ارتباط برقرار کردن با احادیث اهل بیت علیه السّلام انسان را در واقع با خود اهل بیت علیه السّلام مرتبط میکند و عشق به آنها را در دل فروزانتر میکند و به انسان نشاط و شادابی عطا میکند چنان که امام باقر علیه السّلام میفرمایند: (ان حدیثنا یحیی القلوب)[1] همانا سخن ما دلها را زنده میکند.) جمعآوری احادیث یکی از کارهای بسیار ارزنده میباشد و از قدیم در بین علما رایج بوده است و محصول آن تدوین کتب روایی فراوان میباشد. از آنجایی که در بعضی روایات بر حفظ چهل حدیث و رساندن آن به امت اسلامی تأکیده شده است جمعی از علمای بزرگ اقدام به تألیف کتاب با محوریت چهل حدیث کردهاند؛ که در ادامه بعضی از آنها معرفی میگردد. نکته قابل توجه در این زمینه آن است که، در روایات علاوه بر آنکه بر فراگیری، حفظ و نشر احادیث اهل بیت علیهم السّلام تأکیده شده است،[2] بر فهم و رعایت حق آنها (عمل کردن به آنها) نیز تأکید گردیده است.[3] مانند اینکه از امام باقر علیه السّلام چنین روایت شده است که فرمودند: (اعرف منازل شیعتنا علی قدر روایتهم و معرفتهم فان المعرفة هی الدرایة للروایة)[4] یعنی: مقام و منزلت شیعیان ما را به میزان روایاتی (که از ما نقل میکنند) و به قدر معرفت آنها بشناسید؛ و البته، معرفت همان فهم روایت است و اما در ارتباط با درخواست معرفی منابع حدیثی، باید توجه داشت که کتب حدیثی بسیار متعدد و گستردهاند مانند بحارالانوار، وسائل الشیعه و... و چون دسترسی و استفاده از آنها برای همگان آسان نیست، منابعی معرفی میگردد که علاوه بر امکان دسترسی به آنها، دارای ترجمه نیز باشند: 1. نهج البلاغه، با ترجمة محمد دشتی، قم، پارسایان، چ2، 1379. تذکر: نهج البلاغه با چاپها و ترجمههای مختلف مانند ترجمة علامه محمد تقی جعفری، فیض الاسلام و... در دسترس میباشد و امتیاز ترجمة معرفی شده داشتن فهرست موضوعی مفصل در آخر آن میباشد. 2. میزان الحکمة همراه با ترجمة فارسی، تألیف محمد محمدی ریشهری، ترجمة حمید شیخی، ویرایش سوم، قم، دارالحدیث، چ 2، 1379، در 15 جلد میباشد که جلد آخر مختص به فهرستهای مختلف 14جلد قبلی است. 3. اصول کافی، محمد بن یعقوب کلینی، ترجمة جلدهای 13 توسط سید جواد مصطفوی و ترجمة جلد4 توسط سید هاشم رسولی محلاتی، تهران، انتشارات علمیة اسلامیه، بیتا. 4. الروضة من الکافی، محمد بن یعقوب، کلینی، ترجمة سید هاشم رسولی محلاتی، تهران، انتشارات علمیة اسلامیه، بیتا. 5. الخصال، شیخ صدوق، ترجمة سید احمد فهری زنجانی، تهران، انتشارات علمیة اسلامیه، بیتا. 6. ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، شیخ صدوق، ترجمة علی اکبر غفاری، بیجا: کتاب فروشی صدوق، چ هفتم، 1363. 7. ترجمة و متن امالی شیخ مفید، محمد بن نعمان عکبری بغدادی (شیخ مفید)، ترجمة حسین استاد ولی، مشهد، بنیاد پژوهشهای اسلامی،1364. 8. الحکم الزاهرة، علی رضا، صابری یزدی، ترجمة محمد رضا انصاری محلاتی، ناشر: مرکز چاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامی، 1372، ج1. (جلد دوم آن ظاهراً ترجمه نشده است.) 9. الحدیث (روایات تربیتی از مکتب اهل بیت علیه السّلام ) مرتضی فرید، (با استفاده از کتابهای گفتار فلسفی)، بیجا: دفتر نشر فرهنگ اسلامی، 1365، ج13. 10. چهل حدیث (اربعین حدیث)، امام خمینی رحمة الله علیه بیجا: مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام خمینی رحمة الله علیه چ چهارم، 1373. 11. چهل حدیث، سید هاشم رسولی محلاتی، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، چ اول، 1372، ج13. 