بیمار
مقابل سلامت و تندرستی را بیماری گویند. از آن در بابهای طهارت، صلات، زکات، صوم، اعتکاف، حج، جهاد، حجر، ضمان، وصیّت، نکاح، طلاق، اطعمه و اشربه، ارث، حدود، قصاص و دیات سخن رفته است.
عیادت از بیمار چه ثوابی دارد؟
رسولُ اللّه صلی‌ الله ‌علیه و ‌آله و سلّم : عائدُ المَریضِ یَخوضُ فی الرَّحمَةِ . پیامبر خدا صلی‌ الله ‌علیه و ‌آله و سلّم : عیادت کننده از بیمار ، در رحمت (خدا) غوطه می‌خورد. کنز العمّال : 25141 ******* الإمامُ الصّادقُ علیه‌السلام : مَن عادَ مَریضا شَیَّعَهُ سَبعونَ ألفَ ملَکٍ یَستَغفِرونَ لَهُ حتّی یَرجِعَ إلی مَنزلِهِ . امام صادق علیه‌السلام : هر کس به عیادت بیماری برود ، هفتاد هزار فرشته او را مشایعت می‌کنند و برایش آمرزش می‌طلبند ، تا آن گاه که به منزل خود برگردد . الکافی : 3 / 120 / 2 ******* رسول الله صلی‌ الله ‌علیه و ‌آله و سلّم : عائِدُ المَریضِ عَلی مَخارِفِ الجَنَّةِ . پیامبر خدا صلی‌ الله ‌علیه و ‌آله و سلّم : عیادت کننده بیمار ، در راه بهشت گام می‌نهد . کنز العمّال ، جلد 9 ، صفحه 95 ، حدیث 25142 ، دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 200 ******* رسول اللّه‌ صلی‌ الله ‌علیه و ‌آله و سلّم : مَن عادَ مَریضا ناداهُ مُنادٍ مِنَ السَّماءِ بِاسمِهِ : یا فُلانُ ، طِبتَ وطابَ لَکَ مَمشاکَ بِثَوابٍ مِنَ الجَنَّةِ . پیامبر خدا صلی‌ الله ‌علیه و ‌آله و سلّم : هر کس بیماری را عیادت کند ، منادی‌ای از آسمان او را می‌خواند : (ای فلانی! خوش باش ، و گام برداشتنت به پاداش بهشت ، گوارایت باد!) . کنز العمّال ، جلد 9 ، صفحه 94 ، حدیث 25134 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 200 ******* مسند ابن حنبل عن أبی فاختة عن : إنّی سَمِعتُ رَسولَ اللّه‌ِ صلی‌ الله ‌علیه و ‌آله و سلّم یَقولُ : ما عادَ مُسلِمٌ مُسلِما إلاّ صَلّی عَلَیهِ سَبعونَ ألفَ مَلَکٍ مِن حینِ یُصبِحُ إلی أن یُمسِیَ ، وجَعَلَ اللّه‌ُ تَعالی لَهُ خَریفا فِی الجَنَّةِ قالَ : فَقُلنا : یا أمیرَ المُؤمِنینَ ، ومَا الخَریفُ؟ قالَ : السّاقِیَةُ الَّتی تَسقِی النَّخلَ . مسند ابن حنبل- به نقل از ابوفاخته ، از امام علی علیه‌السلام: از پیامبر خدا شنیدم که می‌فرمود : (هیچ مسلمانی ، مسلمان دیگر را عیادت نکند ، مگر این که از پگاه تا شامگاه ، هفتاد هزار فرشته بر او درود فرستند و خداوند ، برای او"خریفی" در بهشت قرار می‌دهد) . پرسیدم : ای امیرمؤمنان! مقصود از (خَریف) چیست؟ فرمودند : (نهری که نخل را سیراب کند) . مسند ابن حنبل ، جلد 1 ، صفحه 197 ، حدیث 702 ، کنز العمّال ، جلد 9 ، صفحه 208 ، حدیث 25693 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 202 ******* الإمام الباقر علیه‌السلام : کانَ فیما ناجی بِهِ موسی علیه‌السلام رَبَّهُ أن قالَ : یا رَبِّ ما بَلَغَ مِن عِیادَةِ المَریضِ مِنَ الأَجرِ؟ فَقالَ اللّه‌ُ عز و جل : اُوَکِّلُ بِهِ مَلَکا یَعودُهُ فی قَبرِهِ إلی مَحشَرِهِ . امام باقر علیه‌السلام : در مناجات‌های موسی علیه‌السلام با پروردگار خویش آمده است که پرسید : پروردگارا! پاداش عیادت بیمار به چه مرتبه‌ای رسیده است؟ خداوند عز و جل فرمود : (فرشته‌ای را با او می‌گمارم که تا رستاخیز ، وی را در قبرش عیادت کند) . بحار الأنوار ، جلد 81 ، صفحه 217 ، حدیث 11 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 202 ******* الإمام الصادق علیه‌السلام : أیُّما مُؤمِنٍ عادَ مُؤمِنا فی اللّه‌ِ عز و جل فی مَرَضِهِ ، وَکَّلَ اللّه‌ُ بِهِ مَلَکا مِنَ العُوّادِ یَعودُهُ فی قَبرِهِ ، ویَستَغفِرُ لَهُ إلَی یَومِ القِیامَةِ . امام صادق علیه‌السلام : هر مؤمنی که مؤمنی دیگر را در هنگام بیماری‌اش برای خداوند عز و جل عیادت کند ، خداوند ، فرشته‌ای از فرشتگان عیادت کننده را با او می‌گمارد که در قبرش از وی عیادت نماید و تا روز قیامت برای وی آمرزش بطلبد . الکافی ، جلد 3 ، صفحه 120 ، حدیث 4 وص 121 ، حدیث 7 نحوه دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 202 ******* الإمام الصادق علیه‌السلام : أیُّما مُؤمِنٍ عادَ مُؤمِنا مَریضا فی مَرَضِهِ حینَ یُصبِحُ شَیَّعَهُ سَبعونَ ألفَ مَلَکٍ ، فَإِذا قَعَدَ غَمَرَتهُ الرَّحمَةُ وَاستَغفَرُوا اللّه‌َ عز و جل لَهُ حَتّی یُمسِیَ ، وإن عادَهُ مَساءً کانَ لَهُ مِثلُ ذلِکَ حَتّی یُصبِحَ . امام صادق علیه‌السلام : هر مؤمنی که مؤمن بیمار دیگری را در زمان بیماری‌اش به هنگام صبح عیادت کند ، هفتاد هزار فرشته ، او را همراهی کنند و چون [ در نزد او] بنشیند ، رحمت ، او را در میان می‌گیرد و فرشتگان برای او از خداوند عز و جل آمرزش طلبند تا زمانی که شامگاه فرا رسد ؛ و اگر هم او را شامگاهان عیادت کند ، او را پاداشی همانند باشد تا زمانی که شب را به صبح برساند . بحار الأنوار ، جلد 81 ، صفحه 224 ، حدیث 32 نقلاً عن الدعوات دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 202 ******* الإمام الصادق علیه‌السلام : مَن عادَ مَریضا مِنَ المُسلِمینَ ، وَکَّلَ اللّه‌ُ بِهِ أبَدا سَبعینَ ألفا مِنَ المَلائِکَةِ یَغشَون رَحلَهُ ویُسَبِّحونَ فیهِ ویُقَدِّسونَ ویُهَلِّلونَ ویُکَبِّرونَ إلی یَومِ القِیامَةِ ، نِصفُ صَلاتِهِم لِعائِدِ المَریضِ . امام صادق علیه‌السلام : هر کس بیماری از مسلمانان را عیادت کند ، خداوند برای همیشه ، هفتاد هزار فرشته را با او می‌گمارد که به خانه او در می‌آیند و در آن تا روز قیامت ، تسبیح و تقدیس خداوند و (لا اله إلاّ اللّه‌) و (اللّه‌ اکبر) می‌گویند و نیمی از نماز آنان برای عیادت کننده بیمار است . الکافی ، جلد 3 ، صفحه 120 ، حدیث 5 عن صفوان الجمّال ، بحار الأنوار ، جلد 59 ، صفحه 187 ، حدیث 36 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 204
