امیرالمومنین
نخستین امام شیعیان علی(ع)
آیا خداوند را می توان دید؟ چگونه؟
اگر منظور از دیدن، دیدن ظاهری و با چشم باشد خیر، خدا را نمی شود دید، هم به حکم عقل و هم به بیان شرع. اما به حکم عقل؛ عملیات دیدن و رؤیت از طریق مواجهه ی شیء خارجی با چشم و ارتعاشات نوری ارسال و انعکاس امواج نوری صورت می پذیرد؛ یعنی اولاً: باید جسم خارجی ای باشد؛ ثانیاً: مواجهه و هم جهتی جسم خارجی با چشم. فلذا چشم ما اشیای پشت سر را نمی بیند، در حالی که خداوند نه جسم است و نه دارای ویژگی ها و خصوصیات جسم (همانند مواجهه). لذا هرگز با چشم سر دیده نخواهد شد. اما به حکم شرع: قرآن و روایات صریحاً دیدن خدا را غیر ممکن می دانند. الف- قرآن: 1. قال: (لن ترانی)، ای موسی هرگز نمی توانی مرا ببینی.[1] 2. (لاتدرکه الأبصار)، چشم ها او را نمی بیند.[2] ب- روایات: (وامتنع علی عین البصیر)؛ یعنی خداوند هرگز برابر چشم بینندگان ظاهر نمی گردد.[3] (لم ترک العیون)، چشم ها تو را ندیده اند.[4] (لاتدرکه العیون بمشاهدة العیان)، دیده ها هرگز او را آشکار نمی بینند.[5] ولی اگر منظور از دیدن، دیدن باطنی و علم و معرفت و شهود اسما و صفات حق تعالی باشد، البته به مقدار ظرفیت و استعداد و توان انسان ها، قابل دیدن باطنی است. چنان که امیرالمؤمنین (ع) می فرمایند: (لکن تدرکه القلوب)، قلوب و دل ها او را درک می کنند.[6] و در حدیث دیگر است که حضرت امیر (ع) به ذعلب فرمود: و ای بر تو چشم ها او را نمی بینند، لکن دل ها او را می بینند.[7] پی نوشتها: [1]. اعراف، 143. [2]. انعام، 103. [3]. نهج البلاغه، خ 49. [4]. نهج البلاغه، خ 109. [5]. نهج البلاغه، خ 179. [6]. نهج البلاغه، خ 179 [7]. میزان الحکمة، ج6، ص190، ح 12095. منبع: http://farsi.islamquest.net
اگر منظور از دیدن، دیدن ظاهری و با چشم باشد خیر، خدا را نمی شود دید، هم به حکم عقل و هم به بیان شرع. اما به حکم عقل؛ عملیات دیدن و رؤیت از طریق مواجهه ی شیء خارجی با چشم و ارتعاشات نوری ارسال و انعکاس امواج نوری صورت می پذیرد؛ یعنی اولاً: باید جسم خارجی ای باشد؛ ثانیاً: مواجهه و هم جهتی جسم خارجی با چشم. فلذا چشم ما اشیای پشت سر را نمی بیند، در حالی که خداوند نه جسم است و نه دارای ویژگی ها و خصوصیات جسم (همانند مواجهه). لذا هرگز با چشم سر دیده نخواهد شد. اما به حکم شرع: قرآن و روایات صریحاً دیدن خدا را غیر ممکن می دانند. الف- قرآن: 1. قال: (لن ترانی)، ای موسی هرگز نمی توانی مرا ببینی.[1] 2. (لاتدرکه الأبصار)، چشم ها او را نمی بیند.[2] ب- روایات: (وامتنع علی عین البصیر)؛ یعنی خداوند هرگز برابر چشم بینندگان ظاهر نمی گردد.[3] (لم ترک العیون)، چشم ها تو را ندیده اند.[4] (لاتدرکه العیون بمشاهدة العیان)، دیده ها هرگز او را آشکار نمی بینند.[5] ولی اگر منظور از دیدن، دیدن باطنی و علم و معرفت و شهود اسما و صفات حق تعالی باشد، البته به مقدار ظرفیت و استعداد و توان انسان ها، قابل دیدن باطنی است. چنان که امیرالمؤمنین (ع) می فرمایند: (لکن تدرکه القلوب)، قلوب و دل ها او را درک می کنند.[6] و در حدیث دیگر است که حضرت امیر (ع) به ذعلب فرمود: و ای بر تو چشم ها او را نمی بینند، لکن دل ها او را می بینند.[7] پی نوشتها: [1]. اعراف، 143. [2]. انعام، 103. [3]. نهج البلاغه، خ 49. [4]. نهج البلاغه، خ 109. [5]. نهج البلاغه، خ 179. [6]. نهج البلاغه، خ 179 [7]. میزان الحکمة، ج6، ص190، ح 12095. منبع: http://farsi.islamquest.net
عنوان سوال:
آیا خداوند را می توان دید؟ چگونه؟
پاسخ:
اگر منظور از دیدن، دیدن ظاهری و با چشم باشد خیر، خدا را نمی شود دید، هم به حکم عقل و هم به بیان شرع.
اما به حکم عقل؛ عملیات دیدن و رؤیت از طریق مواجهه ی شیء خارجی با چشم و ارتعاشات نوری ارسال و انعکاس امواج نوری صورت می پذیرد؛ یعنی اولاً: باید جسم خارجی ای باشد؛ ثانیاً: مواجهه و هم جهتی جسم خارجی با چشم. فلذا چشم ما اشیای پشت سر را نمی بیند، در حالی که خداوند نه جسم است و نه دارای ویژگی ها و خصوصیات جسم (همانند مواجهه). لذا هرگز با چشم سر دیده نخواهد شد.