12. تحف العقول عن آل الرسول صلی الله علیه و آله ابی محمد حسن بن علی بن الحسین بن شعبه، الحرائی، ترجمة محمد باقر کمرهای، تهران، انتشارات کتابچی، چاپ هفتم، 1379. و اما بعضی از کتبی که در خصوص امام زمان عجل الله فرجه الشریف تألیف شدهاند عبارتند از: 1. متن و ترجمة کمال الدین و تمام النعمة، شیخ صدوق، ترجمة منصور پهلوان، قم، سازمان چاپ و نشر دارالحدیث، چ اول، 1380، ج 12. 2. متن و ترجمة غیبت نعمانی، تألیف ابن ابی زینب محمد بن ابراهیم، النعمانی، ترجمة محمد جواد غفاری، تهران، صدوق، بیتا. 3. ، ترجمة یوم الخلاص (روزگار رهایی) تألیف سلیمان کامل، ترجمة علی اکبر مهدوی پور، تهران، دفتر نشر آفاق، در دو جلد، جلد اول چاپ سوم1376 و جلد دوم، چاپ چهارم، 1381. 4. مهدی موعود، ترجمة جلد سیزدهم (با چاپهای قدیم = ج 51 53 جدید) بحار الانوار، ترجمة حسین بن محمد ولی، ارومیهای، قم، انتشارات مسجد مقدس جمکران،چ دوم، 1379، ج12. [1] . محمد، محمدی ری شهری، میزان الحکمة، قم، مکتب الاعلام الاسلامی، چاپ دوم، 1367، ج2، ص288. [2] . ر.ک: صابری یزدی، علی رضا، الحکم الزاهرة، ترجمه محمد رضا انصاری محلاتی، مرکز چاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامی، 1372، چاپ اول، ص266270. [3] . ر.ک: میزان الحکمة، همان، ص 291292. [4] . همان، ص291.
من به تازگی شروع به جمع آوری حدیث نمودهام لطفاً منابعی معرفی نمائید خصوصاً احادیث مربوط به امام زمان(عج)؟
ارتباط برقرار کردن با احادیث اهل بیت علیه السّلام انسان را در واقع با خود اهل بیت علیه السّلام مرتبط میکند و عشق به آنها را در دل فروزانتر میکند و به انسان نشاط و شادابی عطا میکند چنان که امام باقر علیه السّلام میفرمایند: (ان حدیثنا یحیی القلوب)[1] همانا سخن ما دلها را زنده میکند.)
جمعآوری احادیث یکی از کارهای بسیار ارزنده میباشد و از قدیم در بین علما رایج بوده است و محصول آن تدوین کتب روایی فراوان میباشد. از آنجایی که در بعضی روایات بر حفظ چهل حدیث و رساندن آن به امت اسلامی تأکیده شده است جمعی از علمای بزرگ اقدام به تألیف کتاب با محوریت چهل حدیث کردهاند؛ که در ادامه بعضی از آنها معرفی میگردد.
نکته قابل توجه در این زمینه آن است که، در روایات علاوه بر آنکه بر فراگیری، حفظ و نشر احادیث اهل بیت علیهم السّلام تأکیده شده است،[2] بر فهم و رعایت حق آنها (عمل کردن به آنها) نیز تأکید گردیده است.[3] مانند اینکه از امام باقر علیه السّلام چنین روایت شده است که فرمودند: (اعرف منازل شیعتنا علی قدر روایتهم و معرفتهم فان المعرفة هی الدرایة للروایة)[4] یعنی: مقام و منزلت شیعیان ما را به میزان روایاتی (که از ما نقل میکنند) و به قدر معرفت آنها بشناسید؛ و البته، معرفت همان فهم روایت است و اما در ارتباط با درخواست معرفی منابع حدیثی، باید توجه داشت که کتب حدیثی بسیار متعدد و گستردهاند مانند بحارالانوار، وسائل الشیعه و... و چون دسترسی و استفاده از آنها برای همگان آسان نیست، منابعی معرفی میگردد که علاوه بر امکان دسترسی به آنها، دارای ترجمه نیز باشند:
1. نهج البلاغه، با ترجمة محمد دشتی، قم، پارسایان، چ2، 1379.
تذکر: نهج البلاغه با چاپها و ترجمههای مختلف مانند ترجمة علامه محمد تقی جعفری، فیض الاسلام و... در دسترس میباشد و امتیاز ترجمة معرفی شده داشتن فهرست موضوعی مفصل در آخر آن میباشد.
2. میزان الحکمة همراه با ترجمة فارسی، تألیف محمد محمدی ریشهری، ترجمة حمید شیخی، ویرایش سوم، قم، دارالحدیث، چ 2، 1379، در 15 جلد میباشد که جلد آخر مختص به فهرستهای مختلف 14جلد قبلی است.
3. اصول کافی، محمد بن یعقوب کلینی، ترجمة جلدهای 13 توسط سید جواد مصطفوی و ترجمة جلد4 توسط سید هاشم رسولی محلاتی، تهران، انتشارات علمیة اسلامیه، بیتا.
