جراحات
جراحات، موضوعی فقهی درباره زخمهایی که دربدن انسان ایجاد می‌شود.
شخصی در اثر تصادف با ماشین می میرد، سر و صورت او بر اثر جراحات وارده خون می آید و نمی توان جلوی خون را گرفت، آیا می توان عوض هر سه غسل، او را تیمّم داد؟
آری می توانند او را تیمّم دهند، بجای هر غسل یک تیمّم.
آری می توانند او را تیمّم دهند، بجای هر غسل یک تیمّم.
عنوان سوال:
شخصی در اثر تصادف با ماشین می میرد، سر و صورت او بر اثر جراحات وارده خون می آید و نمی توان جلوی خون را گرفت، آیا می توان عوض هر سه غسل، او را تیمّم داد؟
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- در صورتی که ضارب فرار کند، یا ناشناخته باشد، آیا می توان دیه جراحات و صدمات وارده بر مجنیّ علیه را از بیت المال پرداخت؟
- چنانچه جنایتی بر شخصی وارد شود و علاوه بر جراحات وارده و شکستگی استخوان، در همان عضو درصدی هم نقص عضو ایجاد گردد البتّه این نقص عضو مربوط به شکستگی استخوان و... می تواند باشد آیا در این گونه مسائل فقط دیه جراحات وارده و شکستگی استخوان را باید گرفت یا برای آن نقص عضو هم باید دیه دیگری در نظر گرفت؟
- اگر بعد از تیمم بدل از وضو مبطل وضویی سر زند و بجای تیمم بدل از وضو تیمم بدل از غسل کند و نماز بخواند صحیح است؟
- زنی که در ماه هفتم حاملگی به سر می برد، در اثر تصادف نیاز به عمل جرّاحی فوری پیدا می کند، که لازمه اش بیهوش نمودن اوست، ولی در اثر بیهوشی بچّه می میرد (علم یقینی به فوت بچّه داریم) آیا جایز است مادر، جرّاحی و عمل شود؟
- زنی که در ماه هفتم حاملگی به سر می برد، در اثر تصادف نیاز به عمل جرّاحی فوری پیدا می کند، که لازمه اش بیهوش نمودن اوست، ولی در اثر بیهوشی بچّه می میرد (علم یقینی به فوت بچّه داریم) آیا جایز است مادر، جرّاحی و عمل شود؟
- شخصی دوازده سال است که بر اثر تصادف بیهوش است، یا بیماری که مدّت طولانی است که پس از عمل جرّاحی به هوش نیامده است، آیا در چنین مواردی می توان با تزریق آمپول به زندگی آنها پایان داد؟
- همان گونه که مستحضرید بر اساس برخی روایات وارده در باب دیات، خوب شدن بعضی جراحات یا نقص عضوها (نظیر شکستگی استخوان در اعضایی که دیه مقدّره دارد یا شکافتن لب) میزان دیه را تغییر میدهد. با توجه به این که امروز به خاطر پیشرفت علم پزشکی تعداد قابل ملاحظهای از جراحات و نقص عضوها قابل درمان میباشد؛ بفرمایید: الف. آیا تأثیر درمان در میزان دیه را به غیر موارد مصرّح در فقه نیز میتوان تعمیم داد؟ ب. آیا پیوند عضو مقطوع در میزان دیه تأثیر دارد یا خیر (در صورتی که انگشت یا دست شخصی در اثر جنایت قطع شود، اگر به موقع اقدام گردد میتوان عضو مقطوع را پیوند زد)؟
- میّتی که خون زخم او را با پلاستیک و یا چیز دیگری قطع کرده اند و مقداری از اعضایش هنگام غسل شسته نمی شود، آیا تیمّم تنها کافی است؟ یا باید اوّل غسل بدهند و بعد تیمّم کنند؟ آیا باید غسل را با آب لوله کشی انجام بدهند یا با آب قلیل نیز صحیح است؟
- میّتی که خون زخم او را با پلاستیک و یا چیز دیگری قطع کرده اند و مقداری از اعضایش هنگام غسل شسته نمی شود، آیا تیمّم تنها کافی است؟ یا باید اوّل غسل بدهند و بعد تیمّم کنند؟ آیا باید غسل را با آب لوله کشی انجام بدهند یا با آب قلیل نیز صحیح است؟
- شخصی وصیّت به ثلث نموده، و در اثر تصادف ماشین فوت کرده است. وصیّ میّت ادّعای دیه نموده، و بابت آن چکی از قاتل دریافت نموده است. پس از این جریان، بعضی از ورثه، رضایت داده، و بعضی سهمشان از دیه را گرفته اند. حکم سهم میّت و وظیفه وصیّ چیست؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا مقدار دیه جراحات وارده بر سر و صورت فرق می کند؟
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر خون از جراحات میّت قطع نشود تکلیف غسل او چه می‌شود؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی در اثر تصادف با ماشین فوت کرده است. و راننده ماشین خودش صاحب ماشین است با رضایت ورثه، وجهی بعنوان خون بهای مقتول داده است، آیا زن هم نسبت به هشت یک خود، از این وجه، حق دارد یا نه؟