رسولُ اللّه صلی‌ الله ‌علیه و ‌آله و سلّم : عائدُ المَریضِ یَخوضُ فی الرَّحمَةِ . پیامبر خدا صلی‌ الله ‌علیه و ‌آله و سلّم : عیادت کننده از بیمار ، در رحمت (خدا) غوطه می‌خورد. کنز العمّال : 25141 ******* الإمامُ الصّادقُ علیه‌السلام : مَن عادَ مَریضا شَیَّعَهُ سَبعونَ ألفَ ملَکٍ یَستَغفِرونَ لَهُ حتّی یَرجِعَ إلی مَنزلِهِ . امام صادق علیه‌السلام : هر کس به عیادت بیماری برود ، هفتاد هزار فرشته او را مشایعت می‌کنند و برایش آمرزش می‌طلبند ، تا آن گاه که به منزل خود برگردد . الکافی : 3 / 120 / 2 ******* رسول الله صلی‌ الله ‌علیه و ‌آله و سلّم : عائِدُ المَریضِ عَلی مَخارِفِ الجَنَّةِ . پیامبر خدا صلی‌ الله ‌علیه و ‌آله و سلّم : عیادت کننده بیمار ، در راه بهشت گام می‌نهد . کنز العمّال ، جلد 9 ، صفحه 95 ، حدیث 25142 ، دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 200 ******* رسول اللّه‌ صلی‌ الله ‌علیه و ‌آله و سلّم : مَن عادَ مَریضا ناداهُ مُنادٍ مِنَ السَّماءِ بِاسمِهِ : یا فُلانُ ، طِبتَ وطابَ لَکَ مَمشاکَ بِثَوابٍ مِنَ الجَنَّةِ . پیامبر خدا صلی‌ الله ‌علیه و ‌آله و سلّم : هر کس بیماری را عیادت کند ، منادی‌ای از آسمان او را می‌خواند : (ای فلانی! خوش باش ، و گام برداشتنت به پاداش بهشت ، گوارایت باد!) . کنز العمّال ، جلد 9 ، صفحه 94 ، حدیث 25134 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 200 ******* مسند ابن حنبل عن أبی فاختة عن : إنّی سَمِعتُ رَسولَ اللّه‌ِ صلی‌ الله ‌علیه و ‌آله و سلّم یَقولُ : ما عادَ مُسلِمٌ مُسلِما إلاّ صَلّی عَلَیهِ سَبعونَ ألفَ مَلَکٍ مِن حینِ یُصبِحُ إلی أن یُمسِیَ ، وجَعَلَ اللّه‌ُ تَعالی لَهُ خَریفا فِی الجَنَّةِ قالَ : فَقُلنا : یا أمیرَ المُؤمِنینَ ، ومَا الخَریفُ؟ قالَ : السّاقِیَةُ الَّتی تَسقِی النَّخلَ . مسند ابن حنبل- به نقل از ابوفاخته ، از امام علی علیه‌السلام: از پیامبر خدا شنیدم که می‌فرمود : (هیچ مسلمانی ، مسلمان دیگر را عیادت نکند ، مگر این که از پگاه تا شامگاه ، هفتاد هزار فرشته بر او درود فرستند و خداوند ، برای او"خریفی" در بهشت قرار می‌دهد) . پرسیدم : ای امیرمؤمنان! مقصود از (خَریف) چیست؟ فرمودند : (نهری که نخل را سیراب کند) . مسند ابن حنبل ، جلد 1 ، صفحه 197 ، حدیث 702 ، کنز العمّال ، جلد 9 ، صفحه 208 ، حدیث 25693 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 202 ******* الإمام الباقر علیه‌السلام : کانَ فیما ناجی بِهِ موسی علیه‌السلام رَبَّهُ أن قالَ : یا رَبِّ ما بَلَغَ مِن عِیادَةِ المَریضِ مِنَ الأَجرِ؟ فَقالَ اللّه‌ُ عز و جل : اُوَکِّلُ بِهِ مَلَکا یَعودُهُ فی قَبرِهِ إلی مَحشَرِهِ . امام باقر علیه‌السلام : در مناجات‌های موسی علیه‌السلام با پروردگار خویش آمده است که پرسید : پروردگارا! پاداش عیادت بیمار به چه مرتبه‌ای رسیده است؟ خداوند عز و جل فرمود : (فرشته‌ای را با او می‌گمارم که تا رستاخیز ، وی را در قبرش عیادت کند) . بحار الأنوار ، جلد 81 ، صفحه 217 ، حدیث 11 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 202 ******* الإمام الصادق علیه‌السلام : أیُّما مُؤمِنٍ عادَ مُؤمِنا فی اللّه‌ِ عز و جل فی مَرَضِهِ ، وَکَّلَ اللّه‌ُ بِهِ مَلَکا مِنَ العُوّادِ یَعودُهُ فی قَبرِهِ ، ویَستَغفِرُ لَهُ إلَی یَومِ القِیامَةِ . امام صادق علیه‌السلام : هر مؤمنی که مؤمنی دیگر را در هنگام بیماری‌اش برای خداوند عز و جل عیادت کند ، خداوند ، فرشته‌ای از فرشتگان عیادت کننده را با او می‌گمارد که در قبرش از وی عیادت نماید و تا روز قیامت برای وی آمرزش بطلبد . الکافی ، جلد 3 ، صفحه 120 ، حدیث 4 وص 121 ، حدیث 7 نحوه دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 202 ******* الإمام الصادق علیه‌السلام : أیُّما مُؤمِنٍ عادَ مُؤمِنا مَریضا فی مَرَضِهِ حینَ یُصبِحُ شَیَّعَهُ سَبعونَ ألفَ مَلَکٍ ، فَإِذا قَعَدَ غَمَرَتهُ الرَّحمَةُ وَاستَغفَرُوا اللّه‌َ عز و جل لَهُ حَتّی یُمسِیَ ، وإن عادَهُ مَساءً کانَ لَهُ مِثلُ ذلِکَ حَتّی یُصبِحَ . امام صادق علیه‌السلام : هر مؤمنی که مؤمن بیمار دیگری را در زمان بیماری‌اش به هنگام صبح عیادت کند ، هفتاد هزار فرشته ، او را همراهی کنند و چون [ در نزد او] بنشیند ، رحمت ، او را در میان می‌گیرد و فرشتگان برای او از خداوند عز و جل آمرزش طلبند تا زمانی که شامگاه فرا رسد ؛ و اگر هم او را شامگاهان عیادت کند ، او را پاداشی همانند باشد تا زمانی که شب را به صبح برساند . بحار الأنوار ، جلد 81 ، صفحه 224 ، حدیث 32 نقلاً عن الدعوات دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 202 ******* الإمام الصادق علیه‌السلام : مَن عادَ مَریضا مِنَ المُسلِمینَ ، وَکَّلَ اللّه‌ُ بِهِ أبَدا سَبعینَ ألفا مِنَ المَلائِکَةِ یَغشَون رَحلَهُ ویُسَبِّحونَ فیهِ ویُقَدِّسونَ ویُهَلِّلونَ ویُکَبِّرونَ إلی یَومِ القِیامَةِ ، نِصفُ صَلاتِهِم لِعائِدِ المَریضِ . امام صادق علیه‌السلام : هر کس بیماری از مسلمانان را عیادت کند ، خداوند برای همیشه ، هفتاد هزار فرشته را با او می‌گمارد که به خانه او در می‌آیند و در آن تا روز قیامت ، تسبیح و تقدیس خداوند و (لا اله إلاّ اللّه‌) و (اللّه‌ اکبر) می‌گویند و نیمی از نماز آنان برای عیادت کننده بیمار است . الکافی ، جلد 3 ، صفحه 120 ، حدیث 5 عن صفوان الجمّال ، بحار الأنوار ، جلد 59 ، صفحه 187 ، حدیث 36 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 204
پاسخ:
رسولُ اللّه صلی الله علیه و آله و سلّم :
عائدُ المَریضِ یَخوضُ فی الرَّحمَةِ .
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
عیادت کننده از بیمار ، در رحمت (خدا) غوطه می‌خورد.
کنز العمّال : 25141
*******
الإمامُ الصّادقُ علیه‌السلام :
مَن عادَ مَریضا شَیَّعَهُ سَبعونَ ألفَ ملَکٍ یَستَغفِرونَ لَهُ حتّی یَرجِعَ إلی مَنزلِهِ .
