند و مسائل عاطفی و تربیتی در خانواده بیشتر به عهده زنهاست همچنین مدیریت خانواده به عهده مرد است و زن باید بعنوان یک مشاور امین این مدیریت را بپذیرد اینگونه مسائل می طلبد که مرد از نظر سنی، فکری، علمی و تجربی آمادگی بیشتری باید برخوردار باشد تا بتواند این مسئولیت ها را انجام دهد و الا جایگاه زن و مرد در خانواده عوض می شود و بدون تردید در دراز مدت مشکلاتی را بدنبال خواهد داشت البته ممکن است یک موارد استثنایی پیدا شود که علیرغم بزرگتر بودن زن مشکلی را ایجاد نکند اما ما نباید استثناءات را ملاک قرار دهیم لذا توصیه ما به شما اینست که حداقل 2 سال و حداکثر 6 سال تفاوت سنی بین زن و شوهر اگر رعایت شود بهتر است یعنی مرد بزرگتر از زن باشد. البته همانطور که گفته شد موارد استثنایی نیز وجود دارد که زن و مرد هم سن هستند یا زن بزرگتر از مرد است ولی مشکلی هم ایجاد نمی شود مثل اینکه مرد علیرغم اینکه سن کمتری دارد ولی از توانایی و مدیریت بالایی برخوردار است و می تواند مدیریت خانواده و مسئولیت های دیگری که دارد به عهده گیرد، انجام دهد یا بالعکس مرد فرد ضعیفی است و توانایی فکری یا جسمانی او پایین است به گونه ای که نیازمند یک زن توانمند و با تجربه تر است تا کاستیهای او را در خانواده جبران کند در اینگونه موارد اشکالی ندارد که زن و مرد هم سن باشند یا حتی سن زن بیشتر از مرد باشد اما در غیر موارد استثنایی اینگونه ازدواجها توصیه نمی شود و بهتر است سن مرد کمی بیشتر از زن باشد. نکته دیگر این که احساسات و عواطفی که در آدمی در سنین جوانی نسبت به جنس مخالف به وجود می آید، به دلیل این که ریشه غریزی دارد، سطحی و غیر قابل اعتماد است و نمی توان به آنها دل بست چه بسا با گذشت زمان و با کوچکترین اتفاقی از بین برود و نیز هر چند به ظاهر بسیار سوزناک و قوی باشد، زیرا سن جوانی سن غلبه احساسات بر تعقل و شناخت است ولی به مرور زمان که افراد شناخت و تجربه بیشتری پیدا می کنند، ممکن است از احساسات گذشته خود دست بردارند. به همین دلیل در احادیث اسلامی آمده است: (الشباب شعبه من الجنون؛ حالات و احساسات جوانی شعبه ای از جنون (احساس بدون تعقل) است). بنابراین هم شما و هم آن جوان که 20 سال هم بیشتر ندارد نباید به سادگی تسلیم احساسات خود شوید و درباره زندگی و آینده تان تصمیمی عجولانه بگیرید، بلکه باید به این مسأله خوب فکر کنید و با توجه به مطالب فوق و نیز با توجه به این که در انتخاب همسر ملاک هایی چون ایمان و تقوا و نیز پایبندی به اخلاق اسلامی اهمیت ویژه ای دارد و باید قبل از انتخاب به وسیله تحقیق و بررسی دقیق از وجود این ملاک ها در یکدیگر مطمئن شوید، تصمیم مناسبی بگیرید که به صلاح دنیا و آخرت شما باشد، ضمنا در این تصمیم گیری حتما باید اجازه و مشورت خانواده هایتان رعایت شود و هرگز خودسرانه به هم قول یا امیدی ندهید، چنانچه شما به این مطلب توجه داشته اید به همین خاطر به نظر ما شما بهتر از آن پسر عمل کرده اید، هر چند در این که به او دل بسته اید، اشتباه کرده اید زیرا دل بستن و عاشق شدن مانع از تصمیم گیری و انتخاب درست می شود. اما این که ادامه تحصیل شما بستگی به این ازدواج دارد، اولا تا زمستان خیلی از اتفاقات ممکن است بیفتد و چه بسا مشکل شما به طریق دیگری حل شد و ثانیا گرچه این مسأله به خودی خود مهم است ولی به اهمیت ازدواج نیست و نمی توان به خاطر آن مسائل مهم تری چون ازدواج را نادیده گرفت. www.eporsesh.com
