چنان که از آیات قرآن به دست میآید، در ایمان و کفر، سرنوشت زن و مرد لزوماً وابسته به یک دیگر نیست; بلکه هر یک به اراده و اختیار خود عمل میکنند; همان گونه که فرزندان نیز در این امر مستقل هستند. در یک خانواده ممکن است زن و شوهر، هر دو صالح یا فاسد باشند و ممکن است در دو جهت گوناگون سیر کنند و زن صالح باشد و مرد فاسد یا به عکس.(1) این چهار حالت، هم امکان دارد; هم واقع شده و هم در قرآن نمونه هایی از آن ذکر شده است. آدم و حوّا، ابراهیم و ساره، زکریا و همسرش، عمران و همسرش (پدر و مادر حضرت مریم(علیها السلام)) و موسی و دختر شعیب، نمونه هایی هستند که هر دو صالحند.(2) ابولهب و زنش، نمونه زنان و شوهرانی هستند که هر دو فاسدند.(3) فرعون و زنش نمونه زنان و شوهرانی هستند که راه جد میپیمایند; زن رو به نیکی و مرد رو به بدی دارد.(4) برعکس، نوح ولوط و همسرانشان نمونه هایی هستند که زن، فاسد، و مرد صالح است.(5) از امکان و وقوع این حالات چهارگانه میآموزیم که زن از لحاظ روحی و معنوی، به هیچ مردی حتّی شوهرِ خود وابسته نیست. او میتواند همچون آسیه (زن فرعون) در ناپاکترین محیط ها به سر بَرد و با این همه، پاک و منزّه بماند و میتواند مانند همسرانِ نوح و لوط، در مقدّسترین خانه ها و در پیوند با قدسیترین انسان ها زندگی کند; ولی خود در منجلاب گناه غوطهور باشد. 1. ر.ک: محمّد تقی مصباح یزدی، جزوه حقوق و سیاست در قرآن، درس 207. 2. ر.ک: بقره (2)، 35 و 36; آل عمران (3)، 35 و 36 و 40; هود (11)، 7173; قصص (28)، 2328. 3. مَسَد (111)، 35. 4. تحریم، (66)، 11. 5. تحریم (66)، 10. ( مأخذ : آیةالله مصباح یزدی ، پرسشها و پاسخها ، ج 5 )
چنان که از آیات قرآن به دست میآید، در ایمان و کفر، سرنوشت زن و مرد لزوماً وابسته به یک دیگر نیست; بلکه هر یک به اراده و اختیار خود عمل میکنند; همان گونه که فرزندان نیز در این امر مستقل هستند. در یک خانواده ممکن است زن و شوهر، هر دو صالح یا فاسد باشند و ممکن است در دو جهت گوناگون سیر کنند و زن صالح باشد و مرد فاسد یا به عکس.(1) این چهار حالت، هم امکان دارد; هم واقع شده و هم در قرآن نمونه هایی از آن ذکر شده است.
آدم و حوّا، ابراهیم و ساره، زکریا و همسرش، عمران و همسرش (پدر و مادر حضرت مریم(علیها السلام)) و موسی و دختر شعیب، نمونه هایی هستند که هر دو صالحند.(2)
ابولهب و زنش، نمونه زنان و شوهرانی هستند که هر دو فاسدند.(3)
فرعون و زنش نمونه زنان و شوهرانی هستند که راه جد میپیمایند; زن رو به نیکی و مرد رو به بدی دارد.(4)
برعکس، نوح ولوط و همسرانشان نمونه هایی هستند که زن، فاسد، و مرد صالح است.(5)
از امکان و وقوع این حالات چهارگانه میآموزیم که زن از لحاظ روحی و معنوی، به هیچ مردی حتّی شوهرِ خود وابسته نیست. او میتواند همچون آسیه (زن فرعون) در ناپاکترین محیط ها به سر بَرد و با این همه، پاک و منزّه بماند و میتواند مانند همسرانِ نوح و لوط، در مقدّسترین خانه ها و در پیوند با قدسیترین انسان ها زندگی کند; ولی خود در منجلاب گناه غوطهور باشد.
1. ر.ک: محمّد تقی مصباح یزدی، جزوه حقوق و سیاست در قرآن، درس 207.
2. ر.ک: بقره (2)، 35 و 36; آل عمران (3)، 35 و 36 و 40; هود (11)، 7173; قصص (28)، 2328.
3. مَسَد (111)، 35.
4. تحریم، (66)، 11.
5. تحریم (66)، 10.
( مأخذ : آیةالله مصباح یزدی ، پرسشها و پاسخها ، ج 5 )
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا زن در وطن یا اعراض از وطن تابع شوهر خود می باشد یا می تواند مستقل باشد؟
- [آیت الله بهجت] آیا زن در انتخاب مرجع تقلید مستقل است، یا باید تابع شوهرش باشد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا زن در انتخاب مرجع تقلید مستقل است یا باید تابع شوهرش باشد؟
- [سایر] دستوراتِ دینی به هم وابسته اند ، یا هر کدام برنامه ای مستقل هستند ؟
- [آیت الله بهجت] فرزند در مورد وطن آیا تابع پدر است یا مستقل می باشد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا فرزند در وطن یا اعراض از آن تابع پدر است یا می تواند مستقل باشد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا ازدواج مرد مسلمان با زن کافر کتابی و غیر کتابی و مرد کافر با زن مسلمان جایز است؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا افراد خانواده، در امر تقلید، تابع سرپرست خانواده هستند؟
- [سایر] با وجود اینکه فکر و اراده وابسته به نفس است و وجود نفس مستقل از آنها، جایگاه نفس کجاست؟
- [آیت الله خوئی] زنی که در غیر وطن خود شوهر کرده آیا هر وقت به وطن بیاید نماز و روزه او صحیح است یا قصر و به عبارت دیگر آیا زن در اتخاذ وطن تابع شوهر است یا مستقل؟
- [آیت الله سبحانی] زن مسلمان نمی تواند به عقد کافر درآید ولی مرد مسلمان می تواند با زن های کافر به طور موقت ازدواج کند.
- [آیت الله سبحانی] زن مسلمان نمی تواند به عقد کافر درآید ولی مرد مسلمان می تواند با زن های کافر به طور موقت ازدواج کند.
- [آیت الله مظاهری] نگاه زن و مردی که محرم یکدیگرند نظیر مادر و خواهر و خاله و عمه و مادر زن و مانند اینها به بدن یکدیگر، جز عورتین، اگر شهوتانگیز و فتنهانگیز نباشد، جائز است، ولی مرد با عفّت و زن با عفّت نگاه به مواضع حسّاس محرم خود نظیر بالای زانو و سینه و پشت و مانند اینها نمیکند، مگر در موقع ضرورت. صفحه 376
- [آیت الله مکارم شیرازی] زن مسلمان نمی تواند به عقد کافر درآید، همچنین مرد مسلمان نمی تواند بنابر احتیاط با زن کافر ازدواج دائم کند ولی ازدواج موقت با زنان اهل کتاب مانند یهود و نصاری مانعی ندارد.
- [آیت الله مظاهری] اگر مرد یا زن مسلمانی کافر شود (مسلمانزاده باشند یا کافرزاده) ازدواج آنها باطل میشود، و اگر مرد کافر شود زن باید عدّه وفات بگیرد، و بعد میتواند با دیگری ازدواج کند، و اگر زن یائسه باشد یا هنوز نزدیکی با او نشده باشد، عدّه هم ندارد.
- [آیت الله مظاهری] زن مسلمان نمیتواند به عقد کافر درآید. مرد مسلمان هم نمیتواند با زنهای کافر به طور دائم ازدواج کند، ولی صیغه کردن زنهای اهل کتاب مانند یهود و نصاری و مجوس، مانعی ندارد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] زن مسلمان نمی تواند به عقد کافر درآید، ولی مرد مسلمان می¬تواند با زنان اهل کتاب مانند یهود و نصاری ازدواج کند.
- [آیت الله مظاهری] تزریق خون انسانی به انسان دیگر جایز است، خواه خون مسلمان باشد یا کافر، مرد باشد یا زن، و خرید و فروش خون برای این منظور مانعی ندارد.
- [آیت الله مظاهری] اگر مرد یا زن مسلمانی کافر شود و دوباره مسلمان شود میتواند با همان همسر اوّلی به عقد جدید ازدواج کند گرچه آن زن هنوز در عدّه باشد، چنانکه میتوانند همسر جدید انتخاب کنند.
- [آیت الله اردبیلی] زن مسلمان نمیتواند به عقد کافر درآید، مرد مسلمان هم نمیتواند با زنهای کافر غیر اهل کتاب یهودی، مسیحی و زرتشتی ازدواج کند، ولی ازدواج دائم یا موقّت با زنهای اهل کتاب مانعی ندارد؛ البته چنانچه مردی همسر مسلمان داشته باشد، بدون اجازه او نمیتواند با زن کتابی ازدواج نماید مگر آن که او را متعه نماید و مدّت ازدواجش بسیار کوتاه باشد.