خوردن
يکي از موضوعاتي که در فقه از احکام آن صحبت شده ،خوردن مي باشد.
در مواردی که الکل حکم دارو دارد (مثل مسمومیّت با متانول) و خوردن آن ضرورت پیدا می کند، در این گونه موارد شُرب الکل چه حکمی دارد؟
در صورتی که از الکلهای مست کننده و در غلظت های قابل شرب باشد، تنها وقتی جایز است که داروی منحصر به فرد محسوب شود و جانشینی نداشته باشد.
در صورتی که از الکلهای مست کننده و در غلظت های قابل شرب باشد، تنها وقتی جایز است که داروی منحصر به فرد محسوب شود و جانشینی نداشته باشد.
عنوان سوال:
در مواردی که الکل حکم دارو دارد (مثل مسمومیّت با متانول) و خوردن آن ضرورت پیدا می کند، در این گونه موارد شُرب الکل چه حکمی دارد؟
پاسخ:
در صورتی که از الکلهای مست کننده و در غلظت های قابل شرب باشد، تنها وقتی جایز است که داروی منحصر به فرد محسوب شود و جانشینی نداشته باشد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- گروهی از داروهای تزریقی به دلیل مسائل فرمولاسیون حاوی مقادیری الکل هستند. مصرف این گونه داروها چه حکمی دارد؟
- گروهی از داروهای تزریقی به دلیل مسائل فرمولاسیون حاوی مقادیری الکل هستند. مصرف این گونه داروها چه حکمی دارد؟
- خوردن الکل رقیق شده که به هیچ عنوان مست کننده نباشد چه حکمی دارد؟
- در مواردی که تشریح بدن مسلمان به خاطر ضرورتها جایز است، آیا اجازه او قبل از مرگ، ضرورت دارد؟
- خوردن گوشت خرچنگ دریایی و گوشت کوسه ماهی برای دارو و درمان چه حکمی دارد؟
- مدتی است متوجه شده ام که بسیاری از شربت های دارویی خوراکی حتی شربت های معمولی برای سرما خوردگی و گلو درد حاوی اتانول (الکل اتیلیک یعنی ماده اصلی مست کننده مشروبات الکلی ) هستند. این مطلب و مقدار اتانول در روی شیشه این داروها مثل اکسپکتورانت دیفن هدرامین و دکسترومتورفان درج شده است. حکم این دارو ها از لحاظ مصرف ، حلال بودن خوردن، ونجاست و پاکی چیست؟
- الف. در مواردی که بر اساس دستور شارع مقدس، بهبود جراحت یا نقص عضو، میزان دیه را تغییر می دهد، مخارج و هزینههای درمان به عهده جانی است یا مجنی علیه؟ ب. چنانچه به عهده مجنی علیه باشد در مواردی که هزینههای درمان بیش از مقدار دیه مأخوذه است، آیا راهی برای جبران خسارات زاید بر مقدار دیه وجود دارد یا خیر(در این گونه موارد چه بسا هزینه های درمان بیش از مقدار دیه مقرره باشد)؟
- همان گونه که مستحضرید در مواردی که جانی اقرار به جنایت خطایی خود کند، عاقله ضامن نیست. حال اگر طفلی، که عمد او خطای محض تلقّی می شود، اقرار به جنایت خود نماید، آیا خود طفل ضامن است، یا عاقله وی؟
- همان گونه که مستحضرید در مواردی که جانی اقرار به جنایت خطایی خود کند، عاقله ضامن نیست. حال اگر طفلی، که عمد او خطای محض تلقّی می شود، اقرار به جنایت خود نماید، آیا خود طفل ضامن است، یا عاقله وی؟
- اگر مردی به هیچ وجه قادر به ازدواج نباشد یعنی همیشه در امور زندگیش با شکست مواجه بوده و حتّی قادر به سبکترین نوع ازدواج هم نیست و ازدواج نکردن هم موجب اختلالاتی در بدنش می شود، آیا می تواند به وسیله خوردن دارو و یا عمل جراحی، مردی خود را از بین ببرد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله نوری همدانی] تظاهر به کارهای حرام از قبیل شرب خمر، حالات مستی ناشی از شرب خمر و... جایز است؟(در صورت ضرورت نقش به هدف بیان آثار سوء این گونه افعان حرام)
- [آیت الله سبحانی] خرید و فروش الکل گندم یا الکل خرما که غالباً برای شرب استفاده می شود، چه حکمی دارد؟
