یکی از شرایط پذیرفته شدن عبادات در آیات و روایات، شرط کمال است؛ یعنی آنچه مراعاتش انسان را به خدا نزدیک می کند و به رشد معنوی می رساند و در فرد و جمع تأثیر می گذارد. گاهی عبادت صحیح است، ولی رشدآور نیست؛ مثل دارویی که شفابخش نیست. گاهی عبادت، انسان را از کیفر و عذاب می رهاند، ولی ما را محبوب خدا نمی سازد؛ چون شرط های کمال آن مراعات نشده است. رسول خدا صلی الله علیه و آله می فرماید: (مَنْ سَمِعَ النِّدا فَلَمْ یُجِبْهُ مِنْ غَیْرِ عِلَّةٍ فلا صَلاه لَه؛ نماز کسی که صدای اذان را در اول وقت بشنود و بی دلیل نماز خود را به تأخیر اندازد و یا در جماعت مسلمانان شرکت نکند، ارزشی ندارد و نماز او کامل نیست).(1) در حدیث دیگر چنین می خوانیم: (نخواندن نماز در اول وقت، تحقیر و کوچک شمردن نماز است و چنین کسی خدا را تحقیر کرده است.)(2) پس بنا بر احادیث، تنها، نماز کامل می تواند روح و جان را شفا دهد و باعث رشد معنوی انسان باشد. کامل بودن نماز یعنی در اول وقت و با جماعت خواندن آن. در آموزه های دینی بر نماز اول وقت بسیار تأکید شده است؛ زیرا از نظر روحی، روانی و اجتماعی، آثار مثبت بسیاری دارد که به برخی از آنها اشاره می کنیم: الف) عادت دادن شخص به نظم؛ ب) وجود نشاط و آمادگی و حضور قلب بیشتر، برای انس و ارتباط با خدا و تقویت کمالات نفسانی؛ ج) زمینه سازی برای برگزاری جماعت های بزرگ و انس و الفت و اتحاد بیشتر مسلمانان. وقتی افراد جامعه اسلامی به خواندن نماز در اول وقت پایبند باشند، در هر منطقه، بیشتر مردم هم زمان به نماز می ایستند. این مسئله آمادگی آنان را برای جماعت و ایجاد صفوف گسترده و پرجمعیت بیشتر می کند. در حالی که نماز در غیر اول وقت، از اجتماع و شکوه عبادی و انس و الفت مؤمنان در مراکز دینی می کاهد. پی نوشتها: 1. وسائل الشیعه، ج 5، ص 375. 2. من لایحضره الفقیه، ج 1، ص 377. منبع: پرسمان نماز، محسن محمدی، نشر: قم: مرکز پژوهش های اسلامی صدا و سیما (1389)
یکی از شرایط پذیرفته شدن عبادات در آیات و روایات، شرط کمال است؛ یعنی آنچه مراعاتش انسان را به خدا نزدیک می کند و به رشد معنوی می رساند و در فرد و جمع تأثیر می گذارد. گاهی عبادت صحیح است، ولی رشدآور نیست؛ مثل دارویی که شفابخش نیست. گاهی عبادت، انسان را از کیفر و عذاب می رهاند، ولی ما را محبوب خدا نمی سازد؛ چون شرط های کمال آن مراعات نشده است.
رسول خدا صلی الله علیه و آله می فرماید: (مَنْ سَمِعَ النِّدا فَلَمْ یُجِبْهُ مِنْ غَیْرِ عِلَّةٍ فلا صَلاه لَه؛ نماز کسی که صدای اذان را در اول وقت بشنود و بی دلیل نماز خود را به تأخیر اندازد و یا در جماعت مسلمانان شرکت نکند، ارزشی ندارد و نماز او کامل نیست).(1)
در حدیث دیگر چنین می خوانیم: (نخواندن نماز در اول وقت، تحقیر و کوچک شمردن نماز است و چنین کسی خدا را تحقیر کرده است.)(2) پس بنا بر احادیث، تنها، نماز کامل می تواند روح و جان را شفا دهد و باعث رشد معنوی انسان باشد. کامل بودن نماز یعنی در اول وقت و با جماعت خواندن آن.
