تکلیف شرعی
تکلیف شرعی به تکلیف صادر شده از سوی شارع مقدس اطلاق می‌شود.
اطفالی که در سنّ پیش از بلوغ و تکلیف شرعی، حیوانات و یا اثاثیّه ی مردم را تلف می کنند، ضمان آن هابه عهده ی چه کسی می باشد؟
ولیّ آن ها ضامن ادا است، هر چند از مال خود طفل باشد و اگر تا پس از بلوغ ادا نشد، خود او ضامن است.
ولیّ آن ها ضامن ادا است، هر چند از مال خود طفل باشد و اگر تا پس از بلوغ ادا نشد، خود او ضامن است.
عنوان سوال:
اطفالی که در سنّ پیش از بلوغ و تکلیف شرعی، حیوانات و یا اثاثیّه ی مردم را تلف می کنند، ضمان آن هابه عهده ی چه کسی می باشد؟
پاسخ:
ولیّ آن ها ضامن ادا است، هر چند از مال خود طفل باشد و اگر تا پس از بلوغ ادا نشد، خود او ضامن است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- فرزندی بعد از گذشت چند سال از سنّ بلوغ، دست مزد خود را بیهوده تلف می کند و هیچ در فکر آینده ی خود نیست. آیا اجازه می فرمایید اینجانب که پدر او می باشم گاهی پولش را از جیب او بردارم و به حساب دفترچه ی پس اندازش واریز نمایم، بدون این که متوجّه شود، ولی حقّ برداشت با خود فرزند باشد تا از هدر دادن پولش جلوگیری شود؟
- 1) زنی حدود 40 سال پیش نوه ی دختری خود را شیر کامل داده و این پسر شیرخواره، وقتی به سنّ بلوغ رسیده با یکی دیگر از نوه های دختری زن شیرده ازدواج نموده است. با توجّه به این که زن و شوهر اوّلی یعنی پدر و مادر آن نوه ی دختری بر یکدیگر حرام هستند، تکلیف این دو نفر یعنی دو نوه ی دختری چیست؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] نشانه بلوغ و سن تکلیف در خنثای مشکل، چیست؟
- [آیت الله خامنه ای] دخترانی که تازه به سن تکلیف رسیده اند و روزه گرفتن بر آنها مقداری مشکل است، چه حکمی دارند؟ آیا سن بلوغ شرعی دختران اکمال نه سال قمری است؟
- [آیت الله خامنه ای] در مسأله (147) رساله امام خمینی(قدّس سرّه) آمده است: (در طهارت و نجاست به گفته کودک ممیز تا زمان بلوغ اعتنا نمی شود). این فتوا تکلیف دشواری است. زیرا به طور مثال مستلزم این است که پدر و مادر تطهیر فرزندشان را پس از قضاء حاجت تا سن پانزده سالگی به عهده بگیرند. لطفاً وظیفه شرعی ما را بیان فرمایید.
- [آیت الله مکارم شیرازی] درباره سن بلوغ دختر بفرمایید: الف. سن بلوغ دختر از نظر شرعی چند سالگی است؟ ب. آیا برای دختر از حیث بلوغ میتوان بین عبادات، عقود و ایقاعات تفاوتی قائل شد؟ ج. برای اجرای حدود و قصاص چطور؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر مصدومی زیر آوار مانده و پایش گیر کرده و احتمال ریزش بقیه آوار هم هست و ممکن است تلف شود و ما میتوانیم با قطع کردن پایش او را نجات دهیم، در صورتی که این کار در تخصص ما نباشد، تکلیف چیست؟ و در صورتی که متخصص، پای چنین فردی را برای نجات جان او قطع کرد آیا ضمان دارد یا خیر و اگر ضمان دارد به عهده اقدام کننده است یا حکومت؟
- [آیت الله اردبیلی] سن بلوغ زن نه سال در رساله ذکر شده است و تکلیف بر او واجب است ولی دختر آن قدر کوچک است که اگر روزه بگیرد مریض می شود، علامت دیگر بلوغ هم ندارد، تکلیف ایشان چیست؟
- [آیت الله سبحانی] اگر بچه ای که به سن بلوغ نرسیده بچه دیگری را ناقص کرده (مثل کور کردن) آیا دیه بر عهده عاقله می باشد؟
- [سایر] با توجه به اینکه در اسلام سن بلوغ شرعی دختران 9 سالگی است چرا در قانون انتخابات کشور شرط سن پانزده سال تمام در نظر گرفته شده است؟
- [سایر] با وجود شرط بودن بلوغ برای تکلیف شرعی، حکم کارهای نیک و بد کودکان چیست؟
- [آیت الله خامنه ای] حکم اشتباه عمدی و غیر عمدی امدادگر که منجر به فوت یا نقص عضو مصدوم می‌شود چیست؟ در صورت ضمان، این ضمان به عهده امدادگر است یا دولت؟
مسائل مرتبط از این مرجع
مسئله مرتبط یافت نشد
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] همان طور که در مسأله 2389 بیان شد در ضمان شرعی ذمه ضامن در طول ذمه بدهکار اولیه قرار نمی گیرد لذا اگر بگوید: اگر بدهکار قرض تو را ندهد می دهم، به احتیاط واجب ضمان شرعی صحیح نیست.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] چنانچه چیزی از سرمایه بدون تقصیر عامل تلف شود یا بسوزد یا به سرقت و مانند آن از بین برود عامل ضامن نیست و از مالک تلف شده است. بلی در صورت خیانت ضامن است و باید از عهده برآید.