- [آیت الله سبحانی] خرید و فروش الکل گندم یا الکل خرما که غالباً برای شرب استفاده می شود، چه حکمی دارد؟
- [آیت الله خامنه ای] دارویی بنا به دستور بزشک به صورتم میزنم که دارای الکل است ولی با دارویی دیگر محلول شده که قابل خوردن نیست آیا این دارو نجس است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی الکل سفید و شکر و آب را مخلوط کرده و نوشیده است، آیا حکم شرب خمر را دارد؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا خوردن الکل سفید و الکل زرد جائز است؟
- [سایر] چرا پرهیز، از دارو خوردن بهتر است؟
- [سایر] 1- خوردن الکل طبی که قابل شرب است با این فرض که مکلف یقین به مسکر بودن آن ندارد اشکال دارد؟ 2- آیا خوردن هر نوع مسکری و لو جامد باشد حرام است؟ 3- آیا بعضی مواد مخدر که فکر انسان را تخدیر انسان را بی خیال و فارغ از غصه می کند در حکم مسکرات است؟ 4- خوردن مقدار بسیار اندک از یک نوع مسکر همراه با ترکیبات یا مواد دیگر که برای رفع نوعی مرض توصیه شده جایز است؟
- [سایر] در مورد مصرف دارو هنگام مسافرت چه مواردی را باید رعایت کنیم؟
- [آیت الله خامنه ای] چنانچه بر طبق ضرورت در حال نماز به بیمار دارو خورانده شود، آیا اعاده نماز لازم است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- خوردن و آشامیدن به گونه ای که صورت نماز را به هم زند موجب باطل شدن نماز است، ولی اگر ذراتی از غذا و مانند آن در دهان باشد و موقع نماز فرو برد نماز را باطل نمی کند.
- در جایی که مجتهد صریحاً فتوا ندارد، بلکه می گوید احتیاط آن است که فلان گونه عمل شود، این احتیاط را (احتیاط واجب) می گویند و مقلّد یا باید به آن عمل کند و یا به مجتهد مساوی یا مجتهدی که بعد از مرجع تقلید فرد، اعلم از دیگر مجتهدان باشد مراجعه نماید ولی اگر فتوای صریحی داده، مثلاً گفته اقامه برای نماز مستحبّ است، سپس گفته احتیاط آن است که ترک نشود، این را (احتیاط مستحبّ) می گویند و مقلّد می تواند به آن عمل کند یا نکند. و در مواردی که می گوید (محلّ تامّل) یا (محلّ اشکال) است مقلّد می تواند عمل به احتیاط کند یا به دیگری مراجعه نماید. امّا اگر بگوید (ظاهر چنین است) یا (اقوی چنین است)، این تعبیرها فتوا محسوب می¬شود و مقلّد باید به آن عمل کند.
- نماز رابطه انسان با خداست و مایه صفای روح و پاکی دل و پیدایش روح تقوا و تربیت انسان و پرهیز از گناهان است. نماز مهمترین عبادات است که طبق روایات اگر قبول درگاه خدا شود عبادات دیگر نیز قبول خواهد شد و اگر قبول نگردد اعمال دیگر نیز قبول نخواهد شد. و نیز بر طبق روایات، کسی که نمازهای پنجگانه را انجام می دهد از گناهان پاک می شود همان گونه که اگرشبانه روز پنج مرتبه در نهر آبی شست و شو کند اثری از آلودگی در بدنش باقی نمی ماند. به همین دلیل، در آیات قرآن مجید و روایات اسلامی و وصایا و سفارشهای پیغمبر اکرم(صلی الله علیه وآله) و ائمه هدی(علیهم السلام)از مهمترین کارهایی که روی آن تأکید شده همین نماز است و لذا ترک نماز از بزرگترین گناهان کبیره محسوب می شود. سزاوار است انسان نماز را در اول وقت بخواند و به آن اهمیت بسیار دهد و از تند خواندن نماز که ممکن است مایه خرابی نماز گردد جداً بپرهیزد. در حدیث آمده است روزی پیغمبر اکرم(صلی الله علیه وآله) مردی را در مسجد مشغول نماز دید که رکوع و سجود را بطور کامل انجام نمی دهد، فرمود: اگر این مرد از دنیا برود در حالی که نمازش این گونه باشد به دین من از دنیا نخواهد رفت. روح نماز (حضور قلب) است و سزاوار است از آنچه