برای آشنایی با عرفان نظری چند کتاب معرفی کنید.

عرفان نظری، در واقع جهان بینی عرفانی است یعنی نظری که عارف درباره جهان و هستی دارد [۱] و علمی است شبیه فلسفه که درباره خدا و جهان و انسان بحث می‌کند ولی تفسیر او با فلسفه متفاوت است. زیرا در نظر عارف جز خدا هیچ چیز اصالت ندارد. [۲] و به تعبیری که قیصری در مقدمه خود بر تائیّه ابن فارض آورده است: «عرفان عبارت است از علم به خدای سبحان از حیث اسماء و صفت و مظاهر آن و احوال مبدأ و معاد و حقایق عالم و کیفیت بازگشت آنها به حقیقت واحد یعنی ذات احدیت، و نیز معرفت طریق سلوک و مجاهده برای رهاسازی نفس از تنگناهای قید و بند جزئیت و پیوستنش به مبدأ خویش و اتصاف به نعت اطلاق و کلیّت». [۳] با این بیان فایده عرفان هم مشخص می‌شود که همان وصول به حق و شهود قلبی حقیقت وجود و فناء در حضرت اوست. [۴]

در میان علوم اسلامی، دانشی به نام عرفان وجود دارد که به دلیل دوری از دسترس عامه مردم و بلکه بسیاری از اهل علم همیشه در هاله‌ای از ابهام، پیچیده است. و شاید مهمترین عامل در این عدم وضوح، به جز غامض بودن مفاهیم و اصطلاحات عرفانی، وجود فرقه‌های فراوانی به نام صوفی باشد که به تعبیری وجهه فرهنگی و اجتماعی عرفان [۱] می‌باشند. بزرگان صوفیه و اندیشه تصوف، در میان دو گونه برداشت متضاد زیسته و بالیده‌اند، چنان که از یک سو برای ایشان کراماتی در حد افسانه‌ها و اساطیر نقل شده و از سوی دیگر، تیغ‌های ملامت و تیرهای طعنه و تکفیر، ‌هیچ گاه اینان را رها نکرده‌ است.همت ما در این نوشتار کوتاه شناخت بیشتر عرفان نظری است که جنبه علمی و مکتوب بیشتری دارد و البته در ادامه اشاره‌ای نیز به عرفان عملی خواهد رفت، قبل از ورود به بحث تذکر این نکته لازم است که هر چند در نوشته‌ها و مکتوبات اهل عرفان، عرفان و تصوف مترادف با هم آمده‌اند ولی باید حساب کسانی را که آگاهانه در مسیر تصوف به سود جویی پرداخته و یا ناآگاهانه عقاید باطل، و خلاف شریعت الهی را رواج داده‌اند از حساب اهل عرفان حقیقی جدا کرد. چنان که خود ملاصدرا نیز کتابی جداگانه در ردّ این گونه مدعیان تصوف و عارف نمایان نوشته است. [۲]

قرآن، کتاب مقدس دین اسلام. به باور مسلمانان، قرآن کلام خداوند است که از طریق وحی بر پیامبر اسلام(ص) نازل شده است. آنها هم محتوای قرآن و هم الفاظ آن را نازل‌شده از سوی خداوند می‌دانند. قرآن به وسیله جبرئیل به پیامبر وحی می‌شده است. آیات قرآن در زمان پیامبر(ص) به صورت پراکنده بر روی پوست حیوانات، چوب درخت خرما، کاغذ و پارچه نوشته می‌‌شد. پس از پیامبر(ص) صحابه قرآن را به صورت یک‌جا جمع‌آوری کردند.