امام صادق علیه‌السلام :
هر کس به عیادت بیماری برود ، هفتاد هزار فرشته او را مشایعت می‌کنند و برایش آمرزش می‌طلبند ، تا آن گاه که به منزل خود برگردد .
الکافی : 3 / 120 / 2
*******
رسول الله صلی الله علیه و آله و سلّم :
عائِدُ المَریضِ عَلی مَخارِفِ الجَنَّةِ .
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
عیادت کننده بیمار ، در راه بهشت گام می‌نهد .
کنز العمّال ، جلد 9 ، صفحه 95 ، حدیث 25142 ، دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 200
*******
رسول اللّه صلی الله علیه و آله و سلّم :
مَن عادَ مَریضا ناداهُ مُنادٍ مِنَ السَّماءِ بِاسمِهِ : یا فُلانُ ، طِبتَ وطابَ لَکَ مَمشاکَ بِثَوابٍ مِنَ الجَنَّةِ .
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
هر کس بیماری را عیادت کند ، منادی‌ای از آسمان او را می‌خواند : (ای فلانی! خوش باش ، و گام برداشتنت به پاداش بهشت ، گوارایت باد!) .
کنز العمّال ، جلد 9 ، صفحه 94 ، حدیث 25134 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 200
*******
مسند ابن حنبل عن أبی فاختة عن :
إنّی سَمِعتُ رَسولَ اللّه‌ِ صلی الله علیه و آله و سلّم یَقولُ : ما عادَ مُسلِمٌ مُسلِما إلاّ صَلّی عَلَیهِ سَبعونَ ألفَ مَلَکٍ مِن حینِ یُصبِحُ إلی أن یُمسِیَ ، وجَعَلَ اللّه‌ُ تَعالی لَهُ خَریفا فِی الجَنَّةِ
قالَ : فَقُلنا : یا أمیرَ المُؤمِنینَ ، ومَا الخَریفُ؟ قالَ : السّاقِیَةُ الَّتی تَسقِی النَّخلَ .
مسند ابن حنبل- به نقل از ابوفاخته ، از امام علی علیه‌السلام: از پیامبر خدا شنیدم که می‌فرمود : (هیچ مسلمانی ، مسلمان دیگر را عیادت نکند ، مگر این که از پگاه تا شامگاه ، هفتاد هزار فرشته بر او درود فرستند و خداوند ، برای او"خریفی" در بهشت قرار می‌دهد) .
پرسیدم : ای امیرمؤمنان! مقصود از (خَریف) چیست؟
فرمودند : (نهری که نخل را سیراب کند) .
مسند ابن حنبل ، جلد 1 ، صفحه 197 ، حدیث 702 ، کنز العمّال ، جلد 9 ، صفحه 208 ، حدیث 25693 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 202
*******
الإمام الباقر علیه‌السلام :
کانَ فیما ناجی بِهِ موسی علیه‌السلام رَبَّهُ أن قالَ : یا رَبِّ ما بَلَغَ مِن عِیادَةِ المَریضِ مِنَ الأَجرِ؟
فَقالَ اللّه‌ُ عز و جل : اُوَکِّلُ بِهِ مَلَکا یَعودُهُ فی قَبرِهِ إلی مَحشَرِهِ .
امام باقر علیه‌السلام :
در مناجات‌های موسی علیه‌السلام با پروردگار خویش آمده است که پرسید : پروردگارا! پاداش عیادت بیمار به چه مرتبه‌ای رسیده است؟
خداوند عز و جل فرمود : (فرشته‌ای را با او می‌گمارم که تا رستاخیز ، وی را در قبرش عیادت کند) .
بحار الأنوار ، جلد 81 ، صفحه 217 ، حدیث 11 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 202
*******
الإمام الصادق علیه‌السلام :
أیُّما مُؤمِنٍ عادَ مُؤمِنا فی اللّه‌ِ عز و جل فی مَرَضِهِ ، وَکَّلَ اللّه‌ُ بِهِ مَلَکا مِنَ العُوّادِ یَعودُهُ فی قَبرِهِ ، ویَستَغفِرُ لَهُ إلَی یَومِ القِیامَةِ .