4. الروضة من الکافی، محمد بن یعقوب، کلینی، ترجمة سید هاشم رسولی محلاتی، تهران، انتشارات علمیة اسلامیه، بیتا.
5. الخصال، شیخ صدوق، ترجمة سید احمد فهری زنجانی، تهران، انتشارات علمیة اسلامیه، بیتا.
6. ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، شیخ صدوق، ترجمة علی اکبر غفاری، بیجا: کتاب فروشی صدوق، چ هفتم، 1363.
7. ترجمة و متن امالی شیخ مفید، محمد بن نعمان عکبری بغدادی (شیخ مفید)، ترجمة حسین استاد ولی، مشهد، بنیاد پژوهشهای اسلامی،1364.
8. الحکم الزاهرة، علی رضا، صابری یزدی، ترجمة محمد رضا انصاری محلاتی، ناشر: مرکز چاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامی، 1372، ج1. (جلد دوم آن ظاهراً ترجمه نشده است.)
9. الحدیث (روایات تربیتی از مکتب اهل بیت علیه السّلام ) مرتضی فرید، (با استفاده از کتابهای گفتار فلسفی)، بیجا: دفتر نشر فرهنگ اسلامی، 1365، ج13.
10. چهل حدیث (اربعین حدیث)، امام خمینی رحمة الله علیه بیجا: مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام خمینی رحمة الله علیه چ چهارم، 1373.
11. چهل حدیث، سید هاشم رسولی محلاتی، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، چ اول، 1372، ج13.
12. تحف العقول عن آل الرسول صلی الله علیه و آله ابی محمد حسن بن علی بن الحسین بن شعبه، الحرائی، ترجمة محمد باقر کمرهای، تهران، انتشارات کتابچی، چاپ هفتم، 1379.
و اما بعضی از کتبی که در خصوص امام زمان عجل الله فرجه الشریف تألیف شدهاند عبارتند از:
1. متن و ترجمة کمال الدین و تمام النعمة، شیخ صدوق، ترجمة منصور پهلوان، قم، سازمان چاپ و نشر دارالحدیث، چ اول، 1380، ج 12.
2. متن و ترجمة غیبت نعمانی، تألیف ابن ابی زینب محمد بن ابراهیم، النعمانی، ترجمة محمد جواد غفاری، تهران، صدوق، بیتا.
3. ، ترجمة یوم الخلاص (روزگار رهایی) تألیف سلیمان کامل، ترجمة علی اکبر مهدوی پور، تهران، دفتر نشر آفاق، در دو جلد، جلد اول چاپ سوم1376 و جلد دوم، چاپ چهارم، 1381.
4. مهدی موعود، ترجمة جلد سیزدهم (با چاپهای قدیم = ج 51 53 جدید) بحار الانوار، ترجمة حسین بن محمد ولی، ارومیهای، قم، انتشارات مسجد مقدس جمکران،چ دوم، 1379، ج12.
[1] . محمد، محمدی ری شهری، میزان الحکمة، قم، مکتب الاعلام الاسلامی، چاپ دوم، 1367، ج2، ص288.
[2] . ر.ک: صابری یزدی، علی رضا، الحکم الزاهرة، ترجمه محمد رضا انصاری محلاتی، مرکز چاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامی، 1372، چاپ اول، ص266270.
[3] . ر.ک: میزان الحکمة، همان، ص 291292.
[4] . همان، ص291.
- [سایر] احادیث امام زمان (عج) را با موضوع توکل در چه منابعی می توانیم مطالعه کنیم؟
- [سایر] احادیث امام زمان (عج) را با موضوع توکل در چه منابعی می توانیم مطالعه کنیم؟
- [سایر] کتابی معرفی نمایید که حاوی روایات ائمه (ع) در مورد امام مهدی (عج) باشد.
- [سایر] حضرت مهدی (عج) خود را با چه ویژگیهایی معرفی نمودهاند؟
- [سایر] کتابی جهت شناخت امام زمان (عج) معرفی نمایید.
- [سایر] منابع مفید در مورد امام مهدی ( عج ) معرفی کنید؟
- [سایر] منابعی از فرمایشات امام زمان (ع) را در موضوع توکل معرفی کنید.
- [سایر] امام رضا علیه السلام امام زمان عج را چگونه معرفی می کردند؟
- [سایر] لطفاً منابعی پیرامون اسلام شناسی، امام زمان، نظر پیامبر و امامان دربارة زندگی شیعه واقعی را معرفی فرمایید؟
- [سایر] آیا طبق روایات معصومین (ع) میتوانیم برای ظهور امام زمان (عج) زمان تعیین کنیم؟
- [آیت الله نوری همدانی] در زمان غیبت ولّی عَصْر ( عج ) که نماز جمعه واجب تَعْیینی نیست ، خرید و فروش و سایر معاملات ، پس از اذان جمعه حرام نیست .