مجتبی شهیدی کَلهُری مشهور به آقا مجتبی تهرانی (۱۳۱۶- ۱۳۹۱ش) فقیه شیعه، مرجع تقلید و استاد اخلاق حوزه علمیه تهران. وی از شاگردان درس امام خمینی بود که در تنظیم رساله عملیه او مشارکت داشت. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران با اینکه از حامیان جمهوری اسلامی شمرده می‌شد، مسئولیتی نپذیرفت. آیت الله تهرانی نماز جماعت مسجد جامع بازار تهران را اقامه می‌کرد و جلسات معارف اسلامی و درس اخلاق او مورد علاقه مردم تهران بود. آیت‌الله شیخ مرتضی تهرانی و مهدی کلهر برادران او هستند.

عرفان عملی، بخشی از عرفان است که روابط و وظایف انسان را با خود، جهان و خدا بیان می‌کند. این بخش از عرفان سیر و سلوک نامیده می‌شود، در عرفان عملی، حالات و مقامات انسان را در سیر به سوی حق از اولین منزل به نام «یقظه» تا وصول به حق که آخرین منزل است بیان می‌شود.

عرفان نظری، در واقع جهان بینی عرفانی است یعنی نظری که عارف درباره جهان و هستی دارد [۱] و علمی است شبیه فلسفه که درباره خدا و جهان و انسان بحث می‌کند ولی تفسیر او با فلسفه متفاوت است. زیرا در نظر عارف جز خدا هیچ چیز اصالت ندارد. [۲] و به تعبیری که قیصری در مقدمه خود بر تائیّه ابن فارض آورده است: «عرفان عبارت است از علم به خدای سبحان از حیث اسماء و صفت و مظاهر آن و احوال مبدأ و معاد و حقایق عالم و کیفیت بازگشت آنها به حقیقت واحد یعنی ذات احدیت، و نیز معرفت طریق سلوک و مجاهده برای رهاسازی نفس از تنگناهای قید و بند جزئیت و پیوستنش به مبدأ خویش و اتصاف به نعت اطلاق و کلیّت». [۳] با این بیان فایده عرفان هم مشخص می‌شود که همان وصول به حق و شهود قلبی حقیقت وجود و فناء در حضرت اوست. [۴]

محمد صدرالدین شیرازی، معروف به "ملاصدرا‌" یا "صدرالمتالهین‌" فیلسوف و متفکر بزرگ اسلامی می‌باشد.

جمع مبدأ است . و آن اسم زمان و مکان و نيز مصدر ميمي است از بدء , به معناي آغاز کردن و مقدم داشتن , بنابر اين , مبادي اصول فقه به معناي يک سلسله تصورات و يا تصديقاتي است که دانستن آن ها مقدمه براي فراگيري علم اصول است . که به اين مسائل، در خود علم پرداخته مي شود ,مانند تعريف علم اصول , موضوع آن , که از مبادي تصوري هستند و مانند برخي از مباحث لفظي در باره وضع , استعمال , دلالت , مشتق و غيره که از مبادي تصديقي شمرده مي شوند .

در میان علوم اسلامی، دانشی به نام عرفان وجود دارد که به دلیل دوری از دسترس عامه مردم و بلکه بسیاری از اهل علم همیشه در هاله‌ای از ابهام، پیچیده است. و شاید مهمترین عامل در این عدم وضوح، به جز غامض بودن مفاهیم و اصطلاحات عرفانی، وجود فرقه‌های فراوانی به نام صوفی باشد که به تعبیری وجهه فرهنگی و اجتماعی عرفان [۱] می‌باشند. بزرگان صوفیه و اندیشه تصوف، در میان دو گونه برداشت متضاد زیسته و بالیده‌اند، چنان که از یک سو برای ایشان کراماتی در حد افسانه‌ها و اساطیر نقل شده و از سوی دیگر، تیغ‌های ملامت و تیرهای طعنه و تکفیر، ‌هیچ گاه اینان را رها نکرده‌ است.همت ما در این نوشتار کوتاه شناخت بیشتر عرفان نظری است که جنبه علمی و مکتوب بیشتری دارد و البته در ادامه اشاره‌ای نیز به عرفان عملی خواهد رفت، قبل از ورود به بحث تذکر این نکته لازم است که هر چند در نوشته‌ها و مکتوبات اهل عرفان، عرفان و تصوف مترادف با هم آمده‌اند ولی باید حساب کسانی را که آگاهانه در مسیر تصوف به سود جویی پرداخته و یا ناآگاهانه عقاید باطل، و خلاف شریعت الهی را رواج داده‌اند از حساب اهل عرفان حقیقی جدا کرد. چنان که خود ملاصدرا نیز کتابی جداگانه در ردّ این گونه مدعیان تصوف و عارف نمایان نوشته است. [۲]