- [آیت الله خوئی] اگر بدهکار غیر از خانهای که در آن نشسته و چیزهایی که مانند اثاثیه محل احتیاج او است، چیز دیگری نداشته باشد، طلبکار نمیتواند طلب خود را از او مطالبه کند ولی اگر مالی را که گرو گذاشته اگرچه خانه و اثاثیه باشد، طلبکار میتواند بفروشد و طلب خود را بردارد. احکام ضامن شدن
- [آیت الله مکارم شیرازی] سر بریدن حیوانات با وسایل ماشینی در صورتی که شرایط شرعی آن مطابق آنچه در بحث ذبح حیوانات گفته شد انجام شود جایز است و چنین حیوانی پاک و حلال است.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر یکی از صحرا نشینها بر ای پیدا کردن منزل و چراگاه حیواناتشان سفر کند . چنانچه سفر او هشت فرسخ باشد ، و چادر و اثاثیة او همراهش نباشد نمازش را شکسته بخواند .
- [آیت الله نوری همدانی] اگر چیزی را که غصب کرده دیگری از او غصب نماید و از بین برود صاحب مال می تواند عوض آن را از هر کدام آنان بگیرد یا از هر کدام آنان مقداری از عوض آن را مطالبه نماید و چنانچه عوض مال را از اوّلی بگیرد می تواند اوّلی از دوّمی آن چه راکه داده مطالبه کند ولی اگر از دوّمی بگیرد او نمی تواند آنچه را داده از اوّلی مطالبه نماید و استقرار ضمان بر عهدة کسی است که مال در دست او تلف شده است .
- [آیت الله اردبیلی] بر هر مکلفی واجب است تکالیف شریعت اسلام را آن چنانکه متوجه او میباشد انجام دهد. شرایط تکلیف چند چیز است: الف (بلوغ)؛ نشانه بالغ شدن دختر یا پسر یکی از سه چیز است: اوّل:روییدن موی زبر و درشت زیر شکم و بالای عورت. دوم: بیرون آمدن منی در خواب یا بیداری. سوم:برای پسر تمام شدن پانزده سال قمری هر چند وقتی سیزده سال او تمام شد، خوب است بنابر احتیاط مستحب واجبات را بجا آورد و از کارهای حرام اجتناب کند و زنهای نامحرم نیز خودشان را از او بپوشانند و برای دختر تمام شدن نه سال قمری، و اگر سن دختر معلوم نباشد و آبستن شود یا خونی ببیند که صفات حیض را داشته باشد، حکم می‌شود که قبلاً بالغ شده است. ب (عقل)؛ پس دیوانه تکلیفی ندارد. ج (توانایی انجام تکلیف و اختیار)؛ پس شخصی که به طور کلّی از انجام وظایف خود عاجز است، تکلیفی ندارد.
- [آیت الله اردبیلی] پس از آن که کودک دختر باشد یا پسر به سنّ بلوغ و رشد فکری و جسمی رسید، حقّ حضانت پایان میپذیرد و هیچ کس، حتّی پدر و مادر، حقّ حضانت بر او را ندارند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هر کسی امضاء او در سفته باشد حق رجوع به او هست، یعنی اگر سفته دهنده بدهکاری خود را بموقع ندهد طلبکار حق دارد طلب خود را از کسانی که امضاء آنها در سفته است بگیرد و در واقع کسانی که سفته را امضاء می کنند ضامن بدهکار می شوند که اگر او نپرداخت آنها بپردازند (این نوع ضمان را ضم ذمه به ذمه می گویند و چنان که در احکام ضمان گفتیم صحیح است).
- [آیت الله خوئی] هرگاه کسی که ضمانت مینماید چنین بگوید اگر بدهکار قرض تو را نداد من میدهم، به این معنی که بالفعل عهدهدار قرض شود که در صورت ندادن بدهکار از عهده برآید بعید نیست ضمان صحیح باشد و طلبکار در صورت ندادن بدهکار، بتواند از ضامن مطالبه نماید.