- [آیت الله خامنه ای] شخصی بر اثر تصادف ماشین فوت کرده است، پس از غسل و کفن او را به قبرستان آوردند، ولی هنگام دفن متوجه شدند که تابوت و کفن آغشته به خونی است که از او جریان دارد، آیا عوض کردن کفن او در این حالت واجب است؟
- [آیت الله بهجت] شخصی در اثر تصادف به کلّی سر و سینه و شکم او از بین رفته است. وظیفه از نظر غسل و نماز و کفن چیست؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی در تصادف دیگری را مصدوم می کند و نجات جان مصدوم متوقف است بر ایجاد جراحاتی از ناحیه پزشک بر او، آیا این جراحات مشمول قانون دیات می گردد تا پرداخت دیه آن بر جانی لازم باشد؟
- [آیت الله خوئی] اگر تصادف نماید با ماشین خود و باعث کشته شدن شخصی گردد و از روی غیر عمد باشد آیا دیه بر او هست؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی که با گاری دستی کار می کرده است. در اثر تصادف با یک ماشین سواری از دنیا می رود، آیا دیه تعلق می گیرد؟
- [آیت الله اردبیلی] زن حاملهای که به علت تصادف با ماشین، چند روز از رحمش خون میآید و سپس بچهاش سقط می‌شود و بعد هم چندین روز خون میبیند، حکم این خونها چیست؟
- [آیت الله مظاهری] شخصی بر اثر تصادف دوازده سال است که در بیهوشی به سر می برد، یا بیماری پس از عمل جراحی به هوش نیامده است. آیا می توان با تزریق آمپول به زندگی وی پایان داد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- سه روز اول حیض باید پشت سر هم باشد، بنابراین اگر مثلاً دو روز خون ببیند و یک روز پاک شود و دوباره ببیند، حیض نیست و این که می گوییم باید پشت سر هم باشد، معنایش این نیست که در تمام سه روز خون بیرون آید، بلکه اگر در فضای داخل فرج خون باشد کافی است.
- زنی که دو ماه پشت سر هم در وقت معیّن، سه روز یا بیشتر خون حیض ببیند و بعد پاک شود، دو مرتبه سه روز یا بیشتر خون ببیند و مجموع روزهایی که خون دیده یا در بین آن پاک بوده، از ده روز بیشتر نشود (ولی ماه دوم کمتر یا بیشتر از ماه اوّل باشد) چنین زنی نیز باید تمام آنچه را دیده حیض قرار دهد، ولی در روزهای وسط که پاک است حکم طاهر را دارد.
- هرگاه سه روز پشت سر هم خون ببیند و پاک شود چنانچه دوباره خون ببیند و تمام ایّامی که خون دیده یا در بین آن پاک بوده، روی هم رفته از ده روز بیشتر نشود، حیض است، البتّه روزهایی که در وسط پاک بوده، حکم زنان پاک را دارد.
- در استحاضه قلیله باید زن برای هر نماز یک وضو بگیرد (بنابراحتیاط واجب) و واجب است از سرایت خون به سایر اعضا جلوگیری کند، اما عوض کردن پنبه و دستمال واجب نیست، هر چند احتیاط است. و در استحاضه کثیره واجب است سه غسل انجام دهد: یک غسل برای نماز صبح و دیگر برای نماز ظهر و عصر و سوم برای مغرب و عشا و باید میان این نمازها جمع کند و احتیاط مستحب آن است که علاوه بر این، برای هر نماز یک وضو بگیرد، قبل از غسل یا بعد از آن.
- برای این که یقین کند هر سه قسمت بدن یعنی سر و گردن و طرف راست و طرف چپ را کاملاً غسل داده، حتیاط مستحب آن است که کمی از قسمتهای دیگر را با آن قسمت بشوید.
- در غسل ترتیبی می تواند سه بار در آب فرو رود، یک بار به نیت سر و گردن، دیگری به نیت طرف راست و دیگری را به نیت طرف چپ.
- هرگاه خون به واسطه کوبیده شدن زیر پوست یا ناخن بمیرد، اگر طوری باشد که دیگر به آن خون نگویند پاک است و اگر به آن خون بگویند مادام که زیر پوست و ناخن است برای وضو و غسل نماز اشکال ندارد، اما هرگاه سوراخ شود اگر ضرر و زحمت فوق العاده ای ندارد باید آن را بیرون آورند و اگر زحمت زیاد دارد باید برای وضو و غسل اطراف آن را شست و پارچه ای روی آن بگذارد و روی پارچه دست تر بکشد و احتیاطاً تیمم هم بکند.
- در احکام خرید و فروش گفته شد که در یازده مورد می توان معامله را فسخ کرد در تمام این یازده مورد صلح را نیز می توان فسخ کرد، مگر در مورد خیار مجلس و خیار حیوان و خیار تأخیر، یعنی اگر در مجلس مصالحه بعد از تمام شدن صلح یکی از دو طرف پشیمان شود حق فسخ ندارد، همچنین در مصالحه حیوان حق فسخ در سه روز اول ثابت نیست و نیز اگر جنسی را نقداً مصالحه کند چنانچه در پرداختن عوض تأخیر نماید در همان روز اول حق فسخ برای طرف دیگر ثابت است و احتیاج به گذشتن سه روز ندارد.