- [آیت الله نوری همدانی] در زمان غیبت ولیّ عصر (عج ) نماز جمعه واجب تَخییری است ( یعنی مُکَلَّفْ می تواند روز جمعه بجای نماز ظهر نماز جمعه بخواند ) ولی جمعه اَفْضَلْ است وظهر اَحْوَط واحتیاط بیشتر در آن است که هر دو را بجا آورند .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . مسلمانان باید در مورد اشخاص مجهول که ملبس به لباس علما و طلاب هستند تحقیق نمایند اگر به مقامی دیگر غیر از مقام علما و مجتهدین که نواب حضرت ولی عصر عجل الله تعالی فرجه می باشند ارتباط داشته باشند از آنها کناره گرفته و از ضلالت و اضلال آن ها بپرهیزند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در زمان غیبت ولی عصر (عج) نماز جمعه واجب تخییری است (یعنی مکلّف می تواند روز جمعه به جای نماز ظهر نماز جمعه بخواند) ولی جمعه افضل است و ظهر احوط و احتیاط بیشتر در آن است که هردو را بجا آورد.
- [آیت الله جوادی آملی] .دریافت کننده خمس، امام ( ع)و در غیبت آن , فقیه جامع الشرایط و حاکم شرع است و مکلف , بدون اجازه از آنان نمی تواند آن را به موارد مصرف برساند . به تعبیر دیگر , همه خمس , اعم از سهم امام ( ع) و سهم سادات, در اختیار منصب امامت (شخصیت حقوقی) است. در زمان غیبت حضرت ولیّ عصر (عج) ،فقیه جامع الشرایط, جانشین شخصیت حقوقیِ امامت است، بنابراین در زمان غیبت باید تمام خمس را به فقیه جامع الشرای ط تحویل داد و هرگونه دخل و ت صرف در خمس (سهم امام( ع) و سهم سادات) باید با اجازه او باشد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] غسلهای مستحب در شرع اسلام بسیار فراوان است و از جمله، غسلهای زیر است: 1 غسل جمعه که از مهمترین و مؤکّدترین غسلهای مستحب محسوب می شود و بهتر است که حتّی الامکان آن را ترک نکنند، وقت آن از اذان صبح روز جمعه است تا ظهر و اگر تا ظهر انجام نشود احتیاط آن است که بدون نیّت ادا و قضا و به قصد مافی الذّمّه تا عصر جمعه به جا آورند، و اگر در روز جمعه غسل نکنند مستحبّ است از صبح شنبه تا غروب، قضای آن را به جا آورند و کسی که می ترسد در روز جمعه آب پیدا نکند می تواند روز پنجشنبه غسل را به نیّت مقدّم داشتن انجام دهد. همچنین در صورتی که احتمال دهد روز جمعه موفّق نشود تقدم آن مانعی ندارد. 2 غسل شبهای ماه مبارک رمضان و آن عبارت است از غسل شب اول ماه و تمام شبهای فرد (مانند شب سوم، پنجم و...) و از شب بیست یکم مستحب است همه شب غسل کنند، وقت این غسلها تمام شب است، هرچند بهتر است که همراه غروب آفتاب به جا آورند، ولی از شب بیست و یکم تا آخر ماه میان نماز مغرب و عشا انجام دهند و احتیاط آن است که تمام غسلهای ماه مبارک و غسلهایی را که در مسائل آینده می آید به قصد رجاء یعنی به امید مطلوبیت پروردگار به جا آورند. 3 غسل روز عید فطر و عید قربان و وقت آن از اذان صبح عید است تا غروب و بهتر است آن را پیش از نماز عید به جا آورند. 4 غسل شب عید فطر و وقت آن از اول مغرب است تا اذان صبح و بهتر است در اول شب به جا آورند. 5 غسل روز هشتم و نهم ذی الحجه که روز (ترویه) و روز (عرفه) نام دارد. 6 غسل روز (اول، نیمه، بیست و هفتم (روز مبعث) و آخر ماه رجب). 7 غسل روز هیجدهم ذی الحجه (عید غدیر). 8 غسل روز پانزدهم شعبان (میلاد ولی عصر عجل الله تعالی فرجه) و هفدهم ربیع الاول (میلاد پیغمبر اکرم(صلی الله علیه وآله)) و غسل روز عید نوروز. 9 غسل بچه ای که تازه به دنیا آمده است. 10 غسل زنی که برای غیر شوهرش بوی خوش استعمال کرده و غسل کسی که در حال مستی خوابیده است. 11 غسل کسی که به تماشای کسی که به دار آویخته اند رفته و آن را دیده است، اما اگر تصادفا نگاهش بر او بیفتد، یا برای مطلب لازمی مانند شهادت دادن رفته باشد غسل ندارد. 12 غسل توبه یعنی هرگاه بعد از ارتکاب گناهی توبه کند، غسل به جا می آورد.