ازدواج یکی از مهمترین حوادثی است در زندگی انسان رخ می دهد و نقش تعیین کننده ای در رشد و تکامل و آینده او دارد لذا باید با دقت کامل انجام گیرد چه اینکه ازدواج نه تنها در سرنوشت زوجین نقش تعیین کننده دارد در شکل گیری نهاد خانواده بعنوان بنیادی ترین نهاد اجتماعی نیز نقش مهمی دارد بنابراین در شکل گیری یک جامعه ای سالم یا ناسالم تأثیر تعیین کننده دارد. عوامل مهمی در یک ازدواج موفق نقش دارد که شما قطعاً با مطالعه کتابهایی که در این زمینه تدوین شده با آگاهی کامل از آن عوامل اقدام به ازدواج خواهید نمود این عوامل بعضاً از اهمیت خیلی زیاد برخوردارند که به هیچوجه نباید از آنها چشم پوشی کرد مانند مسائل اعتقادی، فرهنگی، خانوادگی، سلامت جسمانی و روانی اما بعضی از شرائط از جمله شرایط سنی از اهمیت کمتری برخوردار است و بیشتر جنبه توافقی دارد به عبارت دیگر مسئله سن یا قیافه ظاهری بستگی به نوع سلیقه افراد و توافق یکدیگر دارد اما توجه به این نکته ضروری است که همین مسائل دست دوم نیز اگر در ازدواج لحاظ شود بهتر است بنابراین برای پاسخ دقیقتر به سئوال شما در مورد شرایط سنی ازدواج کمی به تحلیل فیزیولوژیکی و روان شناختی آن می پردازیم. از نظر فیزیولوژیکی و تجربی این مطلب به اثبات رسیده که معمولاً بلوغ دختران بویژه بلوغ جنسی آنها زودتر از پسران رخ می دهد و علائم جسمانی آن هم این مسئله را به خوبی تأیید می کند البته به طور دقیق نمی توان گفت چند سال یا چند ماه زودتر این مسئله اتفاق می افتد از نظر روان شناختی نیز مسئله حائز اهمیت است چه اینکه مسائل فیزیولوژیکی که در بدن دختر رخ می دهد و همچنین زایمانهای او بعد از ازدواج در جاذبه های ظاهری تأثیر می گذارد به عبارت دیگر کمی زودتر از پسرها شکسته می شوند و این مسئله ممکن است در سالهای اولیه ازدواج خیلی جلوه گر نباشد اما بتدریج علائم ظاهری آن در چهره و اندام زن نمایان می شود و چه بسا اگر زن و شوهر از جنبه های دیگر نیز کمی ناسازگاری داشته باشند این عامل ظاهری نیز بر عمق اختلافات بیفزاید و زمینه مسائل ناگواری را در زندگی مشترک آنها فراهم کند نکته مهم دیگری که از نظر روان شناختی و همچنین از جهات دیگری مانند مدیریت خانواده و مسائل تربیتی باید مورد توجه قرار گیرد اینست که در فرهنگ ما و بر اساس اعتقادات دینی ما زن و شوهر یک سلسله حقوقی نسبت به یکدیگر دارند و متقابلاً هر کدام مسئولیتها را باید در خانواده به عهده گیرند مثلاً نفقه زن اعم از تغذیه، پوشاک، مسکن و ... به عهده مرد است در مقابل تربیت فرزند و مسائل عاطفی و تربیتی در خانواده بیشتر به عهده زنهاست همچنین مدیریت خانواده به عهده مرد است و زن باید بعنوان یک مشاور امین این مدیریت را بپذیرد اینگونه مسائل می طلبد که مرد از نظر سنی، فکری، علمی و تجربی آمادگی بیشتری باید برخوردار باشد تا بتواند این مسئولیت ها را انجام دهد و الا جایگاه زن و مرد در خانواده عوض می شود و بدون تردید در دراز مدت مشکلاتی را بدنبال خواهد داشت البته ممکن است یک موارد استثنایی پیدا شود که علیرغم بزرگتر بودن زن مشکلی را ایجاد نکند اما ما نباید استثناءات را ملاک قرار دهیم لذا توصیه ما به شما اینست که حداقل 2 سال و حداکثر 6 سال تفاوت سنی بین زن و شوهر اگر رعایت شود بهتر است یعنی مرد بزرگتر از زن باشد. البته همانطور که گفته شد موارد استثنایی نیز وجود دارد که زن و مرد هم سن هستند یا زن بزرگتر از مرد است ولی مشکلی هم ایجاد نمی شود مثل اینکه مرد علیرغم اینکه سن کمتری دارد ولی از توانایی و مدیریت بالایی برخوردار است و می تواند مدیریت خانواده و مسئولیت های دیگری که دارد به عهده گیرد، انجام دهد یا بالعکس مرد فرد ضعیفی است و توانایی فکری یا جسمانی او پایین است به گونه ای که نیازمند یک زن توانمند و با تجربه تر است تا کاستیهای او را در خانواده جبران کند در اینگونه موارد اشکالی ندارد که زن و مرد هم سن باشند یا حتی سن زن بیشتر از مرد باشد اما در غیر موارد استثنایی اینگونه ازدواجها توصیه نمی شود و بهتر است سن مرد کمی بیشتر از زن باشد.
نکته دیگر این که احساسات و عواطفی که در آدمی در سنین جوانی نسبت به جنس مخالف به وجود می آید، به دلیل این که ریشه غریزی دارد، سطحی و غیر قابل اعتماد است و نمی توان به آنها دل بست چه بسا با گذشت زمان و با کوچکترین اتفاقی از بین برود و نیز هر چند به ظاهر بسیار سوزناک و قوی باشد، زیرا سن جوانی سن غلبه احساسات بر تعقل و شناخت است ولی به مرور زمان که افراد شناخت و تجربه بیشتری پیدا می کنند، ممکن است از احساسات گذشته خود دست بردارند. به همین دلیل در احادیث اسلامی آمده است: (الشباب شعبه من الجنون؛ حالات و احساسات جوانی شعبه ای از جنون (احساس بدون تعقل) است).
بنابراین هم شما و هم آن جوان که 20 سال هم بیشتر ندارد نباید به سادگی تسلیم احساسات خود شوید و درباره زندگی و آینده تان تصمیمی عجولانه بگیرید، بلکه باید به این مسأله خوب فکر کنید و با توجه به مطالب فوق و نیز با توجه به این که در انتخاب همسر ملاک هایی چون ایمان و تقوا و نیز پایبندی به اخلاق اسلامی اهمیت ویژه ای دارد و باید قبل از انتخاب به وسیله تحقیق و بررسی دقیق از وجود این ملاک ها در یکدیگر مطمئن شوید، تصمیم مناسبی بگیرید که به صلاح دنیا و آخرت شما باشد، ضمنا در این تصمیم گیری حتما باید اجازه و مشورت خانواده هایتان رعایت شود و هرگز خودسرانه به هم قول یا امیدی ندهید، چنانچه شما به این مطلب توجه داشته اید به همین خاطر به نظر ما شما بهتر از آن پسر عمل کرده اید، هر چند در این که به او دل بسته اید، اشتباه کرده اید زیرا دل بستن و عاشق شدن مانع از تصمیم گیری و انتخاب درست می شود.
