در مورد مدت شیردهی و حاملگی که در قرآن سی ماه ذکر شده است بیشتر توضیح فرمایید؟

مقدمه: اهمیت شیردهی در رشد جسمانی روانی کودک:
خالق توانای هستی با توجه به نیازهای موجودات زنده، منابعی را برای رفع این نیازها در دل طبیعت قرار داده است. یکی از منابع مهم و حیات بخش شیر مادر است. تحقیقات و مطالعات علم بیوشیمی نشان داده است که مقدار و نوع مواد چربی، قندی، پروتئین و آنزیم هایی که با یکدیگر ترکیب می شوند تا شیر انسان را بسازند، برای رشد نوزاد انسان لازم و کافی است و در رشد نوزاد نقش حیاتی ایفاء می کند.[1]
با توجه به چنین حقیقتی است که شیر مادر مورد توجه اولیاء دین قرار گرفته است و در روایات ما به آن بسیار تاکید شده است تا افراد با رعایت این گونه دستورات بتوانند نسلی سالم از لحاظ جسمانی و عاطفی تربیت کنند.
حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و‌ آله و سلم در این باره می فرمایند: (لیس للصبی لبن خیر من لبن امه؛ برای کودک هیچ شیری بهتر از شیر مادر نیست).[2] یا در جای دیگر می فرمایند: (جعل الله (تعالی ذکره) رزقه فی ثدی امه فی احدیهما شرابه و فی الاخری طعامه و حتی اذا وضع اتاه الله عزوجل فی کل یوم بما قدّر فیه من رزق؛ خداوند متعال رزق و روزی کودک را در دو پستان مادر قرار داده است. در یک پستان آب و در دیگری غذا. خداوند متعال زمانی که مادر، نوزاد را وضع حمل می کند برای او روزی متناسب بر حسب تقدیرش مقرر فرموده است).[3]
حضرت علی علیه السلام در این باره می فرمایند: (ما من لبن رضع به الصبی اعظم برکة علیه من لبن امه؛ با برکت ترین شیری که فرزند با آن تغذیه می شود، شیر مادر است).[4]
به طور حتم تغذیه نوزاد با شیر مادر در سلامت جسمانی و روانی مادر و نوزاد تأثیر بسیار زیادی دارد که برای طولانی نشدن پاسخ به س‌‌‌ؤال شما از ذکر آن خودداری می کنیم شما می توانید برای اطلاع از این موارد به کتابهایی که در این زمینه نوشته شده است مراجعه کنید.
اکنون که تا اندازه ای با اهمیت و نقش مهم شیر مادر در تربیت انسان های سالم و صالح آشنا شدیم به بررسی سؤال شما می پردازیم. در آیه 233 سوره بقره دوران شیر خوارگی دو سال (24 ماه) ذکر شده است: و الوالدات یرضعن اولادهن حولین کاملین لمن اراد ان یتم الرضاعه (مادران فرزندان خود را دو سال کامل شیر می دهند، آنها که بخواهند دوران شیر دادن را تکمیل کنند) و این در حالی است که مجموع دوران حمل (بارداری) و شیر خوارگی در آیه 15 سوره احقاف سی ماه ذکر شده است. فقها و مفسران با الهام از روایات اسلامی در پاسخ گفته اند: حداقل دوران حمل 6ماه و حداکثر دوران شیر دهی 24 ماه است، حتی از برخی از پزشکان گذشته مانند ابن سینا نقل شده است که خود با چشم شاهد چنین امری بوده اند که فرزندی بعد از شش ماه به دنیا آمده است.[5] طبق بیان بالا روشن می شود که مراد آیه 15 سوره احقاف از دوران بارداری، حداقل دوران بارداری است یعنی با مدنظر گرفتن حداقل دوران بارداری (6ماه) و حداکثر دوران شیردهی می توان گفت که مجموع دوران بارداری و شیر دهی سی ماه است.

معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1 تفسیر نمونه ج21، ذیل آیه 15 سوره احقاف.
2 تفسیر المیزان ذیل آیه 15 سوره احقاف.

پی نوشتها:
[1]. فیض، جواد، من کودک من، تهران، امیر کبیر، چاپ بیست و دوم، ص304.
[2]. حر عاملی، وسایل الشعیه، ج15، ص188.
[3]. همان، ص176.
[4]. همان، ص175.
[5]. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، انتشارات دارالکتب الاسلامیه، چاپ چهاردهم، ص326.
منبع: اندیشه قم