چرا امام زمان دارای دو غیبت صغری و کبری می باشد و چرا خداوند امام زمان را تا زمان فعلی نگه داشته و چرا خداوند در زمانی که صلاح میدانست امام زمان را به دنیا نیاورد؟
ابتدا باید توجه داشت که مقصود از غیبت عدم حضور در جامعه نیست بلکه مقصود این است که امام در بین مردمند و با آنان زندگی میکنند لیکن کسی ایشان را نمی شناسد. بنابر این غیبت به معنای عدم ظهور است نه عدم حضور. بر طبق بعضی احادیث، غیبت از اسرار الهی و از امور غیبی است و همچون سایر امور مربوط به عوالم غیب، برای ما معلوم نیست. از آن‌جا که خداوند حکیم است و تمام کارهایش بر اساس حکمت و مصلحت بنا شده امر غیبت نیز چنین است و تصدیق و اعتقاد به آن بر ما امری واجب است. شایسته و بایسته است در این رابطه از نامه صاحب غیبت (امام زمان ارواحنا فداه) که در پاسخ اسحاق‌بن یعقوب کلینی نوشته شده است. بهره بگیریم. در پایان نامه آمده است: (از علت غیبت نپرسید چرا که خداوند در قران می‌فرماید: یا أَیُّهَا اَلَّذِینَ آمَنُوا لا تَسْئَلُوا عَنْ أَشْیاءَ إِنْ تُبْدَ لَکُمْ تَسُؤْکُمْ‌؛ ای مؤمنان از چیزهایی که ظرفیت درک آن را ندارید نپرسید... پس درب پرسش از چیزهای فوق ظرفیت خویش را ببندید و خود را در آگاهی از چنین چیزهایی به زحمت نیندازید و هر چه بیشتر برای تعجیل در فرج دعا کنید). در روایت دیگری است که امام صادق(ع) فرمود: علت غیبت آن حضرت پس از ظهورش کشف خواهد شد. اما علت ظاهری غیبت و مصالح و فواید آن اموری است که به برخی از آنها اشاره می‌شود: ابتدا غیبت صغری : غیبت صغری، مقدمه غیبت کبری و زمینه‌سازی برای آن بوده، چون ابتدای غیبت بود و اذهان، اُنس به غیبت نداشت اگرچه در زمان حضرت امام علی نقی و حضرت امام حسن عسکری(ع) فی الجمله آن دو امام برای آماده کردن اذهان از نظرها احتجاب می‌کردند مع ذلک غیبت تامّه اگر به طور دفعه و ناگهانی واقع می‌گردید مورد استغراب و استعجاب، بلکه استیحاش و استنکار و اسباب انحراف افکار می‌شد و قبول قطع ارتباط با امام چنانچه در غیبت کبری واقع شد، برای اکثر مردم دشوار و ناراحت کننده بود. لذا قریب هفتاد سال رابطه مردم با امام به وسیلة نوّاب خاص حفظ شد و توسط آنان عرایض و مشکلات و مسائل خود را عرض می‌کردند و جواب می‌گرفتند و توقیعات به وسیله آنها می‌رسید و بسیاری هم به شرفیابی حضور نایل می‌شدند تا در این مدّت مردم آشنا و مأنوس شدند. و اما غیبت کبری :1- امتحان مردم: یکی از شدیدترین و سخت‌ترین امتحان الهی مسأله غیبت است که انسان می‌تواند در این زمان ایمانش را محک بزند. امام باقر (ع) در پاسخ جابر جعفی - که از فرج و نصرت ائمه(ع) پرسیده بود - فرمود: ( فرج و نصرت ما وقتی می‌رسد که شما غربال شوید، غربال شوید تا خالصان از ناحالصان جدا گردند). ظهور امام زمان (عج) فرج و نصرت خداوند برای بشریت است و نصرت خدا وقتی فرو می‌آید که دلها از غیر خدا پاک گردد و تنها متوجه او شود و فضای یاس و ناامیدی از نصرت غیر او حاکم گردد. 2-آمادگی افکار و اندیشه‌ها؛ برای پذیرش اصلاحات توسط حضرت: اقدامات و اصلاحات حضرت، نیازمند به درک