مایه پراکندگی حواس می شود بپرهیزد، معانی کلمات نماز را بفهمد و در حال نماز به آن توجه داشته باشد و با حال خضوع و خشوع نماز را انجام دهد، بداند با چه کسی سخن می گوید و خود را در مقابل عظمت و بزرگی خداوند بسیار کوچک ببیند. در حالات معصومین(علیهم السلام) آمده است به هنگام نماز آنچنان غرق یاد خدا می شدند که از خود بی خبر می گشتند، تا آنجا که پیکان تیری در پای امیرالمؤمنین علی(علیه السلام)مانده بود، در حال نماز بیرون آوردند و آن حضرت متوجه نشد. برای قبولی نماز و کمال و فضیلت آن علاوه بر شرایط واجب باید امور زیر را نیز رعایت کند: قبل از نماز از خطاهای خود توبه و استغفار نماید و از گناهانی که مانع قبول نماز است مانند (حسد) و (تکبر) و (غیبت) و (خوردن مال حرام) و (آشامیدن مسکرات) و (ندادن خمس و زکات) بلکه هر معصیتی بپرهیزد. همچنین سزاوار است کارهائی که ارزش نماز و حضور قلب را کم می کند انجام ندهد، مثلاً در حال خواب آلودگی و خودداری از بول و در میان سر و صداها و در برابر منظره هایی که جلب توجه می کند به نماز نایستد و کارهایی که ثواب نماز را زیاد می کند انجام دهد، مثلاً لباس پاکیزه بپوشد، موهای خود را شانه زند و مسواک کند و خود را خوشبو نماید و انگشتر عقیق به دست کند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله شبیری زنجانی] خوردن و آشامیدن از کاسه و سایر ظروف شرب که از طلا یا نقره ساخته شده باشد، حرام است، بلکه احتیاط در اجتناب از هر گونه استعمال این ظروف میباشد، بنابراین زینت نمودن اتاق و مانند آن با کاسه طلا و نقره بنا بر احتیاط جایز نیست.
- [آیت الله شبیری زنجانی] استعمال کاسه طلا و نقره مانند خوردن و آشامیدن از آنها در حال ناچاری به مقدار ضرورت اشکال ندارد؛ ولی بیشتر از این مقدار جایز نیست.
- [آیت الله وحید خراسانی] خوردن و اشامیدن از ظرف طلا یا نقره در حال ناچاری به مقدار رفع ضرورت مانعی ندارد ولی زیاده بر این مقدار جایز نیست
- [آیت الله سیستانی] خوردن و آشامیدن از ظرف طلا یا نقره در حال نا چاری به مقدار دفع ضرورت اشکال ندارد ، ولی زیاده بر این مقدار جایز نیست .
- [آیت الله وحید خراسانی] خوردن و اشامیدن از ظرف طلا یا نقره در حال ناچاری به مقدار رفع ضرورت مانعی ندارد ولی زیاده بر این مقدار جایز نیست
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] خوردن و آشامیدن از ظرف طلا یا نقره در حال ناچاری به مقدار دفع ضرورت اشکال ندارد؛ ولی زیاده بر این مقدار جایز نیست.
- [آیت الله خوئی] خوردن و آشامیدن از ظرف طلا یا نقره در حال ناچاری به مقدار دفع ضرورت اشکال ندارد، ولی زیاده بر این مقدار جائز نیست.
- [آیت الله سبحانی] الکل صنعتی که برای رنگ کردن در و میز و صندلی و مانند اینها به کار می برند، اگر انسان نداند از چیزی که مست کننده و روان است درست کرده اند پاک می باشد. ولی خوردن آن حرام است.
- [آیت الله اردبیلی] خوردن، آشامیدن، تزریق و یا استعمال چیزی که برای جسم یا روح انسان ضرر قابل توجّه دارد، حرام است، ولی اگر در موردی به نظر پزشک متخصّص و مطمئن درمان بیماری منحصر به آن باشد، در حدّ ضرورت اشکال ندارد.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر صاحب خانه در بین غذا خوردن بفهمد غذا نجس است باید به میهمانها بگوید اما اگر یکی از میهمانها بفهمد لازم نیست به دیگران خبر دهد ولی چنانچه طوری با انان معاشرت دارد که به واسطه نجس بودن انان خود او مثلا مبتلا به اکل و شرب نجس شود باید بعد از غذا به انان بگوید