ضمان عهده و ضمان دَرَک چیست؟
در فقه در باب ضمان مسئله ای به نام (ضمان عهده) و مسئله دیگری به نام (ضمان دَرَک) داریم. ضمان عهده این است که دو نفر با همدیگر معامله می کنند. چون مشتری، بایع را نمی شناسد، گاهی یک وضعی پیش می آید که مشتری حق دارد جنس را پس بدهد، مثل: خیار فسخ. اگر جنس، معیوب از آب درآید، یک نفر ضامن می شود که اگر این معامله فاسد از آب درآمد، من ضامن هستم؛ مثلاً شخصی ناشناس می خواهد فرشی را به شما بفروشد. شما دغدغه دارید [و] می گویید من این شخص را نمی شناسم. این فرش به این قیمت خوب می ارزد، ولی اگر این فرش فردا دزدی از آب در آمد، تکلیف من چیست؟! اگر صاحبش آمد و شناخت و شاهد هم آورد و معلوم شد این فرش، دزدی است، در این صورت، صاحب مال حق دارد مالش را ببرد. آن وقت تکلیف پول من که فروشنده گرفته و رفته و به او دسترسی ندارم، چه می شود؟ در اینجا یک نفر ضامن عهده می شود؛ یعنی می گوید اگر خللی در این معامله پیدا شد و معلوم گردید که این جنس مثلاً دزدی بوده و خلاصه این خطر وجود داشت که پول تو از بین برود، من ضامن هستم. این هم خودش یک نوع بیمه است. در واقع، آن شخص، معامله شما را بیمه می کند. ضمان دَرَک آنجایی است که عیب در کار باشد. دَرَک به معنی عیب است؛ ضمان درک؛ یعنی ضمان عیب. شما معامله ای با یک فروشنده ناشناس می کنید. با خود می گویید، نکند این جنس معیوب از آب در بیاید و آن وقت دسترسی به فروشنده نداشته باشم. کسی می آید ضامن درک می شود؛ یعنی ضامن عیب می شود و می گوید اگر این جنس معیوب بود، من خسارتش را به شما می پردازم. منبع : ربا، بانک، بیمه، علامه شهید مرتضی مطهری(ره)، صص 300 و 301.
عنوان سوال:

ضمان عهده و ضمان دَرَک چیست؟


پاسخ:

در فقه در باب ضمان مسئله ای به نام (ضمان عهده) و مسئله دیگری به نام (ضمان دَرَک) داریم. ضمان عهده این است که دو نفر با همدیگر معامله می کنند. چون مشتری، بایع را نمی شناسد، گاهی یک وضعی پیش می آید که مشتری حق دارد جنس را پس بدهد، مثل: خیار فسخ. اگر جنس، معیوب از آب درآید، یک نفر ضامن می شود که اگر این معامله فاسد از آب درآمد، من ضامن هستم؛ مثلاً شخصی ناشناس می خواهد فرشی را به شما بفروشد. شما دغدغه دارید [و] می گویید من این شخص را نمی شناسم. این فرش به این قیمت خوب می ارزد، ولی اگر این فرش فردا دزدی از آب در آمد، تکلیف من چیست؟! اگر صاحبش آمد و شناخت و شاهد هم آورد و معلوم شد این فرش، دزدی است، در این صورت، صاحب مال حق دارد مالش را ببرد. آن وقت تکلیف پول من که فروشنده گرفته و رفته و به او دسترسی ندارم، چه می شود؟ در اینجا یک نفر ضامن عهده می شود؛ یعنی می گوید اگر خللی در این معامله پیدا شد و معلوم گردید که این جنس مثلاً دزدی بوده و خلاصه این خطر وجود داشت که پول تو از بین برود، من ضامن هستم. این هم خودش یک نوع بیمه است. در واقع، آن شخص، معامله شما را بیمه می کند. ضمان دَرَک آنجایی است که عیب در کار باشد. دَرَک به معنی عیب است؛ ضمان درک؛ یعنی ضمان عیب. شما معامله ای با یک فروشنده ناشناس می کنید. با خود می گویید، نکند این جنس معیوب از آب در بیاید و آن وقت دسترسی به فروشنده نداشته باشم. کسی می آید ضامن درک می شود؛ یعنی ضامن عیب می شود و می گوید اگر این جنس معیوب بود، من خسارتش را به شما می پردازم.
منبع : ربا، بانک، بیمه، علامه شهید مرتضی مطهری(ره)، صص 300 و 301.





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین