اختلاط زن و مرد هیچ لزومی در اختلاط زن و مرد آن هم در اموری که می‌تواند به وسیلة مردان یا زنان به تنهایی انجام شود وجود ندارد. برای تبیین دقیق این مسئله گفتنی است: اسلام دربارة اشتغال زن دوگونه حکم دارد: 1. احکام الزامی (فقهی حقوقی): این دسته از احکام، مسائلی هستند که برای پاسداشت حریم عفاف و سلامت جامعه، قیود خاصی را وضع می‌کنند و مقرر می‌دارند که اختلاط زن و مرد در جامعه، باید با حفظ کامل موازینی چون حجاب، خودداری از انگیزه‌های شهوانی و امثال آن باشد. از این رو کار کردن زن در جایی که مرد نامحرم هست، با شرایط زیر اشکال ندارد: الف. زن حجاب کامل را رعایت کند و بیشتر از ضرورت با مرد صحبت نکند و ارتباط نداشته باشد. ب. در نگاه کردن هم فقط به دست و صورت، آن هم بدون قصد لذت و شهوت اکتفا شود. بلی بودن زن و مرد نامحرم در محل خلوتی که کس دیگری نمی‌تواند وارد آنجا شود، حرام است و باید زود خارج شوند و نماز خواندن هم در چنین مکانی اشکال دارد. 2. احکام اخلاقی: این دسته از احکام مقرر می‌دارند که فعالیت زن در جامعه، باید متناسب با شخصیت و کرامت واقعی او و متناسب با جایگاه اجتماعی وی و مفید برای جامعه باشد. برای مثال وجود پزشک زن برای بیماری‌های مخصوص زنان که نوعا با لمس و نگاه به نقاط مختلف بدن همراه است برای جامعه اسلامی یک ضرورت اجتماعی در همه دوران ها است. نیز دارا بودن آموزگار زن برای دختران، یک ضرورت است. البته در بسیاری از مشاغل دیگر چنین ضرورتی وجود ندارد. بنابراین از نظر فقهی در صورت رعایت ضوابط و حدود شرعی، منع اساسی از اختلاط وجود ندارد اما از نظر اخلاقی حفظ جایگاه شخصیتی زن لازم است تا در صورت امکان به خصوص در مواردی که هیچ احتیاجی به حضور زنان یا مردان نیست از این قبیل اختلاطها اجتناب شود. پرسمان
اگر کاری را فقط زنان یا مردان می توانند انجام دهند، آیا لزومی دارد این فعالیتها مختلط انجام شود (حتی با رعایت حدود)؟
اختلاط زن و مرد
هیچ لزومی در اختلاط زن و مرد آن هم در اموری که میتواند به وسیلة مردان یا زنان به تنهایی انجام شود وجود ندارد. برای تبیین دقیق این مسئله گفتنی است:
اسلام دربارة اشتغال زن دوگونه حکم دارد:
1. احکام الزامی (فقهی حقوقی): این دسته از احکام، مسائلی هستند که برای پاسداشت حریم عفاف و سلامت جامعه، قیود خاصی را وضع میکنند و مقرر میدارند که اختلاط زن و مرد در جامعه، باید با حفظ کامل موازینی چون حجاب، خودداری از انگیزههای شهوانی و امثال آن باشد. از این رو کار کردن زن در جایی که مرد نامحرم هست، با شرایط زیر اشکال ندارد:
الف. زن حجاب کامل را رعایت کند و بیشتر از ضرورت با مرد صحبت نکند و ارتباط نداشته باشد.
ب. در نگاه کردن هم فقط به دست و صورت، آن هم بدون قصد لذت و شهوت اکتفا شود. بلی بودن زن و مرد نامحرم در محل خلوتی که کس دیگری نمیتواند وارد آنجا شود، حرام است و باید زود خارج شوند و نماز خواندن هم در چنین مکانی اشکال دارد.
2. احکام اخلاقی: این دسته از احکام مقرر میدارند که فعالیت زن در جامعه، باید متناسب با شخصیت و کرامت واقعی او و متناسب با جایگاه اجتماعی وی و مفید برای جامعه باشد. برای مثال وجود پزشک زن برای بیماریهای مخصوص زنان که نوعا با لمس و نگاه به نقاط مختلف بدن همراه است برای جامعه اسلامی یک ضرورت اجتماعی در همه دوران ها است. نیز دارا بودن آموزگار زن برای دختران، یک ضرورت است. البته در بسیاری از مشاغل دیگر چنین ضرورتی وجود ندارد.
بنابراین از نظر فقهی در صورت رعایت ضوابط و حدود شرعی، منع اساسی از اختلاط وجود ندارد اما از نظر اخلاقی حفظ جایگاه شخصیتی زن لازم است تا در صورت امکان به خصوص در مواردی که هیچ احتیاجی به حضور زنان یا مردان نیست از این قبیل اختلاطها اجتناب شود.
پرسمان
- [آیت الله خامنه ای] آیا شنا کردن در ساحلی که زنان و مردان بطور مختلط در آن شنا می کنند، اشکالی دارد؟
- [آیت الله بهجت] آیا وجود پرده و دیوار بین زنان و مردان در حال نماز خواندن و موعظه کردن لزومی دارد؟
- [آیت الله نوری همدانی] از قدیم در مساجد حائلی مثل پرده بین زنان و مردان بوده است. امّا اکنون عدّهای میگویند پرده و دیوار بین زنان و مردان در حال نماز خواندن و موعظه کردن لزومی ندارد، نظر حضرتعالی در این مورد چیست؟
- [سایر] زنان وهابی در نماز جماعت لازم است چه فاصله ای با مردان را رعایت کنند؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا زنان و مردان محرم که رعایت ستر را نسبت به یکدیگر نمی کنند مرتکب حرام می شوند؟
- [آیت الله علوی گرگانی] اخیراًمسابقاتی برگزار میکنند که شرکت کنندگان دختران و پسران بطور مختلط و تماشاچیان هم زنان و مردان هستند که بعضی حرکات زننده موجب عادی شدن روابط و ریختن حجاب و حیای دختران میشود نظر مبارک چیست؟
- [سایر] با توجه به این که فساد معمولا از ناحیهی مردان است چرا آزادی زنان محدود میشود و آنان مجبورند حجاب را رعایت کنند؟
- [سایر] با توجه به این که فساد معمولا از ناحیهی مردان است چرا آزادی زنان محدود میشود و آنان مجبورند حجاب را رعایت کنند؟
- [آیت الله خامنه ای] مشاهده کشتی مردان توسط زنان
- [سایر] جهاد مردان و جهاد زنان چیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] در جماعتی که مردان و زنان شرکت دارند اذان و اقامه نماز جماعت را باید مرد بگوید، ولی در جماعت زنان اذان و اقامه زنان کافی است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] نماز جمعه تنها توسط مردان منعقد می شود، ولی زنان هم می توانند در آن شرکت کنند.
- [آیت الله بهجت] رقصیدن زن در مجالس زنان، و یا مرد در مجالس مردان اشکال دارد و احتیاط واجب در ترک است.
- [آیت الله نوری همدانی] نماز جمعه تنها توسّط مردان مُنعَقد می شود ، ولی زنان هم می تواند در آن شرکت کنند .
- [آیت الله مکارم شیرازی] نماز خواندن با لباس طلا بافت برای مردان جایز نیست و نماز را باطل می کند، ولی برای زنان در صورتی که اسراف نباشد اشکالی ندارد، در غیر حال نماز نیز پوشیدن چنین لباسی برای مردان حرام است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] پوشیدن لباس طلاباف برای مردان حرام است و نماز با آن باطل است؛ ولی برای زنان در نماز و غیر نماز اشکال ندارد.
- [آیت الله مظاهری] اختلاط مردان و زنان نامحرم اگر موجب گناه و تحریک باشد حرام است، بلکه اگر ترس مفسده باشد نیز حرام است.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] شرط پنجم پوشیدن لباس طلا باف برای مردان حرام است و نماز با آن باطل است؛ ولی برای زنان در نماز و غیر نماز اشکال ندارد.
- [آیت الله خوئی] (شرط پنجم) پوشیدن لباس طلاباف برای مردان حرام است و نماز با آن باطل است، ولی برای زنان در نماز در نماز و غیر نماز اشکال ندارد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] احتیاط آن است که مرد لباس مخصوص زنان و زن لباس مخصوص مردان را نپوشد، ولی نماز با آن اشکال ندارد.