اما به حکم شرع: قرآن و روایات صریحاً دیدن خدا را غیر ممکن می دانند.
الف- قرآن: 1. قال: (لن ترانی)، ای موسی هرگز نمی توانی مرا ببینی.[1]
2. (لاتدرکه الأبصار)، چشم ها او را نمی بیند.[2]
ب- روایات: (وامتنع علی عین البصیر)؛ یعنی خداوند هرگز برابر چشم بینندگان ظاهر نمی گردد.[3]
(لم ترک العیون)، چشم ها تو را ندیده اند.[4]
(لاتدرکه العیون بمشاهدة العیان)، دیده ها هرگز او را آشکار نمی بینند.[5]
ولی اگر منظور از دیدن، دیدن باطنی و علم و معرفت و شهود اسما و صفات حق تعالی باشد، البته به مقدار ظرفیت و استعداد و توان انسان ها، قابل دیدن باطنی است. چنان که امیرالمؤمنین (ع) می فرمایند: (لکن تدرکه القلوب)، قلوب و دل ها او را درک می کنند.[6] و در حدیث دیگر است که حضرت امیر (ع) به ذعلب فرمود: و ای بر تو چشم ها او را نمی بینند، لکن دل ها او را می بینند.[7]
پی نوشتها:
[1]. اعراف، 143.
[2]. انعام، 103.
[3]. نهج البلاغه، خ 49.
[4]. نهج البلاغه، خ 109.
[5]. نهج البلاغه، خ 179.
[6]. نهج البلاغه، خ 179
[7]. میزان الحکمة، ج6، ص190، ح 12095.
منبع: http://farsi.islamquest.net
- [سایر] چرا نمی توان خدا را دید؟
- [سایر] آیا در روز قیامت خداوند را می توان دید؟
- [سایر] در خداشناسی یکی از صفات سلبی برای ذات احدیت "رؤیت حسی" است. به این معنا که نمی توان خداوند را با حواس پنج گانه حس کرد، نمی توان خدا را دید یا لمس کرد یا بوئید، اما در یکی از آیات قرآن اشاره به این امر شده است که حضرت موسی (ع) صدای خداوند را شنید و خداوند با او به طور مستقیم صحبت کرد. نظر شما چیست؟
- [آیت الله بهجت] آیا در مسجدی که چند طبقه است و از طبقات بالا می توان طبقه های پایین تر را دید، می توان نماز جماعت برقرار نمود؟
- [سایر] در مورد مسجد جمکران توضیح بدهید؟ آیا حضرت در آنجا حضور دارند و می توان ایشان را دید؟
- [سایر] چرا خداوند جهنم، بهشت و فرشتگان را از دید انسانها مخفی نگه داشت؟
- [سایر] در سؤال و جوابی که (در معراج) صورت گرفت آیا پیامبراکرم(ص)، خدا را هم دید؟
- [آیت الله بهجت] آیا می توان کتاب ها و وسایل و اموال موقوفه تاریخی را برای حفاظت در موزه نگهداری کرد و در معرض دید بازدید کنندگان قرار داد؟
- [سایر] چگونه می توان خدا را بهتر شناخت؟
- [سایر] چگونه می توان به عیادت خدا رفت؟
- [آیت الله بهجت] اگر بعد از شروع نماز، بین مأموم و امام، یا بین مأموم و کسی که مأموم به واسطه او متصل به امام است، پرده یا چیز دیگری که پشت آن را نمی توان دید فاصله شود، نماز فُرادی می شود و صحیح است.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر بعد از شروع به نماز بین ماموم و امام ، یا بین ماموم و کسی که ماموم به واسطة او متصل به امام است ، پرده یا چیز دیگری که پشت آن را نمی توان دید فاصله شود ، نمازش فرادی می شود و صحیح است .
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر بعد از شروع به نماز بین مأموم و امام، یا بین مأموم و کسی که مأموم به واسطه او متّصل به امام است، پرده یا چیز دیگری که پشت آن را نمی توان دید فاصله شود، نمازش فرادی می شود و باید طبق وظیفه فرادی نماز خود را تمام کند.
- [امام خمینی] اگر بعد از شروع به نماز بین ماموم و امام یا بین ماموم و کسی که ماموم به واسطه او متصل به امام است پرده یا چیز دیگری که پشت آن را نمی توان دید فاصله شود، نمازش فرادی می شود، و صحیح است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] در مواردی که مال را از طرف صاحب اصلی آن در راه خدا صدقه می دهند به سید یا غیرسید می توان داد و اگر خودش مستحق باشد خودش نیز می تواند بردارد.
- [آیت الله بهجت] اگر دختری نمیداند که نه سالش تمام شده یا نه و خونی دید که یقین کرد خون حیض است، باید آن را خون حیض قرار دهد.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر انسان ببیند کسی چیز نجسی را میخورد اعلام به او واجب نیست و اگر دید بالباس نجس نماز میخواند، لازم نیست باو بگوید.
- [آیت الله مکارم شیرازی] مقدار عده در مورد زنانی که عادت می شوند احتیاط آن است که بقدری صبر کند که دوبار حیض ببیند و پاک شود هنگامی که حیض سوم را دید عده او تمام است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] خمس را می توان از عین مال متعلق خمس بدهد یا از قیمت آن ولی نمی توان از جنس دیگری داد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] کفن را بطور متعارف از واجب و مستحب می توان از اموال میت برداشت، هرچند صغیر داشته باشد، اما زاید بر متعارف را نمی توان از حق صغیر برداشت، مگر این که وصیت کرده باشد، که در این صورت می توان مقدار اضافی را از ثلث حساب کرد.