اما این که ادامه تحصیل شما بستگی به این ازدواج دارد، اولا تا زمستان خیلی از اتفاقات ممکن است بیفتد و چه بسا مشکل شما به طریق دیگری حل شد و ثانیا گرچه این مسأله به خودی خود مهم است ولی به اهمیت ازدواج نیست و نمی توان به خاطر آن مسائل مهم تری چون ازدواج را نادیده گرفت.
www.eporsesh.com
- [آیت الله مکارم شیرازی] چهل وهفت سال سن دارم ازنظر شرع اختلاف سن ازدواج چقدر باید باشد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] در صورت اختلاف بین زوجین در دائم یا منقطع بودن عقد نکاح، قول کدام یک مقدّم است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] در صورت اختلاف بین زوجین در دائم یا منقطع بودن عقد نکاح، قول کدام یک مقدّم است؟
- [آیت الله نوری همدانی] اگر زوجین در اصل نکاح اتفاق و در دوام و انقطاع اختلاف کنند و دلیلی در کار نباشد قول کدام مقدم است؟
- [سایر] در صورت اختلاف بین زوجین چگونه می توان برای استرداد جهیزیه از نظر قانونی اقدام نمود ؟
- [آیت الله بهجت] زوجین بعد از عقد ازدواج قصد جدایی از هم را دارند و زوجه مدّعی است به واسطه ی نزدیکی، مستحقّ کلّ مهریه است و زوج به جهت عدم نزدیکی، زوجه را مستحقّ نصف مهریه می داند، در صورت اختلاف بین زوجین در عقد نکاح در این که نزدیکی صورت گرفته است یا خیر، قول کدام یک مقدّم و معتبر است؟
- [سایر] بسیاری از روانشناسان و مشاوران ازدواج، اختلاف سنی مناسب بین زوجین را حداکثر 4 سال اعلام میکنند. پس چرا اختلاف سنی پیامبر(ص) با حضرت خدیجه (س) 15 سال بوده است ؟ آیا این اختلاف سنی اشکالی در زندگی ایشان وارد نمیکرد؟
- [آیت الله بهجت] اگر زوجین در مقدار مهریه اختلاف داشته باشند و بیّنه ای نیز در کار نباشد، ملاک عمل چه می باشد؟
- [سایر] با سلام<br />من 28 سال سن دارم و میخواهم با یک دختر 19 ساله ازدواج کنم نظر شما در رابطه با اختلاف سن چیست<br />باتشکر
- [آیت الله مکارم شیرازی] در صورت اختلاف زوجین در مورد وقوع و عدم وقوع نزدیکی، قول کدام یک مقدّم است؟ توضیح این که زوجین بعد از عقد نکاح، قصد جدایی از هم را دارند، و زوجه مدّعی است که به واسطه نزدیکی، مستحقّ کل مهریّه است، و زوج با ادّعای عدم نزدیکی، زوجه را مستحقّ نصف مهریّه می داند. حق با کیست؟
- [آیت الله سبحانی] شوهر بیش از چهار ماه نباید نزدیکی با متعه خود را ترک کند مگر این که زن در سن بالایی باشد.
- [آیت الله سبحانی] شوهر بیش از چهار ماه نباید نزدیکی با متعه خود را ترک کند مگر این که زن در سن بالایی باشد.
- [آیت الله مظاهری] اگر مجرم قبل از دسترسی حاکم به او توبه کند، یا صاحب مال در سرقت، دزد را عفو کند حدّ از او ساقط میشود، ولی در مردی که مرتد شود، چنانکه گذشت گرچه توبه او قبول است ولی حدّ ساقط نمیشود.
- [آیت الله مکارم شیرازی] صیغه وقف را می توان به عربی یا به هر زبان دیگر خواند، مثلاً اگر بگوید: (خانه خود را برای فلان منظور وقف کردم) کافی است و احتیاج به قبول ندارد، خواه وقف عام باشد یا وقف خاص، هرچند احتیاط مستحب آن است که حاکم شرع در وقف عام و اشخاصی که برای آنها وقف شده در وقف خاص، صیغه قبول بخوانند.
- [آیت الله سبحانی] در قرض لازم نیست صیغه بخوانند بلکه اگر چیزی را به نیت قرض به کسی بدهد و او هم به همین قصد بگیرد، صحیح است ولی مقدار آن باید کاملاً معلوم باشد. تا بعداً اختلاف پیش نیاید.