- مخرج غائط را می توان با آب شست، یا با سه قطعه کاغذ یا سنگ یا پارچه یا مانند آن تمیز کرد، مگر در صورتی که از حد معمول تجاوز کرده و اطراف مخرج را آلوده نموده باشد، یا نجاست دیگری مانند خون با آن بیرون آید،یا از خارج نجاستی به آن برسد، که در این حال فقط با آب پاک می شود.
- مستحب است زن حائض در وقت نماز خود را از خون پاک کند و دستمال و پنبه را عوض نماید و وضو بگیرد، یا اگر نمی تواند تیمم کند و در جای نماز خود رو به قبله بنشیند و مشغول ذکر خدا و دعا و صلوات شود، اما خواندن قرآن و همراه داشتن آن و مس حواشی و فاصله میان خطوط آن و نیز خضاب کردن به حنا برای حائض شایسته نیست.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر آب پیدا نشود، یا استعمال آن مانعی داشته باشد، باید عوض هر غسل میّت را تیمّم بدهند ولی احتیاط واجب آن است که تیمّم اوّل را به نیّت مجموع آورد بعداً بدل هر یک از سه غسل تیمّم نماید.
- [آیت الله سیستانی] در غسل میّت غسل جبیرهای مشروع نیست ، و اگر آب پیدا نشود یا استعمال آن مانعی داشته باشد باید عوض غسل ، میّت را یک تیمم بدهند ، و احتیاط مستحب آن است که سه تیمم بدهند .
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر اب پیدا نشود یا استعمال ان مانعی داشته باشد باید عوض هر غسل میت را یک تیمم بدهند و بنابر احتیاط واجب یک تیمم دیگر هم عوض هر سه غسل بدهند و اگر کسی که تیمم می دهد در یکی از سه تیمم قصد ما فی الذمه نماید یعنی نیت کند که این تیمم برای انچه به ان واقعا مکلف هستم انجام می دهم تیمم چهارم لازم نیست
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر آب پیدا نشود؛ یا استعمال آن مانعی داشته باشد باید عوض هر غسل؛ میت را یک تیمم بدهند و احتیاط واجب آن است که یک تیمم دیگر هم عوض هر سه غسل بدهند و اگر کسی که تیمم می دهد؛ در یکی از این سه تیمم قصد ما فی الذمه نماید یعنی نیت کند که این تیمم را برای آنکه به تکلیف عمل شده باشد؛ انجام می دهم؛ تیمم چهارم لازم نیست.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر آب پیدا نشود، یا استعمال آن مانعی داشته باشد، باید عوض هر غسل میت را یک تیمم بدهند، و احتیاط واجب آن است که یک تیمم دیگر هم عوض هر سه غسل بدهند و اگر کسی که تیمم می دهد، در تیمم سوم قصد ما فی الذمه نماید یعنی: نیت کند که این تیمم را برای آن که به تکلیف عمل شده باشد، انجام می دهم تیمم چهارم لازم نیست.
- [آیت الله بروجردی] اگر آب پیدا نشود، یا استعمال آن مانعی داشته باشد، باید عوض هر غسل میت را یک تیمّم بدهند و احتیاط واجب آن است که یک تیمّم دیگر هم عوض هر سه غسل بدهند و اگر کسی که تیمّم میدهد، در تیمّم سوم قصد ما فیالذّمه نماید، (یعنی نیت کند که این تیمّم را برای آن که به تکلیف عمل شده باشد، انجام میدهم)، تیمّم چهارم لازم نیست.
- [آیت الله اردبیلی] اگر آب برای وضو و غسل کافی نباشد و به اندازهای باشد که بتواند یا غسل کند و یا وضو بگیرد، بنابر احتیاط واجب باید غسل کند و به عوض وضو تیمّم نماید و اگر فقط برای وضو کافی باشد و به اندازه غسل نباشد، باید وضو بگیرد و به عوض غسل تیمّم نماید و اگر برای هیچ یک از آنها آب نداشته باشد، باید یک تیمّم به عوض غسل به جا آورد و بنابر احتیاط تیمّم دیگری به عوض وضو نیز انجام دهد.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر جنب از حرام عوض غسل تیمم نماید و بعد از تیمم عرق کند حکم ان عرق بنابر احتیاط واجب حکم عرق قبل از تیمم است
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر جنب از حرام عوض غسل تیمم نماید و بعد از تیمم عرق کند؛ حکم آن عرق؛ حکم عرق قبل از تیمم است بنابراحتیاط.
- [آیت الله خوئی] اگر جنب از حرام به عوض غسل تیمم نماید، و بعد از تیمم عرق کند، حکم آن عرق حکم عرق قبل از تیمم است.