بالا و شعور مترقی از سوی مردم است. بنایر این شعور و درک بالا باید در ما ایجاد شود تا زمینه ظهور فراهم گردد. در روایتی نیز آمده است - در زمان ظهور حضرت مهدی (عج) مردم از درک بالا و استعداد ژرفی بر خوردار خواهند بود. 3- در امان ماندن از کشته شدن توسط ستمکاران و مخالفین عدالت همانند سایر امامان. تا آمادگی افکار امام زمان ذخیره ی بزرگ الهی هستند که برای مصالح عاله و آرمانهای بلند می بایست حفظ شوند. آثار و فواید امام غائب :1- امام واسطه ی فیض الهی است (بیمنه رزق الوری و بوجوده ثبتت الارض و السماء) 2- اثر تربیتی : وجود امام ناظر آثار بزرگ تربیتی در مراعات دستورات الهی در مردم دارد 3- انتفاع از دعا و عنایات حضرت در هدایت و نجات از گرفتاری ها 4- دفع بلایا و خطرات و کید دشمنان. خود حضرت در نامه ای می فرمایند ما شما را به حال خود رها نکرده ایم اگر نبود عنایت ما هر آینه دشمنانتان شما را خرد و نابود می کردند 5- حضور امام زنده در متن مردم (هر چند به صورت ناشناس) مایه ی امید و دلگرمی مؤمنان و کسانی است که با ایشان رابطه ی روحی و عاطفی دارند. 6- حضور حضرت در جوامع (در طول دوره ی غیبت ) و نظارت حضرت بر آمد و شد حکومت ها و تحولات اجتماعی و کمبودها و نقصان ها و نقاط ضعف و قوت ملل و جوامع ، قبل از ظهور و قیام. مطالعه ی کتاب جستجو و گفتگو پیرامون امام مهدی / شهید سید محمد باقر صدر/ ترجمه ی مصطفی رحماندوست / انتشارات نبأ در این زمینه مفید است.موفق باشید.
عنوان سوال:

چرا امام زمان دارای دو غیبت صغری و کبری می باشد و چرا خداوند امام زمان را تا زمان فعلی نگه داشته و چرا خداوند در زمانی که صلاح میدانست امام زمان را به دنیا نیاورد؟


پاسخ:

ابتدا باید توجه داشت که مقصود از غیبت عدم حضور در جامعه نیست بلکه مقصود این است که امام در بین مردمند و با آنان زندگی میکنند لیکن کسی ایشان را نمی شناسد. بنابر این غیبت به معنای عدم ظهور است نه عدم حضور. بر طبق بعضی احادیث، غیبت از اسرار الهی و از امور غیبی است و همچون سایر امور مربوط به عوالم غیب، برای ما معلوم نیست. از آن‌جا که خداوند حکیم است و تمام کارهایش بر اساس حکمت و مصلحت بنا شده امر غیبت نیز چنین است و تصدیق و اعتقاد به آن بر ما امری واجب است. شایسته و بایسته است در این رابطه از نامه صاحب غیبت (امام زمان ارواحنا فداه) که در پاسخ اسحاق‌بن یعقوب کلینی نوشته شده است. بهره بگیریم. در پایان نامه آمده است: (از علت غیبت نپرسید چرا که خداوند در قران می‌فرماید: یا أَیُّهَا اَلَّذِینَ آمَنُوا لا تَسْئَلُوا عَنْ أَشْیاءَ إِنْ تُبْدَ لَکُمْ تَسُؤْکُمْ‌؛ ای مؤمنان از چیزهایی که ظرفیت درک آن را ندارید نپرسید... پس درب پرسش از چیزهای فوق ظرفیت خویش را ببندید و خود را در آگاهی از چنین چیزهایی به زحمت نیندازید و هر چه بیشتر برای تعجیل در فرج دعا کنید). در روایت دیگری است که امام صادق(ع) فرمود: علت غیبت آن حضرت پس از ظهورش کشف خواهد شد. اما علت ظاهری غیبت و مصالح و فواید آن اموری است که به برخی از آنها اشاره می‌شود: ابتدا غیبت صغری : غیبت