- [آیت الله بهجت] لازم نیست صیغه وقف را به عربی بخوانند، بلکه اگر مثلاً بگوید، خانه خود را وقف کردم، وقف صحیح است و در وقف قبول کردن مطابق احتیاط است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر صیغه عقد دائم را خود زن و مرد بخوانند و اوّل زن بگوید: (زَوَّجْتُکَ نَفْسی عَلَی الصّداقِ المَعْلُوم) (یعنی خود را زن تو نمودم به مهری که معیّن شده)، پس از آن بدون فاصله قابل توجّه مرد بگوید: (قَبِلْتُ التَّزْویْجَ عَلَی الصِّداق المعلُوم) (یعنی ازدواج را با مهری که معیّن شده قبول کردم) عقد صحیح است. جمله دوم میتواند با اشاره به مهر مذکور باشد، مانند: (قَبِلْتُ التَّزْویْجَ هکذا) بلکه اگر در جواب تنها بگوید: (قَبِلْتُ) یا (قَبِلْتُ التَّزْویْجَ) و مقصود او قبول تزویج با مهر معیّن شده باشد کفایت میکند. در عقد ازدواج دائم اگر دیگری را وکیل کنند که از طرف آنها صیغه عقد را بخواند، چنانچه مثلاً اسم مرد احمد و اسم زن فاطمه باشد و وکیل زن بگوید: (زَوَّجْتُ مُوَکِّلَتی فاطِمَةَ مُوَکِّلَکَ أَحْمَدَ علی الصّداقِ المعلُومِ) و پس از آن بدون فاصله قابل توجهی مرد بگوید: (قَبِلْتُ التَزْویج لمُوکّلی عَلَی الصّداقِ المعلُومِ) صحیح میباشد، همین طور به شکلهای دیگری که اشاره شد. گفتنیست که لازم نیست صیغه ایجاب را زن بخواند و صیغه قبول را مرد، بلکه بر عکس، میتواند صیغه ایجاب را مرد و صیغه قبول را زن بخواند. در هر حال باید صیغهای که مرد و زن میخوانند معنای یکسانی را برساند، هر چند با یک لفظ نباشد، مثلاً اگر زن با لفظ (زوّجتک) صیغه ایجاب را بخواند و مرد با لفظ (قبلت النّکاح) آن را قبول کند اشکالی ندارد.
- [آیت الله بهجت] اگر انسان بدون صیغه اجاره، بخواهد برای انجام عملی اجیر شود، همین که مشغول آن عمل شد اجاره صحیح است؛ یعنی کار او دلالت بر قبول دارد.
- [آیت الله مظاهری] اگر صیغه دائم را خود زن و مرد بخوانند و اوّل زن بگوید: (زَوَّجْتُکَ نَفْسی عَلَی الصَّداقِ الْمَعْلُومِ). (یعنی خود را به همسری تو درآوردم با مهریه معیّن) پس از آن مرد بگوید: (قَبِلْتُ التَّزْویجَ). (یعنی قبول کردم این ازدواج را) عقد صحیح است، و اگر دیگری را وکیل کنند که از طرف آنها صیغه عقد را بخواند، چنانچه وکیل زن بگوید: (زَوَّجْتُ مَوکِّلَتی مُوَکِّلَکَ عَلَی الصَّداقِ الْمَعْلُومِ). (یعنی وکیل خودم را به ازدواج وکیل تو درآوردم با مهریه معین) و وکیل مرد بگوید: (قَبِلْتُ لِمُوَکِّلی عَلَی الصَّداقِ). (یعنی قبول نمودم این ازدواج را برای وکیل خودم با مهریه معین) صحیح میباشد. دستور خواندن عقد غیر دائم:
- [آیت الله علوی گرگانی] لازم نیست صیغه وقف را به عربی بخوانند بلکه اگر مثلاً بگوید خانه خود را وقف کردم وخودش یا کسی که خانه را برای او وقف کرده یا وکیل یا ولیّ آن کس بگوید قبول کردم وقف صحیح است ولی اگر برای افراد مخصوصی وقف نکند بلکه مثل مسجد ومدرسه برای عموم وقف کند، یا مثلاً بر فقرا یا سادات وقف نماید، قبول کردن کسی لازم نیست بلکه در صورت اوّلی هم قبول لازم نیست اگرچه بنابر احتیاط مستحبّ قبول بهتر است.