امام صادق علیه‌السلام :
هر مؤمنی که مؤمنی دیگر را در هنگام بیماری‌اش برای خداوند عز و جل عیادت کند ، خداوند ، فرشته‌ای از فرشتگان عیادت کننده را با او می‌گمارد که در قبرش از وی عیادت نماید و تا روز قیامت برای وی آمرزش بطلبد .
الکافی ، جلد 3 ، صفحه 120 ، حدیث 4 وص 121 ، حدیث 7 نحوه دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 202
*******
الإمام الصادق علیه‌السلام :
أیُّما مُؤمِنٍ عادَ مُؤمِنا مَریضا فی مَرَضِهِ حینَ یُصبِحُ شَیَّعَهُ سَبعونَ ألفَ مَلَکٍ ، فَإِذا قَعَدَ غَمَرَتهُ الرَّحمَةُ وَاستَغفَرُوا اللّه‌َ عز و جل لَهُ حَتّی یُمسِیَ ، وإن عادَهُ مَساءً کانَ لَهُ مِثلُ ذلِکَ حَتّی یُصبِحَ .
امام صادق علیه‌السلام :
هر مؤمنی که مؤمن بیمار دیگری را در زمان بیماری‌اش به هنگام صبح عیادت کند ، هفتاد هزار فرشته ، او را همراهی کنند و چون [ در نزد او] بنشیند ، رحمت ، او را در میان می‌گیرد و فرشتگان برای او از خداوند عز و جل آمرزش طلبند تا زمانی که شامگاه فرا رسد ؛ و اگر هم او را شامگاهان عیادت کند ، او را پاداشی همانند باشد تا زمانی که شب را به صبح برساند .
بحار الأنوار ، جلد 81 ، صفحه 224 ، حدیث 32 نقلاً عن الدعوات دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 202
*******
الإمام الصادق علیه‌السلام :
مَن عادَ مَریضا مِنَ المُسلِمینَ ، وَکَّلَ اللّه‌ُ بِهِ أبَدا سَبعینَ ألفا مِنَ المَلائِکَةِ یَغشَون رَحلَهُ ویُسَبِّحونَ فیهِ ویُقَدِّسونَ ویُهَلِّلونَ ویُکَبِّرونَ إلی یَومِ القِیامَةِ ، نِصفُ صَلاتِهِم لِعائِدِ المَریضِ .
امام صادق علیه‌السلام :
هر کس بیماری از مسلمانان را عیادت کند ، خداوند برای همیشه ، هفتاد هزار فرشته را با او می‌گمارد که به خانه او در می‌آیند و در آن تا روز قیامت ، تسبیح و تقدیس خداوند و (لا اله إلاّ اللّه) و (اللّه اکبر) می‌گویند و نیمی از نماز آنان برای عیادت کننده بیمار است .
الکافی ، جلد 3 ، صفحه 120 ، حدیث 5 عن صفوان الجمّال ، بحار الأنوار ، جلد 59 ، صفحه 187 ، حدیث 36 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 204
- [سایر] کامل کردن عیادت بیمار چگونه است؟
- [سایر] تشییع جنازه برتر است یا عیادت بیمار؟
- [سایر] عیادت کامل از بیمار چگونه است؟
- [سایر] کامل کردن عیادت بیمار چگونه است؟
- [سایر] هنگام عیادت، چگونه برای بیمار دعا کنیم؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] در چه روزهایی از هفته نباید به عیادت بیمار رفت؟
- [سایر] آیا بیمار هم از عیادت شدن، پاداش می برد؟
- [سایر] آیا می توان به عیادت بیمار غیر مسلمان رفت؟
- [سایر] به عیادت بیمار رفتن چه فایده ای دارد؟
- [سایر] پرستاری از بیمار چه ثوابی دارد؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] طبیب و جرّاح برای این که در مقابل خطا و اشتباهی هم که ممکن است برای آنها پیش بیاید ضامن نباشند میتوانند از بیمار یا ولیّ شرعی او برائت بگیرند، پس اگر بیمار یا ولیّ او پذیرفته باشند که اگر بر اثر غفلت دکتر ضرری به بیمار برسد پزشک ضامن نباشد، چنانچه پزشک دقت لازم را بکند و در اثر غفلت او ضرری به بیمار برسد، ضامن نیست؛ ولی اگر در اثر مسامحه و سهلانگاری ضرری بزند، ضامن است.