- [آیت الله اردبیلی] خمس یک پنجم از مازاد درآمدها و برخی منافع است که انسان به دست آورده است و باید زیر نظر امام معصوم علیهالسلام مصرف شود و در زمان غیبت امام زمان (عجّل اللّه تعالی فرجه الشریف)، بهتر است سهم سادات زیر نظر مجتهد جامع الشرایط برای رفع نیازهای سادات فقیر مصرف گردد و سهم امام علیهالسلام باید زیر نظر مجتهد جامع الشرایط در جهت تعلیم و ترویج مذهب جعفری هزینه گردد. در احادیث شریفه نسبت به پرداختن خمس تأکید زیادی شده است و از آن به حقّ امام علیهالسلام ، سبب تطهیر مال و وسیلهای جهت امتحان ایمان یاد شده است؛ حضرت رضا علیهالسلام در جواب نامه یکی از تاجران شیعه فارس مینویسد: (... اموال تنها از راهی که خداوند مقرّر فرموده است حلال میگردد. همانا خمس، ما را در تقویت دین یاری میکند و نیاز آنان که سرپرستیشان را به عهده داریم و نیز نیاز شیعیان را تأمین میکند و با آن آبرویمان را در مقابل دشمنانمان حفظ میکنیم. پس خمس را از ما دریغ نکنید و خود را از دعای ما محروم نسازید، زیرا پرداختن خمس کلید روزی و سبب آمرزش و پاکی شما از گناه و ذخیره آخرتتان است. مسلمان کسی است که به آنچه با خدا پیمان بسته وفا کند نه آن کسی که با زبان اجابت میکند و در قلب مخالفت مینماید.)(1)
- [آیت الله نوری همدانی] نافلة ظهر و عصر را در سفر نباید خواند ، ئلی ولی نافله عشا را که نماز وُتیره نامیده می شود به نیت اینکه شاید مطلوب خداوند باشد ، می تواند بجا آورد . فضلیت سحر خیزی ونماز شب باید توجه داشت که وقت سحر ، وقت بسیار مبارکی است ، وقت تهجد و عبادت خدا است وقت انس گرفتن با محبوب حقیقی در خلوت شب است ، وقتی است که پیشوایان معصوم اسلام (سلام الله علیهم )مسلمانان را به بیداری و تهجد د ر آن ترغیب می نمودند ، وقتی است که وقتی است که علمای بزرگ و صلحای روزگار همیشه در آن وقت از خواب بر می خاستند و در پیشگاه حضرت حق به نماز خواندن و تلاوت قرآن و استغفار می پرداختند و حل کمشکلات و قضای حوایج مهم خود را در این ساعت از آن ذات مقدس می خواستند و به مقصود می رسیدند .خداوند در دو جای قرآن ، کسانی را که در سحرگاهان به استغفار می پردازند و از خداوند کریم و رحیم بخشایش گناهان خود را می خواهند مورد تمجید قرار داده است .وقت سحربنابر اظهر ، آخرین قسمت از یک ششم شب میباشد .هر چند وقت نماز شب از نصف شب به بعد آغاز می شود و تا طلوع فجر ادامه پیدا می کند ، ولی هر چه به طلوع فجر نزدیکتر باشد ، ثواب بیشتری دارد .برای نماز شب فضلیت های فراوانی و تاکید بسیاری در احادیث اهل بیت عصمت (علیهم السلام) ذکر شده است.حضرت رسول اکرم (صلی الله غلیه وآله وسلم ) در ضمن وصیتهای خود به حضرت امیر المؤمنان (علیه السلام ) فرمودند : ( عَلیکَ بِصَلوهِ اللّیلِ ، بِصلوهِ الّلیلِ ، بِصلوهِ اللّیلِ ) یعنی سه مرتبه فرمودند : نماز شب خواندن را بر خود لازم بشمار . حضرت صاذق (علیه السلام)فرمودند :( شرافت مؤ من در نماز شب خواندن و عزت مؤ من در این است که متعرض اعراض مردم چیزهایی که مردم عنایت به پنهان ماندن آن دارند ، نشود ، به این معنا که تفحص در امور مردم نداشته باشد و غیبت آنان را نکند .) و نیز حضرت صادق (علیه السلام ) فرمودند : ( مال دنیا و فرزندان ، زینت زندگی این دنیا و نماز شب ، زینت آخرت است . ) در احادیث اسلامی برای نماز شب علاوه بر اینکه ثواب و فضیلت فراوان اخروی ذکر شده است ، فواید دنیوی بسیاری نیز برای آن بیان شده است .که حضرت صادق ( علیه السلام ) فرمود : ( نماز شب بخوانید که آن سنت پیغمبر و رسم صلحایی است که پیش از شما می زیستند و آن درد و مرض را از بدن شما دور می کند . ) و نیز فرمودند : ( نماز شب خواندن روی انسان را سفید و نورانی وخلق انسان را نیکو و بوی وی را پاکیزه می کند و روزی را فراوان می سازد و موجب ادای قرض انسان می گردد و غم و اندوه را بر طرف می نماید و به چشم انسان جلوه و روشنی می بخشد . )حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند : ( خانه هایی که در آنها نماز شب و قرآن خوانده می شود ، برای اهل آسمان روشنایی می دهند به همان طوری که ستارگان آسمان برای مردم زمین ، روشنایی می دهند . ) حضرت رضا ( علیه السلام ) فرمودند : ( نماز شب خواندن را بر خود لازم بدانید زیرا هر بندة مؤ منی که هشت رکعت نماز شب و دو رکعت نماز شفع و یک رکعت نماز وتر بخواند و در قنوت وتر 70مرتبه استغفار کند خداوند او را از عذاب قبر و از عذاب آتش نجات می دهد وعمرش را در دنیا طولانی میکند و در زندگی اقتصادی خداوند به او وسعت و گشایش میدهد وهر خانه ای که در آن نماز شب خوانده شود آن خانه برای مردم آسمان روشنایی می دهد همانطورکه ستارگان آسمان برای مردم روی زمین روشنایی می بخشند . ) برای د ستیابی به این توفیق لازم است از اول شب تصمیم بگیرند و مخصوصاً با کم غذا خوردن در شب خود را برای بیداری آماده سازند که حضرت امیر المؤمنین (علیه السلام ) فرمودند : ( در سه چیز با سه چیز طمع مکن : 1-در بیداری شب با پرخوردن .2-در نور صورت با خوابیدن در جمیع شب .3-در امان ماندن در دنیا با همنشینی با فاسقان و فاجران .) کیفیت نماز شب و اما کیفیت نماز شب به این ترتیب است که : هشت رکعت که هر دو رکعت به یک سلام انجام بگیرد به قصد نماز نافلة شب خوانده شود و بعد از آن دو رکعت نماز به قصد نماز شفع می خواند و از آن پس یک رکعت به نیت نماز وتر بجا می آورد و بهتر این است که قنوت نماز وتر را به این ترتیب بجا بیاورد : 1- دعای فرج را که عبارت از این دعا است : لا اله الله الحلیم الکریم لا اله الا الله العلی العظیم سبحان الله رب السموات السبع و سبحان الله رب الارضین السبع و ما فیهن و ما بینهن و رب العرش العظیم و سلام علی المرسلین بخواند . 2-هفت مرتبه بگوید : استغفر الله الذی لا اله الا هو الحی القیوم ذوالجلال و الاکرام من جمیع ظلمی و جرمی و اسرافی علی نفسی و اتوب الیه .بعد از آن 70مرتبه بگوید : استغفرالله ربی و اتوب الیه .پس از آن 300مرتبه بگوید : العفو . سپس برای چهل مؤمن دعا کند ( به زبان غیر عربی هم اشکال ندارد ، مثلاً بگوید : خداوندا! فلانی را بیامرز ) .از آن پس برای خود و پدر و مادر خود دعا کند و در خاتمة قنوت 7مرتبه بگوید : هذا مقامُ الغائذِ بکَ مِنَ النارِ . فضیلت نماز جعفر طیار نماز جعفر طیار ، دارای ثواب و فضیلت بسیار است و بر اساس روایاتی که از اهل بیت عصمت(سلام الله علیهم ) رسیده است تاثیر زیادی در بخشیده شدن گناهان انسان دارد . حضرت صادق ( علیه السلام ) فرمودند : ( روزی که قلعة خیبر ، دژ محکم یهودانی که در برابر پیشرفت اسلام جوان ، سنگ اندازی می کردند و هر روز نقشه ای می کشیدند و تر فندهایی برای متوقف ساختن ، بلکه بر انداختن نظام اسلامی ، طرح می کردند به دست سپاه اسلام فتح شد ، جعفر از کشور حبشه که به سر پرستی جمعی از مسلمانان که در نتیجة فشار سردمداران کفر به آنجا مسافرت کرده بودند که تا در محیطی آزاد به اقامه مراسم دین قیام کنند و هم به تبلیغ اسلام پرداخته ، درخت دین را در آن سر زمین بنشانند ، مسافرت کرده بود مراجعت کرد .حضرت رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم ) از شنیدن این جریان بسیار خرسند گردید و فرمود : ( والله ما ادری بایهما انا اشد سروراً بقدوم جعفر ام بفتح خیبر ) . قسم به خداوند از این دو جریانی که امروز برای ما پیش آمده است نمی دانم برای کدام یک بیشتر خشنود باشم ، آیا برای فتح خیبر یا برای بازگشت جعفر ؟ و از جای خود برخاست و جعفر را به آغوش کشید و میان دو چشم وی را بوسید و فرمود هدیه ای به تو بدهم .چون این کلام را مسلمانان شنیدند افراد بسیاری در میان جمع گرد آمدند و چنین فکر می کردندکه این هدیه طلا ونقرة قابل توجهی خواهد بود. حضرتش به جعفر فرمودند : ( چهار رکعت نماز به تو تعلیم می دهم اگر بتوانی در هر روز و اگر نه در دو روز و گرنه در هر جمعه و اگر نتوانستی در هر ماه یک مرتبه و اگر نتوانستی در هر سال یک مرتبه بخوان ، خداوند متعال گناهانی را که ما بین آن دو نماز انجام گرفته باشد می آمرزد .سپس آن را بیان فرمود و توضیح آن به این ترتیب است : چهار رکعت است به تشهد و دو سلام . در رکعت اول بعد از سوره حمد سورة (اذا زلزلت ) و در رکعت دوم بعد از سورة ( و العادیات) و در رکعت سوم پس از حمد ، سورة ( اذا جاء نصرالله ) و در رکعت چهارم بعد از حمد سورة ( قل هو الله احد) و در هر رعت بعد از فراغ از قرائت پانزده مرتبه می گوید سبحان الله و الحمد الله و لا اله الا الله و الله اکبر و در رکوع همین تسبیحات را ده مرتبه می گوید و چون سر از رکوع بر می دارد ده مرتبه و در سجدة دوم ده مرتبه و بعد از سر بر داشتن پیش از اینکه برخیزد ، ده مرتبه می گوید و هر چهار رکعت را به همین تر تیب می خواند که مجموعاً 300مرتبه می شود . اگر نتواند این سوره ها را بخواند بجای آنها هم سورة قل هو الله احد را بخواند ، ثواب و فضیلت این نماز را بدست می آورد .خواندن نماز جعفر در هر موقع مستحب است ، ولی بهترین اوقات آن در روز جمعه هنگامی است که آفتاب در سطح زمین گسترش یافته باشد .علمای بزرگ اسلام و صلحای روزگار در این وقت برخواندن آن مواظبت داشته اند .نماز های مستحبی غیر از اینها نیز بسیار است به کتاب مفاتیح الجنان و غیر آن مراجعه بفرمایید . وقت نافله های یومیه
- [آیت الله وحید خراسانی] قبل از ورود در احکام نماز اشاره به دو نکته لازم است اول اهمیت نماز در قران مجید نزدیک به صد مورد از نماز گفتگو شده و اشاره به دو مورد ان کافیست بعد از ان که خداوند متعال حضرت ابراهیم علیه السلام را به مقام نبوت و رسالت و خلت اختیار نمود و به کلمات ازمایش و مبتلا کرد و ان حضرت کلمات را اتمام نمود به مقام امامت نایل شد و ان قدر عظمت مقام امامت بعد از ان همه مقامات در نظرش جلوه کرد که قال و من ذریتی گفت و از برای فرزندان من هم جواب شنید لا ینال عهدی الظالمین پیمان من به ظالمین نمی رسد و در عظمت نماز همین اندازه بس که ان کس که خداوند متعال برای او مقام امامت را خواست و او برای ذریه اش مسالت کرد بعد از طی تمام مقامات در جوار خانه خدا از خداوند متعال خواست رب اجعلنی مقیم الصلوه و من ذریتی پروردگارا مرا اقامه کننده نماز قرار بده و ذریه مرا و همچنین بعد از ان که ذریه خود را در نزد بیت مسکن داد گفت ربنا انی اسکنت من ذریتی بواد غیر ذی زرع عند بیتک المحرم ربنا لیقیموا الصلوه پروردگار ما هر اینه من از ذریه خودم مسکن دادم به بیابان بدون زرع نزد خانه محترم تو پروردگارا برای این که اقامه نماز بنمایند در قران مجید یک سوره به نام مومنون است و در ان مومنان به خصوصیاتی معرفی شده اند و اول خصوصیتی که به ان ابتدا شده این است که الذین هم فی صلاتهم خاشعون انان که همانا در نمازشان خاشعند و اخر خصوصیتی هم که به ان ختم می شود و الذین هم علی صلواتهم یحافظون و ان چنان کسانی که همانها بر نمازهایشان محافظت دارند پس افتتاح ایمان و ختم ایمان به نماز است و ثمره ان هم این ایه است اولیک هم الوارثون الذین یرثون الفردوس هم فیها خالدون و از سنت همین اندازه بس است که از حضرت صادق علیه السلام روایت شده که فرمودند بعد از معرفت خدا چیزی را افضل از این صلوات پنجگانه