فلسفه اسلامی، علمی که مسائل کلی هستی‌شناختی، خداشناسی، علم النفس، معرفت‌شناسی و دین‌شناسی را بررسی می‌کند. منابع تاریخ فلسفه اسلامی، خاستگاه این فلسفه را یونان باستان دانسته‌اند. الکِندی نخستین فیلسوف مسلمان است. در فلسفه اسلامی سه مکتب مهم وجود داشته است که عبارتند از: مَشّاء، فلسفه اِشراق و حکمت مُتعالیه.

اخلاق، بخشی از دین است که به صفات درونی انسان می‌پردازد. اخلاق در اصطلاح به صفات درونی انسان گفته می‌شود که در او به صورت عادت و ملکه در آمده است. اخلاق هم خلق‌های خوب و هم خلق‌های بد و هم اخلاق اجتماعی و هم اخلاق فردی را شامل می‌شود. قرآن هدف بعثت پیامبر (ص) را اصلاح اخلاق انسان‌ها معرفی کرده است. در روایات از مهم‌ترین صفات نیک اخلاقی، با عنوان مکارم الأخلاق یاد شده است. کتاب‌های جامع السعادات، معراج السعاده، اخلاق شُبّر و اخلاق ناصری از کتاب‌های مشهور شیعه در زمینه اخلاق است.

جواد ممکن است در معانی ذیل به کار رفته و یا اسم برای اشخاص ذیل باشد: اشخاص و اعلام• امام جواد علیه‌السلام، امام نهم‌ از امامان‌ دوازده‌گانه ‌و یکی ‌از چهارده معصوم• جواد آشتیانی، روحانی متنفذ و نماینده دوره‌های مختلف مجلس شورای ملی• جواد حدیدی، استاد دانشگاه و پژوهشگر و مؤلف برجسته در ادبیات تطبیقی و عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی• جواد فومنی حائری، جواد فومنی حائری (متوفای ۱۳۴۳ش) از فعال‌ترین و پرکارترین روحانیان معاصر تهران• جواد محدثی، یکی از نویسندگان پرکار معاصر و دارای تالیفات و مقالات بسیار• سیدجواد مجتهد کرمانی، از علمای خیر و منتفذ برجسته و مجاهد ایران در قرن سیزدهم هجری• سید جواد حسینی عاملی، از فقهای نامدار شیعه• سید جواد مصطفوی، از علمای معاصر مشهد معانی• جواد، به معنای بخشش و مقابل بخل و از صفات نیکو

یحیی، از انبیای بنی‌اسرائیل و معاصر حضرت عیسی(ع) بوده است. تولد او معجزه‌ای بود که با وجود پیری پدر و نازا بودن مادر اتفاق افتاد. نام یحیی از طرف خداوند بر او گذاشته شد. حضرت یحیی به زهد و گریه زیاد از خوف خداوند، معروف بود. در قرآن توصیفاتی درباره یحیی(ع) آمده است.

آملی، ممکن است به یکی از این افراد اشاره داشته باشد:

عارف درباره شیعه دوازده امامی به‌کار رفته است.

کلمه «ملّا» نیز ریشه در واژه «مولا» دارد و مخفف آن است. [۱] این کلمه نیز به معنای استاد و معلم و شخص درس‌خوانده و با سواد است. اندیشمندان بسیاری از فرق مختلف اسلامی با این عنوان اشتهار یافته‌اند