- [آیت الله اردبیلی] اگر پزشک با بیمار یا ولیّ او شرط عدم ضمان کند، یعنی به او بگوید: (اگر ضرری به بیمار برسد ضامن نیستم)، در صورتی که پزشک حاذق باشد و دقّت و احتیاط لازم را در معالجه رعایت نماید و در عین حال به بیمار ضرری برسد، ضامن نیست.
- [آیت الله اردبیلی] هرگاه نذر کند که اگر بیمار او خوب شود یا مسافر او بیاید عملی را انجام دهد، چنانچه معلوم شود که پیش از نذر کردن بیمار خوب شده یا مسافر آمده است، عمل کردن به نذر لازم نیست.
- [آیت الله اردبیلی] اگر بیمار یا ولیّ او شرط عدم ضمان را از پزشک قبول نکنند، چنانچه جان بیمار در خطر نباشد یا این که مراجعه به پزشک دیگری ممکن باشد، پزشک میتواند بیمار را رها کرده و معالجه ننماید و اگر جان بیمار در خطر باشد و =============================================================================== 1 سنن ابن ماجه،ح3466 کنز العمّال،ج10،ص32،ح28221. مراجعه به پزشک دیگری ممکن نباشد، اقدام به معالجه او لازم است و در این صورت اگر پزشک حاذق بوده و احتیاط و دقّت لازم را بنماید، ضامن نمیباشد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] چنانچه پزشک زن وجود داشته باشد پزشک مرد حق ندارد بیمار زن را معاینه کند کما این که بیمار زن حق ندارد با وجود پزشک زن اجازه دهد پزشک مرد او را معاینه کند. و چنانچه پزشک زن نباشد یا بیماری خاصی باشد که پزشک زن نتواند آن را معالجه کند زن بیمار می تواند به پزشک مرد مراجعه کند. در این صورت پزشک باید برای معاینه به حداقل اکتفا کند.
- [آیت الله جوادی آملی] .هرگاه طبیب, درمان بیمار را به صورتی سرپرستی کند مثلاً به او دارو دهد یا وی را تزریق کند یا دستور خوردن دارو یا انجام دادن کاری را به او بدهد و در این طبابت اشتباه نماید و به بیمار زیان برسد یا بمیرد, ضامن است و اگر به هیچوجه دستور ندهد, بلکه فقط راه درمان بیماری را در مقالهای بنویسد یا در تدریس بیان کند و بیمار شخصاً به درمان خود اقدام نماید و آسیب ببیند، طبیب ضامن نیست.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه طبیب به هنگام جراحی بیمار یا ختنه کردن کودک بر اثر سهل انگاری ضرری به بیمار یا کودک برساند، یا سبب مرگ او گردد ضامن است و همچنین اگر خطا کند و سبب زیانی شود، ولی اگر کوتاهی نکرده و مرتکب خطا نشده است، بلکه بر اثر عوامل دیگری، بیمار معیوب گردد یا بمیرد ضامن نیست به شرط این که در مورد کودک با اجازه ولی اقدام کرده باشد.
- [آیت الله اردبیلی] اگر گاو و گوسفند و شتری که دارد بیمار ومعیوب هم باشند، باید زکات آنها را بدهد.
- [آیت الله اردبیلی] اگر پزشک نسخه نوشته و دستور مصرف دارو دهد به گونهای که بیمار از خود اختیاری نداشته و به واسطه اعتماد به دستور پزشک دارو را مصرف نماید، چنانچه در معالجه خطا کرده و به بیمار ضرری برسد یا بمیرد، ضامن خواهد بود.
- [آیت الله جوادی آملی] .طبیب یا جرّاح, اگر پیش از درمان، از بیمار یا سرپرست او تعهّد بگیرد که در صورت آسیب دیدن یا مُردن مریض، ضامن نباشد و آنها قبول کنند و او کمال دقت را کرده باشد و در این حال, به بیمار زیانی برسد یا بمیرد، وی ضامن نیست.