دلیل فرمایش امام حسن عسگری (ع) که ثواب زیارت امام رضا (ع)بیشتر از زیارت امام حسین (ع) است، چیست؟

ائمه اطهار علیهم السلام یک حقیقت و نورند؛ جای هیچ شک و تردیدی نیست. چنان که در ثواب زیارت آنها، مشترکاتی وجود دارد و ثواب زیارت هر یکی از آنان، اعطای بهشت، جوار اولیاء الله، شفاعت در روزی که دست از هر طرف کوتاه است، و چندین حج مقبول (به غیر از حج واجب) و... با این وصف، از امام کاظم علیه السلام درباره ثواب زیارت امام حسین علیه السلام و دیگر امامان سؤال می شود، آن حضرت در پاسخ می فرماید: (زیارت امام حسین علیه السلام دارای برترین پاداش است ؛ ).[1]
امّا در باب افضلیت زیارت امام رضا علیه السلام از زیارت امام حسین علیه السلام و دلیل این برتری، دو روایت در این مورد در منابع مختلف روائی آمده است که علت برتری آن را غربت و دوری مکان و کم بودن زوار امام رضا علیه السلام ذکر شده است،
1- از علی بن مهزیار است که چنین آمده: (قلت لابی جعفر (ع) جعلت فداک، زیارة الرضا علیه السلام افضل ام زیارة أبی عبدالله الحسین علیه السلام ؟ فقال: زیارت ابی افضل، و ذالک أن ابا عبدالله علیه السلام یزوره کل الناس و ابی لا یزوره الا الخواص من الشیعة؛ علی بن مهریار می گوید: به امام جواد علیه السلام عرض کردم فدایت گردم، آیا زیارت امام رضا علیه السلام افضل است یا زیارت ابی عبدالله الحسین علیه السلام ؟ فرمود: زیارت پدرم افضل است؛ برای این که، همه مردم ابا عبدالله را زیارت می کنند. امّا پدرم را زیارت نمی کند، مگر عده ای خاص از شیعیان).[2]
2- از عبدالعظیم حسنی علیه السلام نقل شده است: (قال قلت لابی جعفر علیه السلام قد تحیّرت بین زیارة قبر ابی عبدالله و بین زیاره ابیک علیه السلام بطوس، فما تری؟ فقال لی: و دموعه تسیل علی خدیه، زوّار قبر ابی عبدالله علیه السلام کثیرون و زوّار قبر أبی بطوس قلیلون؛ عبدالعظیم حسنی گفت: به امام جواد علیه السلام عرض کردم، متحیّر ماندم میان زیارت قبر ابی عبدالله الحسین علیه السلام و زیارت پدرت امام رضا علیه السلام که به کدام یک بروم. حضرت به من فرمود: در حالی که اشک بر گونه های مبارکش جاری شد، زوّار قبر امام حسین علیه السلام زیاد است؛ امّا زوّار قبر پدرم به طوس بسیار اندک است).[3] این روایت اشاره به غربت زمانی قبر امام رضا دارد. یعنی هر قبری از اهل بیت که غریب است و زوّار ندارد، ثواب آن بیشتر است.
در بیان دیگر از امام کاظم علیه السلام نقل شده است (هر که قبر پسرم علی را زیارت کند، همانند آن است که همراه ما قبور همه ائمه علیهم السلام را زیارت کرده باشد؛ زیرا بالاترین مقام برای زائران قبر پسرم علی علیه السلام است).[4] شیخ صدوق(ره) علت این برتری را همان غربت ذکر کرده است.[5]
در نتیجه: از ظاهر کلام امام علیه السلام چنین استفاده می شود که علت برتری ثواب زیارت امام رضا علیه السلام نسبت به زیارت امام حسین علیه السلام همان غربت، تنهایی و کمی زائران امام رضا علیه السلام است. چون در زمان امام عسگری بیشترین شیعیان در مناطقی بودند که به مراقد برخی از ائمه نزدیک بودند ، درحالیکه طوس و خراسان نسبت به مدینه و عراق نقطه ای دور ونسبت به مرکز جهان اسلام جمعیت شیعه کمتر بود ؛ لذا امام با این فرمایش شیعه را برای زیارت به خراسان تشویق می فرمود شهر چون در این زمانها قبر امام حسین علیه السلام زاران زیاد دشت و امام رضا علیه السلام زائران کمتری دا شت.
نکته دیگر این که، شاید به این علت باشد ، امامت امام حسین علیه السلام را تمام فرقه های شیعی قبول دارند همانند، چهار امامی (زیدیه)، شش امامی (اسماعیلیه)، و هفت امامی (واقفیه)، امّا امامت رضا علیه السلام را این فرقه ها قبول ندارند، زیارت قبر امام رضا علیه السلام به منزله قبول ومعرفی شیعه ی دوازده امامی است چون هرکس به امامت آن حضرت معتقد باشد، امامت ائمه بعد از امام هشتم علیه السلام را نیز قبول دارد و این به معنای معرفی شیعه 12 امامی می باشد، لذا زیارت آن حضرت از نظر ثواب به جهت حکمتهای مختلف بیشتر منظور شده است..

معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1. حیات فکری سیاسی امامان شیعه؛رسول جعفریان.
2. سیره معصومین،سید محسن امین.

پی نوشتها:
[1]. کلینی، محمد بن یعقوب، فروع کافی، ج4، ص570، باب 233 و ح3، دارلاضواء، بیروت، 1413ق؛ شیخ صدوق، عیون الاخبار الرّضا (ع)، باب 66، ص265، ح25، منشورات اعلمی، تهران، 13190ش.
[2]. حرّ عاملی، وسایل الشیعه، ج14، ص562، باب 85، ج1، بیروت، موسسه آل البیت (ع).
[3]. همان، ج2، ص563؛ عیون الاخبار الرضا (ع)، ج2، ص261، باب 26.
[4]. همان، ص564، باب 86، ح1؛ کلینی، محمد بن یعقوب، فروع کافی، ج4، ص585، باب 87، ح4.
[5]. عیون الاخبار الرضا (ع)، ج2، ص259 264، باب 66، ذیل حدیث 20.
منبع: اندیشه قم