در آموزه های دینی بر نماز اول وقت بسیار تأکید شده است؛ زیرا از نظر روحی، روانی و اجتماعی، آثار مثبت بسیاری دارد که به برخی از آنها اشاره می کنیم:
الف) عادت دادن شخص به نظم؛
ب) وجود نشاط و آمادگی و حضور قلب بیشتر، برای انس و ارتباط با خدا و تقویت کمالات نفسانی؛
ج) زمینه سازی برای برگزاری جماعت های بزرگ و انس و الفت و اتحاد بیشتر مسلمانان.
وقتی افراد جامعه اسلامی به خواندن نماز در اول وقت پایبند باشند، در هر منطقه، بیشتر مردم هم زمان به نماز می ایستند. این مسئله آمادگی آنان را برای جماعت و ایجاد صفوف گسترده و پرجمعیت بیشتر می کند. در حالی که نماز در غیر اول وقت، از اجتماع و شکوه عبادی و انس و الفت مؤمنان در مراکز دینی می کاهد.
پی نوشتها:
1. وسائل الشیعه، ج 5، ص 375.
2. من لایحضره الفقیه، ج 1، ص 377.
منبع: پرسمان نماز، محسن محمدی، نشر: قم: مرکز پژوهش های اسلامی صدا و سیما (1389)
- [سایر] خواندن نماز در اول وقت، چه اهمیتی دارد؟
- [سایر] مسواک زدن چه اهمیتی در نماز دارد؟
- [سایر] مسواک زدن چه اهمیتی در نماز دارد؟
- [سایر] حضور قلب در نماز چه اهمیتی دارد؟
- [سایر] نماز در قرآن از چه اهمیتی برخوردار است؟
- [سایر] نماز در قرآن از چه اهمیتی برخوردار است؟
- [آیت الله سبحانی] خواندن نماز جماعت در غیر اول وقت افضل است یا نماز فرادی در اول وقت؟
- [سایر] بین سر وقت خواندن نماز، یا با کیفیت خواندن (تمیزی بدن یا زدن عطر یا جمع بودن حواس ...) کدام یک ارجحیت دارد؟ آیا سریع خواندن نماز مشکلی دارد؟
- [سایر] چرا بعضی وقت ها برای نماز خواندن تنبلی می کنیم؟
- [سایر] چرا بعضی وقت ها برای نماز خواندن تنبلی می کنیم؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسی که به اندازه خواندن یک رکعت نماز وقت دارد، باید نماز را به نیّت ادا بخواند ولی نباید عمداً نماز را تا این وقت تأخیر بیندازد.
- [آیت الله مظاهری] کسی که به اندازه خواندن یک رکعت نماز وقت دارد، باید نماز را به نیّت ادا بخواند ولی نباید عمداً نماز را تا این وقت تأخیر بیندازد.
- [آیت الله سبحانی] کسی که به اندازه خواندن یک رکعت نماز وقت دارد، باید نماز را به نیت اداء بخواند، ولی نباید عمداً نماز را تا این وقت تأخیر بیندازد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] کسی که به اندازه خواندن یک رکعت نماز وقت دارد؛ باید نماز را به نیت اداء بخواند؛ ولی نباید عمدا نماز را تا این وقت تاخیر بیندازد.
- [آیت الله سیستانی] کسی که به اندازه خواندن یک رکعت نماز وقت دارد ، باید نماز را به نیّت اداء بخواند ، ولی نباید عمداً نماز را تا این وقت تأخیر بیندازد .
- [آیت الله نوری همدانی] کسی که به اندازة خواندن یک رکعت نماز وقت دارد ، باید نماز را به نیت اداء بخواند ، ولی نباید عمداً نماز را تا این وقت تاخیر بیندازد .
- [امام خمینی] کسی که به اندازه خواندن یک رکعت نماز وقت دارد، باید نماز را به نیت ادا بخواند. ولی نباید عمدا نماز را تا این وقت ت اخیر بیندازد.
- [آیت الله علوی گرگانی] کسی که به اندازه خواندن یک رکعت نماز وقت دارد، باید نماز را به نیّت ادا بخواند ولی نباید عمداً نماز را تا این وقت تأخیر بیندازد.
- [آیت الله وحید خراسانی] کسی که به اندازه خواندن یک رکعت نماز وقت دارد نماز او ادا است ولی نباید عمدا نماز را تا این وقت تاخیر بیندازد
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . کسی که به اندازه خواندن یک رکعت نماز وقت دارد، باید نماز را به نیت ادا بخواند. ولی نباید عمداً نماز را تا این وقت تأخیر بیندازد.