صغری، مقدمه غیبت کبری و زمینه‌سازی برای آن بوده، چون ابتدای غیبت بود و اذهان، اُنس به غیبت نداشت اگرچه در زمان حضرت امام علی نقی و حضرت امام حسن عسکری(ع) فی الجمله آن دو امام برای آماده کردن اذهان از نظرها احتجاب می‌کردند مع ذلک غیبت تامّه اگر به طور دفعه و ناگهانی واقع می‌گردید مورد استغراب و استعجاب، بلکه استیحاش و استنکار و اسباب انحراف افکار می‌شد و قبول قطع ارتباط با امام چنانچه در غیبت کبری واقع شد، برای اکثر مردم دشوار و ناراحت کننده بود. لذا قریب هفتاد سال رابطه مردم با امام به وسیلة نوّاب خاص حفظ شد و توسط آنان عرایض و مشکلات و مسائل خود را عرض می‌کردند و جواب می‌گرفتند و توقیعات به وسیله آنها می‌رسید و بسیاری هم به شرفیابی حضور نایل می‌شدند تا در این مدّت مردم آشنا و مأنوس شدند. و اما غیبت کبری :1- امتحان مردم: یکی از شدیدترین و سخت‌ترین امتحان الهی مسأله غیبت است که انسان می‌تواند در این زمان ایمانش را محک بزند. امام باقر (ع) در پاسخ جابر جعفی - که از فرج و نصرت ائمه(ع) پرسیده بود - فرمود: ( فرج و نصرت ما وقتی می‌رسد که شما غربال شوید، غربال شوید تا خالصان از ناحالصان جدا گردند). ظهور امام زمان (عج) فرج و نصرت خداوند برای بشریت است و نصرت خدا وقتی فرو می‌آید که دلها از غیر خدا پاک گردد و تنها متوجه او شود و فضای یاس و ناامیدی از نصرت غیر او حاکم گردد. 2-آمادگی افکار و اندیشه‌ها؛ برای پذیرش اصلاحات توسط حضرت: اقدامات و اصلاحات حضرت، نیازمند به درک بالا و شعور مترقی از سوی مردم است. بنایر این شعور و درک بالا باید در ما ایجاد شود تا زمینه ظهور فراهم گردد. در روایتی نیز آمده است - در زمان ظهور حضرت مهدی (عج) مردم از درک بالا و استعداد ژرفی بر خوردار خواهند بود. 3- در امان ماندن از کشته شدن توسط ستمکاران و مخالفین عدالت همانند سایر امامان. تا آمادگی افکار امام زمان ذخیره ی بزرگ الهی هستند که برای مصالح عاله و آرمانهای بلند می بایست حفظ شوند. آثار و فواید امام غائب :1- امام واسطه ی فیض الهی است (بیمنه رزق الوری و بوجوده ثبتت الارض و السماء) 2- اثر تربیتی : وجود امام ناظر آثار بزرگ تربیتی در مراعات دستورات الهی در مردم دارد 3- انتفاع از دعا و عنایات حضرت در هدایت و نجات از گرفتاری ها 4- دفع بلایا و خطرات و کید دشمنان. خود حضرت در نامه ای می فرمایند ما شما را به حال خود رها نکرده ایم اگر نبود عنایت ما هر آینه دشمنانتان شما را خرد و نابود می کردند 5- حضور امام زنده در متن مردم (هر چند به صورت ناشناس) مایه ی امید و دلگرمی مؤمنان و کسانی است که با ایشان رابطه ی روحی و عاطفی دارند. 6- حضور حضرت در جوامع (در طول دوره ی غیبت ) و نظارت حضرت بر آمد و شد حکومت ها و تحولات اجتماعی و کمبودها و نقصان ها و نقاط ضعف و قوت ملل و جوامع ، قبل از ظهور و قیام. مطالعه ی کتاب جستجو و گفتگو پیرامون امام مهدی / شهید سید محمد باقر صدر/ ترجمه ی مصطفی رحماندوست / انتشارات نبأ در این زمینه مفید است.موفق باشید.





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین