باسلام
درسوره حمد می خوانیم :( صراط الذین انعمت علیهم غیرالمغضوب علیهم والضالین.)
سوال:
1- کسانی که نعمت به آنان داده شده چه ویژگیهایی دارند؟
2- کسانی که به آنان غضب شده و گمراه شدگان چه ویژگیهایی دارند؟
با تشکر

با عرض سلاماین آیه راه مستقیم را، راه کسانی معرّفی می‌کند که مورد نعمت الهی واقع شده‌اند و عبارتند از: انبیا، صدّیقین، شهدا و صالحین. (مَنْ یُطِعِ اللَّهَ وَ الرَّسُولَ فَأُولئِکَ مَعَ الَّذِینَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَیْهِمْ مِنَ النَّبِیِّینَ وَ الصِّدِّیقِینَ وَ الشُّهَداءِ وَ الصَّالِحِینَ))، کسانی که خدا و رسول را پیروی کنند، آنان با کسانی هستند که خدا آنها را نعمت داده است، از پیامبران، راستگویان، شهدا و صالحان. نساء، 69 و آیه 59 سوره مریم.) توجّه به راه این بزرگواران و آرزوی پیمودن آن و تلقین این آرزو به خود، ما را از خطر کجروی و قرار گرفتن در خطوط انحرافی باز می‌دارد. بعد از این درخواست، از خداوند تقاضا دارد که او را در مسیر غضب‌شدگان و گمراهان قرار ندهد. زیرا بنی اسرائیل نیز به گفته قرآن، مورد نعمت قرار گرفتند، ولی در اثر ناسپاسی و لجاجت گرفتار غضب شدند.مغضوبین در قرآن‌در قرآن، افرادی همانند فرعون و قارون و ابو لهب و امّت‌هایی همچون قوم عاد، ثمود و بنی اسرائیل، به عنوان غضب‌شدگان معرّفی شده‌اند.بنی اسرائیل که داستان زندگی و تمدن آنها در قرآن بیان شده است، زمانی بر مردم روزگار خویش برتری داشتند (فَضَّلْتُکُمْ عَلَی الْعالَمِینَ) (2) لکن بعد از این فضیلت و برتری، به خاطر کردار و رفتار خودشان، دچار قهر و غضب خداوند شدند (وَ باؤُ بِغَضَبٍ مِنَ اللَّهِ)) این تغییر سرنوشت، به علّت تغییر در رفتار و کردار آنان بوده است. دانشمندان یهود، دستورات و قوانین آسمانی تورات را تحریف کردند، (یُحَرِّفُونَ الْکَلِمَ) (4) و تجّار و ثروتمندان آنان نیز به ربا و حرام‌خواری و رفاه‌طلبی روی آوردند، (أَخْذِهِمُ الرِّبَوا) (5) و عامّه مردم نیز در برابر دعوت به جهاد و مبارزه، از روی تن‌پروری و ترس، از رفتن به جبهه نبرد و ورود به سرزمینِ مقدّس، سر باز زدند. (فَاذْهَبْ أَنْتَ وَ رَبُّکَ فَقاتِلا إِنَّا هاهُنا قاعِدُونَ) (6) به خاطر این انحرافات، خدا آنان را از اوج عزّت و فضیلت، به نهایت ذلّت و سرافکندگی مبتلا ساخت.در آیات متعدّدی از قرآن ویژگی‌های گمراهان و غضب شدگان و مصادیق آنها بیان شده است که برای نمونه به موارد ذیل اشاره می‌شود:منافقان و مشرکان و بدگمانان به خداوند. نساء، 116 و فتح، 6.کافران به آیات الهی و قاتلان انبیاء الهی. بقره، 61.اهل کتاب که در برابر دعوت به حقّ سرکشی کرده‌اند. آل عمران، 110 112.فراریان از جهاد. انفال، 16.پذیرندگان و جایگزین کنندگان کفر با ایمان. بقره، 108 و نحل، 106.پذیرندگان ولایت دشمنان خدا و دوستداران رابطه‌ی با دشمنان خدا. ممتحنه، 1.ضالّین در قرآن‌در قرآن افرادی به عنوان گمراه معرّفی شده‌اند، از جمله: کسانی که ایمان خود را به کفر تبدیل کردند، (4) مشرکان، (5) کفار، (6) عصیان‌گران، (7) مسلمانانی که کفّار را سرپرست و دوست خود گرفتند، (8) کسانی که مردم را از راه خدا باز می‌دارند، کسانی که به خدا یا رسول خدا توهین می‌کنند، آنان که حقّ را کتمان می‌کنند و__________________________________________________(3). محمّد، 1. [.....] (4). ( (مَنْ یَتَبَدَّلِ الْکُفْرَ بِالْإِیمانِ فَقَدْ ضَلَّ سَواءَ السَّبِیلِ)) بقره، 108. (5). ( (وَ مَنْ یُشْرِکْ بِاللَّهِ فَقَدْ ضَلَّ ضَلالًا بَعِیداً)) نساء، 116. (6). ( (وَ مَنْ یَکْفُرْ بِاللَّهِ)) ( (فَقَدْ ضَلَّ)) نساء، 136. (7). ( (وَ مَنْ یَعْصِ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ فَقَدْ ضَلَّ)) احزاب، 36. (8). ( (لا تَتَّخِذُوا عَدُوِّی وَ عَدُوَّکُمْ أَوْلِیاءَ)) ( (وَ مَنْ یَفْعَلْهُ مِنْکُمْ فَقَدْ ضَلَّ سَواءَ السَّبِیلِ)) ممتحنه، 1.موفق باشید