نمی دانم و عدم علم از ان حضرت علم به عدم است و این روایت بیان کلام خداست و خداوند متعال هم در قران مجید می فرماید ذلک الکتاب لا ریب فیه هدی للمتقین الذین یومنون بالغیب و یقیمون الصلوه بعد از ایمان به غیب اقامه نماز ذکر شده است و در عظمت نماز همین اندازه کفایت می کند که جامع تر از نماز بین عبادات عبادتی یافت نمی شود زیرا این عبادتی است مشتمل بر عبادت فعلی و بر عبادت قولی و عبادت فعلی ان شامل افعال عبادی از رکوع و سجود و قیام و قعود است و عبادت قولی ان شامل قرایت و ذکر و جامع جمیع معارف الهیه از تسبیح و تکبیر و تحمید و تهلیل که ارکان اربعه معارف حضرت حق سبحانه و تعالی است و مشتمل است بر تمام عبادات ملایکه مقربین که عده ای از انها عبادتشان در قیام است و عده ای در قعود و جمعی در رکوع و جمعی در سجود و عناوینی که برای نماز در روایات وارد شده زیاد است که از ان جمله است راس الدین و اخر وصایا الانبیاء و احب الاعمال و خیر الاعمال و قوام الاسلام و استقبال الرحمن منهاج الانبیاء و به یبلغ العبد الی الدرجه العلیا
- [آیت الله وحید خراسانی] خاتمه هرچند هر گناهی بزرگ است چون عظمت و جلال و کبریای خداوند محدود به حدی نیست پس نافرمانی خداوند متعال هم با توجه به این که معصیت خداوند علی عظیم است بزرگ است و روایت شده نظر نکن به انچه معصیت کردی بلکه ببین چه کسی را معصیت کردی ولی در مقایسه گناهان به یکدیگر بعضی بزرگتر و عذاب ان شدیدتر است و بر برخی از گناهان به طور صریح یا ضمنی تهدید و وعید به عذاب و اتش شده و یا در روایات وارده از اهل بیت عصمت علیهم السلام از انها تعبیر به کبیره شده است و به مقتضای ایه کریمه ان تجتنبوا کبایر ما تنهون عنه نکفر عنکم سییاتکم اگر دوری کنید از گناهان کبیره ای که نهی شده اید از ان می پوشانیم از شما بدیها و سییات شما را اجتناب از انها موجب امرزش گناهان دیگر است و بعضی از فقهاء اعلی الله مقامهم انها را تا هفتاد و بعضی بیشتر از ان شمرده اند و قسمتی از انها که بیشتر مورد ابتلاست ذکر می شود شرک و کفر به خداوند متعال که با هیچ گناه کبیره ای قابل قیاس نیست یاس و ناامیدی از روح و رحمت خداوند متعال امن از مکر خداوند متعال قسم دروغ به خداوند متعال انکار انچه خداوند نازل فرموده است محاربه با اولیای خداوند متعال محاربه با خدا و رسول به قطع طریق و افساد در زمین حکم به غیر انچه خداوند نازل فرموده است دروغ بستن بر خدا و رسول و اوصیا منع از ذکر خداوند در مساجد و سعی در خراب کردن انها منع زکاتی که واجب است تخلف از جهاد واجب فرار از جنگ مسلمین با کفار اضلال گمراه کردن از راه خداوند متعال اصرار بر گناهان صغیره ترک عمدی نماز و سایر واجبات الهیه ریا اشتغال به لهو مانند غنا و تار زدن ولایت ظالم اعانه کمک کردن ظالم شکستن عهد و قسم تبذیر فاسد کردن مال و بیهوده خرج کردن ان اسراف شرب خمر سحر ظلم غنا عقوق والدین اذیت و بدرفتاری با پدر و مادر قطع رحم لواط زنا نسبت دادن زنا به زن محصنه قیادت جمع کردن بین مرد و زن به زنا یا دو مرد به لواط دزدی ربا خوردن سحت خوردن حرام مانند بهای خمر و اجرت زن زناکار و رشوه ای که حاکم برای حکم می گیرد کم فروشی غش مسلمین خوردن مال یتیم به ظلم شهادت دادن به ناحق کتمان شهادت اشاعه فاحشه و گناه بین مومنین فتنه سخن چینی کردن که موجب تفرقه بین مومنین شود ناسزا گفتن به مومن و اهانت به مومن و ذلیل کردن او بهتان بر مومن تهمت زدن به مومن غیبت و ان ذکر عیب مستور و پوشیده مومن در غیاب او است چه ان عیب را به گفتار بیان کند یا به رفتار بفهماند هرچند در اظهار عیب مومن قصد اهانت و هتک حیثیت نداشته باشد و اگر به قصد اهانت عیب مومن را اظهار نماید دو گناه مرتکب شده است